بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟

هدف اصلاح قوانین بازار پایه فرابورس چیست؟

یک عضو شورای عالی بورس در خصوص تایید کمیته‌ فقهی در این زمینه گفت: بازنگری قوانین بازارپایه فرابورس با تایید کمیته فقهی انجام شده و اجرایی می شود تا التزام‌بخشی برای بازار سرمایه داشته باشیم.

به گزارش جماران؛ یک کارشناس بازار سرمایه گفت: عملیاتی شدن دستورالعمل اصلاح قوانین معاملات بازار پایه فرابورس، سبب حفظ سرمایه سهامدارانی است که در بازار پایه سرمایه گذاری کرده اند.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران، این روزها شایعات زیادی در خصوص برنامه جدید فرابورس برای ساماندهی به حراج ها در بازار پایه و مدیریت این بازار مطرح می شود، این در حالی است که پیش از اجرایی شدن دستورالعمل جدید، فراخوانی توسط فرابورس و کانون ها به منظور ارائه نظرات کارشناسی و بررسی دستورالعمل جدید داده شده بود.

پس از تجمیع کلیه نظرات کارشناسان و فعالان بازار سرمایه و تایید کلیات موضوع در شورای عالی بورس، دستورالعمل مربوطه نهایی و لازم الاجرا شده است.

پس از بررسی های انجام شده و در راستای سامان دهی به بازار پایه و حفظ حقوق سهامداران همه نمادهای مندرج در بازار پایه در پایان جلسه معاملاتی روز چهارشنبه (۱۳ شهریور ۱۳۹۸) متوقف و نمادهای معاملاتی پس از انجام عملیات فنی و انتقال به تابلوهای مربوطه، در روز دوشنبه (۲۵ شهریور ۱۳۹۸) مجدداً قابل معامله خواهند بود.

هر هفته برای هر کدام از این تابلوها نیز ‌یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت ۱۲ تا ۱۲ و ۳۰ دقیقه انجام می‌شود که روزهای حراج، بنابر پیشنهاد فرابورس قابل افزایش است.

شاهین چراغی، از کارشناسان بازار سرمایه که معتقد بر اجرایی شدن این دستورالعمل است در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: عملیاتی شدن این دستورالعمل سبب حفظ سرمایه سهامدارانی است که در بازار پایه سرمایه گذاری کرده اند.

پیش از این نیز اطلاع رسانی لازم برای خروج سهامدارانی که تمایل به فروش سهام بازارپایه خود داشتند، شده بود تا این گروه از سهامداران فرصت کافی برای این کار را داشته باشند که برای اجرایی شدن دستورالعمل جدید با مشکلی مواجه نشوند.

این عضو شورای عالی بورس در خصوص تایید کمیته‌ فقهی در این زمینه گفت: بازنگری قوانین بازارپایه فرابورس با تایید کمیته فقهی انجام شده و اجرایی می شود تا التزام‌بخشی برای بازار سرمایه داشته باشیم.

چراغی با تاکید بر اینکه حسب دستور وزیر اقتصاد و برای جلوگیری از تضییع حقوق سهامداران، نظرات تمام فعالان بازار گرفته شد، گفت: اجرای دستورالعمل نیز به تعویق افتاد تا سهام داران فرصت لازم برای خروج از سهام بازار پایه را داشته باشند. بر این اساس و همچنین اطلاع رسانی های صورت گرفته توسط فرابورس و سازمان بورس، فرصت کافی برای خروج از نمادهایی که رشد قیمت آنها هیچ سنخیتی با ارزش ذاتی سهم ندارد، به سهام داران حقیقی داده شده بود.

پاسخ به یک شایعه

این کارگزار بازار سرمایه در خصوص این شایعه که از اجرایی شدن نوبتی تابلوها حکایت می کند، پاسخ داد: اجرای مقررات در هر سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز به طور همزمان انجام می شود. با توجه به درج بالغ بر ۱۸۲ ناشر در بازار پایه، ۱۲۵ شرکت بر اساس طبقه بندی اعلام شده بر اساس دستورالعمل جدید در تابلوی زرد درج خواهند شد، همچنین ۴۲ شرکت را در تابلوی نارنجی و ۱۴ شرکت را در تابلوی قرمز خواهیم داشت.

چراغی در خصوص نحوه انجام معاملات افزود: در هر یک از تابلوهای معاملاتی در هر هفته حداقل یک حراج معاملاتی برگزار می شود که روز دوشنبه هر هفته برای حراج پایانی آن هفته، تعیین و اعلام شده است. به این شکل که از ساعت ۱۲ تا ۱۲ و ۳۰ دقیقه دوشنبه ها برگزار می شود؛ در این فاصله سفارش‌گیری در یک دامنه ای انجام می‌شود که دو برابر دامنه عادی نوسان قیمتی خواهد داشت.

وی ادامه داد: دامنه ای که برای نوسان هر یک از تابلوها در نظر گرفته شده است، برای تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی نوسان ۲ درصد و در تابلوی قرمز دامنه نوسان یک درصد است. دامنه های تعیین شده دامنه قیمتی برای نوسان روزانه نیست بلکه نوسان بین دو حراج (یا یک هفته کاری معاملاتی) را اجازه می‌دهد. به این شکل که از ساعت ۸ و نیم روز دوشنبه تا ساعت ۱۱ و نیم این روز، دامنه نوسان بر اساس میزان تعیین شده برای هر کدام از تابلوها بر مبنای قیمت پایانی هفته گذشته خواهد بود.

چراغی اضافه کرد: در روز دوشنبه ساعت ۱۲ که ساعت سفارش گیری جدید انجام یم شود، دامنه ها دوبرابر خواهند شد (تابلوی زرد دامنه ۶ درصدی، تابلوی نارنجی دامنه ۴ درصدی و تابلوی قرمز با دامنه ۲ درصدی) سفارش گیری می کنیم و راس ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه یک حراج پایانی انجام می شود. کل برایند معاملات آن روز (دوشنبه) به عنوان قیمت پایانی استخراج می شود و مبنای نوسان تا هفته بعد در دامنه های ۳، ۲ و یک درصد قرار می گیرد.

امکاناتی برای بازارگردانان

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص نکته قابل تامل دیگری که در دستورالعمل جدید اضافه شده است، گفت: بازیگران بازارپایه عموما اشخاص حقیقی هستند و از این رو فعالیت شخصیت های حقوقی، نهادی و افراد حرفه ای در بازار پایه بسیار کمرنگ است. در این راستا هیات مدیره سازمان در جهت ارتقا سطح فعالیت برای گروه های نهادی، اجازه داده تا صندوق های بازارگردانی بتوانند در نمادهای بازار پایه هم امکان بازارگردانی داشته باشند.

وی افزود: در این راستا امکاناتی به بازارگردان‌داده شده است، از جمله اینکه بازارگردان می تواند دامنه نوسان نماد را به طور هفتگی به طور دو برابر تا سقف پنج درصد تغییر دهد. همچنین بازارگردانان می توانند به طور روزانه قیمت مرجع نماد را هم تعیین و به فرابورس اعلام کنند و از این طریق مبنای قیمت روزانه، قیمت مرجع باشد که بازارگردان به فرابورس اعلام کرده که بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ این مبنا به عموم هم اعلام خواهد شد.

پیشتر، مدیر عامل فرابورس ایران نیز یکی از ظرفیت‌های خوب گنجانده شده در دستورالعمل جدید بازار پایه را امکان فعالیت بازارگردان در بازار پایه دانسته و گفته بود: برای نخستین بار ظرفیتی متناسب با استانداردهای جهانی در خصوص فعالیت بازارگردانی ایجاد شده است، به این شکل که قیمت ابتدایی صبح هر روز معامله را بازارگردان تعیین می‌کند و دامنه نوسان بر اساس قیمت تعیین‌شده توسط بازارگردان مشخص خواهد شد.

بورس و فرابورس چه تفاوتی با هم دارند؟ (تفاوت بورس با فرابورس)

بازار سرمایه، محیطی جذاب و مکانی برای رشد و پیشرفت شرکت‌هاست. البته نه هر شرکتی، بلکه شرکت‌هایی که سهامشان تاییدیه های لازم برای ورود به این بازار را دریافت کنند. برای هر چه آسان‌تر شدن ورود شرکت‌ها به این بازار، سازوکاری تعیین شد که باعث به وجود آمدن فرابورس در کنار بورس شد. شاید در معاملات بارها عبارت بورس و فرابورس را شنیده باشید؛ عباراتی نظیر:

فلان سهم در بورس پذیرفته شده، یا فلان سهم در فرابورس معامله می‌شود و…

برای فعالیت در بازار سرمایه باید این عبارات و تفاوت‌های این عبارات را بدانید و در این مقاله قصد داریم به تفاوت بورس و فرابورس بپردازیم؛ اما در ابتدا بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ باید تعریف و ویژگی این دو بازار را بدانیم تا بتوانیم تفاوت این بازار را از هم تمیز دهیم.

در ابتدا از بازار بورس شروع می‌کنیم:

بازار بورس چیست؟

اقتصاددانان در تعریف بورس، آن را بازاری می‌دانند که قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌شود. در ایران سه نوع بازار بورس داریم: بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی.

به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا به عبارتی دارایی‌های کاغذی(اسنادی مثل سهام و اوراق مشارکت) معامله می‌شود، بورس اوراق بهادار گویند و به بورسی که در آن ثروت‌های واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش می‌شود، بورس کالا اطلاق می‌شود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد.

بازار فرابورس چیست؟

دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس به انگلیسی (Over the Counter Market ) و به اختصار OTC در ابتدای آبان ماه سال ۱۳۸۷ با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت. فرابورس همانند بورس یک بازار است که در آن سهام شرکت‌ها خرید و فروش شده و بر اساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری می‌شود. با این تفاوت که به دلیل راحت‌تر بودن فرآیند پذیرش و خرید و فروش در آن، شرکت‌های کوچک هم می‌توانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.

فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. همچنین سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

سوال متداولی که اکثر عموم در بدو ورود به بازار سرمایه می‌پرسند این است که آیا برای هر کدام از بازار بورس و فرابورس باید کد معاملاتی جدا بگیریم ؟

در پاسخ به این سوال که آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟ می‌توانیم پاسخ دهیم:

خرید و فروش در بورس به واسطه کارگزاران (نقش نماینده خریدار و یا فروشنده) که متولی اصلی انجام خرید و فروش در این بازار محسوب می‌شوند انجام می‌گردد. در فرابورس نیز کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می‌شود. معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ انجام می‌شود. البته از ساعت ۸:۳۰ تا ۹ صبح، زمان پیش گشایش بازار است و امکان سفارش گذاری وجود دارد.

بنابراین این نکته گفتنی است که شما با دریافت کد معاملاتی از یک کارگزاری، هم می‌توانید در بازار بورس و هم در فرابورس مشغول به معامله سهام شوید. به عبارت دیگر، سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش است. برای یک سرمایه‌گذار فرآیند خرید و فروش سهام در بورس و فرابورس تفاوتی ندارد.

از آنجایی که ورود به بازار سرمایه معمولاً یکی از اهداف اکثر شرکت‌هاست، نیاز به فرآیندی بود تا این امر با سرعت بیشتری میسر شود؛ بنابراین محیطی به نام فرابورس ایجاد شد که از نظر ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس بوده ولی شرایط پذیرش شرکت‌ها در این حوزه آسان‌تر از بورس باشد. درواقع اصلی‌ترین وظیفه‌ی فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت آن بخش از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار تهران را ندارند و یا به هر دلیلی، تمایل به ورود به بورس را ندارند.

حال به این موضوع می‌رسیم که تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس در چیست؟

• تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار است که در بورس شرایط سخت گیرانه تر از فرابورس است.
• دیگر تفاوت این دو بازار بورس و فرابورس تقسیم‌بندی بازارهای آن‌ها است. بورس شامل دو بازار اول و دوم است. شرکت‌هایی که در بازار اول فعالیت می‌کنند، در صورتی که عملکرد مناسبی نداشته باشند، به بازار دوم منتقل می‌شوند و در طرف مقابل، شرکت‌هایی که عملکرد مناسبی در بازار دوم داشته باشند، می‌توانند به بازار اول منتقل شوند.

ساختار جدید فرابورس ایران از پنج بازار تشکیل شده است:

• بازار اول، بازار دوم، بازار پایه:(زرد، نارنجی و قرمز)
• بازار سوم و ابزارهای نوین مالی.

در بازار اول فرابورس، سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرش و معامله می‌شود. بازار دوم فرابورس تنها شامل سهام شرکت‌های سهامی عام است. سهام شرکت‌های زیان ده، تازه تأسیس و آن‌هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته می‌شود. بازار پایه نیز یکی از بازارهای فرابورس است که به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ایجاد شده است.

شرکت‌های این بازار فرآیند پذیرش را طی نمی‌کنند و به سه دسته تقسیم می‌شوند. طبق قوانین جدید، شرکت‌های این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند و دامنه نوسان روزانه آن‌ها به ترتیب: ۱،۲،۳ درصد است.

مالیات در فرابورس

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس از پرداخت ۱۰ درصد مالیات معاف هستند که این مزیت مستقیماً متوجه سهام‌داران نیز می‌شود؛ همچنین صاحبان سهام در شرکت‌های فرابورس، نسبت به سهامی که در اختیار دارند، در مجمع عمومی حق رأی خواهند داشت.

تنوع بازارهای فرابورس

وجود بازارهای متنوع آن برای پوشش سلائق مختلف، از جاذبه‌های فرابورس است؛ بنابراین سهام‌داران می‌توانند در شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده و به این ترتیب، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهند.

تسهیلات و تأمین مالی شرکت‌ها

بانک‌ها شرکت‌های فعال در فرابورس را به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات می‌پذیرند. بنابراین شرکت‌های فرابورس می‌توانند از این طریق برای دریافت تسهیلات اقدام کنند؛ همچنین اگر شرکت‌ها به فرابورس پذیرفته شوند و در آن فعالیت کنند، می‌توانند از تأمین مالی از طرف سهام‌داران برخوردار شوند.

پذیرش شرکت‌ها و قوانین نظارتی

روند پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ساده‌تر است و الزامات ساده‌تری نسبت به بورس دارد. شرایطی مانند حداقل سرمایه ثبت شده شرکت، حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهام‌داران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، زیان انباشته، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها و سودآوری معیارهای سختگیرانه‌تری در بورس دارند.

در پایان می‌خواهیم نگاهی به انواع بازارها در بورس و فرابورس داشته باشیم:

انواع بازار فرابورس:

بازار اول فرابورس:

در بازار اول، معاملات سهام شرکت‌های سهامی عامی که شرایط دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس را احراز کرده باشند، انجام می‌شود. پذیرش شرکت در بازارهای اول و دوم فرابورس بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ منوط به تهیه امیدنامه و ارسال مدارک و مستندات کافی به منظور شناخت از وضعیت شرکت می‌باشد. در صورت احراز شرایط زیر با پذیرش شرکت موافقت می‌نماید.

1. حداقل ۱۰ درصد از سهام ثبت شده آن شناور بوده و تعداد سهام‌داران آن حداقل ۲۰۰ نفر باشد.
2. حداقل دو سال از زمان بهره‌برداری عملیات یا ارائه‌ی خدمات آن گذشته باشد.
3. آخرین سرمایه‌ی ثبت شده آن حداقل ده میلیارد ریال باشد.
4. زیان انباشته نداشته باشد.
5. گزارش حسابرس برای آخرین دوره سال مالی منتهی به پذیرش در خصوص صورت‌های مالی آن، عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد.

مطابق اظهار نظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس، جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد.

بازار دوم فرابورس:

بازار دوم در بازار دوم فرابورس همانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود اما شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس، منعطف‌تر از بازار اول می‌باشد. به منظور پذیرش در بازار دوم احراز شرایط ذیل لازم است:

1. حداقل یک سال از تأسیس آن گذشته باشد.
2. حداقل ۵ درصد از سهام ثبت‌شده آن شناور باشد.
3. آخرین سرمایه ثبت شده‌ی آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.
4. در صورتی که شرکت مشمول ماده ۱۴۱ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت باشد، به تشخیص هیئت پذیرش از برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول ماده یادشده برخوردار باشد.

شرکت‌های درج شده در بازار پایه در سه دسته طبقه‌بندی می‌گردد:

۱ ) شرکت‌هایی که درخواستی مبنی بر پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی طبق ماده ۹۹ برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران بایستی در بازار پایه درج گردند. مطابق با ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به منظور ارتقا جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد کشور و ساماندهی بازار متشکل اوراق بهادار، کلیه اشخاصی که تاکنون نسبت به انتشار اوراق بهادار اقدام کرده‌اند مکلفند نسبت به ثبت آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمایند و عدم ثبت، تخلف محسوب می‌شود.

ناشران اوراق بهادار ثبت‌شده نزد سازمان مذکور باید اطلاعات مالی خود را بر اساس ترتیبات مقرر در ماده (۴۵) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران منتشر نمایند و معاملات اوراق بهادار ثبت‌شده در سازمان فقط در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس دارای مجوز و با رعایت مقررات معاملاتی هر یک از آن‌ها حسب مورد امکان‌پذیر بوده و معامله اوراق بهادار مذکور بدون رعایت ترتیبات فوق فاقد اعتبار است.

۲ ) شرکت‌هایی که نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش را ندارند.

۳ ) شرکت‌هایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش می‌شوند، در بازار پایه درج می‌گردد.

مقررات ارائه اطلاعات در این بازار به مراتب ساده‌تر از بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ بازار اول و دوم است.

انواع بازار های بورس:

۱. بازار اول بورس

۲. بازار دوم بورس

بازار اول بورس به تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم می‌شوند. تفاوت های این بازارها، متوجه شرکت‌هاست؛ یعنی شرکت ها با توجه به میزان شفافیت، میزان سرمایه، میزان سهام در دست عموم (سهام شناور آزاد) و….، در بازارها و تابلوهای مختلف درج می شوند. البته این به این معنی نیست که شما موقع خرید، هیچ نیازی به بررسی تابلو سهام مدنظر خود نداشته باشید؛ بلکه یکی از معیارهای خرید شما می تواند این موضوع باشد که در ادامه توضیح خواهیم داد.

معیارهای درج نماد شرکت ها در بازارهای مختلف (بورس و فرابورس) :

بورس تهران، بازارها و تابلوهای مختلفی دارد. بازار اول که مربوط به شرکت های بزرگ‌تر و دارای سهام شناور بالاتر است و خود دارای دو تابلوی اصلی و فرعی است. بازار دوم هم برای شرکت های کوچک تر است که سرمایه ثبت شده آن‌ها کم‌تر از ۵۰ میلیارد تومان است. این سه تابلو، مربوط به معاملات سهام است، اما بورس بازارهای دیگری هم دارد: بازار اوراق بدهی، بازار اوراق مشتقه، بازار صندوق های قابل معامله و…

شرکت ها برای پذیرش در بورس، باید شرایط عمومی داشته باشند وگرنه باید از بورس صرف نظر کنند یا این که سراغ فرابورس بروند. این شرایط عمومی که در جدول زیر هم آمده، مربوط به وضعیت مالی و سودآور بودن شرکت و کیفیت گزارش حسابرس مستقل از وضعیت مالی شرکت است؛ اما درباره معیارهای اختصاصی، مهم‌ترین مورد میزان سرمایه شرکت است. شرکت‌هایی با بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه ثبت شده می توانند برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درخواست بدهند، اما دیگران باید سراغ تابلوی فرعی یا بازار دوم بروند.

در این مقاله با بازار بورس و فرابورس آشنا شده ، انواع آن را شناخته و تفاوت های این بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ دو بازار را مورد بررسی قرار دادیم.

در مورد فرابورس در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

با تصمیم اعضا هیئت مدیره شرکت فرابورس در جلسه امروز۱۱. آبان ماه میثم فدایی از سمت مدیرعاملی فرابورس کنار رفت.

تصمیم اعضا هیئت مدیره شرکت فرابورس در جلسه امروز۱۱ آبان. ماه میثم فدایی از سمت بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ مدیرعاملی فرابورس کنار رفت و. دنبال استعفای امیر هامونی از فرابورس میثم فدایی به عنوان. سرپرست این بورس انتخاب شد تا اعضای هیات مدیره فرابورس .

شد آخرین وضعیت شاخص فرابورس شاخص فرابورس نیز امروز بیش. و تعداد دفعات معاملات امروز فرابورس بیش از ۱۷۷ هزار. تلیسه با تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس همراه بودند همچنین.

شرکت از طریق فرابورس ایران در نماد فاران۰۵ عرضه می. فرابورس صورت خواهد گرفت دارایی مبنای انتشار این اوراق بخشی. می گردد و عرضه آن از طریق شرکت فرابورس ایران.

خود را برای ورود به فرابورس آغاز خواهد کرد در. بود ٭٭فرآیند پذیره نویسی از طریق فرابورس چگونه است 40. پذیره نویسی عمومی در بازار فرابورس تامین خواهد شد کلیه.

مدیر نهادهای مالی فرابورس ایران از پذیره نویسی نخستین صندوق. املاک و مستغلات در فرابورس ایران خبر داد و گفت.

روش قیمت ثابت در فرابورس انجام خواهد شد اعلام کرد. صندوق ۳۰ میلیون واحد است مدیر نهادهای مالی فرابورس ایران. ابزارهای نوین مالی فرابورس آغاز خواهد شد فعالیت اصلی صندوق. فرابورس .

بازار پایه چیست؟

یکی از پرسش‌هایی که ممکن است برای خیلی از افراد پیش بیاید، این است که منظور از بازار پایه چیست و چه قوانین و ویژگی‌هایی دارد. در این آموزش، به این پرسش پاسخ خواهیم داد.

ساختار فرابورس چگونه است؟

در آموزش فرابورس، گفتیم که مهم‌ترین وظیفه فرابورس، سازمان‌دهی آن بخش از شرکت‌های متمایل به حضور در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. سطح نظارت در فرابورس، کمتر از بورس است و به همین دلیل شفافیت کمتری دارند. همین امر سبب می‌شود ریسک سرمایه‌گذاری در فرابورس بیشتر از بورس باشد.

ساختار جدید فرابورس ایران از چهار بازار تشکیل شده است که عبارتند از: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه(زرد، نارنجی و قرمز) و بازار سوم.

در بازار اول فرابورس، سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرش شده و مورد معامله قرار می‌گیرند. نوسان قیمت در این بازار ۵ درصد بدون حجم مبنا است. آخرین سرمایه ثبت شده شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار، حداقل ۱۰ میلیارد ریال بوده و یک سال از زمان بهره‌برداری آن‌ها گذشته و زیان انباشته ندارند.

بازار دوم فرابورس تنها شامل سهام شرکت‌های سهامی عام است. سهام شرکت‌های زیانده و تازه‌تأسیس و شرکت‌هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته می‌شود. آخرین سرمایه ثبت شده شرکت‌های بازار دوم، حداقل یک میلیارد ریال است.

بازار پایه یکی از بازارهای فرابورس است که جهت عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ایجاد شده است. شرکت‌های این بازار فرایند پذیرش را طی نمی‌کنند و به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• شرکت‌هایی که درخواست پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی باید در بازار پایه درج شوند.
• شرکت‌هایی که در بازار بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش ندارند.
• شرکت‌هایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس، لغو پذیرش می‌شوند. مقررات ارائه اطلاعات در بازار پایه، به مراتب آسان‌تر از بازار اول و دوم است و طبعاً ریسک بیشتری نیز در این بازار وجود دارد.

طبق قوانین جدید، شرکت‌های این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند و دامنه نوسان روزانه آن‌ها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است.

بازار سوم فرابورس یا بازار عرضه محلی شفاف و امن برای انجام معاملات عمده آن دسته از اوراق بهاداری است که شرایط یا امکان پذیرش در فرابورس را ندارند.

بازار پایه چیست ؟

طبق آنچه که گفتیم، شرکت‌ها، بسته به شرایطی که دارند، یا در بورس حضور دارند یا فرابورس. اگر شرکتی شرایط عضویت در بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس را نداشته باشد، عضو بازار پایه می‌شود.بازار بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ پایه در پایین‌ترین سطح بازار فرابورس قرار دارد که شرایط عضویت شرکت‌ها در آن ساده‌تر است.

قبلاً بازار پایه(که خود عضوی از فرابورس است) به سه تابلوی الف، ب و ج تقسیم می‌شد. هرچه در این بازار به پایین‌تر برویم، ریسک سرمایه‌گذاری در شرکت‌های آن بیشتر می‌شود. به طوری که قبلاً دامنه نوسان بازار پایه(به جز تابلوی ج که نامحدود بود) روی عدد ۱۰ درصد قرار داشت. اما چندی پیش، قوانین بازار پایه تغییر کرد که در ادامه این قوانین جدید را بیان خواهیم کرد. دلیل تفاوت تابلوهای مختلف بازار پایه، میزان سرمایه شرکت‌ها و معاملات آن‌ها است.

قوانین جدید بازار پایه

جالب است بدانید که تقریباً یک سوم ارزش فرابورس به بازار پایه تعلق دارد. پیش‌تر، دامنه نوسان بالای این بازار، سرمایه‌گذاران را به سرمایه‌گذاری در این بازار جذب می‌کرد. البته، از طرف دیگر برخی سودجویان با همین نوسان بالا افراد و سهامداران مختلف را فریب می‌دادند و ضرر و زیان فراوانی را بر سهامداران خرد وارد می‌کردند. به همین دلیل، مسئولان فرابوس تصمیم به تغییرات اساسی دربازار پایه گرفتند.

همان‌طور که گفتیم،بازار پایه قبلاً شامل سه تابلوی الف، ب و ج بود. در قانون جدید، تابلوها به سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند. دامنه بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ نوسان در تابلوی زرد سه درصد، در تابلوی نارنجی دو درصد و در تابلوی قرمز یک درصد است. بر اساس تغییرات جدید، روزهای دوشنبه قیمت پایانی تعیین و تا دوشنبه هفته بعد، همان قیمت به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می‌شد. اما این قوانین تا حدی جذابیت بازار پایه را برای سرمایه‌گذاران کاهش می‌داد. بنابراین، قوانین مذکور مجدداً اصلاح شد.

جدیدترین تغییرات در قوانین بازار پایه به شرح زیر است:

1. اگر صف خرید و فروش در سه روز متوالی و در یک جهت برقرار باشد و در پایان هر جلسه معاملاتی حداقل دو ده هزارم بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ تعداد سهام شرکت معامله شود، در روز بعدی، دامنه نوسان تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، به ترتیب، به ۵، ۴ و ۲ درصد افزایش خواهد یافت (این دامنه نوسان در حالت عادی برای تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است). پس از آن، دامنه نوسان به شرایط پیشین باز می‌گردد.
2. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط و سهام مجازند تا ۱۰ درصد از دارایی‌های تحت مدیریتشان را دربازار پایه سرمایه‌گذاری کنند.
3. در صورتی که ارائه اطلاعات ناشران بازار پایه قابل اتکا بوده و به موقع منتشر شود، فرابورس می‌تواند پیشنهاد افزایش سرمایه‌گذاری صندوق‌ها را در بازار پایه ارائه کند.

سخن پایانی

در این مطلب، ابتدا از ساختار فرابورس سخن گفتیم، سپس به اینکه بازار پایه چیست و چه نقشی را در فرابورس ایفا می‌کند، پرداختیم؛ در آخرین بخش نیز، قوانین بازار پایه را مورد بررسی قرار دادیم. حال از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا در بخش نظرات، از تجربیات خود در رابطه با حضور و سرمایه‌گذاری در این بازار با ما و دیگر خوانندگان سخن بگویید.

بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟

به طور کلی به هر بازاری که در آن دارایی (به شکل اوراق) معامله شود، بورس گفته می‌شود. اما در ایران سازمانی داریم به نام «سازمان بورس و اوراق بهادار». وقتی از «بورس» حرف می‌زنیم باید حواس‌مان باشد که از بورس به طور کلی (به مفهوم بازاری که در آن اوراق معامله می‌شود؛ مانند بورس نیویورک، بورس شانگهای، بورس ژاپن، بورس کالا و …) یا اینکه منظورمان همین «سازمان بورس و اوراق بهادار» ایران است.

سازمان بورس چیست؟

سازمان بورس و اوراق بهادار ایران موسسه‌ای غیردولتی است که در سال ۱۳۸۴ تاسیس شده است. پیش از سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان دیگری به نام «سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران» وظیفه ایجاد بستر برای معاملات اوراق بهادار در ایران را به عهده داشت. در سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی قانونی با عنوان «قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران» تصویب کرد که بر مبنای آن ۴ بورس تشکیل شد که در مجموع عملیات اجرایی بورس‌ها را به عهده گرفتند. این چهار بورس از این قرارند:

1. بورس اوراق بهادار تهران
2. فرابورس ایران
3. بورس انرژی ایران

بر مبنای همین قانون، نظارت بر عملیات این بورس‌ها هم به عهده سازمان بورس و اوراق بهادار گذاشته شد.

نکته: همه این چهار شرکت سهامی عام هستند و سهام‌شان در بورس عرضه شده است. هر کسی که کد بورسی داشته باشد و در بازار بورس فعالیت کند می‌تواند اگر دوست داشته باشد بخشی از سهام این شرکت‌ها را بخرد.

فرابورس چیست؟

اکنون که با ساختار بورس‌های ایران را خلاصه‌وار مرور کردیم، بحث «فرابورس» را هم می‌توانیم بهتر درک کنیم. «فرابورس ایران» شرکت مستقلی است که زیر نظر «سازمان بورس و اوراق بهادار» فعالیت می‌کند.

اما حالا که بورس داریم، چه دلیلی دارد که فرابورس هم داشته باشیم؟ نکته اینجاست که قوانین و نحوه فعالیت سازمان بورس به نحوی است که شرکت‌های خاصی می‌توانند در آن عرضه شوند و بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط که شرایط حضور در بورس را ندارند، نمی‌توانند سهام‌شان را از طریق سازمان بورس عرضه کنند و از این طریق تامین مالی داشته باشند. دلیل وجودی فرابورس این است که همین خلاء را پر کند و به آن دسته از شرکت‌هایی که امکان حضور در بورس را ندارند، این فرصت را بدهد که سهام‌شان به شکل عمومی عرضه شود و سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بتوانند سهام این دسته از شرکت‌ها را خرید و فروش کنند.

آیا ممکن است سهام شرکتی از فرابورس به بورس منتقل شود؟

بله، این امکان وجود دارد. بعضی از شرکت‌ها که سهام‌شان در فرابورس عرضه شده است و معامله می‌شود، ممکن است به مرور زمان شرایط حضور در بورس را به دست بیاورند. سهام این شرکت‌ها پس از گذراندن مراحل قانونی از فرابورس به بورس منتقل می‌شود.

نکته: اگر سهام شرکتی از فرابورس به بورس منتقل شود، لازم نیست سهامداران آن کار خاصی انجام بدهند و آن‌ها مانند قبل سهامداران شرکت خواهند بود.

بورس بهتر است یا فرابورس؟

تا اینجا دانستیم که بازارهای مالی گوناگونی وجود دارد که می‌شود در این بازارها انواع اوراق بهادار را خرید و فروخت. همچنین گفتیم که بورس و فرابورس در واقع دو بازار مالی مستقل از یکدیگرند که شرایط پذیرش شرکت‌ها در هر کدام از این بازارها متفاوت است.

به‌طور کلی پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از بورس است. در واقع در معنای عام، در فرابورس (که می‌توان آن را به‌نوعی «خارج از بورس» هم نامید) سهام شرکت‌هایی معامله می‌شود که روند انتشار اطلاعات‌شان منظم نیست یا سودآوری پایداری ندارند (البته ممکن است این وضعیت درمورد بعضی از شرکت‌های فرابورسی تغییر کند و این شرکت‌ها مجوز حضور در بورس را به دست بیاورند).

بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟

خوب است این نکته‌ها را درمورد تفاوت بورس و فرابورس گوشه ذهن‌مان داشته باشیم:

• از آنجا که شرایط پذیرش سهام شرکت‌ها در فرابورس ساده‌تر است، مدتی هم که طول می‌کشد تا سهام شرکتی در فرابورس پذیرفته شود، معمولا کوتاه‌تر از مدت لازم برای پذیرش در بورس است.
• سهام شرکت‌هایی که در بورس معامله می‌شوند، استانداردهای لازم برای حضور در بورس را دارند و در نتیجه ریسک خریدشان در مقایسه با شرکت‌های فرابورسی کمتر است.
• کارمزدی که معامله‌گران برای خرید و فروش نمادهای بورسی می‌پردازند، کمی بیشتر از کارمزد معامله در فرابورس است.
• سهام شرکت‌های حاضر در بورس به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ بازار اول و بازار دوم. وقتی از «بازار اول بورس» یا «بازار دوم بورس» حرف می‌زنیم، در واقع منظورمان همین تقسیم‌بندی است.
• تقسیم‌بندی سهام و دیگر انواع اوراقی که در فرابورس معامله می‌شوند با تقسیم‌بندی بازارها در بورس متفاوت است. بازارهای فرابورس از این قرارند: بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME)، بازار دارایی فکری، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار پایه و بازار ابزار مشتقه.
• بورس مکانی فیزیکی (تالار بورس) دارد که معامله‌گران می‌توانند در آنجا حاضر شوند و معاملات‌شان را انجام بدهند، اما فرابورس چنین مکانی ندارد و تمام معاملاتش آنلاین انجام می‌گیرد.

نکته: وضعیت شفافیت مالی، روند انتشار اطلاعات و نظم برگزاری مجمامعِ شرکت‌های فرابورسی یکسان نیست. به‌طور کلی مالی شرکت‌های بازار اول فرابورس از نظر شفافیت مالی وضعیت نسبتا مناسب‌تری دارند، ولی مثلا شرکت‌های بازار پایه اخبار فعالیت‌های شرکت و اطلاعات مربوط به صورت‌های مالی‌شان را منظم منتشر نمی‌کنند. به همین دلیل است که می‌شود گفت خرید سهام از بازار پایه با بالاترین ریسک همراه خواهد بود.

جدول بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟ مقایسه شرایط پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس و فرابورس

همان‌طور که دیدیم شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازارهای مختلف بورس و فرابورس متفاوت است. برای اینکه مختصری از شرایط لازم برای حضور شرکت‌ها در بازارهای بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس را مرور کرده باشیم، جدول زیر را ترتیب داده‌ایم: