چگونه بورس بخریم؟
در این مقاله، پس از آن که حوزه های سرمایه گذاری و چرایی سرمایه گذاری را مورد بحث قرار دادیم، به بررسی این موضوع می پردازیم که کدام حوزه سرمایه گذاری بهتر است و سود بیشتری به ما می دهد و البته اصطلاح رایج “چگونه بورس بخریم” را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
سرمایه گذاری چیست؟
قبل از آن که بدانیم سرمایه گذاری چیست به بررسی این موضوع می پردازیم که چگونه ارزش دارایی خود را حفظ کنیم.
در حقیقت زمانی می توانیم بالاتر از نرخ تورم بازدهی کسب کنیم، که ارزش دارایی خود را حفظ کنیم، اما چگونه؟
بهترین راه، سرمایه گذاری است. سرمایه گذاری یعنی پول ما برایمان کار کند و پول بیشتری ایجاد کند. در واقع با سرمایه گذاری، ارزش پول ما در برابر تورم حفظ می شود، هم چنین سرعت رسیدن به استقلال مالی افزایش می یابد.
در سرمایه گذاری کدام پارامترها را باید مد نظر قرار داد؟
در سرمایه گذاری باید به دو نکته توجه داشت:
۱-میزان ریسک پذیری: هر چقدر ریسک ما بیشتر باشد به همان نسبت بازدهی ما بیشتر می شود، در واقع ریسک و بازدهی با هم رابطه مستقیم دارند.
۲-میزان نقدشوندگی: هر چقدر سرعت نقدشوندگی یک بازار سرمایه بالاتر باشد، بهتر است.
مقایسه بازدهی حوزه های سرمایه گذاری:
در این قسمت به مقایسه بازدهی چهار حوزه سرمایه گذاری زیر می پردازیم:
همانطور که می بینیم بازدهی بازارمالی “بورس و فرابورس” بسیار بالاتر از دیگر حوزه های سرمایه گذاری می باشد.
چگونه بورس بخریم؟ (بورس را از کجا بخریم؟)
در واقع بورس خریدنی نیست! بورس یک بازارمالی است که شرکت های مختلف از صنایع گوناگون مورد معامله قرار می گیرند. این اصطلاح که “چطور بورس بخریم” یا “بورس را از کجا بخریم” یک غلط رایج بین هموطنانی است که از ماهیت بورس هنوز آگاهی لازم را کسب نکرده اند.
مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس
چند مزیت بازار بورس در ادامه آورده شده است:
۱-پربازده ترین: همانطور که در ابتدای همین مقاله اشاره کردیم، پربازده ترین حوزه سرمایه گذاری، در ۳ سال اخیر(تا نیمه ۹۹)، بازار بورس بوده است.
۲-تحلیل پذیر: بازار بورس تحلیل پذیر است، یعنی شما می توانید روش های تحلیل در بازار بورس، همچون تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال(بنیادی)، تابلوخوانی، پرایس اکشن یا هر روش دیگری را یاد بگیرید و با استفاده از علم خود در بازار بورس فعالیت کنید و بهترین سهام را برای ورود انتخاب کنید.
۳-نامحدود بودن به زمان: در تمام فصول و زمان می توانید سهام مستعد رشد را پیدا کنید. برای مثال در نزدیک فصل زمستان، گروه دارویی رشد خوبی را دارند. البته که این نگاه خیلی ساده ای است به بازار.
۴-نقدشوندگی: به دلیل اینکه پول بسیار زیادی داخل بازار بورس است، سرعت نقدشوندگی خیلی بالایی دارد. شما هر زمان که نیاز داشته باشید می توانید سهام خود را نقد کنید و به پول خود برسید در حالی که شاید در شرایط امروز کشور ایران، فروش یک خانه چند میلیارد تومانی حداقل چند روز زمان می برد.
۵-محدودیت نوسان: بازار بورس محدودیت نوسان دارد. اگر شما ضرر کنید به یک باره سرمایه تان کاهش پیدا نمی کند و با محدودیت دامنه نوسان روزانه در هر روز معاملاتی می تواند تغییر کند. هر روز نهایتاً ۵ درصد سرمایه شما کم یا زیاد می شود
۶-امکان سرمایه گذاری با هرمبلغی: شما برای اینکه وارد بورس شوید فقط تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی و فقط لازم است حداقل ۵۰۰ هزارتومان حداقل داشته باشد.
معایب بازار بورس:
۱-امکان انتشار صورت های مالی غیرواقعی
۲-وجود دلالان بی مسئولیت
۳-امکان سفته بازی
۴-وجود سرمایه گذاران غیر حرفه ای در معاملات بازار
مفاهیم و اصطلاحات بورسی:
۱-شرکت های سهامی: شرکتی که سرمایه آن به سهام تقسیم شده که شامل دو نوع سهامی خاص و سهامی عام می باشد.
لازم به ذکر است تمامی شرکت هایی که ما در بورس می توانیم خرید و فروش کنیم،سهامی عام می باشند.
۲-سهم: کوچکترین واحد مالکیتی در شرکت یا کارخانه است.
۳-نماد: نام اختصاری شرکت های پذیرفته شده در بورس را می گویند.که حرف اولش از صنعتی که شرکت در آن فعالیت می کند گرفته شده است.
۴-شاخص بورس: این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است.
انواع سرمایه گذاری در بورس
۱-سرمایه گذاری مستقیم: اولین راهکار این است که ما می توانیم سرمایه گذاری کنیم و خودمان خرید و فروش کنیم.
۲-سرمایه گذاری غیرمستقیم: که ما می توانیم سرمایه خود را به سبدگردان ها بدهیم، که افراد خبره ای هستند که از سازمان بورس مجوزهای لازم را گرفته اند و توانایی این را دارند با پول افراد کار کنند.
راهکار دقیق تری که برای سرمایه گذاری غیر مستقیم وجود دارد،صندوق های سرمایه گذاری می باشد.
شما می توانید برای اطلاعات بیشتر در این باره، مقاله “انتخاب صندوق سرمایه گذاری” را مطالعه فرمایید.
آیا بورس همیشه سود می دهد؟
باید بگوییم که بله! چگونه؟
شما می توانید با خرید سهم هایی تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی که عرضه اولیه می شود،حداقل به مدت ۶ ماه سوددهی مداوم داشته باشید. اصطلاح “عرضه اولیه” مربوط به سهم هایی است که برای اولین بار وارد بازار بورس می شوند.
قبل از هر نکته ای، باید این موضوع را در نظر بگیریم که بورس همانطور که سود می دهد،ضرر هم می دهد.
پس می توانیم با به دست آوردن مهارت، روند بازار را تشخیص بدهیم و قبل از این که روند بازار نزولی شود تصمیم درست را بگیریم.
برای این که در بورس سود بگیریم به چه چیزهایی نیاز داریم؟
۱-روانشناسی بازار: برای جلوگیری از هیجانات ناشی از اتفاقات و اخبار مثبت و منفی بازار و برای آن که احساسات ما بر منطق ما غلبه نکند، لازم است روان شناسی بازار را یاد بگیریم.
۲-مدیریت سرمایه:
- کلاسیک: مدیریت سرمایه ای که داراری یک قاعده مشخص است و بر اساس همان قاعده پیش می رویم.
- نوین: مدیریت سرمایه ای است که با توجه به معاملات، تصمیم گیری می کنیم.
از جمله مهم ترین عوامل موفقیت در بورس، مدیریت سرمایه می باشد.
۳-تحلیل که ۳ نوع است:
- ۱-تابلوخوانی: که از سایت tsetmc برای این نوع تحلیل استفاده می کنیم.
- ۲-تکنیکال: تکنیکالیست ها بر این عقیده هستند که هر اتفاقی که در گذشته رخ داده است،درآینده نیز اتفاق می افتد.برای تحلیل تکنیکال از نمودار سهام استفاده می کنیم.
- ۳-بنیادی: با به دست آوردن ارزش سهام،سهام مستعد رشد را انتخاب می کنند.
سود ماهیانه در بورس چقدر است؟
اگر ما به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری کنیم، درآمد ماهیانه معنایی ندارد و وابسته به استراتژی معاملاتی ما، می تواند تفاوت کند.برای مثال اگر ما به دید نوسان گیری و در کوتاه مدت سهم بخریم می توانیم حتی روزانه و در چنرساعت درآمد و سود مورد نظر خود را کسب کنیم.
اگر ما به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه گذاری کنیم، برای مثال در صندوق های سرمایه گذاری سرمایه خود را قرار دهیم می توانیم ماهانه در آمد داشته باشیم.
آیا بورس قمار است؟
تفاوت قمار و بورس درآن است، که در قمار، خوردن مال به صورت باطل صورت می گیرد یعنی بدون مجوز یا عقد شرعی است ولی در بورس اگر بر اساس شرع باشد مشکلی ندارد.
با توجه به سخنان مراجع تقلید، چون بورس بازاری است که در آن دارایی های مختلف مورد معامله قرار می گیرد، پس از لحاظ شرعی مشکلی ندارد اما به شرط آن که معاملات خلاف قانون و نامشروع نباشند.
آیا بورس محدودیت سنی دارد؟
شما در هر سنی که باشید می توانید کد بورسی دریافت کنید.
البته اگر زیر ۱۸ سال هستید می توانید کد بورسی آفلاین دریافت کنید و در سامانه معاملاتی آفلاین فعالیت کنید.
تفاوت سامانه معاملاتی آنلاین و آفلاین چیست؟
تفاوت این کد بورسی، در سامانه معاملاتی ای می باشد که افراد از آن ها استفاده میکنند.
کسانی که کد بورسی آنلاین دارند از سامانه معاملاتی آنلاین استفاده می کنند که سفارشات به صورت لحظه ای ثبت می شود، ولی افرادی که کد بورسی آفلاین دارند، از سامانه معاملاتی آفلاین استفاده میکنند که سفارشات حداکثر با ۱۵ دقیقه تاخیر ثبت می شود.
آیا بورس پنج شنبه ها باز است؟
شما می توانید از شنبه تا چهارشنبه از ۹ الی ۱۲:۳۰ معاملات خود را انجام دهید و در روز های پنج شنبه و جمعه بورس بسته می باشد. بنابر این در هفته ۵ روز معاملاتی در بورس داریم.
مراحل خرید سهام در بورس
مرحله اول:
- در اولین مرحله شما تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی بایستی در سامانه سجام ثبت نام کنید.
- برای ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد سجام به مدارک زیر نیاز دارید:
مدارک مورد نیاز افراد حقیقی:
- اصل و کپی شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی
- شماره حساب و شماره شبا کارت بانکی
- تکمیل فرم مشخصات
مرحله دوم:
- در یکی از کارگزاری های معتبر ثبت نام کنید.
- برای ثبت نام،به مدارکی در بالا اشاره کردیم نیاز دارید.
مرحله سوم:
- برای احراز هویت می توانید حضوری و هم به صورت غیرحضوری اقدام کنید.
- احراز هویت غیر حضوری خود را می توانید از طریق اپلیکیشن سیگنال یا سایت سامانه سجام انجام دهید.
آیا با این اوصاف سرمایه گذاری در بورس خوب است؟
پاسخ به این سوال می تواند با توجه به میزان ریسک پذیری و استراتژی فردی هر شخص متفاوت باشد اما به عنوان یک حوزه سرمایه گذاری سودساز می تواند به شما کمک زیادی بکند.
به زبان عنوان مقاله اگر بخواهیم با هم صحبت کنیم، یعنی بدانیم “چگونه بورس بخریم”، حتی اگر فرصت یادگیری و آموزش ندارید، می توانید سرمایه خود را در صندوق های سرمایه گذاری قرار دهید و در آخر به عنوان مهم ترین توصیه به شما، این نکته را ملکه ذهن تان کنید که حتما با سرمایه مازاد خود وارد بازار بورس شوید و حتما مدیریت سرمایه را رعایت کنید زیرا علاوه بر تحلیل پذیر بودن، مانند دیگر بازارهای سرمایه بورس نیز تحت تاثیر خبرهای خوب و بد می باشد و اگر شما با پولی که به آن نیاز دارید وارد بازار شوید، حتی با احتمال خیلی کم هم اگر به یک باره منفی شود آن وقت ممکن است سرمایه زندگی خود را از دست بدهید.
سه رمز عبوراز سفتهبازی
پس از نوسانات شدید بورس تهران، جهش ۳۰ درصدی شاخص در سه ماه پایانی سال گذشته و در ادامه افت ۵/ ۹ درصدی شاخص تا پایان خرداد ۹۵، انتظار تقویت فضای تحلیلی در معاملات وجود داشت. این در حالی است که معاملات روزهای اخیر بار دیگر به شایعشدن فضای هیجانی در بازار اشاره دارد. این فضا بهخصوص در گروههایی که پیش از این نیز تجربه نوسانات شدید را داشتند، کاملا ملموس است.
فارغ از عوامل هیجانی در رفتار سهامداران، به نظر میرسد برخی مشکلات ساختاری عامل تشدید فضای سفته بازی در بورس تهران شدهاند. سهام شناور پایین که گردش مالی (turnover) معاملاتی را کاهش داده، احساس مسوولیت بیمورد برای حفظ شاخص سهام و همچنین محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام از جمله مهمترین ضعفهای ساختاری است که تمایل به موجسواری در بورس را تقویت میکند.
سهامداری روی موج اخبار
برای مثال گروه خودرو، در مدت زمان کوتاهی (زمستان ۹۴) رشد ۲۱۸ درصدی را تجربه کرد و در ادامه نیز تا پایان خرداد با افت ۳۲ درصدی مواجه شد. این نوسانات شدید به فضای ملتهب این گروه اشاره دارد. روز گذشته بار دیگر حرکت سریع نمادهای این گروه به سمت صف خرید را شاهد بودیم. مشاهده صف خرید با خبرهایی که بهعنوان داغکننده سهام شناخته میشود، این صفها را به تدریج طولانیتر ساخت.
این موضوع البته در شرایط کنونی مختص گروه خودرویی نیست و در سایر گروههای بازار و بعضا تکنمادها نیز مشاهده میشود. بیتوجهی به عوامل بنیادی یا حتی بیاعتنایی به عوامل بازاری (نیاز به اصلاح قیمت سهام پس از رشدهای بیوقفه) میتواند هیجان را ادامهدار سازد. همانطور که روند تاریخی بورس نشان داده و انتظار میرود اگر عامل بنیادی در حمایت از قیمتهای متورم شده کنونی مشاهده نشود، باید در انتظار نزدیک شدن دوباره قیمتها به ارزش ذاتی آنها بود. بر این اساس، مقصد بعدی این هیجان افتهایی بیش از پیش خواهد بود.
گرچه ضعف تحلیل عاملی برای این نوسانات شدید محسوب میشود، اما برخی عوامل در گسترش بستر سفتهبازی در ساختار بازار سهام مشاهده میشود. در اینخصوص، کارشناسان بازار سهام به دو موضوع مانند گردش مالی (turnover) کم معاملات و همچنین سنجش کار مدیران بورسی بر اساس مقدار شاخص برای تشدید فضای هیجانی بازار سهام اشاره میکنند.
در حالی که بورسهای پیشرفته میزان گردش مالی (نسبت ارزش معاملات به ارزش کل بازار) بیش از یک است، یعنی حداقل یک یا بیشتر از یک سهم میان فعالان طی یک سال دست به دست میشود. در بورس ما این نسبت کمتر از ۲۵ درصد است. بنابراین به راهکارهایی برای جذب نقدینگی و جذابیت بازار سهام نیاز داریم.
البته این جذابیت نمیتواند بر مبنای رشد شاخص باشد. همچنین تلاش برای حذف دامنه نوسان، افزایش سهام شناور شرکتها و حذف مورد خودساخته حجم مبنا از دیگر موارد تقویت تحلیلپذیری در بازار سهام محسوب میشوند. افزایش سهام شناور میتواند به رشد نسبت گردش مالی کمک کند. دامنه نوسان و حجم مبنا نیز عواملی برای ایجاد فضای هیجانی با تشکیل صفهای هیجانی و کمک به بیتحلیلی بازار است. این موارد بارها در سالهای گذشته مورد تاکید تمامی کارشناسان سهام بوده است.
نیاز مبرم به افزایش گردش مالی معاملات
شاهین شایانآرانی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» نوسانات شدید بورس تهران را ناشی از نبود نقدینگی کافی در بورس تهران دانست. نسبت مهمی که در بازارهای سهام به آن توجه میشود، نسبت گردش مالی در معاملات یک سال است.
این نسبت که بهصورت ارزش معاملات به ارزش کل بازار در یک دوره مشخص تعریف میشود، نشاندهنده میزان نقدینگی موجود در بازار است. این نسبت در برخی بازارهای سهام پیشرفته به ۱۰۰ و حتی به ۳۰۰ درصد نیز میرسد. بر این اساس، در بازاری که ارزش معاملات آن بیش از ارزش کل بازار است، بیش از یکبار در سال این سهم میان فعالان آن دست به دست شده است. در این بازارها به عرضه و تقاضا بهصورت کامل پاسخ داده میشود.
در نقطه مقابل، در بورس تهران شاهد کمبود نقدشوندگی هستیم و این نسبت در بهترین حالت در بورس ما حدود ۲۵ درصد برای میانگین سالهای اخیر است. بر این اساس، به منظور پویایی و دینامیک بودن معاملات حضور نقدینگی تازه در بورس الزامی است. بر این اساس، باید سرمایهگذاران تازه به بازار سهام جذب شوند، حضور سرمایه گذاران خارجی میتواند کمک زیادی برای عبور از کمبود نقدینگی باشد. در حالی که در سمت تقاضا شاهد کمبود نقدینگی در بورس تهران هستیم، در سمت عرضه نیز دقیقا این مکانیزم تکرار میشود.
در این خصوص، اگر یک شرکت دارای ۱۰۰ سهم باشد، تنها بخش کوچکی تا ۲۵ سهم آن شرکت قابل معامله است و سایر سهام تحت کنترل سهامداران عمده بوده و هیچ حرکتی از سوی آنها مشاهده نمیشود. در این شرایط، سفتهبازان با سرمایه اندکی میتوانند قیمت سهم را جابهجا کنند. در نتیجه، با داغ شدن سهم تا قیمتی تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی دلخواه شرایط را برای فروش خود فراهم میکنند. حالت عکس این موضوع نیز مشاهده میشود؛ فشار برای کاهش قیمت یک سهم و در ادامه جمع کردن سهام در کف قیمتی. در حالی که تعداد اندکی سهام قابلیت معامله شدن را دارد، قیمت ۱۰۰ درصد سهام با این نوسانات تغییر میکند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: به منظور کنترل نوسانات و به دنبال آن فعالیتهای سفته بازانه باید به بالا بردن حجم و ارزش معاملات توجه شود. در این میان، راهحلهایی به ظاهر آسانتر مانند ایجاد حجم مبنا و دامنه نوسان قیمتی از راهکارهایی ناکارآمد در کنترل نوسانات هستند. بر این اساس، به جای توجه به اصل موضوع و تلاش برای رقابتی ساختن معاملات سهام محدودیتهایی در معاملات ایجاد میکنند که این تلاشها کاملا بیثمر بوده است.
آنچه در بورسهای دیگر و همچنین منطقه شاهد هستیم، تلاش مدیران برای جذب شرکتهای جدید به بورس است. این کار رونق سرمایهگذاری را به دنبال خواهد داشت و به پویایی بازار کمک میکند. فضای بورس ما تا حدود زیادی دولتی بوده و تلاشهایی برای گسترش بازار و جذاب ساختن بازار به ندرت مشاهده میشود. بورسی که بخواهد با دستورالعمل و قاعده دولتی کنترل شود، نمیتواند در کنترل نوسانات و جذب سرمایه گذاران موفقیت چندانی کسب کند.
سه دلیل نگاه کوتاهمدت سهامداران
سعید اسلامی بیدگلی، عضو هیاتمدیره شرکت مشاور سرمایهگذاری آرمان آتی سه دلیل برای کوتاهنگری و نبود تحلیل در میان سهامداران در بازار سهام ایران عنوان کرد و گفت: در نگاه اول مهمترین پدیدهای که به موجب آن سرمایهگذاران ایرانی تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی در بلندمدت از گردونه تحلیل خارج میشوند، نوسانات شدید و تغییرات ناگهانی در سیاستها و قوانین حاکم بر بازارها است که از مسائل سیاسی و اقتصادی کشور نشأت میگیرد.
وی افزود: علاوه بر این در اغلب کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه موسسات و افرادی وجود دارند که از ارائه تحلیل درآمد کسب میکنند؛ در صورتی که در ایران چنین موسساتی وجود ندارد و از آنجا که سرمایهگذار نمیتواند بهصورت شخصی هزینه متضرر شدن در بازار را بپردازد، در نتیجه با دیدی کوتاه مدت و یک تحلیل ساده که هر سهمی که صف خرید دارد، سهم خوبی است، وارد بازار میشود.
اسلامی سومین دلیل حاکمیت هیجان بر تحلیل را نبود شفافیت اطلاعات در معاملات دانست و اظهار کرد: هنوز شفافیت بازار به لحاظ اطلاعات و معاملات آنقدر نیست که سهامدار بتواند با تکیه به تحلیل وارد معاملات شود.وی تصریح کرد: در مجموع عواملی همچون وجود دامنه نوسان، انتشار سریع اخبار قبل از قرار گرفتن روی کدال، دامن زدن به برخی شایعات و اخبار غیرموثق،دولتی بودن درصد بزرگی از بازار سهام و برخی دیگر از عوامل باعث میشود تا سهامدار نتواند تحلیل را پشتوانهای مناسب برای ورود به بازار ببیند. این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه ساختار بازار از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: اگر مدیران بازار سرمایه خود را مسوول بالا و پایین رفتن شاخص بدانند و تمام توجه و تلاش خود را برای نگه داشتن شاخص انجام دهند، نباید انتظار تحلیلی شدن معاملات را داشت.
وی ادامه داد: در صورتی که افزایش شفافیت و کارآیی بازار مهمترین معیار مسوولان بازار سرمایه قرار گیرد، قطعا دیگر شاهد یک فضای هیجانی با رویکرد سفتهبازانه نخواهیم بود. در نتیجه تغییر نگرش در میان مدیران بازار را میتوان پیش زمینه اصلی تحلیلمحوری معاملات دانست و پس از آن دومین راهکار برای حاکم شدن تحلیل بر معاملات، ایجاد سازوکار لازم و موسساتی است که ارائه دهنده تحلیلهای درست از بازار به سرمایهگذاران باشد.
اسلامی خاطرنشان کرد: باید موضوع معامله بر اساس اطلاعات، جدی گرفته شود. در حال حاضر منفیترین موضوع حاصل از ایجاد صف خرید و فروش، این است که تحلیل از بازار حذف شده و هر شخصی که وارد بازار میشود، یک راه تحلیل بسیار ساده پیدا کرده و فکر میکند هر سهمی که صف خرید دارد، سهم خوبی است. در صورتیکه اگر دامنه نوسان بازتر باشد و صف خرید و فروش شکل نگیرد، خرید و فروشهای سرمایهگذاران با تحلیلهای عمیقتری صورت میگیرد.
وی اضافه کرد: طی سالهای گذشته بارها مسوولان بازار از حذف دامنه نوسان سخن گفتند؛ درصورتیکه عملا هیچ کاری انجام نشد؛ در صورتی که میتوانستند بهعنوان کمترین کار ممکن در طول این سالها حذف تدریجی دامنه نوسان از معاملات سهامی که شاهد اتفاق و تحول خاصی نیستند را تمرین کنند.
عضو هیاتمدیره شرکت مشاور سرمایهگذاری آرمان آتی ادامه داد: واقعیت این است که افردای که در ابتدا دامنه نوسان را وضع کرده و در حال حاضر در مقابل حذف آن مقاومت میکنند، استدلال میکنند که بازار ما هیجانی است و تعداد سهامداران غیرحرفهای دراین بازار زیاد است. به همین علت اگر دامنه نوسان باز باشد و معاملات بدون محدودیت نوسان انجام پذیرد، بازار ممکن است با هر خبری هیجانی شود و واکنش بیش از اندازه نشان دهد. بهعنوان مثال در صورت بالا بودن یا نبود دامنه نوسان با انتشار یک خبر منفی بازار به شدت ریزشی شده و بالعکس زمانی که خبر مثبتی میآید، نوسانات بازار شدید میشود. در نتیجه این افراد با بهانه هیجانی بودن بورس ایران اعتقاد دارند بازار به دامنه نوسان نیاز دارد و با این مکانیزم میتواند معاملات را مدیریت کند؛ موضوعی که اساسا فکری اشتباه است و ایراد دارد.
معاملات فیوچرز Futures چیست و چطور باعث افزایش سود می شوند؟
قراردادهای آتی یا معاملات فیوچرز چیست و آیا در بازار ارز دیجیتال و بیت کوین نیز کاربرد دارد؟
معاملات فیوچرز که به آنها معاملات آتی یا Trading Futures نیز گفته می شود، یک قرارداد یا توافق نامۀ قانونی است که در زمان امضای قرارداد، معامله گران قیمتی توافقی برای خرید یا فروش یک کالا، یا مقدار مشخصی از یک محصولِ تولیدی و یا یک آیتم مالی را تعیین میکنند. در واقع این قیمت را با بهای معینی برای تاریخ مشخصی در آینده یا قبل از تاریخ مشخص شده در آینده، برآورد میکنند.
کالا یا ابزاری که طبق قراردادهای آتی تحویل میشود، لازم است از لحاظ کیفیت و کمیت مشمول استاندارد بوده و زمان، قیمت و مکان داد و ستد آن نیز از پیش مشخص شده باشد. زمانی که به تاریخ مورد نظر قید شده در قرارداد برسید، معامله بر پایه قیمتی که در قرارداد توافق شده، انجام میگردد.
امکاناتی که در معاملات آینده تعبیه شده به افراد امکان میدهد ریسک مربوط به مشاغل اصلی خود را کاهش دهند. شما میتوانید با معاملات فیوچرز در مورد خرید یا فروش قراردادهای سهام، در برابر تغییر نرخ بهره از سرمایه خود محافظت کنید. شما میتوانید با خرید یا فروش یک قرارداد ارزی، در برابر واریانس مبادله ارز که تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی بر میزان پس انداز حساب مالی شما تأثیر میگذارد، از معامله خود در برابر خطر احتمالی، محافظت نمایید.
چه مواردی مشمول معاملات آتی میگردند؟
معاملات فیوچرز یا قراردادهای آتی استاندارد، بوسیله کالاهای متنوع و مبادلات آتی تعریف شده است. بسیاری از “کالاها” وجود دارند که قراردادهای آینده مربوط به آنها هستند و به آنها commodity گفته میشود. تقریباً برای هر کالایی میتوان قرارداد آتی را تعریف کرد.
به عنوان مثال، برخی از مواد غذایی، سوخت های مختلف، فلزات گرانبها، اوراق بهادار، انواع ارز و حتی برخی از محصولات دور از تصور مانند تراشه های نیمه هادی، از محصولاتی است که با معاملات فیوچرز مورد معامله واقع میشوند.
کالاهای معمولی شامل مواد غذایی (از قبیل کالاهای اساسی مانند گندم، شکر، ذرت، سویا، برنج، چای)، فلزات گرانبها (از جمله طلا، نقره، مس و غیره)، ارز (مانند دلار، یورو، فرانک سوئیس، ین و غیره)، فهرست سهام ( به عنوان مثال کارخانجات تولیدی و داروسازی)، محصولات مالی (مانند اوراق بهادار خزانه داری) و حتی برخی از کالاهای بسیار ویژه مانند قطعات الکترونیک برای محافظت در برابر نوسانات نرخ بهره پیش فروش میشوند.
برخی از داستان های معاملات بزرگ آتی نشان میدهد که چگونه با پیش بینی درست آینده میتوان ثروت عظیمی را حاصل کرد و یا بدون تحلیل کافی از دست داد.
اگر در بازار ارز های دیجیتال تازه وارد هستید و میخواهید تمامی مفاهیم و نکات مربوط به این بازار را بشناسید و یک سرمایه گذاری موفق داشته باشید پیشنهاد می کنیم از دوره ارز دیجیتال استفاده نمایید.
ویژگیهای معاملات فیوچرز کدامند؟
قراردادهای آتی به طور معمول در بازارهای معاملات مالی، ویژگیهای خاص خود را دارند که آنها را از دیگر معاملات متمایز میکند، تعدادی از این خصوصیات در زیر آمده است:
مدیریت خطر یا ریسک: معاملات فیوچرز میتوانند به عنوان حفاظی در مقابل ریسکهای احتمالی معاملات استفاده شوند. این نوع معامله برای برخی از معامله گران از جمله کشاورزان مطلوب است، آنها محصولات خود را پیش فروش میکنند، برای آنکه اطمینان خاطر حاصل کنند که پس از برداشت محصول از ریسک پایین آمدن قیمت در امان هستند. این نوع معامله همان قرارداد آتی است که ریسک بالا در پایین رفتن قیمت را از بین میبرد.
استفاده از اهرم: اهرم یا Leverage، قابلیتی است که در قراردادهای آتی کاربرد دارد. برای نمونه فرض کنید یک معاملهگر با اهرم 1:2، میتواند تا دو برابر اعتبار خود سهام یا اوراق قرضه را با قرارداد آتی خریداری نماید. پس در اینصورت تا دو برابر نیز سود خواهد کرد ولی توجه داشته باشید در محاسبات اشتباه، ضرر او نیز دو برابر خواهد شد.
دیگر ویژگی های معاملات آتی کدامند؟
استفاده از پوزیشن فروش: در قراردادهای آتی امکان به کارگیری از پوزیشن شورت یا Short، برای معامله فروش یا Sell وجود دارد. در حالتی که یک معاملهگر پیش بینی کند که کالایی با نزول قیمت مواجه است و یا به عبارتی ارزش یک دارایی رو به کاهش خواهد رفت، او قادر خواهد بود با استفاده از پوزیشن فروشِ قرارداد آتی، سود مطلوبی را کسب نماید.
جذب کردن نقدینگی: استفاده از معاملات فیوچرز میتواند راه حلی برای جذب کردن نقدینگی به حساب آید. معاملات آتی میتواند سرمایههای سرگردانِ معاملهگران را در بازارهای مالی از جمله بازار بورس و بازار ارز به کار گیرد.
دارایی های گوناگون: در برخی شرایط امکان دارد که معامله واقعی بعضی از کالاها برای معامله گران سخت باشد. به طور نمونه در نظر بگیرید که یک فرد معاملهگر در نظر دارد که ده ماشین سنگین را خریداری کند، در این صورت تحویل این محصول عظیم به صورت فیزیکی و فروش دوباره آن به شخص دیگری کاری عبث به نظر میآید. در چنین موقعیتی بهترین کار استفاده از معاملات آینده خواهد بود.
مشخص کردن قیمت: در برخی از بازارهای مالی که انجام معامله در آنها به صورت واقعی و فیزیکی سخت است، قیمت یا بهای موضوع معامله با عقد قراردادهای آتی مشخص میشود.
سودمندی های معاملات آینده کدامند؟
– سرمایه گذاران می توانند از قراردادهای آتی استفاده کنند تا قیمت یک دارایی اساسی را پیش بینی کنند.
– شرکت ها میتوانند قیمت مواد اولیه یا کالاهایی را که میفروشند هدج کنند تا در برابر حرکات نامطلوب قیمت محافظت شوند.
– در معاملات فیوچرز ممکن است فقط نیاز به واریز بخشی از مبلغ قرارداد توسط یک کارگزار داشته باشد و لازم نباشد همه مبلغ را پرداخت کند.
نکات منفی قراردادهای آتی کدامند؟
– این خطر برای سرمایه گذاران وجود دارد که به دلیل استفاده از اهرم های آتی، میتوانند بیش از مبلغ سرمایه اولیه را از دست بدهند.
– سرمایه گذاری در معاملات فیوچرز ممکن است از حرکت قیمت به سوی قیمت های مطلوب جلوگیری کند.
– معاملات مارجین یا حاشیه ای میتواند یک شمشیر دو لبه باشد، به این معنی که میزان سود برای معامله گران تقویت میشود، اما احتمال دارد زیان های زیادی نیز به همراه داشته باشد.
مدیریت ریسک چگونه قراردادهای آتی را پوشش میدهد؟
معاملات فیوچرز برای خریدار و فروشنده این امکان را فراهم میکند که بتوانند خود را از پیشامد خطرات احتمالی که ممکن است در آینده کالاهای مورد نظرشان را در برگیرد، حفظ کنند. به عنوان مثال یک شرکت میتواند با استفاده از پوزیشن لانگ Long کالای خاصی را که تمایل دارد، خریداری کند. این شرکت میتواند با معاملات آینده، کالایی را خرید کند تا نیاز خود به آن کالا را برآورده نماید.
مثالی از معامله خرید آتی آن است که شرکتی برای 6 ماه آینده خود نیاز به چند تن آهن دارد، در حال حاضر هر کیلو آهن 11000 تومان قیمت دارد، شرکت با یک قرارداد خرید آتی آهن مورد نیاز خود را به قیمت هر کیلو 10000 تومان میخرد. بدین سان این شرکت با یک قرارداد خرید آتی، ریسک افزایش قیمت را خنثی مینماید.
مثالی از قرارداد فروش آتی آن است که یک تولید کننده، میخواهد در آینده چندین تن آهن را به مشتری خود بفروشد، هم اکنون آهن کیلویی 11000 تومان قیمت دارد، این شرکت به عنوان فروشنده نمیداند که در شش ماه آینده، آهن چه قیمتی خواهد داشت، به همین دلیل چندین تن آهن را به مشتری خود به قیمت کیلویی 10000 تومان به فروش میرساند. از این طریق این شرکت ریسک کاهش قیمت آهن را از خود دور مینماید.
در این دو مثال میبینیم که یکی از دلایل عمده در عقد معاملات فیوچرز، نداشتن اطمینان معامله گران از اتفاقات آینده و حفظ کردن سرمایه شان از بالا و پایین رفتن قیمت میباشد. با عقد این قراردادها، ریسک قراردادهای بین خریدار و فروشنده کاهش مییابد.
نقش سفته بازی در بازار قراردادهای آتی چیست؟
یک شخص تجاری، به عنوان نمونه یک کشاورز یا یک صادرکننده، امکان دارد آینده مالی خود را در معرض خطر ببیند. برای جبران این ریسک، آنها میتوانند با یک قرارداد آتیِ خرید یا فروش، از دارایی خود محافظت کنند.
هر سرمایه ای که در بازار نقطهای یعنی بازار واقعیِ فعلی ایجاد کنند یا از دست بدهند، میتوانند در بازار مالی از دست بدهند و یا تامین کنند تا اختلاف پیش آمده را جبران کنند. به عمل این اشخاص هِدج کردن یا hedging گفته میشود، اینها افرادی هستند که برای محافظت از خود در برابر ضرر مالی یا سایر شرایط نامطلوب دنبال راه حلی هستند.
از طرف دیگر، شما می توانید بدون داشتن مشاغل تجاری، توسط معاملات آتیِ قراردادهای خرید یا فروش، خریداری تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی و یا فروش خود را به انجام رسانید. به عنوان مثال، اگر اعتقاد دارید که امسال نرخ بهره بالا میرود، می توانید قراردادهای آتی اوراق قرضه دولتی خود را با پوزیشن شورت بفروشید.
به یاد داشته باشید که با بالا رفتن نرخ بهره، بهای اوراق قرضه کاهش می یابد و بنابراین اگر درست عمل کرده باشید، میتوانید با درگیر کردن سپرده خود تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی در معاملات فیوچرز، سود عظیمی برای خود بسازید.
گروهی از افراد که هِدج نمیکنند، اما در بازار برای گرفتن سود وارد معامله میشود، سفته بازها یا speculators هستند. نسبت هدج کاران به سفته بازان تقریبا 3 : 1 است. سفته بازان برای اطمینان از وجود فعال و بازارهای نقدینگی بسیار مفید هستند.
مفهوم معاملات فیوچرز در بازار ارز دیجیتال چیست؟
تا به حال دیدیم که قراردادهای آتی بیشتر در حوزه کالاهای فیزیکی بکار گرفته میشوند. البته در حال حاضر معاملات آتی پای خود را به دنیای ارز دیجیتال باز کرده است.
به طور نمونه معاملات آینده بیت کوین، نمونه ای از قراردادهای آتی است که در آن معامله گران قادرند حتی بدون آنکه بیت کوینی در دست داشته باشند، مستند بر پیشبینی خود از قیمت آینده این ارز، برای خرید یا فروش آن اقدام میکنند. در حقیقت بستن قراردادهای آتی بیت کوین با تکیه بر معاملات پر خطر مالی که به آن سفتهبازی یا Speculation گفته میشود، انجام پذیر خواهد بود.
بهتر است با طرح یک مثال، با تاثیر قرارداد آتی بیت کوین بیشتر آشنا شویم. تصور کنید دو معامله گر برای مصون ماندن از ریسک بالا و پایین رفتن قیمت، یک قرارداد آتی امضا نمایند.
ردپای برخی دستگاهها و بانکها در گرانی مسکن
یک کارشناس بازار مسکن گفت: رشد قیمت مسکن در ۲۰ محله از شهر تهران که عمدتا فضای بورسبازی و سفتهبازی در آنجا حاکم است، بر روی ۳۶۰ محله تاثیر میگذارد و راه حل پایان سفتهبازی در این بازار، اعمال مالیات بر عایدی سرمایه و خانههای خالی است.
سعید لطفی در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: منطق عرضه و تقاضا در بخش ملک وجود ندارد. بعضا دیده میشود در یک منطقه شهر تهران که تعداد معاملات چندان بالا نیست به یکباره قیمتها رشد میکند. وقتی علت را واکاوی میکنیم میبینیم یک دستگاه دولتی یا یک بانک تعداد قابل توجهی پروژه را در منطقهی مذکور با نرخ بالاتر از عرف آن منطقه خریداری کرده یا اینکه نسبت فروش واحدهای نوساز در آن منطقه در مقایسه با ماه قبل افزایش یافته که باعث رشد سطح قیمتها شده است.
وی افزود: از ۳۶۰ محله در شهر تهران تنها حدود ۲۰ محله بورس مسکن است. یعنی فعالیتهای سرمایهای در این محلهها بیش از دیگر مناطق شهر تهران است. این ۲۰ محله عمدتا در شمال تهران قرار دارد. جالب اینکه منطقه یک جزو مناطق پرمعامله محسوب نمیشود و معمولا رتبهی نهم تا یازدهم از تعداد معاملات شهر تهران را به خود اختصاص میدهد. یک فضای بورسبازی در این منطقه شکل گرفته و واحدها توسط عدهای معدود دست به دست میچرخد.
لطفی با بیان اینکه قیمت مسکن در سایر مناطق شهر تهران از تحرکات منطقه یک تاثیر میپذیرد گفت: تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی معمولا با فاصلهی زمانی یک ماهه نرخها در مناطق میانی و جنوبی تهران نیز به تاسی از شمال پایتخت رشد میکند. این در حالی است که هیچ نوع مالیاتی اعم از مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر خانههای خالی در این بازار وجود ندارد.
این کارشناس بازار مسکن خاطرنشان کرد: در بررسی که سال گذشته انجام شد از ۱۰ محلهای که کمترین میزان رشد قیمت را داشتند ۸ محله در جنوب تهران، یک محله در غرب و یک محله در شمال شرقی تهران بودند. اما همانطور که گفتم پس از رشد قیمت در منطقه یک، سایر محلهها نیز از آن تاثیر گرفتند و پس از مدتی با افزایش قیمت مواجه شدند.
لطفی درباره عوامل منجر به نوسانات بازار مسکن گفت: تورم عمومی، رشد نقدینگی، کاهش ساخت و ساز و تلاطمات بازارهای موازی، بیشترین تاثیر را به شکل تغییر قیمتها در بازار مسکن میگذارد که باید برای این موارد چارهاندیشی شود. اعمال مالیات بر سفتهبازی و عایدی سرمایه نیز میتواند تا حد زیادی بازار مسکن را از رهاشدگی فعلی بیرون بیاورد.
این کارشناس بازار مسکن با اشاره به روند تدریجی افزایش معاملات خانههای قدیمی در شهر تهران یادآور شد: سهم واحدهای نوساز در کل معاملات مسکن شهر تهران از حدود ۶۰ درصد در سال ۱۳۹۲ به حدود ۳۰ درصد رسیده است. در مقابل، واحدهای با قدمت بیش از ۲۰ سال که تا سال ۱۳۹۲ تنها حدود ۶ درصد از معاملات را در بر میگرفتند در حال حاضر سهم بیش از ۲۰ درصد در قراردادهای خرید و فروش دارند. این موضوع دو پدیده منفی را به تصویر میکشد که یکی کاهش ساخت و ساز و دیگری، افت قدرت خرید متقاضیان است.
به گفته لطفی، آمار فوق لزوما به معنای حذف یا کاهش تقاضای سرمایهگذاری در بخش مسکن نیست. در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد معاملات ملکی از نوع سرمایهگذاری و ۳۰ درصد مصرفی است. این ۳۰ درصد هم خانه اولیها نیستند بلکه عمدتا کسانی هستند که قصد تبدیل به احسن واحد خود را دارند.
سرمایهگذاری با پسانداز فرق دارد
برخی تصور میکنند سرمایهگذاری با پسانداز یکی است، حتی برخی نوشتهها این دو را مترداف یکدیگر میگیرند، اما واقعیت این است که سرمایهگذاری با پسانداز فرق دارد. گرچه این دو همانند دو قلوهای به هم چسبیده هستند، اما تفاوتهای ظریف دارند. شاید همین نزدیکی باشد که خیلیها را به اشتباه میاندازد و این تفاوتها را نمیبیند.
برخی تصور میکنند سرمایهگذاری با پسانداز یکی است، حتی برخی نوشتهها این دو را مترداف یکدیگر میگیرند، اما واقعیت این است که سرمایهگذاری با پسانداز فرق دارد. گرچه این دو همانند دو قلوهای به هم چسبیده هستند، اما تفاوتهای ظریف دارند. شاید همین نزدیکی باشد که خیلیها را به اشتباه میاندازد و این تفاوتها را نمیبیند.
● تعریف دو واژه
برای درک تفاوتها، ابتدا باید دو واژه را تمییز داد. بنا بر تعریف اقتصادی، به مازاد مخارج سال پسانداز گفته میشود. پسانداز یعنی انصراف از مصرف در زمان حال و ذخیره کردن آن برای روز مبادا. اگر فردی به جای پسانداز، پولهای خود را مصرف کند، دیگر پول نخواهد داشت. انگلیسیها تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی یک ضربالمثل معروف دارند و معتقدند: «پسانداز یک پنی یعنی بهدست آوردن یک پنی»
سرمایهگذاری ( Investment ) عبارت است از هرگونه فدا کردن ارزشی در حال حاضر (که معمولا مشخص است.) به امید به دست آوردن هر گونه ارزشی در زمان آینده (که معمولا اندازه یا کیفیت آن نامعلوم است.) به عبارتی سرمایهگذار درحالحاضر، ارزش مشخصی را فدا میکند تا در قبال آن در آینده ارزش خاصی که مورد نظرش است بهدست آورد؛ مثل پرداخت وجهی بابت خرید سهام به امید بدست آوردن سودهای مشخصی از آن در آینده. در سرمایهگذاری دیگر یک پنی فقط یک پنی نیست، ممکن است بیشتر باشد یا کمتر.
● تفاوت سرمایهگذاری و پسانداز
اگر این دو تعریف را بپذیریم، حال میتوان تفاوتهای سرمایهگذاری و پسانداز را مورد بحث قرار داد. تفاوتهای سرمایهگذاری و پسانداز متعدد است، اما اصلیترین آن در تعریف آن دو نهفته است. همانطور که در تعریف اشاره شد، پسانداز برای روز مباداست و با آن نمیتوان کسب درآمد کرد.
سرمایهگذاری قدرت فکری میخواهد و در دراز مدت فواید خود را نشان میدهد. سرمایهگذاری سود و زیان دارد و با سرمایهگذاری میتوان درآمد کسب کرد. پسانداز همیشه قابل دسترس است و برای روز مباداست، با آن نمیتوان کسب درآمد کرد.
تمام کالاها و موارد مصرفی در زندگی سرمایه است و استفاده صحیح از آنها پسانداز محسوب میشود. چون با مصرف درست دیرتر خراب میشود و ما مجبور نیستیم که بابت آن مبلغی را پرداخت کنیم، در نتیجه، هزینهای را که میخواهیم برای تعمیر یا خرید دوباره در نظر بگیریم میتوانیم پسانداز کنیم و با پول پسانداز شده میتوانیم یا سرمایهگذاری کنیم یا در بانک پسانداز داشته باشیم.
● انواع سرمایهگذاری
سرمایهگذاری را به روشهای مختلفی تقسیمبندی میکنند:
۱. براساس موضوع سرمایهگذاری: سرمایهگذاری بر حسب موضوع به دو دسته سرمایهگذاری واقعی و سرمایهگذاری مالی تقسیم میشود. سرمایهگذاری واقعی نوعی سرمایهگذاری است که فرد با فدا کردن ارزشی در زمان حاضر، نوعی دارایی واقعی بهدست میآورد. درواقع موضوع سرمایهگذاری، دارایی واقعی است. خرید ملک یا آپارتمان، نمونهای از این سرمایهگذاری است. در سرمایهگذاری مالی، فرد در ازای فدا کردن ارزش حاضر، نوعی دارایی مالی که نتیجه آن معمولا جریانی از وجوه نقد است بهدست میآورد. سرمایهگذاری در اوراق بهادار مثل سهام عادی یا اوراق مشارکت، که فرد در ازای پرداخت پول، محق به دریافت جریانی از وجوه نقد به شکل سود میشود، سرمایهگذاری مالی محسوب میشود.
۲. براساس زمان یا مدت سرمایهگذاری: برحسب زمان، سرمایهگذاری را میتوان به کوتاه مدت یا حداکثر تا یکسال و بلندمدت یا بیش از یک سال تقسیم کرد.
۳. برحسب خطر یا ریسک سرمایهگذاری: از آنجا که منافع حاصل از سرمایهگذاری در آینده بهدست میآید و نسبت به تحقق این منافع یقین وجود ندارد، پس انواع سرمایهگذاریها با درجاتی از احتمال عدم تحقق منافع مورد نظر سرمایهگذار یا ریسک مواجهاند. براساس اینکه میزان یا احتمال تحقق نیافتن منافع آتی (ریسک) چقدر باشد، سه نوع سرمایهگذاری را میتوان از یکدیگر متمایز ساخت:
- سرمایهگذاری با ریسک متناسب
- سرمایهگذاری با ریسک نسبی بیشتر(سفته بازی)
- سرمایهگذاری پر خطر یا ریسکی (قمار)
سرمایهگذاری متناسب یا به طور خلاصه سرمایهگذاری، نوعی سرمایهگذاری است که ریسک آن متناسب با بازدهی است که از آن انتظار میرود. سرمایهگذاری با ریسک نسبتا بیشتر یا سفتهبازی، نوعی سرمایهگذاری است که در آن سرمایهگذار برای کسب بازده، ریسک بیشتری تقبل میکند و بالاخره سرمایهگذاری بسیار ریسکی یا قمار، نوعی سرمایهگذاری است که در آن فرد برای بهدست آوردن بازدهی ولو بسیار کم، ریسک بسیار زیادی متحمل میشود.
دیدگاه شما