سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

قدرت توضیح‌دهندگی سود هر سهم شرکت با تأکید بر اثرات بندهای تعدیلی گزارش حسابرس مستقل در تقسیم سود نقدی

در بسیاری از شرکت­ها، مجمع بر اساس سود گزارش شدة شرکت اقدام به تصویب درصد سود نقدی می­نمایند. در حالی‌که به نظر می­رسد، به نظرات حسابرس که در بندهای تعدیل گزارش حسابرس مستقل منعکس شده است، توجه کافی نمی­شود. لذا انتظار می‌رود با انجام تحقیق حاضر بتوانیم قدرت توضیح‌دهندگی سود هر سهم شرکت را با توجه به بندهای تعدیلی گزارش حسابرس مستقل در تقسیم سود نقدی مورد بررسی قرار دهیم. بر همین اساس به وسیلة رگرسیون داده­های ترکیبی برای دورة زمانی بین سال‌های 1382 تا 1391 در بورس اوراق بهادار تهران مورد آزمون قرار گرفته است که از میان آن‌ها در مجموع 70 شرکت به عنوان نمونة آماری انتخاب شده­اند. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که سود هر سهم شرکت با توجه به اثرات بندهای تعدیلی گزارش حسابرس مستقل، بر پرداخت سود اثر منفی و معناداری دارد. اما اثر این متغیر بر ارتباط بین سود هر سهم شرکت و سود تقسیمی هر سهم معنادار نمی­باشد.

کلیدواژه‌ها

• سود هر سهم شرکت
• اثرات بندهای تعدیلی
• سود نقدی تقسیمی

عنوان مقاله [English]

Explanatory Power of EPS in Cash Dividend with Attenuated Effects of Auditor's Report

نویسندگان [English]

• Parviz Piri 1
• Hamze Didar 1
• Zahra Alikhani 2

In many companies, the assembly approves the percent of the dividend based on the company reported earnings. While it seems that the auditor's comments reflected in Adjustment clauses independent audit report are not given enough attention. So, it is expected that using this research, we could study the explanatory power of earnings per share according to the adjustment clauses independent audit report on cash dividends. For this goal, we consider the Tehran stock exchange related data between 1382-1391 and use pooled data regression method. Among all attended companies, about 70 companies are selected as the statistical sample. The results of this research verify the significant negative effect of the earnings per share (EPS) determined by the company on interest payments, due to the effects of the adjustment clauses independent audit report (as a variable which moderates the relationship between EPS determined by the company and the earnings per share determined by assembly). These results also indicate that the effect of this variable is not significant on the relationship between the earning per share determined by the company and Dividend per share.

DPS یا سود نقدی چیست؟

شرکت‌ها، لزوماً همه سودی را که در پایان سال مالی به دست می‌آورند، بین سهامداران توزیع نمی‌کنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت نگه می‌دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می‌شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحاً (Dividend Per Share) گفته می‌شود .

تصمیم‌گیری در خصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رأی‌گیری از سهامداران انجام می‌شود. پس از تصویب مبلغ سود تقسیمی، شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت هشت ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد. البته معمولاً شرکت‌ها سود سهامداران خرد را زودتر از این موعد پرداخت می‌کنند. منظور از سهامداران خرد، سهامدارانی هستند که در مقایسه با سهامداران عمده، تعداد کمی از سهام شرکت را در اختیار دارند. سود تقسیمی هر سهم، به افرادی تعلق می‌گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند .

چرا سرمایه‌گذاران به سود تقسیمی اهمیت زیادی می‌دهند؟

بازده (نقدی) سود سهام (dividend yield) شرکت‌ها نشانه‌ای برای تعیین ارزش شرکت‌ها است . شرکت‌های معتبر سابقه‌ی خوبی در پرداخت و افزایش سود تقسیمی حتی در دوران سخت اقتصادی دارند . در دوران رکود سود تقسیمی پشتوانه‌ای برای سهام است و از سقوط سهام آن جلوگیری می‌کند. همچنین سود تقسیمی زمان لازم برای ترمیم سبد سهام‌تان را پس از یک زیان بزرگ کاهش می‌دهد .

برای اینکه سود تقسیمی سهام شامل شما بشود، باید سهام مربوطه را پیش از تاریخ مجمع عمومی و تصویب صورت‌های مالی آن شرکت خریداری کنید. کسانی که بعد از این تاریخ اقدام به خرید سهام مربوطه کنند از سود تقسیمی آن دوره بهره‌ای نمی‌برند و باید تا دوره‌ی بعد منتظر بمانند. شرکت‌های معمولا تاریخ مشخصی را برای پرداخت سود نقدی اعلام می‌کنند .

سرمایه‌گذاری مبتنی بر رشد سود تقسمی چیست؟

برخی سرمایه‌گذاران بر خرید سهام شرکت‌هایی تمرکز می‌کنند که نرخ رشد چشمگیری در سود تقسیمی هر سهم دارند. شرکت‌هایی مانند استارباکس که بنا بر نظر تحلیل‌گران چشم‌انداز روشنی دارند، حتی اگر هم‌اکنون سود تقسیمی کمتری نسبت به دیگر شرکت‌ها داشته باشند در بلندمدت مثلا طی یک دوره‌ی ۱۰ ساله یا بیشتر سود خیلی بیشتری از شرکت‌های ذکر شده نصیب سهامداران‌شان می‌کنند .

سرمایه‌گذاری مبتنی بر بازده نقدی سود سهام چیست؟

برخی از سرمایه‌گذاران بالاتر بودن بازده نقدی سود سهام را معیار خرید سهام قرار می‌دهند، زیرا معتقدند این سهام به دلیل اینکه حداقل مشخصی از نسبت سود به درآمد یا جریان نقدی را پوشش می‌دهند، مطمئن‌تر هستند. چنین سرمایه‌گذارانی ممکن است به سهام شرکت‌هایی با رشد سود تقسیمی پایین‌تر اما با اطمینان بیشتر تمایل داشته باشند. این روش برای کسانی که به درآمد غیرفعال بالایی در چند دهه‌ی پایانی زندگی نیاز دارند، مناسب‌تر است .

نکات مهم در مقایسه سهم‌های پرداخت‌کننده سود نقدی

شرکت‌های مختلفی هستند که سود نقدی به سهامداران می‌دهند. اما در میان فهرست بلندبالای شرکت‌ها کدام را باید انتخاب کنیم؟

بیایید به بررسی برخی از مهم‌ترین معیارها برای این انتخاب بپردازیم :

• بازه تقسیم سود : برخی از شرکت‌ها چند بار در سال سود نقدی پرداخت می‌کنند و برخی هم سالی یک بار .
• اعلام زودهنگام مقدار سود : برخی از شرکت‌ها از یک سال قبل، سود نقدی پرداختی سال بعد را مشخص می‌کنند .
• افزایش ارزش مبلغ سود : اگر نگاهی به عملکرد گذشته شرکت‌ها بیاندازید، می‌توانید سود نقدی سال‌های قبل آنها را مشاهده کنید. اگر این مبلغ برای یک شرکت به تدریج افزایش داشته است، نشان می‌دهد این شرکت رشد خوبی را تجربه می‌کند. در نتیجه احتمالا در آینده نیز سود نقدی بیشتری خواهد داد .
• بازدهی سود : بازدهی سود نقدی سهام (نسبت سود هر سهم به ارزش سهم) را بررسی کنید. آیا این نسبت از سود پرداختی حساب‌های پس‌انداز با سوددهی بالا بیشتر است یا خیر؟

برای مطالعه مطالب بیشتر در حوزه بازار سرمایه به بخش مقالات پاداش مراجعه نمایید.

تاثیر کیفیت سود بر سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم

سود سهام نقدی، بواسطه عینیت و ملموس بودن، از جایگاه ویژه ای نزد سرمایه گذاران برخوردار است. در واقع استفاده کنندگان بالفعل و بالقوه اطلاعات مالی مایل ند از توان ایجاد نقدینگی و هرزگاهی تقسیم آن در میان سهامداران شرکت آگاهی یابند؛ زیرا این اطلاعات نه تنها تصویر روشنی از وضعیت حال شرکت ارائه می دهد، بلکه امکان برآورد و ارزیابی وضعیت آینده آن را نیز فراهم می سازد که بدون تردید در فرآیند تصمیم گیری آنان حائز اهمیت است)جهانخانی، .(1384طبق نظر لیتنر در سال 1965 مدیران شرکت ها تمایلی به افزایش سود تقسیمی ندارند، مگر باور آنها بر این باشد که می توانند سطح جدیدی از سود تقسیمی را در آینده حفظ کنند. بنابراین، شرکت ها زمانی که متعهد به پرداخت سود تقسیمی قابل توجه می شوند، به سرمایه گذاران کمک می کنند که درباره کیفیت سودهای گزارش شده متقاعد شوند. اگر بتوان از سود تقسیمی برای ارزیابی کیفیت سودهای گزارش شده استفاده کرد، سودهای جاری شرکت هایی که به طور منظم سود سهام تقسیم می کنند با سودهای آتی رابطه معناداری خواهد داشت و می توان سودهای جاری را پایدار در نظر گرفت. از این رو، با توجه به اهمیت و تأثیر کیفیت سودهای گزارش شده بر کارایی بازار سرمایه از یک سو، و اهمیت بیش از حد سود هر سهم و به ویژه سود تقسیمی هر سهم برای سرمایه گذاران در بازارهای سرمایه هم چون بازار سرمایه ایران، بنابراین، پژوهش گر تلاش دارد تا به پرسش های زیر پاسخ دهد: 1. آیا افزایش کیفیت سودهای گزارش شده منجر به افزایش سود هر سهم و سود تقسیمی می-گردد؟ 2. به سخنی دیگر آیا شرکت هایی که دارای کیفیت سود بالاتری هستند اقدام به اعلام سود هر سهم و سود تقسیمی بیشتری می کنند؟ 1-2- اهداف پژوهش هدف نخست: 1. بررسی تأثیر کیفیت سود بر سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم اهداف بعدی: 1.1. بررسی اثرات کیفیت سود گزارش شده از دیدگاه استفاده کنندگان 1.2. بررسی اثرات کیفیت سود گزارش شده از دیدگاه خریداران سهام و تحلیل گزان مالی 1-2-2- اهداف کاربردی پژوهش: • با توجه به اینکه سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم از نظر سرمایه گذاران و سهامداران شرکت ها بسیار بااهمیت می باشد و از آنجایی که از نظر سرمایه گذاران همواره سرمایه-گذاری در شرکت هایی که دارای روند سود تقسیمی هر سهم کم نوسان و باثبات تری هستند، جذاب و بهینه می باشد، بنابراین نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مورد استفاده سهامداران بالفعل و سرمایه گذاران بالقوه برای اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری منطقی و بهینه باشد. 1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش - آگاهی بیشتر مدیران از امورات شرکت و اختیار عمل مدیران در تهیه گزارش های مالی از یک سو سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم و وجود تضاد منافع بین مدیران و استفاده کنندگان از اطلاعات مالی از سویی دیگر، می تواند انگیزه لازم در مدیران جهت ارائه گزارشات مالی که بتواند وضعیت شرکت را به بهترین وضع ممکن منعکس سازد، را ایجاد کند، که این امر ممکن است کیفیت گزارشگری مالی را بطور اعم و کیفیت سود را بطور خاص تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین در این میان بررسی کیفیت گزارش گری مالی به طور اعم و کیفیت سود به طور خاص از جنبه های مختلف منجر به افزایش کارایی بازار سرمایه می گردد. - بازارهای مالی در سال های اخیر توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است، بنابراین بازار سهام نقش مهمی در تخصیص بهینه منابع اقتصادی جامعه دارد. گزارش گری مالی با کیفیت بالا، اتخاذ تصمیمات آگاهانه تر سرمایه گذاران را تسهیل می کند و در هدایت این سرمایه ها به فرآیند تخصیص بهینه منابع کمک می نماید. کیفیت سود به عنوان بخشی از کیفیت گزارش گری مالی، یک قلم اطلاعاتی مهم و مورد توجه سرمایه گذاران می باشد. از دیدگاه سرمایه گذاری، کیفیت سود پایین، باعث تخصیص نامناسب سرمایه ها می شود. شرکت هایی که به صورت غیرواقعی کیفیت سود خود را بالا نشان می دهند، با هزینه سرمایه کمتر می توانند به تأمین سرمایه پرداخته و به علت انحراف منابع از طرح های با بازدهی واقعی به طرح های با بازدهی غیرواقعی، باعث کاهش رشد اقتصادی کشور خواهند شد. بنابراین انجام پژوهشی که بتواند تأثیر کیفیت سودهای گزارش شده را بر سودهای هر سهم و سود تقسیمی هر سهم شرکت ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد لازم و ضروری به نظر رسید. - با توجه به اینکه سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم از نظر سرمایه گذاران و سهامداران شرکت ها بسیار با اهمیت می باشد و از آنجایی که از نظر سرمایه گذاران همواره سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای روند سود تقسیمی هر سهم کم نوسان و باثبات تری هستند، جذاب و بهینه می باشد، بنابراین به نظر رسید که بررسی عوامل تأثیرگذار بر روی سودهای هر سهم و سود تقسیمی هر سهم لازم و ضروری باشد. - با توجه به بررسی هایی که در باره پیشینه پژوهش در دانشگاه های دولتی و آزاد و همچنین سایت های علمی در زمان انجام پژوهش به عمل آمد، دریافتیم که، هرچند پژوهش های بسیار گسترده ای در داخل و خارج از کشور در خصوص تک تک متغیرهای مورد آزمون در این پژوهش به عمل آمده است، ولی هیچ تحقیق یا مقاله ای که بطور مستقیم در خصوص ارتباط بین این دو موضوع، انجام گردیده باشد، یافت نشده است و از این رو موضوعی جدید و نوعی می باشد. بنابراین به نظر رسد که بررسی ارتباط بین این دو مولفه گامی مفید در جهت تکمیل ادبیات مربوط به این دو موضوع در محیط اقتصادی مربوط به بازار سرمایه ایران باشد. 1-4- فرضیه های پژوهش با عنایت به پرسش های پژوهش گر فرضیه های زیر تدوین گردیده است: • بین کیفیت سود و سود هر سهم رابطه معناداری وجود دارد. • بین کیفیت سود و سود تقسیمی هر سهم رابطه معناداری وجود دارد. 1-5- روش پژوهش روش پژوهش از نظر ماهیت و محتوایی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی می باشد. انجام این پژوهش در چارچوب استدلالات قیاسی- استقرایی صورت می پذیرد. بدین معنی که مبانی نظری و پیشینه از راه مطالعات کتابخانه ای در چارچوب استدلالات قیاسی و گردآوری اطلاعات برای تأئید و یا رد فرضیه ها در قالب استقرایی انجام می پذیرد. 1-6- روش ها و ابزارهای گرد آوری اطلاعات روش گردآوری اطلاعات اولیه از روی صورت های مالی شرکت ها و اسناد و مدارک موجود استفاده می شود. 1-7- قلمرو پژوهش • قلمرو موضوعی پژوهش : محدود به بررسی تأثیر کیفیت سود بر سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم می باشد. • قلمرو زمانی پژوهش: دوره زمانی مورد آزمون شامل دوره 5 ساله از سال 1385 لغایت 1389 می باشد. • قلمرو مکانی پژوهش: قلمرو مکانی پژوهش شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

برای دانلود 15 صفحه اول ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پیش بینی مدیریت سود بر مبنای تعدیل سود هر سهم

در این مقاله سودمندی اطلاعات حسابداری در پیش­بینی رفتار مدیریت سود شرکت­های تعدیل کننده EPS مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه تحقیق شامل آن دسته از شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در طول دوره مالی اقدام به تعدیل EPS کرده­اند. یافته­ها نشان می­دهد دو انگیزه قراردادی (قراردادهای بدهی) و فشار بازار سرمایه (رشد سود عملیاتی و سود خالص) انگیزه مدیران شرکت‌ها برای تعدیل EPS ب.

بررسی توانایی سود هر سهم و جریانهای نقدی هر سهم در پیش بینی سود تقسیمی

به اعتقاد بیشتر پژوهش گران و صاحب نظران اگر چه تاکنون عوامل اثرگذار متعددی در تعیین سیاست تقسیم سود مورد بررسی قرارگرفته اند، لیکن هنوز بسیاری عوامل بالقوه دیگر نیز وجود دارند که نقش آن ها در سیاست تقسیم سود شرکت ها به روشنی مشخص نیست. بنابراین هدف از این پژوهش مقایسه سود هر سهم و جریان های نقدی هر سهم در تبیین میزان سود تقسیمی شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران می باشد. رو.

بررسی تاثیر جریان‌های نقدی و سود هر سهم در پیش بینی سودهای تقسیمی

مانده جریان های نقدی بدون هیچ گونه تعدیلاتی ممکن است گمراه کننده باشد، زیرا جریان های نقدی خروجی مورد نیاز، برای ادامه حیات شرکت را منعکس نمی کند. یکی از مقیاس های جایگزین، جریان نقدی آزاد است که بوسیله جنسن توسعه یافت. جریان نقدی آزاد، معیاری برای اندازه گیری عملکرد شرکت هاست و وجه نقدی را نشان می دهد که، شرکت پس از انجام مخارج لازم برای نگهداری یا توسعه ی داراییها،در اختیار دارد. در این تحقی.

بررسی تاثیر رشد پایدار سود بر واکنش قیمت سهام به ویژگیهای پیش بینی سود هر سهم

شرکتهایی که یک روند رو به رشد در خصوص سودهای گذشته داشته‏اند، توانسته اند جایگاه مناسبی در بازار سرمایه بدست آورند و به شدت نگران حفظ اعتبار و شهرت خود می‏باشند. نگرانی شرکتهای مذکور از این است که آیا انتشار سود پیش بینی شده، اعتبار شرکت را حفظ می‏کند یا به آن لطمه می زند؟ در این رابطه، انتشار سود پیش بینی شده شرکتها باید به گونه ای باشد که روند و الگوی رشد موجود در سودهای گذشته را حفظ کند. هدف.

تأثیر افشای داوطلبانه بر مربوط بودن سود هر سهم

هدف از انجام این تحقیق، بررسی تأثیر افشای داوطلبانه اطلاعات بر مربوط بودن سود هر سهم میباشد. جامعهآماری تحقیق، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره زمانی تحقیق از ابتدای سال 86 لغایتپایان سال 89 میباشد. بر اساس این فرض که تمرکز بیشتر بر نیازهای اطلاعاتی سرمایهگذاران، منجر به افزایشکیفیت اطلاعات حسابداری میشود، پیشبینی شد که افزایش سطح افشای داوطلبانه، باعث افزایش مربوط بودنسود .

تأثیر سرمایه‌گذاری سهامداران نهادی و خطای پیش‌بینی سود هر سهم و سود تقسیمی بر بازده غیرعادی سهام

مقاله حاضر به بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری سهامداران نهادی و خطای پیش‌بینی سود هر سهم و سود تقسیمی بر بازده غیر عادی سهام می‌پردازد، در راستای انجام این پژوهش نمونه‌ای مشتمل بر 123 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 5 ساله (1390-1394) انتخاب و بررسی گردید. برای آزمون فرضیه‌ها از رگرسیون چند متغیره استفاده شد و معنادار بودن آن‌ها با استفاده از آماره Fو t مورد بررسی قرار گرفت و.

قیمت سهام بعد از تقسیم سود نقدی چه تغییری می کند؟

براساس قانون تجارت، شرکت‌های سهامی عام بعد از پایان سال مالی، موظف به برگزاری مجمع عمومی سالیانه و ارائه گزارش عملکرد اقدامات یک‌ساله خود هستند و باید در خصوص برخی امور شرکت ازجمله میزان تقسیم سود تصمیم‌گیری ‌‌کنند. در اکثر اوقات، بحث‌برانگیزترین بخش مجمع، تصمیم‌گیری درباره تقسیم سود است، به این دلیل که سهامداران برای دریافت بازده نقدی سرمایه‌گذاری خود (dividend gain)، پیشنهاد توزیع حداکثری سود را ارائه می‌کنند و در مقابل، مدیران شرکت‌ها برای جبران کمبود نقدینگی و جلوگیری از خروج منابع مالی، تمایلی به تقسیم سود ندارند. تصمیماتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه گرفته‌شده به صورت خلاصه در یک گزارش بانام خلاصه تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه در سایت کدال ارسال می‌شود. شرکت‌های سودده سالیانه یکبار به سهامدارانشان سود نقدی (DPS) پرداخت می‌کنند.

البته ممکن است یک شرکت در یک سال مالی نتواند هیچ سودی به دست آورد و زیان‌ده شود. از طرف دیگر، ممکن است شرکت بتواند به ازای هر سهم مقداری سود محقق کند ولی در مجمع تصمیم گرفته شود هیچ سود نقدی تقسیم نشود. لذا تصمیمات مجمع متناسب با شرایط محقق شده سودآوری شرکت، هردو در تقسیم سود نقش دارند. طبق دستورالعمل اجرایی توقف نماد شرکت‌های بورسی، نماد بورسی حداکثر ۲ روز کاری قبل از تشکیل جلسه مجمع متوقف می‌شود. در زمان توقف نماد، سهامداران تا بازگشایی دوباره نماد قادر به خرید و فروش سهم آن شرکت نخواهند بود. سیاست تقسیم سود یک شرکت باید همواره دو هدف را تأمین کند، اول تهیه نقدینگی لازم برای تداوم رشد شرکت و دوم افزایش ثروت سهامداران. بدین ترتیب در مورد شرکت‌های رشدی که اجرای طرح‌های توسعه را در دست دارند، سیاست تقسیم سود پایین در اولویت است. برعکس شرکت‌هایی که به دوران رشد و بالندگی و ثبات خود رسیده‌اند، می‌توانند با تقسیم مناسب سود سهام، انتظارات سرمایه‌گذاران را تأمین کنند، بدون آنکه مشکلی درروند فعالیت شرکت ایجاد شود.

قانون تجارت در ماده ۲۳۹ سود قابل‌تقسیم را این‌چنین بیان می‌کند:

«سود قابل‌تقسیم عبارت است از سود خالص سال مالی شرکت منهای زیان‌های سال‌های مالی قبل و اندوخته قانونی و سایر اندوخته‌های اختیاری به‌علاوه سود قابل‌تقسیم سال‌های قبل که تقسیم‌نشده است».

تقسیم سود نقدی چه زمانی پرداخت می‌شود؟

اگر در مجمع تصمیم بر تقسیم سود نقدی گرفته‌شده باشد، شرکت حداکثر تا ۸ ماه پس از برگزاری مجمع فرصت دارد که این سود را بین سهامداران تقسیم کند. برای اطلاع از مبلغ و نحوه دریافت DPS هر شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، می‌توان اطلاعیه شرکت را در سایت codal.ir پیدا کرد (زمان‌بندی پرداخت سود) و یا با امور سهام شرکت مربوطه ارتباط برقرار کرد. برای مثال، تصویر زیر بخشی از اطلاعیه زمان‌بندی پرداخت سود سهم شرکت پتروشیمی نوری را نشان می‌دهد:

سود نقدی به چه کسانی پرداخت می‌شود؟

سهامدارانی که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه مربوط به تقسیم سود، صاحب‌سهم بوده‌اند مشمول دریافت سود نقدی می‌شوند.

تأثیر پرداخت سود نقدی بر قیمت سهام چیست؟

زمانی که در مجمع یک نماد، سود نقدی تصویب می‌شود، نماد بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی‌شده و میزان سود تقسیمی مورد تائید در مجمع، از قیمت سهم کسر می‌گردد، درواقع قیمت تئوریک ماحصل کم کردن سود تقسیمی از قیمت سهام قبل از مجمع است. توجه به این نکته ضروری است که قیمت سهم پس از کسر مقدار سود نقدی بر اساس عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد.‌ لذا قیمت تئوریک سهم در هنگام بازگشایی برابر باقیمت روز قبل از مجمع منهای سود تقسیمی تصویب‌شده در مجمع خواهد بود، اما با توجه به اثر عرضه و تقاضای خریداران و فروشندگان، این قیمت می‌تواند دستخوش تغییر شده و بالاتر و یا پایین‌تر معامله گردد. به‌ طور مثال فرض کنید قیمت سهم X قبل از مجمع ۵۵۰ تومان است و در مجمع تصمیم به تقسیم سود نقدی ۲۰ تومان گرفته‌شده باشد. قیمت ابتدایی تابلو نماد در زمان بازگشایی ۵۳۰ تومان خواهد بود. اما قیمت اولین معامله در روز بازگشایی، پس از برگزاری مجمع بر اساس عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد و محدودیت نوسان پنج درصد معمول برای سهم اعمال نخواهد شد.

سود هر سهم (EPS) و هرآنچه باید پیرامون آن بدانیم

فرض کنیم می‌خواهیم سهام یک شرکت بورسی را بخریم یا سهامی که اکنون داریم بفروشیم. با مشاهده‌ی چه متغیری روی تابلوی tsetmc می‌توانیم به ارزش‌گذاری سهم و پیش‌بینی سوددهی یا ضرردهی یک شرکت بورسی در آینده بپردازیم؟

ازآنجاکه بزرگ‌ترین هدف هر کسب‌وکاری بالابردن سود خالص و رساندن سرمایه‌گذاران و سهام‌داران به بیشترین سود است، پرداختن به مبحث سود خالص، نحوه‌ی تقسیم سود و تخصیص آن به هر واحد سرمایه‌گذاری، به‌طور خاص درمورد شرکت‌های سهامی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از تجمیع سرمایه‌های عمومی تشکیل شده‌اند، بسیار ضروری می‌نماید. در این مقاله به یکی از مهم‌ترین موضوعاتی خواهیم پرداخت که می‌تواند معیار مناسبی برای ارزش‌گذاری یا ارزش‌یابی سهام شرکت‌ها باشد. این مفهوم چیزی نیست جز سود خالص هر سهم یا eps. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

محاسبه‌ی سود خالص و اثر آن بر سود سهام (EPS):

در هر دوره با افزودن سود (زیان) ناخالص (حاصل از فعالیت اصلی شرکت) به سود (زیان) غیرعملیاتی (حاصل از فعالیتی غیر از فعالیت اصلی شرکت)، سپس کسر سایر هزینه‌ها اعم از مالی، بیمه و مالیاتی از عدد باقیمانده می‌توان به سود (زیان) خالص شرکت در پایان آن دوره‌ی مالی رسید. به‌صورت بسیار ساده‌شده می‌توان سود خالص را از این فرمول محاسبه نمود:

کل درآمدها (اعم از درآمد فروش و درآمد غیرعملیاتی) – کل هزینه‌ها (بهای تمام‌شده، هزینه‌های ثابت، بیمه، مالی و مالیات) = سود خالص

سود خالص یکی از معیارهای ارزش‌گذاری قیمت قابل معامله‌ی سهام و عملکرد شرکت است که نشان می‌دهد شرکت در طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایه‌های موجود به‌درستی استفاده نموده است و ادامه‌ی فعالیت شرکت سودده خواهد بود یا منجر به زیان خواهد شد.

پس از رسیدن به سود خالص می‌توان میزان سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر برگ سهام (eps) را نیز محاسبه نمود تا هر شخص بداند به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری در شرکت مذکور، در پایان دوره چه میزان سود از سرمایه‌ی خود حاصل کرده یا خواهد کرد.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود هر سهم بسیار ساده است. برای این کار کافیست سود خالص شرکت را بر تعداد کل سهام آن تقسیم کنید.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

همان گونه که فرمول سود هر سهم یا eps می‌بینید، EPS از تقسیم کل سود خالص پایان دوره، بر تعداد سهام جاری (منتشر شده و موجود در دست سهام‌داران) به‌دست می‌آید که نشان می‌دهد شرکت به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری، در این دوره چه میزان سود ساخته و نصیب سرمایه‌گذاران خود ساخته است.

نکته: ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره استفاده گردد، نه صرفاً تعداد سهام موجود در زمان محاسبه (پایان دوره).

از فرمول یادشده می‌توان برای محاسبه‌ی سود محقق شده (TTM EPS) یا سودی را که در آینده برای هر واحد سرمایه‌گذاری تخمین زده می‌شود (EPS FORWARD) محاسبه نمود. در ادامه به تفاوت این دو دیدگاه که به‌اصطلاح EPS گذشته‌نگر و eps آینده‌نگر نامیده می‌شوند و کاربرد هر یک از آنها می‌پردازیم.

TTM EPS یا eps گذشته‌نگر چیست؟

در تابلوی بورس، در کنار عدد EPS عبارت TTM را مشاهده می‌کنیم که مخفف Trailing Twelve Months به معنای «پس از 12 ماه» است. این عبارت نشان می‌دهد رویکرد محاسبه‌ی عدد پیش روی ما با رویکرد گذشته‌نگر یعنی بر پایه‌ی کل سود (زیان) خالص محقق‌شده در 12 ماه اخیر، تقسیم بر میانگین سهامِ منتشر شده‌ی موجود در بازار محاسبه گردیده است. این رویکرد برای محاسبه‌ی سود تقسیمی بین سهام‌داران و به‌عنوان معیاری برای بهینه بودن یا نبودن عملکرد شرکت طی دوره‌های گذشته کاربرد دارد.

تحلیل EPS گذشته نگر

در رویکرد گذشته‌نگر بهتر است علاوه بر TTM EPS، به روند سوددهی یا زیان دهی شرکت در بازه‌های مالی کوتاه‌مدت‌تر (۳ماهه) نیز توجه داشته باشیم زیرا ممکن است در روش TTM زیان‌های رخ‌داده در ۳ماهه یا ۶ ماهه‌ی ابتدایی دوره، روند مثبت و رشد عملکرد شرکت را طی دوره‌‌های اخیر از نظر پوشانده، در کل شرکت را به زیان‌دهی معرفی نماید و موجب تصمیم سهام‌دار برای خروج از سرمایه‌گذاری گردد. یا ممکن است شرکت تحت‌تأثیر سودهای ناشی از سرمایه‌گذاری در دوره‌های قبل، تا اواسط دوره‌ی ۱۲ماهه سودده بوده، اما طی یکی دو دوره‌ی 3 ماهه‌ی اخیر عملکردی زیان‌ده داشته است، اما با نگاه صِرف به میانگین سود 12 ماهه‌ی اخیر (TTM EPS) از روند نزولی عملکرد شرکت غفلت نمود.

سود پیش‌بینی‌شده به‌ازای هر سهم (forward EPS) چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

در رویکرد آینده‌نگر EPS نگاه به‌سوی آینده‌ی سهم است نه گذشته‌ی آن؛ در واقع در این روش سود قابل پیش‌بینی به‌ازای هر سهم (forward earning per share) به اطلاع سهام‌داران موجود و سهام‌داران بالقوه می‌رسد تا دیدگاه شفافی برای خرید یا فروش سهام موردنظر به آنان ارائه دهد.

همان‌طور که گفتیم در محاسبه‌ی EPS از سود خالص محقق‌شده استفاده می‌کردیم اما در محاسبه‌ی forward EPS از سود خالصی که پیش‌بینی می‌شود شرکت بتواند تا پایان دوره بسازد، تقسیم بر تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار تا پایان دوره استفاده می‌کنیم؛ پس forward EPS بالاتر یعنی پتانسیل رشد بیشتر سهم در آینده.

از طریق محاسبه‌ی EPS forward تخمین می‌زنند که یک کسب‌وکار قادر است در پایان دوره چقدر سود به‌ازای هر سهم خود ایجاد نماید، در نتیجه EPS forward را به‌عنوان شاخص سوددهی یک کسب‌وکار در دوره‌های پیشِ رو موردتوجه قرار می‌دهند. این عدد همان معیاری است که اغلب برای تخمین قیمت قابل معامله‌ی سهم، ارزش‌گذاری آن روی تابلوی بورس و حد رشد سهم در تحلیل بنیادی استفاده می‌شود. EPS بالاتر نشان‌دهنده ارزش بیشتر سهام شرکت است زیرا اگر سرمایه‌گذاران فکر کنند شرکتی سوددهی بیشتری نسبت به قیمت سهم دارد، برای خرید سهام آن پول بیشتری می‌پردازند.

نکاتی در محاسبه‌ی forward EPS

• ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر forward EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره یعنی تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار استفاده گردد.
• در این محاسبه باید نرخ تنزیل سود بانکی را هم در نظر گرفت، زیرا سهام وقتی ارزش خواهد داشت که پیش‌بینی گردد حداقل میزانی بیش از نرخ سود بانکی سوددهی داشته باشد، در غیر این صورت انگیزه‌ای برای سهام‌داری وجود نخواهد داشت.
• درصورتی‌که شرکت دارای ساختار مالی پیچیده‌ای است، لازم است عوامل بنیادی مؤثر بر صنعت، بدهی‌های قابل تبدیل، ضمانت‌نامه‌ها و عملیات ادامه‌دار نیز در معادلات در نظر گرفته سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم شود، بدین ترتیب محاسبه‌ی سود تخمینی، دقیق‌تر خواهد بود. واضح است که هر چه سود تخمینی به‌ازای هر سهم در ابتدای سال شفاف‌تر باشد، در طول دوره نیاز کمتری به تغییر و تعدیل آن وجود خواهد داشت و اعتماد سهام‌دار نیز به سوددهی شرکت بیشتر خواهد شد.

سود نقدی (DPS) و ارتباط آن با EPS چیست؟

شاید این سؤال برای شما پیش آید که آیا EPS همان سودی است که به‌صورت نقدی به سهام‌داران پرداخت می‌شود؟ در شرکت‌های سهامی که دارایی آن‌ها متشکل از سرمایه‌گذاری چندین سرمایه‌گذار (سهامی خاص) یا عده‌ی کثیری از عموم مردم (سهامی عام) است، کل سود خالص حاصل‌شده در هر دوره بین سهام‌داران تقسیم نمی‌گردد و بخشی از آن در پایان هر دوره بر مبنای رأی اکثریت سهام‌داران یا سهام‌دار عمده‌ی شرکت در مجمع سالانه به‌عنوان سود انباشته برای توسعه‌ی کسب‌وکار ذخیره می‌گردد و آنچه باقی می‌ماند به‌عنوان سود قابل تقسیم نقدی اعلام می‌گردد.
با تقسیم کل سود قابل پرداخت نقدی بر تعداد سهام موجود در بازار، به سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم عدد سود نقدی به‌ازای هر سهم (Dividend Per Share) می‌رسیم.
شرکت‌های سهامی اغلب پس از تشکیل مجمع تصمیم می‌گیرند چه میزان از سود خالص را به‌عنوان سود انباشته ذخیره و چه میزان را به‌عنوان سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهام‌داران توزیع کنند. مجمع گاه حتی کل سود خالص را به سود انباشته اختصاص داده، مبلغی برای تقسیم به‌صورت نقدی بین سهام‌داران در نظر نمی‌گیرد؛ این اتفاق اغلب در شرکت‌های نوپا و استارتاپی رخ می‌دهد که نیاز به افزایش سرمایه‌ی زیادی برای تحقیق و توسعه دارند.
برای آشنایی بیشتر با DPS و جزئیات آن می‌توانید به مقاله‌ی سود نقدی به‌ازای هر سهم (DPS) چیست؟ مراجعه فرمایید.

نکاتی در تفسیر EPS (مزایا و معایب)

EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد یک شرکت در کوتاه‌مدت نیست زیرا هزینه‌ی فرصت سرمایه را در نظر نمی‌گیرد و ممکن است با اقدامات کوتاه‌مدت دست‌کاری شود (بالاتر یا پایین‌تر نمایش داده شود)؛ یا برخی ضمانت‌نامه‌ها یا وام‌ها ممکن است طی دوره‌های بعدی نقد شوند و سود خالص شرکت را افزایش دهند که اقساط یا هزینه‌‌های آنها در سود و زیان این دوره محاسبه‌ شده است و EPS این دوره متأثر از آن است. پس برای تفسیر صحیح EPS باید دیدگاهی بلندمدت و جامع به عملکرد گذشته و آینده‌ی شرکت داشت و حداقل یک دوره‌ی دوازده‌ماهه تا تحقق EPS صبر نمود تا سودهای انباشته که به چرخه‌ی کسب‌وکار بازگشته‌اند و در محاسبه‌ی EPS لحاظ نشده بودند (EPS پایین‌تر نشان داده شده بود)، به سوددهی برسند.

به‌علاوه در تحلیل EPS شرکت‌ها باید در نظر داشته باشیم که سود محقق شده ناشی از فعالیت‌های مستمر و اصلی شرکت است. برای مثال در ارزش‌‌گذاری شرکت‌ها با استفاده از EPS اگر یک شرکت تولیدی سودی ناشی از فروش یک زمین شناسایی کرده باشد، آن سود به معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیت‌های اصلی نیست.

از سوی دیگر صِرف درنظرگرفتن EPS بالاتر نمی‌توان حکم به عملکرد بهتر یک شرکت داد، زیرا لازم است سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر سهم در مقایسه با قیمت آن سهم در نظر گرفته شود. قطعاً 50 تومان سود برای سهمی 100 تومانی بسیار ارزشمندتر از 50 تومان سود برای سهمی 1000 تومانی است. پس ملاک صحیح‌تر برای تشخیص ارزشمندی یک سهم بر اساس میزان سوددهی آن، معیار P به E یعنی مقیاس قیمت (Price) به میزان سوددهی آن (EPS) است.

نسبت P/E (price/earnings ratio) و ارتباط آن با سود هر سهم چیست؟

تناسب بین قیمت سهم و سود سهم (نسبت P/E)، احتمالاً پرکاربردترین شاخص در بحث ارزش اوراق بهادار است که قیمت سهم را به میزان سوددهی هر سهم (EPS) مرتبط می‌کند. نسبت P/E بالاتر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به دلیل انتظارات رشد در آینده، حاضرند امروز قیمت بالاتری برای سهم بپردازند. در این فرمول P به معنای قیمت سهم (price) و E همان EPS است که میزان سوددهی به‌ازای هر سهم را نشان می‌دهد. باید در نظر داشته باشید که P/E شرکت‌ها متناسب با سایر شرکت‌های صنعت سنجیده می‌شود؛ به تعبیری دیگر P/E شرکتی در صنعت تکنولوژی نباید با P/E شرکتی در صنعت فولاد مقایسه شود.

جمع‌بندی آکادمی دانایان

در این مقاله دانستیم که سود خالص چگونه محاسبه می‌شود و نقش آن در تعیین EPS چیست؛ همچنین دانستیم اصطلاح سود تقسیمی به‌ازای هر سهم (DPS) به سودی اشاره دارد که شرکت در پایان یک دوره‌ (فصلی یا ۱۲ماهه) پس از کسر مبالغ سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم مجاز برای اندوخته‌ها و پس‌اندازها (سود انباشته)، به‌ازای هر سهم جاری موجود در بازار واقعاً به سهام‌داران خود پرداخت می‌کند، پس در بسیاری از شرکت‌ها DPS از EPS بسیار کمتر است و گاه نمی‌توان آن را به‌عنوان درآمد چشمگیری در نظر گرفت.
همچنین دانستیم EPS معیار ارزش‌گذاری سهم بر اساس سود تحقق‌یافته و Forward EPS معیاری برای تخمین بازه‌ی رشد یا نزول قیمت آتی سهم، پیش از پایان دوره و تحقق واقعی سود، بر اساس اطلاعات در دسترس از عملکرد گذشته‌ی شرکت و پیش‌بینی‌های آتی مدیران از سوددهی شرکت است؛ این عدد مبنای قیمت‌گذاری سهم روی تابلوی بورس و معاملات خریداران و فروشندگان سهم، تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی خواهد بود.
همان‌طور که گفته شد هنگام سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سهامی، عده‌ای صرفاً از نوسان‌گیری سود (یا ضرر) می‌کنند و به دنبال سود نقدی در پایان دوره یا حتی در بلندمدت‌تر بهره‌بردن از سود انباشته نیستند. اما عده‌ای که دیدگاه بلندمدت (چندین ساله) نسبت به سرمایه‌گذاری در شرکت دارند باید بر اساس سودده یا زیان‌ده بودن شرکت مدنظر در سال‌های گذشته، رویکرد شرکت نسبت به میزان برداشت بخشی از سود خالص به‌عنوان سود انباشته، طرح‌های توسعه‌ای شرکت و سیاست تصمیم‌گیری شرکت برای میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام‌داران تصمیم‌گیری کنند.

با مقایسه‌ی عملکرد شرکت مدنظر در سال‌های گذشته و نیز با شرکت‌های مشابه، به این نتیجه برسند که آیا برای بلندمدت تصمیم به نگهداری سرمایه در آن شرکت دارند یا بهتر است منتظر تشکیل مجمع نشده، به سود حاصل از نوسانات قیمت سهام بسنده نموده، با خروج به‌موقع سرمایه‌ی خود پیش از توقف در مجمع، آن را در زمینه‌های سودده دیگری سرمایه‌گذاری نمایند.
در صورتی خود صاحب کسب‌وکاری هستید یا به سرمایه‌گذاری یا شراکت در کسب‌وکاری علاقه دارید، برای آشنایی بهتر با مفاهیمی چون نحوه‌ی محاسبه‌ی سود و زیان و عوامل مؤثر بر آن از جمله‌ بهای تمام‌شده، سود ناخالص، هزینه‌های غیرعملیاتی، سود غیرعملیاتی و در آخر سود یا زیان خالص می‌توانید از دیگر مقالات مربوط به مبحث سود در سایت آکادمی دانایان استفاده نمایید.