صندوق سرمایه گذاری چیست؟ — به زبان ساده
در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس، مطالبی با عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» را ارائه کردیم و در آن، با بازار بورس، فرابورس و بازار پایه و موضوعاتی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و تحلیل فاندامنتال در بورس آشنا شدیم. در این آموزش، با صندوق سرمایه گذاری آشنا می‌شویم و انواع آن را معرفی خواهیم کرد.
صندوق سرمایه گذاری چیست؟
یکی از تعاریف ساده سرمایه‌گذاری، خریدن کالایی است که در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در آینده با فروش آن سود کسب خواهد شد. حال این کالا ممکن است ملک، خودرو، طلا، سهام، اشیاء قیمتی و… باشد. به طور کلی، سرمایه‌گذاری را می‌توان در دو نوع مستقیم و غیرمستقیم دسته‌بندی کرد. در سرمایه‌گذاری مستقیم، سرمایه‌گذار مستقیماً وارد بازار میشود و به خرید و فروش سهم می‌پردازد. این کار نیازمند داشتن دانش و تجربه کافی و البته صرف زمان برای بررسی بازار است.
پر واضح است که همه دانش و تجربه کافی را برای معامله در بورس و سایر بازارها ندارند. از طرف دیگر، ممکن است افرادی که باتجربه و خبره نیز باشند، زمان لازم را برای حضور در بازار نداشته باشند. این افراد می‌توانند از طریق واسطه‌های مالی، مانند سبدگردان‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس سرمایه‌گذاری کنند. واسطه‌های مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارند و مجوزهای لازم را اخذ کرده‌اند. علاوه بر این، صندوق‌ها و سبدگردانان تیم‌های تخصصی دارند که مرتباً بازار را پایش کرده و سهام سودآور را شناسایی می‌کنند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها از انواع سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم است. صندوق‌های سرمایه گذاری، با وجوهی که از طرف سرمایه‌گذاران در اختیار دارند، سبد‌های متنوعی را تشکیل داده و در ازای آن از سرمایه‌گذاران کارمزد دریافت می‌کنند.
فیلم آموزش صندوق سرمایه گذاری مشترک
در این فیلم آموزشی، مفهوم صندوق سرمایه گذاری مشترک، چگونگی عملکرد، مزایا و معایب و چگونگی سرمایه‌گذاری با استفاده از آن، شرح داده شده است.
انواع صندوق های سرمایه گذاری
صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک (معمولاً کلمه مشترک برای اختصار حذف میشود) انواع مختلفی دارند که در این بخش آنها را معرفی می‌کنیم.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
در این صندوق‌ها، حداقل ۷۰ تا ۹۰ درصد از دارایی‌ها باید در اوراق مشارکت، سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شود. باقیمانده دارایی‌های صندوق نیز بنا به تصمیم مدیر صندوق و تا سقف ۱۰ درصد در بورس سرمایه‌گذاری میشود. با توجه به درصد بالای سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت، این صندوق‌ها ریسک پایینی دارند و مناسب افرادی هستند که ریسک‌پذیری پایین‌تری دارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، معمولاً یک حداقل سود تضمین شده دارند و در فواصل زمانی مشخص، مثلاً سه ماه یک بار، آن را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. سرمایه‌گذار به راحتی می‌تواند به این صندوق‌ها مراجعه کرده و سرمایه خود را در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟ نقد کند. اغلب صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، بخشی به نام ضامن دارند که معمولاً یک نهاد مالی معتبر بوده و نقطه اطمینانی برای سرمایه‌گذاران است. سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، معمولاً ۳ تا ۴ درصد بیشتر از سود بانکی است.
صندوق سرمایه گذاری در سهام
حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌های صندوق سرمایه گذاری در سهام در سهام سرمایه‌گذاری میشود. ۳۰ درصد باقیمانده دارایی‌ها نیز با صلاح‌دید مدیر صندوق، در اوراق مشارکت، سهام، بانک و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری میشود. در نتیجه، ریسک این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت بیشتر است و سود تضمین شده ندارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام بیشتر مناسب افرادی است که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارند، اما زمان یا دانش زیادی برای این کار ندارند. تعداد زیادی از این صندوق‌ها نیز ضامن نقدشوندگی دارند.
صندوق سرمایه گذاری مختلط
در صندوق سرمایه گذاری مختلط، حداکثر ۶۰ درصد از دارایی در سهام و حداقل ۴۰ درصد از آن در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری میشود. ریسک این نوع صندوق، چیزی بین صندوق با درآمد ثابت و صندوق سرمایه‌گذاری در سهام است. بسیاری از این صندوق‌ها دارای ضامن نقدشوندگی هستند، اما تضمینی برای حداقل سود ندارند.
از آنجایی که درک مفاهیم مرتبط با سرمایه‌گذاری، نقش بسزایی در موفقیت یا شکست سیاست‌های پولی یک سازمان یا دولت دارد، «فرادرس» اقدام به انتشار فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه در قالب آموزشی ۱۵ ساعت و ۵۳ دقیقه‌ای کرده که در ادامه متن به آن اشاره شده است.
- برای دیدن فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه+ اینجا کلیک کنید.
صندوق سرمایه گذاری شاخصی
در صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی، پرتفوی سهام با شاخص بازار منطبق میشود. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های شاخصی، مبتنی بر یکی از شاخص‌های موجود در بازار است و تقریباً معادلات آتی انجام نمی‌دهد. از مزیت‌های این صندوق می‌توان به هزینه‌های نسبتاً کم و حذف ریسک مدیریت صندوق اشاره کرد.
در صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی، مدیریت نقش غیرفعالی دارد و تلاش‌ها تنها در جهت تطبیق ترکیب وزن اوراق سبد با شاخص مبنا است.
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله
دارایی پایه این نوع صندوق‌ها اوراق بهادار یا دارایی‌های فیزیکی است. واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله، به صورت سهام در فرابورس داد و ستد میشود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، سرمایه‌گذاری در سهام و سرمایه‌گذاری مختلط، همه می‌توانند صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله نیز باشند. از آنجایی که واحدهای این نوع صندوق‌ها در بورس معامله میشود، عرضه و تقاضا می‌تواند بر قیمت سهام آنها تأثیرگذار باشد.
صندوق سرمایه گذاری نیکوکاری
صندوق سرمایه‌گذاری نیکوکاری، نوعی سرمایه‌گذاری مولد است که در آن، اصل سرمایه حفظ شده و عواید آن بین نیازمندان تقسیم میشود. البته سرمایه‌گذار می‌تواند اصل سرمایه یا تنها بخشی از سود را به امور خیریه اختصاص دهد. مجوز این صندوق‌ها را سازمان بورس و اوراق بهادار صادر می‌کند و مدت زمان فعالیت آنها از تاریخ مجوز به مدت سه سال است و بعد از آن باید مطابق اساسنامه تمدید شود. مصرف منافع حاصل از صندوق‌های نیکوکاری در امور نیکوکارانه، تقریباً تضمین شده است.
صندوق های تأمین مالی
همان‌طور که می‌دانیم، صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای تأمین مالی ایجاد شده‌اند. از انواع صندوق‌های تأمین مالی می‌توان به صندوق‌های پروژه، صندوق‌های زمین و ساختمان و صندوق‌های جسورانه اشاره کرد.
صندوق پروژه
صندوق پروژه به طور تخصصی به طرح‌های اقتصادی مرتبط با پروژه‌های اقتصادی می‌پردازد. صندوق پروژه برای اجرای پروژه، طبق مقررات، یک شرکت سهامی خاص به نام شرکت پروژه تأسیس و ثبت کرده و و پس از آغاز بهره‌برداری، آن را به یک شرکت سهامی عام تبدیل می‌کند و سپس، در بورس یا خارج از آن قابل معامله خواهد بود. پس از عرضه سهام شرکت، همه دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق به شرکت منتقل میشود و صاحبان واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق، به همان اندازه صاحب سهام شرکت پروژه خواهند شد.
صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان
این صندوق‌ها در قالب یک شخص حقوقی و با مجوز سازمان بورس تأسیس می‌شوند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان، در کنار وام، یکی از منابع مالی سازندگان پروژه‌های ساختمانی هستند.
صندوق سرمایه گذاری خطر پذیر
صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر، در زمینه راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوآفرین و شرکت‌های کوچک که به منابع مالی دسترسی آنچنانی ندارند، فعالیت می‌کنند. شرکت‌های نوپا و کوچک معمولاً در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟ در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟ ریسک بالایی برای سرمایه‌گذار دارند. البته، این شرکت‌ها در کنار ریسک بالای سرمایه‌گذاری، در صورت سودآوری، سود بالایی خواهند داشت.
صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازار گردانی
در این نوع صندوق‌ها، سرمایه سرمایه‌گذاران جمع شده و طبق تعهدات، بازارگردانی آن از این محل خواهد بود. هدف بازارگردان متعادل نگه داشتن سهم با دوری آن از صف‌های خرید و فروش و سوق دادن آن به سمت ارزش ذاتی سهم است.
مزایای صندوق های سرمایه گذاری
صندوق‌های سرمایه گذاری مزایای فراوانی دارند که در ادامه، به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.
سرمایه گذاری آسان
یکی از مزایای مهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری، این است که سرمایه‌گذار وقت و انرژی خاصی برای افزایش سرمایه صرف نمی‌کند. تنها کاری که سرمایه‌گذار باید انجام دهد، این است که صندوق سرمایه گذاری مناسب را انتخاب کرده و به آن مراجعه کند و کارهای مربوط به آن را انجام دهد. ادامه کارهای مرتبط با سرمایه‌گذاری توسط صندوق انجام میشود و نیازی به پیگیری و تحلیل بازار توسط سرمایه‌گذار نیست. در این صورت، در وقت سرمایه‌گذار نیز صرفه‌جویی میشود.
قابلیت نقدشوندگی مناسب
هر سرمایه‌ای که داشته باشید، در نهایت شاید بخواهید آن را نقد و به پول تبدیل کنید. حال سؤال اینجاست که آیا هر زمان که اراده کنیم، می‌توانیم سرمایه خود را نقد کنیم؟ سهولت و سرعت تبدیل سرمایه به پول، یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب سرمایه‌گذاری است.
بازار بورس و سهام نیز که معمولاً معامله در آن انجام میشود، همواره قابلیت نقدشوندگی ندارد. برای مثال، گاهی ممکن است یک سهم به دلایلی تا مدتی بسته شود یا اینکه در صف فروش گرفتار شود و نتوان سهام آن را نقد کرد. از سال ۱۳۸۶ به بعد، سرمایه‌گذاران می‌توانند در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرده و به این ترتیب، دغدغه‌ای برای نقد کردن سهام خود نخواهند داشت. ضامن نقدشوندگی این اطمینان خاطر را ایجاد می‌کند.
کاهش ریسک
بر اساس قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار، صندوق‌ها باید سبد متنوعی از دارایی‌های نقدی و اوراق بهادار تشکیل دهند. برخی از این دارایی‌ها، مثل سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت، دارای درآمد ثابتی هستند و به همین دلیل ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهند. بدین ترتیب، ریسک سرمایه‌گذاری شخصی به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.
نظارت و شفافیت اطلاعات
متولی، حسابرس و سازمان بورس و اوراق بهادار، سه نهادی هستند که در بازه‌های زمانی منظم صندوق‌ها را مورد بازرسی قرار می‌دهند. بنابراین، همه فعالیت‌های صندوق‌ها به صورت شفاف اطلاع‌رسانی میشود.
سرمایه گذاری حرفه ای
همان‌طور که گفتیم، یکی از ویژگی‌های مهم صندوق‌ها این است که تیمی متخصص دارند و سرمایه‌گذاری طبق نظر این تیم متخصص انجام میشود. این تیم و مدیریت آن همواره در تلاش هستند سبد سرمایه‌گذاری را به گونه‌ای بچینند که خروجی و بازده بهینه حاصل شود.
تنوع سرمایه گذاری
همان‌طور که می‌دانیم، صندوق‌های سرمایه‌گذاری از سرمایه‌های خرد تشکیل می‌شوند و به همین دلیل، مجموع سرمایه آنها عدد قابل توجهی خواهد شد. پر واضح است که اگر میزان سرمایه زیاد باشد، انتخاب‌های بیشتر و متنوع‌تری برای سرمایه‌گذاری وجود خواهد داشت.
چگونه در صندوق ها سرمایه گذاری کنیم؟
اولین کار برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها این است که میزان ریسک‌پذیری خود را بدانید و با توجه به آن، نوع صندوق سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید. در گام بعدی، باید از میان صندوق‌هایی که فعالیت می‌کنند، با توجه به سابقه و خدماتی که به مشتریان ارائه می‌دهند، صندوق سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید. هر یک از صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای شعبی هستند که با در دست داشتن مدارک لازم باید به آنها مراجعه کنید. این شعب که توسط خود صندوق معرفی می‌شوند، می‌توانند بانک، کارگزاری یا یک شرکت تأمین سرمایه باشند. پس از انجام کارهای اداری معمول، گواهی سرمایه‌گذاری صادر شده و می‌توانید آن را دریافت کنید.
فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه
برای آشنایی بیشتر با صندوق‌های سرمایه‌گذاری و موضوعات مربوط به آن، می‌توانید به فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه مراجعه کنید. در این آموزشِ ۱۵ ساعت و ۵۳ دقیقه‌ای، می‌توانید با انواع بازارهای مالی آشنا شوید. در درس اول این آموزش، با بازارهای مالی و بازارهای تابعه آنها آشنا خواهید شد. درس دوم درباره نرخ بهره و نحوه تعیین آن و درس سوم درباره نرخ بهره و ارزش‌گذاری اوراق قرضه است. لینک آموزش مذکور در ادامه آورده شده است.
- برای دیدن فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه+ اینجا کلیک کنید.
مطالعه موردی بازار پولی و نرخ بهره در درس چهارم این آموزش بیان شده و موضوعات درس‌های پنجم و ششم، به ترتیب، بررسی بازار پول و مدیریت بازار اوراق قرضه هستند. مطالب مربوط به بررسی تسهیلات و سیستم بازار تسهیلات رهنی نیز در درس هفتم آورده شده است.
شناخت سهام و جزییات بازار آن نیز یکی از موضوعات این آموزش است که در درس هشتم به آن پرداخته شده است. بازار پول‌های بین المللی و بازار اوراق بهادار تعهد شده نیز در درس‌های نهم و دهم مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در نهایت، در درس پایانی و یازدهم این مجموعه آموزش موضوعاتی درباره مؤسسات مالی با صندوق مشترک و پوششی سرمایه‌گذاری ارائه شده است.
سخن پایانی
در این مقاله از مجموعه مقالات اقتصادی مجله فرادرس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کاربرد، انواع و مزایای سرمایه‌گذاری در آنها را به صورت خلاصه شرح دادیم. در پایان، از شما دعوت به عمل می‌آوریم پرسش‌ها و تجربیات خود پیرامون بهره‌گیری از این صندوق‌ها را با ما و دیگر خوانندگان مجله فرادرس در میان بگذارید و از این طریق به کامل‌تر شدن هر چه بیشتر این مطلب کمک کنید.
چرا باید بلندمدت سرمایه گذاری کنیم؟
زمانی که فردی تصمیم به سرمایه گذاری می‌گیرد، گزینه‌های متعددی پیش روی خود دارد. سرمایه‌گذاری در بورس، ملک، زمین، ارز، طلا، سکه و صندوق‌ها سرمایه‌گذاری از جمله انتخاب‌های سرمایه‌گذاران به شمار می‌روند. ضمن اینکه برای انتخاب روش مناسب، معیارهای متفاوتی مثل میزان دارایی، ریسک‌پذیری و بازده مورد انتظار نیز باید مورد توجه قرار گیرند. در بین همه معیارها، «افق زمانی» موضوعی متفاوت است. سرمایه‌گذاری می‌تواند با دو استراتژی «بلندمدت» و «کوتاه‌مدت» انجام شود که هر یک از آنها ویژگی‌های خاص خود را دارد و می‌تواند نتیجه متفاوتی را برای فرد حاصل کند. در ادامه، قصد داریم به این موضوع بیشتر بپردازیم و به این پرسش پاسخ دهیم که چرا باید بلندمدت سرمایه گذاری کنیم؟
منظور از سرمایه گذاری بلندمدت چیست؟
برای اینکه بدانیم چرا باید در بلندمدت سرمایه گذاری کنیم؟ نیاز است ابتدا با سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت بیشتر آشنا شویم.
سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت به سرمایه‌گذاری‌هایی گفته میشود که افق زمانی سرمایه‌گذار معمولا زیر یک سال است. البته برخی افراد، سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت را دوره زمانی بسیار کوتاه‌تر، مثلا کمتر از یک ماه در نظر می‌گیرند.
دسته دیگر معامله‌گران روزانه هستند که معمولا تمایل به نگهداری سهم برای کمتر از یک روز دارند. این گروه از معامله‌گران ابتدای صبح، یک سهم را می‌خرند و قبل از اتمام ساعات معاملاتی بازار، آن را می‌فروشند. به این نوع سرمایه‌گذاری نوسان‌گیری گفته میشود. در مقاله آموزش نوسان گیری در بورس می‌توانید با این روش بیشتر آشنا شوید. استراتژی نوسان‌گیری کاملا متفاوت با سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت است. بیشتر کار افراد خبره در زمینه تحلیل بازار است و به مطالعه و تمرین بسیار نیاز دارد.
به نوعی از سرمایه‌گذاری که در آن رسیدن به سود و نقدشوندگی وابسته به زمان طولانی باشد هم سرمایه گذاری بلندمدت می‌گویند. در این نوع از سرمایه‌گذاری معمولا دید فرد برای نگهداری سهم بیش از یک سال است. گاهی اوقات سرمایه‌گذار بلندمدت سهم را ۵ سال، ۱۰ سال یا حتی بیشتر نگهداری و از سود سالانه آن استفاده می‌کند.
سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت چه تفاوت‌هایی دارند؟
افرادی که با افق زمانی کوتاه‌مدت به معامله می‌پردازند، این هدف را با خرید سهم در قیمت پایین و فروش در قیمت بالاتر انجام می‌دهند. برای این کار، یک سهم را زمانی که قیمت آن کمتر از ارزش ذاتی سهام و بنیادی آن است، خریداری می‌کنند و زمانیکه قیمت آن، پس از گذشت چند روز یا چند هفته یا حتی چند ماه، بالا رفت و وارد سود شد آن را می‌فروشند. این روش همان طور که گفتیم دشواری خاص خود در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟ را دارد و همه چیز به این سادگی که به نظر می‌رسد نیست.
تنها با آگاهی نسبت به بازار و داشتن زمان‌بندی صحیح، می‌توان به خرید و فروش در کوتاه‌مدت اقدام کرد. زمان‌بندی صحیح یعنی دقیقا زمانی که سهم در پایین‌ترین قیمت است آن را خرید و درست در بالاترین قیمت آن را فروخت. در این بین اگر سهم را خیلی زود به فروش برسانید، سود بالقوه را از دست می‌دهید و اگر دیر برای فروش اقدام کنید، ممکن است اصل پول‌تان در معرض خطر قرار بگیرد.
معامله‌گران حرفه‌ای، با تسلط بر مفاهیم تحلیل تکنیکال، این روند زمانی را محاسبه و قیمت آینده سهم را پیش‌بینی می‌کنند. البته گاهی این اتفاق می‌افتد که سهام در روند مورد انتظار حرکت نمی‌کند. در این حالت نیز استراتژی معامله‌گر است که حکم به نگهداری یا فروش سهم در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟ در زیان می‌دهد.
نکته دیگر در معاملات کوتاه‌مدت، تعدد معاملات و هزینه کارمزد آنها است. معامله‌گران کوتاه‌مدت در روز با تعداد بالایی معامله سر و کار دارند که اگر حتی کارمزدهای تخفیفی نیز شامل حال‌شان شود، باز هم پرهزینه خواهد بود. برخلاف سرمایه‌گذاری بلندمدت که سهم برای مدتی طولانی نگهداری میشود و سرمایه‌گذار کارمزد معاملاتی کمتری را متحمل خواهد شد.
با وجود این که معاملات کوتاه‌مدت می‌تواند برای افرادی که به آن تسلط دارند بسیار سودآور باشد، اما اکثر سرمایه‌گذاران خبره و با تجربه استراتژی بلندمدت را می‌پسندند. به گفته وارن بافت سرمایه‌گذار نامدار آمریکایی که یکی از ثروتمندترین افراد حوزه بورس در دنیا است: «بهترین مدت‌زمان نگهداری سهم، نگهداری آن برای همیشه است».
روش کار وارن بافت به این صورت بود که نوسانات بازار را به عنوان فرصتی برای خرید می‌دید و از طریق خرید و حفظ بلندمدت سهام شرکت‌های بنیادی و قوی، توانست ثروت کلانی در بورس به دست آورد.
با توجه به این نکته می‌توان گفت که سرمایه‌گذاری بلندمدت در شرکت‌هایی که رشد پایداری دارند، نسبت به شرکت‌های نوپا گزینه مناسب‌تری است زیرا این سرمایه‌گذاری ریسک کمتری را به دنبال دارد.
علاوه بر این، شرکتی که در گذشته سود نقدی قابل توجهی پرداخت و به صورت منظم این سود را افزایش داده است، مسلما گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاران بلندمدت محسوب میشود. سرمایه‌گذاران بلندمدت برای تشخیص بهترین سهم‌ها، از روش تحلیل بنیادی استفاده می‌کنند و با بررسی گزارش‌ها و صورت‌های مالی شرکت‌ها، بهترین گزینه را انتخاب می‌کنند.
چرا باید بلندمدت سرمایه گذاری کنیم؟
اما می‌رسیم به سوالی که در ابتدای مقاله مطرح کردیم، چرا باید بلندمدت سرمایه‌گذاری کنیم؟ چرا نمی‌توانیم به جای یک سرمایه‌گذاری ۵ ساله، سرمایه‌گذاری‌های متعدد کوتاه‌مدت انجام دهیم؟
برای پاسخ به این سوال بیایید به زمان گذشته بازگردیم. در دهه‌های قبل پس‌انداز و سپرده‌گذاری وجه در بانک‌ها مورد توجه بسیاری از افراد جامعه قرار داشت و آنها این کار را با اهداف مختلفی مانند پس‌انداز برای دوران بازنشستگی، سپرده‌گذاری برای آینده فرزندان و … انجام می‌دادند.
در نهایت هم فرد پس از گذشت ۱۰ یا ۲۰ سال از وجه پس‌انداز خود بهره می‌برد اما در سال‌های اخیر با توجه به کاهش ارزش پول، پس‌انداز به شکل قبل دیگر فایده‌ای ندارد و سرمایه‌گذاری بلندمدت است که می‌تواند ارزش دارایی شما را حفظ کند.
پس دلیل نخست، حفظ ارزش دارایی است. وقتی فردی از معامله‌گری چندان سر در نمی‌آورد، نمی‌تواند سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و سودده انجام دهد. این فرد نیاز به یک گزینه امن و مطمئن برای سرمایه گذاری بلندمدت دارد. مثلا اگر دارایی قابل توجه باشد، ملک و زمین گزینه‌های خوبی هستند و برای دارایی‌های کمتر، صندوق‌های سرمایه گذاری (خصوصا از نوع سهامی) بهترین انتخاب به حساب می‌آیند.
اما در رابطه با سهامداران بورس، این افراد چرا باید بلندمدت سرمایه گذاری کنند؟ این افراد احتمالا اطلاعات خوبی درباره تکنیک‌های معامله‌گری دارند، پس چرا باید به سراغ سرمایه گذاری بلندمدت بروند؟
سرمایه گذاری بلندمدت در بورس
در بازار بورس، شما کمتر معامله‌گر حرفه‌ای را می‌بینید که فقط با استراتژی بلندمدت یا کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری کند. معمولا افراد سبد سهام خود را به شکلی می‌چینند که از هر دو مورد سود کوتاه‌مدت و بلندمدت پشتیبانی کند. اما دلیل این استراتژی چیست؟ اصلا چرا یک معامله‌گر حرفه‌ای باید سرمایه گذای بلندمدت در بورس انجام دهد؟
افرادی که به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در بورس می‌پردازند، معامله‌گری را به عنوان شغل برگزیده‌اند. این افراد به نقدینگی نیاز دارند، یعنی اگر اصل و سود پول به سرعت بازنگردد، نمی‌توانند مجددا معامله کنند.
از طرفی سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت یا نوسان‌گیری، گاهی سود خوبی دارد و گاهی می‌تواند زیان‌بار باشد یا سود کمی را حاصل کند. پس همین افراد هم که معامله‌گران ماهر هستند، بخشی از دارایی خود را در سهام بنیادی سرمایه‌گذاری می‌کنند. برای آن بخش از دارایی افق دید چند ساله دارند، نمی‌خواهند ریسک زیادی متوجه آن باشد و از همه مهم‌تر نقدینگی آن بخش برایشان اهمیت ندارد. بنابراین یک معامله‌گر خبره که روزانه دارایی‌اش را مدیریت می‌کند و افق دید کوتاه‌مدت دارد، باز هم به سرمایه گذاری بلندمدت در بورس می‌پردازد.
حال برعکس این حالت را در نظر بگیرید. آیا همه سرمایه گذارانی که به صورت بلندمدت در بورس سرمایه گذاری می‌کنند، معاملات روزانه هم انجام می‌دهند؟ پاسخ منفی است. بسیار از افراد فرصت انجام معاملات روزانه رو ندارند و تنها سرمایه گذاری بلندمدت در بورس را با اهداف توضیح داده شده در قبل انجام می‌دهند.
برخی از این افراد، علاوه بر نداشتن فرصت کافی، از دانش بورسی هم برخوردار نیستند و نمی‌توانند سهام بنیادی را تشخیص دهند. برخی دیگر دارایی کمی دارند و با آن میزان از دارایی نمی‌توانند سهام مناسب را به تعداد قابل توجه تهیه کنند و در نهایت سود چندانی عایدشان نخواهد شد. در ادامه به بررسی انتخاب‌های این افراد برای سرمایه گذاری بلندمدت در بورس می‌رویم.
سرمایه گذاری غیر مستقیم و بلندمدت در بورس
برای افرادی که از دانش، زمان یا سرمایه کافی برای سهامداری برخوردار نیستند، بهترین انتخاب سرمایه گذاری غیرمستقیم و بلندمدت در بورس است. این افراد می‌توانند روش سبدگردانی اختصاصی یا صندوق‌های در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟ سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند. اگر فرد دارایی قابل توجهی داشته باشد، می‌تواند از طریق شرکت‌های مدیریت دارایی، سبد سهامی با استراتژی بلندمدت تشکیل دهد. مدیران سبد با توجه به میزان ریسک‌پذیری و بازده مورد انتظار، دارایی فرد را بین سهام بنیادی تقسیم می‌کنند و فرد در طولانی مدت از سود خوبی بهره‌مند میشود.
روش دیگر سرمایه گذاری غیر مستقیم و بلندمدت در بورس، صندوق‌های سرمایه گذاری هستند که شامل سه نوع سهامی (ریسک و سود بالا)، صندوق درآمد ثابت (سود و ریسک پایین) و مختلط (سود و ریسک متوسط) می‌شوند. سرمایه‌گذاری در همه این صندوق‌ها می‌تواند با استراتژی بلندمدت، میان‌مدت یا کوتاه‌مدت انجام شود. البته بهتر است قبل از خرید واحدها، امیدنامه و اساسنامه صندوق را مطالعه کنید، با اهداف آن آشنا شوید و در نهایت صندوقی که به اولویت‌های شما نزدیکتر است را انتخاب کنید.
مزایای سرمایه گذاری بلندمدت
معمولا افراد پس از انجام سرمایه گذاری بلندمدت، احساسات متفاوتی را تجربه می‌کنند. مثلا در ابتدا دچار وسواس برای انتخاب بهترین روش می‌شوند، سپس کمی نگرانی و استرس را تجربه می‌کنند و در نهایت می‌آموزند که با جریان پیش بروند و افق دید عمیق‌تری داشته باشند. در ادامه برخی از مزایای سرمایه گذاری بلندمدت را بررسی می‌کنیم.
- وقتی شما با استراتژی بلندمدت سرمایه گذاری در بورس را شروع می‌کنید، تصمیمات هیجانی و لحظه‌ای معنایی ندارند. اگر قیمت‌ها به دلیل رخدادهای سیاسی و اجتماعی خاص دچار نوسان شود، تاثیری در تغییر تصمیم شما ندارد. این رخدادها گذرا هستند و احتمالا پس از مدتی، شرایط به حالت قبل باز می‌گردد و سرمایه شما رشد خود را خواهد داشت.
- تاریخ تکرار میشود. وقتی ما بازارهایی مثل مسکن، طلا و بورس را در چند سال متوالی بررسی می‌کنیم، کاهش قیمت قابل توجه و زیان برای سرمایه گذاران در آن نمی‌بینیم. تاریخ ثابت کرده است که رشد قیمت همواره وجود دارد و داشتن استراتژی بلندمدت در سرمایه گذاری همواره بهره خوبی را برای فرد حاصل می‌کند.
- بهره مرکب یکی از مهم‌ترین موارد در سرمایه گذاری بلندمدت است. وقتی شما می‌خواهید از بهره مرکب بهره‌مند شوید، باید به فاکتور «زمان» بیش از پیش اهمیت بدهید. اصلا سرمایه گذاری بلندمدت بدون بهره مرکب، معنایی ندارد! خصوصا در بازار بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذاری که سود دوره‌ای پرداخت می‌کنند، بهره مرکب یک فاکتور اصلی است.
- امنیت یکی دیگر از مزایای سرمایه گذاری بلندمدت است. فردی که به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری می‌کند، سهام بنیادی و مطمئن‌تری را برای سهامداری (بلندمدت) در نظر می‌گیرد. در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هم امنیت از طرف شرکت مدیریت دارایی تامین میشود. افراد که روش سبدگردانی اختصاصی را برمی‌گزینند، می‌توانند راجع به اهداف سرمایه‌گذاری با کارشناس سبدگردان صحبت کنند، بنابراین سبد طبق اولویت‌های آنها چیده و مدیریت میشود. در انتخاب صندوق هم با توجه به تنوعی که وجود دارد، سرمایه گذار می‌تواند گزینه‌ای منطبق با خواسته‌ها و درصد امنیت و سود مدنظر را انتخاب کند.
- بهره‌گیری از استراتژی بلندمدت در سرمایه گذاری، امکان خرج‌های اضافه و هدررفت پول را از شما می‌گیرد. برخی از افراد هر مقدار پولی که بدست آورند را باید خرج کنند! سرمایه‌گذاری بلندمدت که امکان برداشت پول را به افراد نمی‌دهد، انتخاب بسیار مناسبی برای این افراد است.
سخن آخر
وقتی ما می‌خواهیم راه و روش خاصی را برای انجام یک کار پیش بگیریم، باید دلیل انتخاب آن راه و روش برایمان روشن باشد. مثلا اگر ندانیم که چرا باید بلندمدت سرمایه گذاری کنیم، دیگر چه فرقی می‌کند استراتژی بلندمدت باشد یا کوتاه‌مدت؟ حتی ممکن است مدتی پس از انتخاب استراتژی دچار سردرگمی شویم و تصمیم بگیریم راه‌های دیگر را امتحان کنیم. پس دانستن اینکه چرا باید بلندمدت سرمایه‌گذاری کنیم، چگونگی انجام سرمایه گذاری بلندمدت به صورت مستقیم و غیر مستقیم در بورس و ویژگی‌های هر کدام می‌تواند ما را انتخاب بهترین روش یاری دهد.
بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری کدام است؟
پرسودترین بازار در ایران برای سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۱ به عوامل متفاوتی بستگی دارد. نرخ دلار در سال آینده همپای تورم ۳۵درصدی حرکت خواهد کرد و سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در بازارهای طلا، خودرو و ارزهای دیجیتال هم می‌تواند سودآور باشد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، بازار طلا، دلار، مسکن، خودرو، سکه و ارزهای دیجیتال در کنار بازار سرمایه ازجمله جذاب‌ترین بخش‌هایی است که سرمایه‌گذاران ایرانی توجه ویژه‌ای به آن دارند.
البته روند مذاکرات «برجام» بر همه این بازارها تأثیرگذار بوده و در کوتاه‌مدت هر یک از آنها را دستخوش تغییراتی کرده است. به عنوان نمونه، نرخ ارز برخلاف سال‌های گذشته به ویژه روزهای پیش از کرونا که بسیاری برای تهیه ارز به این بازار مراجعه می‌کردند، این‌گونه نیست و چه‌بسا در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟ دارندگان ارز خانگی برای ممانعت از کاهش بیشتر قیمت آن، فروشنده این کالا شده‌اند.
با وجود عبور دلار از قیمت ۳۰ هزار تومان در یک مقطع زمانی، با ادامه مذاکرات برجام و خروجی مثبت آن در سراشیبی قرار گرفت و پله‌پله نزول کرد؛ آن‌طورکه نرخ هر دلار آمریکا هم‌اکنون در کانال ۲۶ هزار تومان قرار گرفته است.
در بخش طلا و سکه، هرگاه در دنیا بحرانی به وجود می‌آید، سرمایه‌گذاران به سمت کالای باارزشی مثل طلا می‌روند و با وجود بحران اوکراین و روسیه، انتظار نوسان صعودی قیمت طلا در حیطه بین‌المللی وجود دارد؛ اما در داخل چون انتظار نتیجه برجام برای سرمایه‌گذاران وجود دارد، طلا و سکه با روند قیمتی تقریباً آرامی در حال حرکت است.
در همین زمینه و برای پیش‌بینی وضعیت بازارهای مالی در سال ۱۴۰۱، گفت‌وگویی با علی حیدری، کارشناس بازارهای مالی داشتیم که شرح آن را در زیر می‌خوانید:
پیش‌بینی شما از قیمت دلار در سال آینده چیست؟
به دلیل ابهامات و شایعات مربوط به برجام و چگونگی اعمال توافق‌ها، دلار در حالت انتظار زمانی به سر می‌برد؛ هرچند از شب عید، برای پیش‌خور کردن تورم سال آینده آماده میشود. به زبان ساده، دلار از آغاز سال جدید برای حرکت صعودی با شیب ملایم مهیا میشود. از شواهد بودجه ۱۴۰۱ و چگونگی روابط بین‌المللی می‌توان گفت که دلار نیز مانند سایر کالاها با احتمال بسیار قوی، تحت تأثیر تورم خواهد بود. در حالت خوش‌بینانه می‌توان تورم پایه سال ۱۴۰۱ را ۳۵ درصد در نظر گرفت؛ اما اگر همین رفتار اقتصادی دولت ادامه داشته باشد، دلار هم مانند سایر کالاها می‌تواند تورم تا ۵۰ درصد را تجربه کند. با توجه به اینکه دلار در ایران به عنوان شاخص مهمی در اقتصاد محسوب میشود، این احتمال وجود دارد که دولت طی سال‌های آینده از شیوه‌های قدیمی همچون تزریق پول و ساختار دستوری و پلیسی برای پایین نگه داشتن قیمت دلار استفاده کند که در سال‌های پس از آن، نتایج منفی خواهد داشت.
بازار سکه و طلا در سال ۱۴۰۱ چگونه خواهد بود؟
سکه و طلا در سال آینده، رونق نسبی را تجربه خواهد کرد؛ هرچند هم‌پایه دلار نمی‌تواند سودآور باشد، اما به عنوان کالای ذخیره‌ای تا پایان سال می‌تواند سودآور و خوشایند باشد. طلا روند صعودی آرام با شیب ملایم خواهد داشت. رشد طلا به اندازه تورم نخواهد بود؛ اما برخی مواقع به دلیل تحولات برجام و شایعات آن، ممکن است کاهش‌های لحظه‌ای داشته باشد.
خرید سکه و طلای آب شده با این نیت که به قیمت خوب خریداری شود و با قیمت خوب به فروش برسد، بازار خوبی برای سرمایه‌گذاری است. طلا هم مانند دلار در انتظار برجام است.
در سال ۲۰۲۲ انس جهانی طلا درمجموع شیب نزولی کندی خواهد داشت. به عبارتی، روند انس جهانی در بیشتر مواقع خنثی یا با شیب نزولی خواهد بود. به دلیل وقوع جنگ احتمالی و بحران‌هایی همچون گسترش آمار فوتی‌های ناشی از کرونا در برخی مواقع روند انس جهانی طلا صعودی خواهد شد؛ اما روند کلی آن نزولی است. میانگین ارزش واقعی انس جهانی در سال ۲۰۲۲ قیمت هزار و ۷۲۰ دلار خواهد بود.
قیمت نفت در سال پیش رو به چه میزان خواهد رسید؟
افزایش یا کاهش قیمت نفت برای اقتصاد ایران، نتیجه‌ای جز تورم نخواهد داشت. در اقتصاد بین‌المللی به طور میانگین قیمت نفت بین ۷۴ تا ۸۰ دلار خواهد بود. البته این محدوده قیمتی را بدون در نظر گرفتن بحران ناشی از جنگ روسیه و اوکراین، می‌توان متصور شد و کاهش قیمت نفت به شکل لحظه‌ای پس از توافقات روسیه و اوکراین یا پایان جنگ این دو کشور ضربه‌های شدید اقتصادی به دنبال خواهد داشت.
بازار ارزهای دیجیتال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
لازم است افراد برای ورود به این بازار، حتماً مطالعه کامل انجام دهند. برخی از این ارزها پشتوانه ندارد یا میزان تولید نامحدودی دارد و صرفاً برای سرگرمی ایجاد شده است. این دسته از ارزهای دیجیتال، ارزش سرمایه‌گذاری ندارد؛ اما ارزهایی که از جایگاه ثابت شده‌ای برخوردار است، ارزش سرمایه‌گذاری دارد که از جمله آن می‌توان به بیت‌کوین اشاره کرد.
بیت‌کوین برای سفته‌بازی و خرید و فروش مناسب است. سرمایه‌گذاری بلندمدت در ارزهای دیجیتال توصیه نمی‌شود. ارزهای دیجیتال در ۲۰۲۲ در مجموع حرکت نزولی خواهد داشت؛ زیرا در حالی که اقتصاد جهانی در این سال رشد می‌کند، ارزهای دیجیتال در سبد سرمایه‌گذاری نقش کمتری خواهد داشت. البته در بحران‌های لحظه‌ای، این ارزها نوساناتی را تجربه می‌کند. میانگین قیمتی بیت‌کوین در ۲۰۲۲ را می‌توان ۳۵ هزار دلار در نظر گرفت.
عملکرد بورس ایران و بورس‌های جهانی چگونه خواهد بود؟
بورس جهانی در سال ۲۰۲۲ از رشد نسبی خوبی برخوردار خواهد بود؛ مشروط بر اینکه شخص، شرکت مورد نظر را به خوبی واکاوی کند؛ زیرا اقتصادهای پیشرفته دنیا از کرونا گذر کرده و در حال حرکت به سمت دوران پساکرونا است. به همین دلیل بورس این کشورها از سودآوری مناسبی برخوردار بوده و روند صعودی خواهد داشت.
بازار سرمایه ایران در سال پیش رو برای سفته‌بازی و خرید و فروش لحظه‌ای، بسیار مناسب است؛ مشروط بر اینکه شخص اصول تکنیکال و فاندامنتال را کنار بگذارد و از منبع و رانت خبری موثقی برخوردار باشد؛ در غیر این صورت بهتر است افراد برای سرمایه‌گذاری به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه ایران ورود نکنند. در سال پیش رو، این بازار برای سرمایه‌گذاری بلندمدت پیشنهاد نمی‌شود.
آیا سرمایه‌گذاری در بخش مسکن در سال ۱۴۰۱ سودآور است؟
در سال ۱۴۰۱، خرید و فروش مسکن در بخش خانه‌های لوکس و دارای متراژ بالا، رکود نسبی داشته و در بخش خانه‌های کمتر از ۹۰ متر بازار رونق خواهد داشت. سال پیش رو برای پیش‌خرید کردن و سرمایه‌گذاری در بخش مسکن، سال بسیار خوبی است.
رهن و اجاره مسکونی در سال آینده برای مستأجران همچون سال ۱۴۰۰، با فشار زیادی همراه خواهد بود. مستأجران انتظار افزایش رهن و اجاره داشته باشند، زیرا تورم بر مالک فشار می‌آورد و این انتظار به وجود می‌آید که رهن و اجاره، همپای تورم رشد کند.
در بخش رهن و اجاره تجاری، با توجه به مشکلات درآمدزایی ناشی از کرونا، پیش‌بینی میشود در سال آینده هم این بخش با کاهش درآمد مواجه باشد. اگر دولت و مجلس موضوع مالیات بر عایدی سرمایه را عملی کند، این بخش با مشکلات بیشتری هم مواجه خواهد بود؛ به همین دلیل پیش‌بینی میشود که رهن و اجاره واحدهای تجاری در سال آینده افزایشی نباشد. در بخش رهن و اجاره واحدهای اداری هم احتمال افزایش قیمت وجود دارد.
پیش‌بینی شما از وضعیت بازار خودرو چیست؟
اگر فردی قصد سرمایه‌گذاری در بازار خودرو را دارد، سال پیش رو بازار خودروهای ایرانی ارزنده‌تر از خودروهای خارجی خواهد بود. در سال آینده، بازار خودرو با شیبی ملایم صعودی خواهد بود. البته اگر دولت یا مجلس، آزادسازی واردات خودرو را حتی به عنوان شایعه مطرح کند، شاهد نابسامانی در بازار خودرو خواهیم بود. در توافق برجام هم اگر تصمیمی مبنی بر تهاتر کالا گرفته شود، ممکن است شرکت‌های خارجی چینی بتوانند با واردات خودروهای خود، قدرتمندتر از خودروهای داخلی عمل کنند و منجر به ریزش‌های لحظه‌ای چند روزه در بازار شوند. اما در در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟ مجموع قیمت خودرو به آرامی افزایش خواهد یافت.
سرمایه‌گذاری در اوراق مالی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فروش اوراق خزانه در سال آینده برای دولت بسیار سودآور بوده و از تورم جلوگیری می‌کند. فروش اوراق خزانه برای دولت در سال آینده سودمند است؛ اما با توجه به اینکه نمی‌تواند همپای تورم حرکت کند، برای خریدار سود چندانی نخواهد داشت.
در پایان آیا به افراد توصیه سرمایه‌گذاری در بانک را دارید؟
سرمایه‌گذاری در بانک برای افرادی که توانایی دیگری ندارند، مطلوب است؛ اما باید سرمایه‌گذاری بخشی از سرمایه در بانک، همیشه یکی از گزینه‌ها در سبد سرمایه‌گذاری باشد اما نباید همه سرمایه را وارد بانک کرد؛ زیرا در نهایت شخص متضرر خواهد شد.
در چه بخشی سرمایه‌گذاری کنیم؟
آزمون آنلاین اقتصاد دهم انسانی | فصل 2: بازیگران اصلی در میدان اقتصاد…
تیم مدیریت گاما
آزمون تستی شبیه ساز کنکور اقتصاد | فصل ۲: بازیگران اصلی در میدان اقتصاد…
تیم مدیریت گاما
آزمون مجازی اقتصاد دهم | درس 7: تجارت بین الملل
تیم مدیریت گاما
آزمون اقتصاد دهم دبیرستان فاطمه الزهرا (س) | درس 7: تجارت بین الملل
مجموعه سوالات امتحانی اقتصاد دهم انسانی | درس 7: تجارت بین الملل
مجموعه سوالات امتحانی اقتصاد دهم انسانی | درس 6: نقش دولت در اقتصاد چیست؟
سوالات آزمون تستی نوبت دوم اقتصاد دهم دبیرستان فاطمه الزهرا (س) | خرداد 1400
سوالات امتحان تستی نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان شهدای فرهنگیان | دی 1399
سوالات امتحان ترم اول اقتصاد دهم دبیرستان محمدامین کرج | دی 1399
سوالات آزمون نوبت دوم اقتصاد دهم دبیرستان شهدای گاز میانکوه | خرداد 1400
سوالات آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان فاطمه الزهرا (س) | دی 1400
آزمونک اقتصاد دهم دبیرستان مبین | درس 4: مرز امکانات تولید
سوالات امتحان پایه دهم انسانی نوبت شهریور 1401 | اقتصاد هنرستان شهدای دانش آموز
بخشی از فرآیند تولید را به ترکیه منتقل کنیم/ صادرات بدون واردات معنا ندارد/ تمایل کارخانه‌داران برای سرمایه‌گذاری در ترکیه
رییس سابق سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: با توجه به ارتباط خوب ترکیه با اتحادیه اروپا، اگر ما بتوانیم به صورت رشته‌ای یا به صورت سری یعنی بردن بخشی از فرآیند تولید به این کشور، پیوندهای صنعتی و تجاری خود را افزایش دهیم می‌توانیم به بازارهای اروپا دسترسی داشته باشیم. محدودیت‌هایی هم که برای ایران وجود دارد در این حالت بسیار کمتر خواهد بود.
محمدرضا مودودی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در مورد سفر رییس مجلس به ترکیه و ظرفیت‌های تجاری بین ایران و این کشور اظهار کرد: ترکیه یکی از شرکای مهم تجاری ایران است، این کشور در طول تاریخ سعی کرده که این ارتباط تجاری را در کنار سایر ارتباطات سیاسی و امنیتی و بین‌المللی حفظ کند، شاهد هستیم که سهم خوبی از تجارت خارجی ایران به تعامل و ارتباط با ترکیه مربوط میشود. از این منظر هر دستاوردی که هر مقام ارشدی بتواند حاصل کند که منجر به افزایش سهم تجاری ایران با ترکیه شود جای خوشبختی دارد.
وی افزود: این پیش‌بینی در دولت‌های قبل هم شده بود و حتی صحبت از افزایش حجم تجارت تا مرز 30 میلیارد دلار در سال در دوران آقای روحانی مطرح شد اما هنوز فاصله زیادی تا این رقم داریم. در این راستا هم ما یک سری ظرفیت‌های خاص با ترکیه داریم که می‌تواند در مسیر درست خود، سهم تجاری را افزایش دهد.
مودودی گفت: از جمله این ظرفیت‌ها می‌توان به قرارداد تجارت ترجیحی که بین دو کشور منعقد شد اشاره کرد که در فاز اول اجرایی شد اما در فاز دوم طرف ترک به عهد خود وفا نکرد و بهانه آورد که اتحادیه اروپا در مورد اقلامی که قرار بود در لیست تجارت ترجیحی با ایران قرار گیرد حساسیت دارد. به هر حال در این زمینه تمایل دارند که اقلام جایگزینی مطرح شود که البته تا به امروز این اقلام جایگزین مورد وثوق طرف ایرانی قرار نگرفته است. اگر آقای قالیباف این موارد را در مورد تعرفه ترجیحی، برقراری روابط بانکی و سیف‌گاردهایی که روی بعضی محصولات گذاشته و مانع از این شدند که تجارت برخی از محصولات روان باشد، می‌تواند مفید باشد.
وی تصریح کرد: برخی از محصولات این کشور قدرت رقابت‌پذیری با محصولات ایرانی را ندارد، برای این کالاها یک سری ممنوعیت‌های غیرتعرفه‌ای تعریف کرده است؛ قاعدتا در تجارت بین‌المللی از ممنوعیت‌های غیرتعرفه‌ای استفاده میشود، البته ما در ایران در این مورد ید طولایی داریم و به یکباره بخشنامه‌های ممنوعیت واردات کالایی صادر میشود اما برای ترکیه که عضو جامعه جهانی تجارت بوده سخت است که چنین چیزی را اعمال کند اما در مورد ایران و در مواردی مانند شیشه یا سرامیک سیف‌گارد را اعمال می‌کند.
رییس سابق سازمان توسعه تجارت بیان کرد: علی رغم همه این موارد هنوز سهم تجارت ایران و ترکیه بالا بوده و بیش از 3 تا 4 میلیارد دلار است. اگر زمینه هایی را ایجاد کرد و برای مثال سهم سرمایه‌گذاری مشترک را ارتقا داد یا بخشی از فرآیند تولید را به ترکیه منتقل کنیم، پیوندهای راهبردی در حوزه صنعتی به وجود می‌آورد که می‌تواند حجم تجارت بین دو کشور را به مقدار مورد قبولی افزایش دهیم.
وی در پاسخ به سوالی پیرامون پیشنهاد عراق مبنی بر تاسیس اتحادیه اقتصادی مشترک بین این کشور با ایران و ترکیه گفت: مادامی که عراق در پرداخت‌های خود به ایران هنوز با مشکل مواجه است و برقراری روابط بانکی بین ایران و عراق به صورت روان شکل نگرفته، من نمی‌دانم که عراق بر چه اساسی چنین پیشنهادی را مطرح کرده است. ایجاد چنین پایگاه‌هایی که بتوانند به صورت منطقه‌ای مدیریت کنند بسیار خوب است. در این میان عراق مصرف‌کننده بوده و به غیر نفت چندان محصولاتی برای صادرات ندارد. اما سهم زیادی از سبد صادراتی ایران و ترکیه را کالاهای صنعتی تشکیل می‌دهند که شاید مصرف‌کننده اصلی یا مهم آنها هم عراق باشد. بنابراین قطعا ایران و ترکیه از این پیشنهاد استقبال می‌کنند.
رییس سابق سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: با این حال باید توجه داشت که در این میان موضوع تحریم‌ها به صورت جدی مطرح است و محدودیت‌های زیادی برای شرکت‌های ایرانی وجود دارد که بتوانند در یک منطقه ثالث تولید کنند یا فرآورده‌های خود را به دنیا عرضه کنند. البته ترکیه با توجه به امتیازاتی که دارد چنین اجازه‌ای می‌دهد و تعداد زیادی از کارخانجات ایرانی هم تمایل پیدا کردند که در این کشور سرمایه‌گذاری کنند. به نوعی می‌توان گفت این کار گسترش جغرافیای صادراتی برای ایران است که کار بدی هم نیست. تا زمانیکه ایران در تهدید تحریم قرار دارد می‌توان این پایگاه‌ها را تقویت کرد اما تشکیل این اتحادیه منطقه‌ای محدودیت‌های سیاسی و امنیتی زیادی دارد که قابل حل و فصل نخواهد بود.
وی با اشاره به محقق نشدن تاسیس شهرک‌های تجاری مشترک با عراق متذکر شد: کما اینکه در سفر آقای روحانی به عراق مطرح بود که سه منطقه مرزی را بین ایران و عراق شناسایی کرده و شهرک‌های صنعتی ایجاد کنیم. با گذشت چند سال از این موضوع هنوز هیچ یک از طرفین موافقت نکردند که این شهرک‌های صنعتی در کجا و با چه مکانیسمی ایجاد شود. بنابراین این مسئله تنها وجه اقتصادی ندارد و موضوعات سیاسی و امنیتی زیادی هم در آن دخیل هستند و الان هم موضوع تحریم‌ها اضافه شده که می‌تواند باعث شود که چشم‌اندازی که روسای جمهور انتظار دارند محقق نشود.
مودودی افزود: ترکیه یکی از بازیگران اصلی صحنه تولید و تجارت میان خود و اروپا نیز است، از بین 80 میلیارد دلاری که تجارت ترکیه و اروپا است، حدود 48 تا 49 درصد صادرات این کشور به اتحادیه اروپا است. برخی از برندهای بزرگ اروپایی در ترکیه سرمایه‌گذاری کردند و از طرفی هم خود ترکیه زیرساخت‌ها و ظرفیت های تولیدی و تجاری خود را به شدت افزایش داده است. برای مثال این کشور در موضوع بسته بندی به یک بلوغ صنعتی و در موضوع لجستیک به یک بلوغ حرفه‌ای رسیده است، در مورد خدمات پس از فروش هم خوب کار می‌کنند. با کاهش ارزش پول ملی ترکیه جذابیت صادرات هم در این کشور کمی افزایش یافته است.
این کارشناس حوزه تجارت ادامه داد: در ایران واردات به نوعی ننگ محسوب میشود و اگر واردات صورت بگیرد کسی آن را تایید نمی‌کند که این موضوع یک اشتباه راهبردی است. صادرات بدون واردات معنا ندارد، بزرگترین صادرکنندگان چه از نظر کشوری و چه از نظر کالایی واردکننده همان کالا هم هستند. در مورد سرمایه‌گذاری هم چنین نگاهی وجود دارد یعنی ما تمایل داریم که جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته باشیم اما تمایل نداریم که در کشورهای مستعد توسعه صنعتی سرمایه‌گذاری داشته باشیم. این هم یک اشتباه استراتژیک است.
مودودی خاطرنشان ساخت: اگر ما بتوانیم سهم خوبی از پیوندهای صنعتی، تجاری، تکنولوژیک و سرمایه‌ای را با کشورهایی که زمینه‌ساز رقابت‌پذیری هستند را داشته باشیم، قطعا می‌توانیم محصولات با برند ایرانی یا دست کم با پیشینه ایرانی را به خوبی به دنیا صادر کنیم. در این زمینه با توجه به ارتباط خوب ترکیه با اتحادیه اروپا، اگر ما بتوانیم به صورت رشته‌ای یا به صورت سری یعنی بردن بخشی از فرآیند تولید به این کشور، پیوندهای صنعتی و تجاری خود را افزایش دهیم می‌توانیم به بازارهای اروپا دسترسی داشته باشیم. محدودیت‌هایی هم که برای ایران وجود دارد در این حالت احتمالا بسیار کمتر خواهد بود.
دیدگاه شما