ROA یا بازده کل دارایی شرکت ها یک تکنیک بنیادی ساده
یک شاخص از چگونگی سودآوری شرکت وابسته به کل داراییهای آن شرکت می باشد.
ROA در واقع به ما اطلاع از توانایی مدیریت شرکت در رابطه با استفاده از داراییهای خود در جهت سود سازی به ما میدهد. میزان ROA هر شرکتی به صورت درصد محاسبه می شود. پس هر چه در صد این شاخص بالا تر باشد نشان دهنده سودآوری بیشتر از یک پایه دارایی ثابت می باشد. همین امر باعث می شود تا سرمایه گذاران یک شرکت باشاخص ROA بالاتر را بر شرکتی با شاخصه پایین تر ترجیح دهند.
در واقع ROA یک شرکت، از تقسیم درآمد خالص شرکت به کل دارایی های شرکت به دست می آید.
مقدار شاخص ROA در بورس شناخت دقیقی از سود خالص شرکت مورد نظر به سرمایه گذار میدهد. به عنوان مثال اگر درآمد خالص یک شرکت 20 میلیارد تومان باشد و دارایی های آن برابر با100 میلیارد باشد، شاخص ROA آن عدد 0.2 یا همان ۲۰ درصدی را به عنوان سود نشان می دهد.
این شاخص به شدت وابسته به صنعت و گروه می باشد. به همین دلیل زمانی که از این شاخص به عنوان مقیاسی برای محاسبه استفاده می شود بهتر است از شاخص های ROA سال های گذشته شرکت یا شرکت های مشابه هم صنعت یا هم گروه نیز استفاده شود و در هر صنعت این شاخص با سهام های موجود در آن صنعت مقایسه شود چونکه صنایع مختلف بورسی حاشیه سود های مختلفی دارند.
حال طریقه ی محاسبه ی دقیق یک سهم مثل فولاد را از سامانه کدال به شما آموزش میدهیم
ابتدا وارد سامانه کدال میشویم و از قسمت جستجو نماد مورد نظر مورد نظر را پیدا میکنیم سپس از گزارش ها و صورتهای مالی موجود آخرین صورت مالی را باز میکنیم سپس از قسمت سود و زیان باید سود و زیان خالص محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس را بر جمع دارایی ها تقسیم کنیم که این قسمت در سربرگ صورت وضعیت مالی قرار دارد عدد به دست آمده شاخص roa میباشد.
ارزش خالص دارایی یا NAV چیست و چطور به سود بردن ما کمک میکند؟
احسان والیان
- اشتراکگذاری
عمده دلیلی که هر شخص اقدام به سرمایه گذاری میکند داشتن قدرت مالی برای آینده است. اما یکی از انتظارات رایج هر کدام از ما کسب بازدهی و افزایش داراییمان در مسیر سرمایه گذاری است. اما این افزایش دارایی را به چه نحو میتوان به دست آورد؟ به عنوان مثال در بازار سهام، سرمایه محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس گذاران حرفهای از طریق تحلیلهای تکنیکال و بنیادی (فاندامنتال) متوجه میشوند که ارزش روز سهام موردنظرشان از ارزش ذاتی آن چقدر فاصله دارد و اگر ارزش ذاتی سهم بیشتر از قیمت روز آن بود، آن موقع اقدام به خرید میکنند. اما در مورد صندوق های سرمایه گذاری از چه طریق میتوان به محاسبه ارزش صندوق پرداخت؟ ارزش خالص دارایی که به نام اختصاری (NAV) معروف است چنین کاربردی را در صندوق ها دارد. اما ارزش خالص دارایی یعنی چه و چه ویژگیهایی دارد؟ در ادامه به بررسی مفهوم ارزش خالص دارایی یا NAV در سرمایه گذاری خواهیم پرداخت.
صندوق های سرمایه گذاری از ارکان اساسی در سرمایه گذاری
در میان زمینههای اساسی سرمایه گذاری در بسیاری از کشورها به ویژه کشور خودمان ایران میتوان گفت که صندوق های سرمایه گذاری و شرکتهایی که به امر سرمایه گذاری میپردازند از ارکان اساسی در عرصه سرمایه گذاری هستند. بیشتر داراییهای هر کدام از این صندوقها یا از سهام و یا از داراییهای مالی دیگر مانند اوراق قرضه و سپردههای بانکی و اوراق و مشتقه و یا ترکیبی از این چند گروه تشکیل شدهاند. به همین خاطر برای به دست آوردن ارزش خالص دارایی هر کدام از آنها نیز با اعداد و ارقامی سر و کار داریم که خود صندوقها به طور انحصاری در هر روز منتشر میکنند.
ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟
ارزش خالص دارایی که در زبان انگلیسی به آن (Net Asset Value) گفته میشود به ارزش ذاتی داراییهای شرکت میپردازد و در بورس اوراق بهادار نیز میتوان به کمک محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس آن به ارزشیابی صندوقهای سرمایه گذاری و شرکتهای سرمایه گذاری پرداخت. میتوان گفت که از طریق ارزش خالص دارایی میشود به طور استاندارد به بررسی ارزش داراییهای خالص شرکت و یا صندوق سرمایه گذاری موردنظر پرداخت. اما محاسبه ارزش خالص دارایی به چه شکل انجام میشود؟
محاسبه NAV یا ارزش خالص دارایی
ارزش خالص دارایی یک صندوق سرمایه گذاری میتواند بسیار ساده محاسبه شود. برای تمام کسانی که قصد سرمایه گذاری دارند و حتی کسانی که میخواهند به سرمایه گذاری در این صندوقها بپردازند باید حداقل با محاسبه ارزش خالص دارایی آشنایی داشته باشند. راحتترین راه برای محاسبه ارزش خالص دارایی این است که بدهیهای صندوق را از ارزش کل داراییهای صندوق موردنظرمان کم کنیم. هر آنچه که در نتیجه این معادله به دست آمد، میشود ارزش کل دارایی صندوق. اما همه چیز همین جا تمام نمیشود. ما برای این که بفهمیم سرمایهمان در چه شرایطی است باید ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم را به دست آوریم. البته در صندوقهای قابل معامله در بورس، این عدد در سایت tsetmc درج شده است.
محاسبه ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم
هر کدام از ما در صندوق های سرمایه گذاری دارای تعداد واحد سرمایه گذاری مشخصی هستیم. برای این که بدانیم هر کدام از سهمهای ما چه میزان ارزش دارد و از کل ارزش خالص دارایی صندوق چقدر سرمایه و بازده نصیب ما شده است، به مفهوم ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم که به اختصار (NAVPS) نامیده میشود نیاز داریم. کافی است که قسمت دیگری به معادله بالا محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس اضافه کنیم که بتوانیم ارزش خالص دارایی هر سهممان را به دست آوریم. گفتیم باید ارزش کل داراییها را منهای بدهیها کنیم تا ارزش خالص دارایی صندوق به دست بیاید. حالا باید نتیجه به دست آمده از این معادله را تقسیم بر تعداد سهام خود در صندوق سرمایه گذاری کنیم. محاسبه دقیق ارزش خالص دارایی باعث میشود تا شک و شبهاتی که محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس نسبت به بازده سرمایه خود در صندوق داریم برطرف شوند. شبهاتی از این دست که چرا زمانی که صندوق با بازده بوده، ارزش واحد سرمایه گذاری سرمایه گذاران کمتر از بازده بوده است؟
بدهی های صندوق
برای پاسخ به سوال بالا که چرا زمانی که صندوق با بازده پیش میرود، ارزش واحدهای سرمایه گذاری سرمایه گذاران کمتر به نظر میرسد باید گفت که در معادله ارزش خالص دارایی، گزینهای به نام بدهیهای صندوق داریم که از میزان کل داراییها کم میشود. قسمتی از این بدهیها شامل حال دستمزد افرادی میشود که به نام ارکان صندوق شناخته میشوند و نام تمام این افراد و میزان درصد دستمزد هر کدام از آنها در اساسنامه و امیدنامه صندوق ذکر شده است. نباید فراموش کنیم که ارزش خالص دارایی کل صندوق که با علامت اختصاری (NAV) شناخته میشود با ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم (NAVPS) متفاوت است. تا به این قسمت متوجه تفاوت اصطلاحات و محاسبات مربوط به ارزش خالص دارایی شدهایم؛ حال به دو اصطلاح پرکاربرد در زمان خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری خواهیم پرداخت. این دو مفهوم NAV صدور و NAV ابطال نام دارند.
NAV ابطال چیست؟
زمانی که یک سرمایه گذار اقدام به فروش واحدهای سرمایه گذاریاش میکند، در واقع اقدام به ابطال واحدهای سرمایه گذاری میکند. در زمان فروش، قیمت واحدها با NAV ابطال محاسبه میشوند. ان ای وی ابطال هر واحد سرمایه گذاری با کسر هزینه کارمزد و سایر هزینهها از قیمت فروش دارایی به دست میآید یعنی زمانی که اقدام به محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس فروش واحدهای سرمایه گذاری خود میکنیم هزینه کارمزد از قیمت فروش کسر میشود. به همین دلیل NAV ابطال معمولا کمتر از NAV هر واحد سرمایه گذاری است.
NAV صدور به چه معناست؟
زمانی که اقدام به خرید واحدهای سرمایه گذاری یک صندوق سرمایه گذاری میکنیم در واقع صدور واحد انجام میدهیم. همانطور که گفتیم در NAV ابطال کارمزد معاملات از قیمت فروش داراییمان کسر میشود اما در NAV صدور بابت هر واحد، کارمزد پرداخت میکنیم. به همین خاطر میزان مبلغی که بابت NAV صدور هر واحد پرداخت میکنیم بیشتر از ارزش خالص دارایی هر محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس واحد سرمایه گذاری است.
فایده دانستن NAV در معاملات
جالب است بدانیم که به عنوان سرمایه گذار و یا کسی که تازه میخواهد شروع به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری کند، بهتر است قبل از متحمل شدن ضرر از سوی هر صندوقی که مدنظر داریم با دانستن و آگاهی نسبت به ارزش خالص دارایی هر صندوق هر چه آگاهانهتر و هوشمندانهتر اقدام به سرمایه گذاری کنیم. زمانی که ارزش خالص دارایی NAV بیشتر از ارزش ذاتی دارایی یک صندوق و یا سهام است پس با ورود به آن صندوق و سرمایه گذاری در آن با ریسک بسیار بالایی مواجه خواهیم بود. با رجوع به سایت TSETMC میتوان از ارزش خالص دارایی هر صندوق و یا سهم آگاه شد و به موقع معامله را محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس انجام داد. به عنان مثال میتوان به معاملات اخیر نگاه کرد و متوجه شد که اگر با مفهوم ارزش خالص دارایی آشنا بودیم تا چه اندازه میتوانستیم معامله موفقی داشته باشیم. صندوقهایی مانند صندوق پالایشی یکم جز صندوق های سرمایه گذاری بودهاند که اگر افراد به ارزش خالص دارایی آن توجه میکردند میتوانستند زمان ورود و خروج مناسب خود به آن را تا حد قابل توجهای مشخص کنند.
نتیجه گیری
مباحثی مانند مفهوم NAV صدور و ابطال و ارزش خالص دارایی کل و آن چه که به عنوان ارزش خالص دارایی به هر سهم تعلق میگیرد میتوانند آگاهی ما را نسبت به آینده سرمایه گذاری و مسیری که انتخاب میکنیم بیشتر کنند و این قدرت را به ما بدهند که به دور از شبهات و محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس شناخت نقاط مثبت صندوق های سرمایه گذاری با خیالی راحت به این حوزه سرمایه گذاری موفق وارد شویم و بازدهی موردنیاز و موردانتظار خود را کسب کنیم. محاسبات و شناخت وبسایتهای مرجع و رجوع به این ابزارها به هر سرمایه گذار این اطمینان را میدهد که میتوان به راحتی و با تکیه به مدارک و استنادات رسمی بهترین گزینه را برای آینده مالی خود انتخاب کنیم.
سرمایه گذار با دانستن و آگاهی نسبت به ارزش خالص دارایی هر صندوق هر چه آگاهانهتر و هوشمندانهتر اقدام به سرمایه گذاری میکند.
ارکان صندوق هر کدام بنابر آنچه که در اساسنامه و امیدنامه صندوق آمده درصدی را به عنوان کارمزد دریافت میکنند که در محاسبه NAV تاثیرگذار هستند و در ارزش خالص دارایی محاسبه میشوند.
نسبت مالی ROA و ROE در تحلیل بنیادی
در ظاهر نسبت مالی ROA و ROE مشابه یکدیگرند. اما چیزی که در این دو نسبت مشترک است، این است که هر دو شاخص توانایی شرکت ها را در ایجاد سود و بازده از سرمایه گذاری ها و فعالیتهایش نشان میدهد. در این مقاله قصد داریم آنها را مفصلتر بررسی کنیم و به بیان تفاوتهای آنها بپردازیم.
ROE یا بازده ارزش سهام سهام داران بورس
در میان تمام نسبتهای مالی که توانایی سودآوری و کارایی شرکت را به خوبی نشان میدهد، نسبت بازده دارایی هاست که بیان میکند مدیریت شرکت و کلا آن مجموعه تا چه حد توانستهاند با پولی که سرمایه گذاران بابت خرید سهام شرکت پرداختند در جهت ایجاد سود استفاده کنند و به بیانی دیگر ROE نشان میدهد مدیریت شرکت با چه سرعت و نرخی در حال افزایش یا کاهش ارزش شرکت است.
فرمول محاسبه نسبت ROE در تحلیل بنیادی
ارزش سهام در اختیار سهامداران/درآمد خالص سالانه = بازده دارایی
به عنوان مثال پس از بررسی اطلاعات و صورت های مالی میاندورهای ۶ ماهه سال ۹۶ شرکت داروسازی عبیدی نشان میدهد ارزش سهام در اختیار سهام داران در این بازه زمانی ۱۶۹۲۷۹۰ میلیون ریال و درآمد خالص این شرکت دارویی ۳۵۱۵۲۱ میلیون ریال بوده است که با محاسبه در فرمول مذکور، نسبت ROE برابر ۲۰٫۷ میباشد.
اغلب تحلیل گران و سرمایه گذاران حرفهای بازار حداقل ROE را که مطلوب میدانند ۱۵ درصد است.
ROA یا بازده کل دارایی شرکت ها:
حال قصد داریم به بررسی شاخص بازده کل دارایی ها که معیاری دقیقتر از کارایی عملکرد مدیران است، بپردازیم. این شاخص نشان دهنده میزان سودی است که شرکت از هر واحد از دارایی هایش بوجود میآورد.
دارایی شرکت شامل اقلامی نظیر پول نقد، حسابهای دریافتنی، تجهیزات و… میباشد.
فرمول نحوه محاسبه ROA در تحلیل بنیادی:
کل دارایی ها / درآمد خالص سالانه = بازده دارایی
بررسی نسبت های ROA و ROE شرکت داروسازی عبیدی:
به عنوان نمونه نسبت ROA برای داروسازی عبیدی اینگونه بررسی میکنیم. درآمد خالص شرکت در دوره ۶ ماهه ۹۶ برابر ۳۵۱۵۲۱ میلیون ریال و کل دارایی های شرکت برابر ۴۴۵۸۸۷۹ میلیون ریال میباشد.
بامحاسبه این نسبت در فرمول مذکور بازده داراییهای شرکت عبیدی ۷.۸ بدست آمده است که با عدد مورد تایید سرمایهگذاران حرفهای پایین بنظر میرسد.
چرا که این دسته از سرمایهگذاران اغلب بر روی سهامی سرمایهگذاری میکنند که نسبت ROA آن بالای ۵ درصد باشد. رشد سالانه این عدد نشان دهنده بهبود عملکرد مدیران جهت ساخت سود بیشتر و استفاده بهینه تر از دارایی های خود است.
لازم به ذکر است اطلاعاتی نظیر ارزش کل دارایی ها، درآمد خالص سالانه شرکت، ارزش سهام در دست سهامداران تماما در اطلاعات و صورتهای مالی شرکتها در بخش صورت سود و زیان و ترازنامه آن موجود است. همچنین پیشنهاد میشود برای آموزش کاملتر تحلیل بنیادی، به کلاب تخصصی تی بورس نیز مراجعه کنید.
توضیحاتی پیرامون تفاوت نسبت مالی roa و roe
در این محتوا مفهوم roa و roe توضیح داده میشود. سپس به تفاوت roa و roe اشاره میگردد. در ابتدا ذکر این نکته ضروری است که تلاش همه مجموعههای اقتصادی کسب سود بیشتر برای سهامداران مجموعه خود میباشد. کسب سود بیشتر در هر مجموعه بستگی مستقیم به کم کردن هزینههای هر مجموعه دارد. با نسبتهای roa و roe که از نسبتهای سودآوری مهم برای هر مجموعه است میتوان موفقیت هر مجموعهای را از منابع مختلف ارزیابی کرد.
مفهوم roa یا بازده داراییها
این نسبت از تقسیم میانگین کل داراییهای یک شرکت بر سود خالص آن شرکت بدست میآید. این نسبت هر چه بزرگتر باشد نشان میدهد که آن شرکت از داراییهای خود سود بیشتری کسب کرده است. این شاخص به نوعی نشاندهنده عملکرد خوب مدیریت شرکت در کسب سود میباشد.
مفهوم roe یا بازده حقوق صاحبان سهام
این نسبت از تقسیم حقوق صاحبان سهام یک شرکت بر سود خالص آن محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس شرکت بدست میآید. هر چه این نسبت بزرگتر باشد نشاندهنده عملکرد خوب مدیریت شرکت در کسب بازدهی مناسب از ارزش سهام سهامداران آن شرکت میباشد.
تفاوت نسبت مالی roa و roe چیست؟
تفاوت نسبت مالی roa و roe در موارد زیر میباشد.
شاخص ROE در بورس به چه معناست؟
در بین تمام نسبت های بنیادی که مورد توجه سرمایه گذاران قرار می گیرد، یکی از مهمترین ها، بازده دارایی (ارزش سهام در اختیار سهام دارها) ست.
برای نشان دادن میزان سودآوری یک شرکت از شاخص «بازده حقوق صاحبان سهام» (Return on Equity – ROE) استفاده میشود
که بیانگر میزان کارایی شرکت در تولید سود است.
این شاخص نشان میدهد مدیریت شرکت با چه میزان کارایی از پولی که سرمایهگذارها برای خرید سهام شرکت پرداخت کردهاند در جهت ایجاد سود استفاده میکند.
این نسبت به ما نشان میدهد آیا مدیریت با نرخ و سرعتی مناسب در حال افزایش ارزش شرکت است یا نه.
فرمول محاسبه نسبت ROE
این شاخص را به صورت زیر محاسبه میکنیم:
ارزش سهام در اختیار سهامدارها / درآمد خالص سالانه = بازده دارایی
هرچه این نسبت افزایش یابد، میزان سودآوری سهامداران افزایش یافته است.
اغلب تحلیل گران و سرمایه گذاران حرفهای بازار حداقل ROE را که مطلوب میدانند ۱۵ درصد است.
درآمد خالص پس از یک سال مالی کامل و یا پس از گذشت دوازده ماه تمام در بیانیه درآمد مشخص میشود، مجموع فعالیتهای مالی در طول دوره مورد محاسبه قرار می گیرد.
حقوق صاحبان سهام از طریق ترازنامه مشخص میشود، یک ترازنامه در حال اجرای شرکت، تمام تغییرات در داراییها و بدهیها را مشخص میکند.
بهترین روش برای محاسبه بازده حقوق در نظر گرفتن میانگین دارایی در طول دو دوره مشخص مالی در ترازنامه است.
ROE میتواند یک معیار مقایسهای خوب بین دو شرکت باشد با این حال اگر مقادیر ترازنامه شرکتها بسیار متفاوت باشد میتوان ROE را با میانگین بلندمدت شاخص بازار مقایسه کرد.
میانگین حقوق سهامدار با اضافه کردن حقوق در ابتدا و انتها دوره و سپس تقسیم این مقدار بر دو به دست میآید.
سرمایهگذاران میتوانند از ترازنامههای سهماهه برای محاسبه دقیقتر میانگین دارایی استفاده کنند.
بازده بورس محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس چطور محاسبه می شود؟
از کجا بفهمیم سرمایه گذاری در بورس چقدر برای ما سود داشته است؟ شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد. برای به دست آوردن بازده سرمایه گذاری ابتدا باید با معنی آن آشنا شویم. به پاداشی که سرمایه گذار در طول دوره سرمایه گذاری خود به دست می آورد بازده سرمایه گذاری می گویند.
محاسبه بازده سرمایه گذاری یکی از مهمترین بخش های سرمایه گذاری است ما در هر سرمایه گذاری باید بدانیم چقدر سود به دست آورده ایم و چه هزینه ای پرداخت کرده ایم تا بتوانیم میزان بازده سرمایه گذاری مان را اندازه گیری کنیم.
بازده سرمایه گذاری از دو بخش تشکیل می شود:
بازده سرمایه ای (بازده قیمتی)
به تفاوت بین قیمت خرید و فروش یک ورقه بهادار یا یک دارایی بازده سرمایه گفته می شود و از طریق فرمول زیر محاسبه می شود:
بازده نقدی سرمایه گذاری
بازده نقدی سودی است که به صورت جریانات نقد در دوره سرمایه گذاری به دست سرمایه گذار می رسد. به عنوان مثال اگر شما خانه ای را برای سرمایه گذاری بخرید و آن را اجاره بدهید. اجاره ای که هر ماه از مستاجر خود دریافت میکنید یک جریان نقد دوره ای محسوب می شود یا بازده نقدی سهامی (DPS) که سالانه دریافت میکنید یک جریان نقد دوره ای به حساب می آید.
بازده نقدی از طریق فرمول زیر محاسبه می شود:
ممکن است در طول دوره سرمایه گذاری جریان نقد دوره ای وجود نداشته باشد در این صورت بازدهی نقدی صفر خواهد شد.
محاسبه بازده کل سرمایه گذاری
بازده (بازده کل) چیزی به جز جمع بازده نقدی و بازده سرمایه ای نیست. پس فرمول بازده کل نیز به صورت زیر محاسبه می شود.
محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس
فرض کنید برای سرمایه گذاری در بورس سهام فولاد را در ابتدای تیر ماه به قیمت ۴٫۰۰۰ ریال خریداری کرده اید و در پایان شهریور ماه سهم خود را به قیمت ۴٫۵۰۰ ریال به فروش رسانده اید. در طول مدت سرمایه گذاری و با برگزاری مجمع عمومی عادی نیز تصویب شد که به هر سهم فولاد ۳۰۰ ریال سود نقدی (DPS) اختصاص یابد. بازده برای شما عبارتست از:
قیمت فروش (P۱): ۴.۵۰۰ ریال
قیمت خرید (P۰): ۴٫۰۰۰ریال
جریان نقد (D): 300 ریال
محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس
حال که با فرمول بازدهی آشنا شدید شما نیز می توانید بازده پرتفوی سهام خود را محاسبه کنید اما ممکن است بین بازده محاسبه شده و بازدهی که در صفحه کارگزاری خود مشاهده می کنید اندک تفاوتی وجود داشته باشد. این تفاوت به دلیل وجود کارمزد معامله سهام می باشد. در صورتی که کارمزد معاملات را نیز در نظر بگیریم فرمول بازدهی خالص به صورت زیر خواهد بود:
در حال حاضر کارمزد خرید و فروش سهام در بورس ۱٫۴۳۹% و در فرابورس ۱٫۴۲۹% می باشد. می توانید برای محاسبه بازده سهام در بورس و فرابوس اینجا کلیک کنید.
دیدگاه شما