ماجرای صف های فروش سنگین در بورس چیست؟
کارشناس بازار سرمایه گفت: به طور کلی بازار سرمایه ما ریسک آفرین است و برخی سیاستها دامنه ریسکها را افزایش میدهد، هر چند مسوولین گمان میکنند ابتکار عمل به خرج داده اند، اما در واقع اینگونه نیست، بلکه هیجانهای کاذب بازار را افزایش میدهند.
بی ثباتی سیاستهای اقتصادی تصمیمات خلق الساعه و یک شبهی دولت در حوزههای مختلف اقتصادی و همچنین سازمان بورس در شرایطی که شاخص کل ریزش ۶۰۰ هزار واحدی را طی یک ماه پشت سر گذشته و همچنان با نوسانات شدید و هیجان سهامداران مواجه است بسیاری را به نقد و گلایه از مدیریت سازمان بورس و اوراق بهادار واداشته است. حتی بسیاری از کارشناسان معتقدند مسائل سیاسی و اقتصادی سایر کشورها و رخدادهای بینالمللی اثرگذاری مستقیم بر روند بازار سرمایه دارد.
فردین آقا بزرگی؛ مدیرعامل کارگزاری بانک دی و کارشناس ارشد بازار سرمایه در خصوص تاثیرگذاری دولتها و تصمیمات و بحثهای سیاسی بر بازار سرمایه گفت: اثرگذاری تمامی دولتها بر اقتصاد اعم از کشورهای سرمایه داری و کمونیستی، به لحاظ سیاست گذاریهای اقتصادی به شدت با هم متفاوت است.
وی دراین باره افزود: تمام تصمیمات اقتصادی و سیاسی که کشورها اتخاذ میکنند همگی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تاثیرات مثبت یا منفی خود را بر روی اقتصاد و بازار سرمایه به جا میگذارد. بازار سرمایه به این جهت که بازار بسیار حساس و شفافی است و هر چه در این بازار انجام میشود عینی و پیش روی همگان است و مردم به چشم خود شاهد تغییرات در بازار سرمایه هستند در نتیجه ضریب این حساسیت در بازار سرمایه همیشه از سایر بازارها بالاتر است.
آقا بزرگی با اشاره به تاثیر بیماری رئیسجمهوری امریکا بر بازارهای مالی دنیا ادامه داد: به عنوان مثال یکی دو روز گذشته به واسطه مثبت شدن تست بیماری کرونای آقای ترامپ قیمتهای جهانی و بازارهای مالی به شدت روند سقوط و افت را طی کرده اند، این موضوع نشان میدهد تاثیرپذیری بازار سرمایه از این مسائل چقدر بالاست، لذا تا زمانی که ارتباطات سطح بینالمللی به این شکل است دردنیای امروز وضعیت همین است و فعلا نمیتوان آن را تغییر داد یا جزیرهای بدون هیچ گونه تاثیرپذیری از جهان زندگی کرد.
وی تصریح کرد: در دنیای امروز با توجه به چرخش سریع بورس از مدار منفی ارتباطات کشورها در سطح بینالمللی با هم معمولا بازارهای مالی کشورها از اتفاقاتی که در فضای بینالملل رخ میدهد تبعیت میکنند. درحالحاضر با مثبت شدن تست کرونای آقای ترامپ بازارهای مالی با کاهش قیت نفت رو به رو شدهاند و نزدیک به ۶ درصد افت داشته هر چند میتواند مقطعی باشد.
آقا بزرگی در خصوص اهمیت تنش زدایی از بورس گفت: با توجه به تاثیرپذیری بورس از وضعیت سیاسی و اقتصادی سایر کشورها باید به این نکته توجه کنیم که وقتی بازار عطش تقاضای زیادی دارد با مجموعه تمهیداتی که مقام مسئول و قانونگذار اقتصادی اتخاذ میکند باید بر این مدار قرار بگیرند تا به نوعی به تقاضاها پاسخ دهند و موجب کاهش التهاب یا جمع آوری التهاب از بازار شوند.
وی در خصوص سیاستهای اتخاذ شده در بازار سرمایه ایران اینگونه توضیح داد: برخی قوانین اتخاذ شده در ماههای اخیر در سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص معافیت مالیاتی، افزایش سهام شناورشرکتها تا ۲۵ درصد و یا اتخاذ سلسله قوانین و مقرراتی برای ورود شرکتهای دولتی وغیر دولتی به بازار سرمایه و بورس و بسیاری از تصمیمات دیگر، سیاستهای انبساطی و انقباضی همه و همه به دلیل جلوگیری از نوسانهای غیر معمول در بازار سرمایه بوده است.
آقا بزرگی با انتقاد از برخی تصمیم گیریها گفت: ایجاد محدودیت در نحوه انجام معاملات یا تغییر قوانین مقررات از جمله رفع ممنوعیت خرید سهام توسط بانکها، ایجاد زمینه بازخرید سهام توسط خود شرکت همگی از جمله عواملی است که تاثیرات خود را روی بازار میگذارد. قدر مسلم همانگونه که مسوولین دولتی مردم را به سرمایهگذاری و شرکت در بورس تشویق میکردند باید سیاستهای حمایتی از مردم را در دستور کار خود قرار دهند، هر تصمیم اشتباهی که درباره بورس و بازار سرمایه اتخاذ شود تیشهای بر ریشه اعتماد مردم به سرمایهگذاری در بورس است.
تصمیم گیری های غلط
وی درباره تبعات تصمیم گیریهای غلط در بازار سرمایه توضیح داد: اساسا من مخالف محدودیت هستم، ولی اگر بپذیریم که مسئولان اقتصادی مقام ناظر و رگولاتور معمولا حضور موثر و پررنگی در هدایت شاخص قیمتها دارند میتوان گفت که از این قسمت کار اگر درست مدیریت و حرکت نکند میتواند برای بازار سرمایه تبعاتی داشته باشد چرا که در کمتر جایی در نقاط دنیا محدودیتها و سیاست گذاریهایی مثل بازار سرمایه ما دیده میشود.
کارشناس بورس و بازار سرمایه تصریح کرد: اگر بپذیریم که بورس ایران نسبت به سایر بازارهای مالی دنیا نوپاست و برخی ایرادات را قبول کنیم میتوان کمی بر این مسائل چشم پوشی کرد، اما باید به سرعت و با دقت رفع شوند. به طور کلی بازار سرمایه ما ریسک آفرین است و برخی سیاستها دامنه ریسکها را افزایش میدهد. هر چند مسوولین گمان میکنند ابتکار عمل به خرج داده اند، اما در واقع اینگونه نیست و مسائلی، چون تشویق به انتشار اختیار فروش تبعی یا ممنوعیت معاملات روزانه به بهانه فشار بر هسته معاملات به طور کل ریسکهایی است که اضافه بر سازمان بر بازار نیز افزوده میشود.
آقا بزرگی به اشتباهات مسوولان بورس اشاره کرد و توضیح داد: مسوولان سازمان بورس در ظاهر مایل به کمک کردن به شکل ظاهری بازار هستند تا مثلا به آن نظمی بدهند، اما هیچ گاه شرایط طبیعی بازار در نظر گرفته نمیشود که باید با بازار حرکت کرد، چرا که ممکن است با برخی سیاستها نه تنها جواب درست نگیریم، بلکه اثراین تصمیمی که فکر میکنیم خوب است به شدت معکوس باشد. به هر حال مسوولین بازار سرمایه باید مراقب باشند که اتخاذ برخی سیاستها که به قفل شدن بازار و سرمایههای سهامداران منتهی میشود به هیچ وجه به نفع بازار نیست.
ممنوعیت نوسان گیری
وی با انتقاد از طرح ممنوعیت نوسان گیری گفت: ممنوعیت نوسان گیری از آن دسته سیاستها و قوانینی است که برخی را از ورود مستقیم و بودن در بازار محروم کرده است. یک سری از سهامداران اصولا براساس تکنیکهای روزانه کار میکنند، لذا اتخاذ چنین تصمیمی موجب محروم شدن و کنار رفتن اینها از جریان بازار شد، بنحوی که میتوان گفت آنها در یک فضای غیر عادی در حال معامله هستند و مطمئنا رفتارهای غیر عادی هم خواهند داشت.
کارشناس بورس تاکید کرد: بیتردید تصمیمات آنی و هیجانی منجر به رفتارها و عکس العملهای غیر عادی و غیر قابل پیشبینی از سوی سهامداران میشود که درحالحاضر نمونه آن را در شرکتهای غیر اثرگذار یا کم اثر بر شاخص که حدودا بالغ بر سیصد شرکت میشوند و همه یک پارچه در صف فروش قرار گرفتند و بیشتر سهامداران خرد منابعشان در این شرکتها سرمایهگذاری شده در واقع خریداری وجود ندارد، این موضوع یک رفتارغیر طبیعی است.
علت ایجاد صف ها فروش
آقا بزرگی در خصوص صفهای فروش ایجاد شده به دلیل اتخاذ سیاستهای غلط مسوولین گفت: با اینکه شاخص مثبت است، اما در بسیاری از سهمهای مذکور سهامداران اصرار بر فروش دارند چرا که شاهد وضعیت غیر عادی در بورس هستند بنابراین به هیچ عنوان از فضای فعلی که سعی شده شاخص سازها کنترل شود تبعیت نمیکنند. با اینکه سعی میشود منابع مالی سرشاری برای اطمینان بخشی به بازار تزریق شود، اما شاهد هستیم که بیش از سیصد و پنجاه شرکت یک پارچه در صف فروش هستند و منابع و سرمایه بسیاری از سهامداران خرد درگیر این شرکت هاست.
وی در پایان با اشاره به تاثیرپذیری فوری سهامداران از تصمیمات و سیاستهای بورسی تصریح نمود: سهامهای بزرگ و پر گردش بسته به میزان اثرگذاری بر شاخص طبیعتا توسط نهادهای مختلف جمع آوری میشوند، اما آن طرف تعداد شرکتهایی که کم هم نیستند و جالب اینجاست که مبالغ بسیار قابل توجهی اصلاح قیمت داشتند بین این سیصد و پنجاه تایی که عرض کردم چهل تا شصت در صد اصلاح قیمت کردند، اما کماکان صف فروش است یعنی از دو ماه پیش تا کنون به طور ممتد در فروش بوده است شاید این رفتار و این تصمیم منتهی به این شود که سهمهای اثرگذار بر شاخص به جهت بحث کنترل شاخص آهسته آهسته با روند افزایشی قیمت رو به رو شوند، اما قیمت سهامهای خرد که کمتر در شاخص اثر داشته است کماکان قفل بماند و باعث شود همین سهمها به نقطهای برسند که باز نیاز به اصلاح داشته باشد و چرخش سریع بورس از مدار منفی در حقیقت موجب رفتار غیر طبیعی سهامداران شود.
چهار نما از روز منفی بورس
بورس تهران معاملات روز گذشته را با افت حدود ۲/ ۰ درصدی شاخص کل پشت سر گذاشت و به روند صعودی خود پس از چهار روز کاری پایان داد. نماگر اصلی سهام در جریان دادوستدهای دیروز عمدتا تحت تاثیر کاهش قیمت سهام «فولاد» و صنعت پالایشی ۱۶۱ واحد از ارتفاع خود را از دست داد و در نتیجه کانال ۹۶ هزار واحدی را تنها پس از یک روز از فتح سطح مزبور واگذار کرد.
بورس تهران معاملات روز گذشته را با افت حدود ۲/ ۰ درصدی شاخص کل پشت سر گذاشت و به روند صعودی خود پس از چهار روز کاری پایان داد. نماگر اصلی سهام در جریان دادوستدهای چرخش سریع بورس از مدار منفی دیروز عمدتا تحت تاثیر کاهش قیمت سهام «فولاد» و صنعت پالایشی ۱۶۱ واحد از ارتفاع خود را از دست داد و در نتیجه کانال ۹۶ هزار واحدی را تنها پس از یک روز از فتح سطح مزبور واگذار کرد.
فشار این دسته از سهام بر شاخص کل به حدی بود که معاملات مثبت در گروه پتروشیمی نتوانست مانع از ریزش نماگر اصلی بازار شود. در ارزیابی این روند میتوان به بروز نشانههای منفی پیرامون صنعت پالایشی و تشدید ریسکهای سیستماتیک و همچنین بیم دستاندازی دوباره دولت و برهمزدن تعادل در بازارها اشاره کرد که نقش موثری در معاملات دیروز داشتند.
اما در شرایطی که بزرگان بازار نماگر کل را وارد محدوده منفی کردند، شاخص کل هموزن افزایش یافت. واگرایی این دو نماگر حاوی این پیام است که به رغم افت قیمت سهام بزرگ، نقدینگی راه نمادهای کوچکتر را در پیش گرفته است.
با افت شاخص کل شاید این گمانه در ذهن برخی فعالان بازار تقویت شود که از پتانسیل بنیادی سهام در مقطع فعلی کاسته شده است، اما واقعیت این است که اگر غبار فضای روانی را پس بزنیم میتوانیم عوامل حمایتکننده از سهام را با شفافیت بیشتری ببینیم. عواملی که عمدتا در روند صعودی نرخ ارز نهفته هستند. برای توضیح بیشتر بحث، وضعیت ۴ گروه بورسی در جریان معاملات دیروز بررسی میشوند.
ایست «فولاد» در سقف یکساله
نماد «فولاد» که در هفتههای اخیر تقریبا بهصورت پیدرپی رشد ارزش سهم را تجربه میکرد و اصلیترین عامل پیشران رشد شاخص کل در این بازه زمانی به شمار میرفت، معاملات دیروز خود را تحت تاثیر دو عامل اثرگذار سپری کرد: یکی شناسایی سود از سوی سهامداران و دیگری، انتشار و گردش خبر مداخله احتمالی در قیمتگذاری محصولاتش در بورس کالا. به نظر میرسد این عوامل دوگانه دست به دست هم دادند تا مهمترین حامی شاخص کل در روزهای اخیر، افت قیمت را تجربه کند.
معمولا روند پیوسته و صعودی قیمتها در بازار سهام به دلیل ریسکهای ذاتی این بازار ماندگار نیست و میل به برداشت سود از سوی سهامداران و حفظ سرمایه از گزند ریسکهای آتی، روندهای صعودی را دچار وقفه میکند. تبلور این امر را میتوان در ایست قیمتی غول فولادساز بورس تهران یعنی نماد «فولاد» طی دادوستدهای دیروز دید. شناسایی سود از سوی سهامداران به ویژه مالکان حقیقی بازار بهعنوان یکی از عوامل فشار، قیمت سهم در نماد فولاد مبارکه اصفهان را پس از ۶ روز معاملاتی وارد محدوده منفی کرد.
اما بررسیها نشان میدهد شناسایی سود تنها عامل فشار بر قیمت «فولاد» در معاملات روز گذشته نبوده است. در واقع، انتشار نامه سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان به شرکت بورس کالا، فولاد مبارکه اصفهان و همچنین سندیکای لوله و پروفیل نگرانیهایی پیرامون این نماد ایجاد کرد.
در نامه اخیر عنوان شده است که نشستی به منظور «رصد دقیق وضعیت بازار محصولات فولادی» با طرفهای ذینفع در روز گذشته برگزار شود. پیش از این نیز شاهد تلاش تولیدکنندگان صنایع پاییندستی فولاد برای کنترل قیمت محصول فولادی در بورس کالا بودیم. انتشار این نامه این گمانه را در بین سهامداران تقویت کرد که دولت به منظور کنترل سطح عمومی قیمتها، بهصورت غیرمستقیم در مسیر مداخله در قیمتگذاری بورس کالا گام برداشته است.
با وجود این برداشت، قیمت محصولات فولادی بر مبنای سازوکار بازار رقم میخورد و در این فرآیند روند قیمتهای جهانی محصولات فولادی و روند نرخ ارز نقش حیاتی ایفا میکنند. از این حیث، سطح کنونی قیمت این محصولات ریشه در تقاضای بنیادین در سطح اقتصاد جهانی دارد و کنترل قیمت به معنی سرکوب تقاضاست، بنابراین اجرای آن با توجه به ساختار بازار این محصول توجیهپذیر نیست.
اما از آنجا که هنوز ابعاد این نشست بر فعالان سهام روشن نبود ابهام ناشی از آن، عملا فضا را برای عقبنشینی سهامداران از معاملات فولادسازان فراهم ساخت. به این ترتیب، تحت تاثیر این فضای مبهم و منفی، فشار عرضه در سهام مزبور، شاخص گروه فلزات اساسی بورس تهران را با افت ۶/ ۰ درصدی روبهرو کرد. دیگر فولادسازان بورس تهران نیز طی معاملات دیروز به تبع فشار فروش در نماد «فولاد» در محدوده منفی قیمت به کار خود پایان دادند.
باوجود این، معاملات گروه فلزی در روز گذشته یکدست نبود و به رغم افت قیمت سهام اغلب فولادسازان بازار، بنگاههای مرتبط با فلزاتی نظیر مس و روی در مسیر متفاوتی قدم نهادند و به رشد قیمت سهم خود تداوم بخشیدند. این موضوع که از جهشهای اخیر قیمتی در بورس فلزات لندن نشات میگیرد، از ابتدای این هفته با رشد قابلتوجه تقاضا در سهام وابسته عینیت یافت.
کاهش موجودی انبار فلزاتی نظیر مس در کنار بروز نشانههایی از ضعف عرضه معادن بزرگ، قیمتهای جهانی را به نحو چشمگیری افزایش داد. سرانجام این رویداد سبب شد تا نمادهای مرتبط با فلزات مس و روی در بورس تهران، از جمله «فملی» و «فاسمین» با اقبال از سوی سهامداران مواجه شوند. البته باید توجه داشت که معاملات روز گذشته در این نمادها تب و تاب روز شنبه را نداشت و افزایش عرضه در پایان معاملات دیروز بر قیمت این سهام فشار وارد کرد.
تداوم روند نزولی پالایشی
معاملات سهام گروه پالایشی بورس تهران همچنان بر مدار نزولی دنبال میشود. این روند که تقریبا از ابتدای خردادماه با انتشار صورتهای مالی کمتر از انتظار بنگاههای این صنعت برای سال ۹۶ شکل گرفت، تحتتاثیر برخی اخبار در روزهای اخیر شدت گرفته است. در نمونه اخیر میتوان به فسخ قرارداد تامین مالی پالایش نفت اصفهان با شرکت دایلم کرهجنوبی اشاره کرد که قیمت سهام همگروهیهای «شپنا» را تحتالشعاع قرار داد. این واقعیت موجب شدتگرفتن روند نزولی شاخص صنعت پالایشگاهی بورس تهران طی دو روز گذشته شد.
نماگر این صنعت در پایان معاملات دیروز بیش از ۲ درصد افت کرد. اکثر نمادهای این گروه در صدر فهرست نمادهای اثرگذار بر شاخص کل قرار داشتند. در این میان میتوان به بازگشایی نماد «شپنا» پس از افشای اطلاعات بااهمیت اشاره کرد که پس از نماد «فولاد» بیشترین فشار را بر نماگر کل وارد آورد.
همچنین پالایش نفت بندرعباس بهرغم حمایت سهامدار حقیقی، نهایتا افت قیمت را تجربه کرد و در رتبه سوم این فهرست قرار گرفت. در ارزیابی روند کلی حاکم بر معاملات گروه پالایشی موضوع انتقال مالکیت سهام پالایشگاهها از سبد سهام عدالت به شرکت پالایش و پخش نیست که بهطور بالقوه میتواند نقش دولت را در مدیریت این بنگاهها پررنگتر کند.
نکته دیگری که در تداوم روند نزولی این صنعت اثرگذار است خلأ اطلاعاتی ناشی از وقفه انتشار گزارش عملکرد شرکتهای پالایشی است، در واقع نبود اطلاعات عملکرد بهخصوص در شرایط فعلی که ریسکهای سیستماتیک بر سهام سیطره دارد به هیجانات کاذب دامن میزند و بر عوامل بنیادی غلبه میکند.
بازگشت ناامیدکننده «خودرو»
گروه خودرو معاملات خود در روز گذشته را در غیاب غول این صنعت، یعنی ایرانخودرو آغاز کرد، اما در میانه معاملات این نماد به جمع خودروییها پیوست. نماد «خودرو» پس از تعدیل منفی ۵۰ درصدی پیشبینی سود برای سال ۹۶، در روز گذشته به تابلوی معاملات بازگشت و قیمت آن تحتتاثیر چرخش سریع بورس از مدار منفی عملکرد ناامیدکننده این بنگاه- بهخصوص در زمستان سال قبل- با فشار عرضه از سوی سهامداران کاهش یافت.
پیش از این، شناسایی زیان از سوی شرکتهای سایپا و زامیاد، فروش در سهام این گروه را تشدید کرده بود. حال افزایش هزینههای این صنعت با افت ارزش ریال و افزایش نرخ ارز، بهویژه در سهام ایرانخودرو، موجب تشدید این فضا و فشار بیشتر بر قیمت سهام گروه خودرو ارزیابی میشود.
گرچه افزایش هزینههای وارداتی گروه خودرو مدیران این صنعت را بر آن داشته تا به دنبال افزایش قیمت محصولات خود باشند، اما رویکرد سختگیرانه دولت در زمینه کنترل قیمتها و حفظ سطح کنونی تورم مانع اصلی این اتفاق ارزیابی میشود. ضمن اینکه مخاطرات برجامی این صنعت و احتمال لغو قرارداد خودروسازان اروپایی با سازندگان داخلی همچنان بر سهام این صنعت بورسی موثر است.
رصد معاملات صنعت پتروشیمی
بهرغم فضای منفی در سه گروه یادشده، معاملات گروه پتروشیمی عمدتا بر مدار مثبت رقم خورد. حضور این بنگاهها در بین نمادهای حمایتکننده از شاخص، پررنگتر از روزهای گذشته است. بیشترین حمایت از شاخص کل در روز گذشته تحتتاثیر معاملات مثبت در نماد پتروشیمی جم و هلدینگ تاپیکو رقم خورد. سهام پتروشیمی در چارچوب جدید بازار ارز به لحاظ نقش این متغیر در حاشیه سود این صنعت عمدتا تحتفشار بودند.
در واقع افزایش نرخ ارز برای محاسبه نرخ خوراک شرکتهای پتروشیمی و مشکل تامین مواد اولیه از یکسو و همچنین الزام عرضه ارز صادرکنندگان پتروشیمی در سامانه نیما از سوی دیگر، موجب عقبنشینی سهامداران در معاملات این صنعت شد. اما در دو روز اخیر، بحث محاسبه نرخ خوراک پتروشیمی با ارز ۳۸۰۰ تومانی به جای دلار ۴۲۰۰ تومانی، برآیند نیروهای بازار را به نفع سهام مربوطه رقم زده است. هرچند محرکهای بنیادی از جمله قیمت جهانی محصولات پتروشیمی همچنان عامل حمایت از این سهام ارزیابی میشود.
نگاهی به صنایع دیگر
همزمان با افت و خیز قیمتها در صنایع بزرگ، صنایع کوچکتر بازار نیز عمدتا رشد شاخص را تجربه کردند که از آن جمله میتوان صنعت غذایی و دارویی را مثال زد. در این بین، سهام گروه انبوهسازی پس از صعود پیوسته (ازهشتم خردادماه) در معاملات دیروز با افت ارزش مواجه شدند.
طبیعی است که میل سهامداران برای شناسایی پس از یک روند متوالی چند روزه شاخص این صنعت را متوقف کند. این گروه و دیگر صنایع ساختمانی بورس تهران از جمله سیمان و کاشی و سرامیک محمل مناسبی برای جذب نقدینگی بازار در روزهای اخیر بودهاند که عمدتا از سیگنالهای بازار مسکن نشات گرفته است.
در مجموع اگر عوامل موثر بر سهام را به عوامل روانی و بنیادی دستهبندی کنیم، میتوان گفت که همچنان متغیرهای بنیادی سهم قابلتوجهی در معادلات کنونی بازار دارند که مطابق گزارشهای پیشین، نرخ ارز محرک اصلی و بنیادی سهام بهشمار میرود. این موضوع در روزهای اخیر با صعود نرخ دلار در بازار غیررسمی و همچنین ثبت رکوردهای تازه برای سکه در بازار نقدی و آتی بیش از پیش خودنمایی میکند.
میل به صعود در بازار سکه در حالی صورت گرفته است که طلای جهانی روند باثباتی را تجربه میکند؛ با وجود این، نرخ داخلی دلار-بهعنوان محرک قیمت سکه- در بازار غیر رسمی همچنان میل به صعود دارد. با توجه به نقش دلار در سودآوری بنگاههای بورسی میتوان گفت که روند کنونی قیمت سهام را دستکم در مقیاس اسمی تحتتاثیر قرار میدهد.
انتظار برای بازگشایی بازارهای جهانی
معاملات دیروز بورس تهران در شرایطی دنبال شد که بازارهای جهانی در تعطیلات پایان هفته بهسر میبردند. اما چنانکه میدانیم هفته پیشرو برای بازارهای جهانی متفاوت از هفتههای قبل است. سرنوشت تنشهای تجاری بین قدرتهای اقتصادی در کنار رونمایی از سیاستهای پولی بانکهای بزرگ مرکزی میتواند معاملات این هفته را متمایز از قبل کند، ضمن اینکه نشست بانکهای مرکزی آمریکا، اروپا و ژاپن بهعنوان نهادهای تعیینکننده روندهای پولی جهان از اهمیت ویژهای در این هفته برخوردار است. ضمن اینکه نشست گروه هفت در دو روز گذشته به منظور رفع تنشهای تعرفهای آمریکا با قدرتهای صنعتی گمانهها از ادامه تنشها را تقویت کرده است.
موقعیتسنجی برجام در بورس
دنیایاقتصاد : بازارسرمایه در حالی چهرهای متفاوت از نزول را نسبت به بهار ۱۴۰۱ نشان داد که گمانهزنیهای تحلیلگران اقتصادی نسبت به تداوم این وضعیت از روند دیگری حکایت میکرد. چرخش انتظارات از این بازار از نقطه اوج آن در اردیبهشت به کاهش ارتفاع۲۷/ ۱۸- شاخصکل بورس اوراقبهادار منجر شده؛ از اینرو برخی از سناریوهای اثرگذار بر بازارسهام تا حدود زیادی رنگ باخته است.
بررسی رفتار بازیگران بورسی نشان میدهد در ماههای گذشته با توجه به سرعت رفتوآمدهای برجامی معاملهگران در عین احتیاط اما با انگیزه بیشتری جریان دادوستدهای روزانه را دنبال میکردند. بعد از ۵ماه طاقتفرسا برآیند اظهارات کارشناسان این بازار از یک موضوع مهم خبر میدهد. اگر تا شهریورماه بورسبازان، بازیگری برجام بهعنوان یکی از اصلیترین متغیرهای اثرگذار بر مسیر قیمت سهام را پذیرفته بودند، هماکنون با رنگ باختن امیدواریهای ایجاد شده در این بخش این موضوع با زوایای جدیدی مواجه شده است. در ماههای پیشین اهالی بازارسرمایه ۳سناریوی برجامی در پیشبرد اهداف سهامی خود ترسیم کرده بودند. احیای برجام، بستهشدن پرونده برجام و تداوم رفتوآمدهای فرسایشی حولمحور مذکور. این ۳سناریو که به تعیین قیمت دلار و محور نرخ تورم منتهی میشود، از مهمترین پارامترهای تعیینکننده وضعیت نرخ بازدهی بازارهای سرمایهگذاری در ایران است، اما بهنظر میرسد شرایط فوق با تغییراتی مواجه شده است.
تغییر رفتار معاملهگران
به گفته برخی از کارشناسان بازار سرمایه ۳گزینه مطرحشده جای خود را تنها به یک گزینه و آنهم «به سرانجام نرسیدن برجام» داده است. همین امر بر سرعت خروج سرمایهگذاران حقیقی افزوده است. پس از آنکه آمریکا و ایران در هفتههای اخیر موفق نشدند مذاکرات هستهای را به سرانجام برسانند، اکنون برخی از سهامداران با ناامیدی نسبت به روند رفتوآمدهای برجامی، نسبت به سرنوشت این مهم قطعامید کردهاند. در همین رابطه مهدی رضایتی، کارشناس بازارسرمایه ضمن تایید این مطلب گفت: نبض کند احیای برجام و اثرات آن بر روند معاملات بازار سهام کاملا مشهود است.
رفتار بازیگران بورسی نشان میدهد بهدنبال طولانی و فرسایشیشدن روند مذاکرات برجام سهامداران با فرض «عدماحیای توافق» در حال معامله هستند. شواهد امر حاکی از یک مساله مهم است و اینکه «توافق برجامی» در کوتاهمدت در دسترس نیست و حواشی این موضوع حداقل تا انتخابات کنگره آمریکا (اواسط چرخش سریع بورس از مدار منفی آبانماه) ادامه یابد. این مساله سببشده تا سرمایهگذاران نوسانهای نرخ دلار و نرخ تورم را با عنایت به این امر درنظر بگیرند، اما همچنان محور برجام همانند دو سالگذشته یکی از متغیرهای اثرگذار بر بازارسهام در نظر گرفته میشود.
به گفته این کارشناس، فعالان بازارسهام با مشکلات دیگری از جمله اظهارات غیرشفاف و ضدونقیض سیاستگذار اقتصادی دستوپنجه نرم میکنند. در هفتههای گذشته نیز درحالیکه بارها از سوی فعالان بورسی نسبت به تبعات برخی سیاستگذاریها در بازارپولی هشدار داده شده بود اما شاهد برخی تنشها در حوزه نرخ بهره بودیم. گرچه افزایش نرخ بهره به تنهایی نمیتواند رقیب بزرگی برای بازار سهام محسوب شود اما با توجه به اینکه تالارشیشهای شاهد خروج ادامهدار پول از بازار است، چنین اقداماتی منجر به تضعیف طرف تقاضا در بازار یادشده خواهد شد.
امکان پیشروی تورم
به باور برخی از کارشناسان بازار سرمایه با قوتگرفتن امکان عدمتوافق در آیندهای نزدیک، بخشی از پولهای خارجشده از بازار سرمایه میتواند برای نوسانگیری در بازه کوتاهمدت جذب دو بازار دلار و سکه شود که در صورت چنین رخدادی شاهد تعمیق رکود در بخشهای مولد و پیشروی تورم در ماههای آتی خواهیم بود. محمد شکری نیز از جمله کارشناسانی است که معتقد است؛ پرتفوی اکثر سهامداران بر مبنای «بنبست مذاکرات برجامی» بسته شده است. او در همین رابطه اظهار کرد: افزایش ریسکهای سیستماتیک در بازارسهام چشمانداز مبهمی از روند دادوستدهای بورسی ترسیم میکند. فضای غبارآلود حاکم بر وضعیت اقتصادی کشور تا بورس تهران پیشروی کرده است. این موضوع در کنار حاصلنشدن توافقها بر سر احیای برجام، سرمایهگذاریها را وارد فاز جدیدی کرده است.
فعالان اقتصادی با این پرسش مواجهند که در صورت محققنشدن برجام، بازارهای دارایی با چه شرایطی مواجه خواهند شد؟ این کارشناس در همینخصوص گفت: با توجه به ابهامات ایجادشده سرمایهگذاران بهدنبال بازارهایی با حداقل ریسک هستند. با توجه به اینکه در ماههای گذشته بازارسهام در روندی نزولی قرار گرفته و تحتتاثیر متغیرهای داخلی و خارجی افت چشمگیری را به نمایش گذاشته با فرض عدمتحقق برجام بهنظر میرسد سرمایهگذاران، بازار سهام را در اولویتهای بعدی سرمایهگذاری قرار دهند. از اواسط بهار و با آغاز روند نزولی قیمتها در این بازار بخش بزرگی از سرمایهگذاران از بازار خارج شدند. خروج پول و کاهش چشمگیر معاملات طی این مدت بهوضوح بر این نکته تاکید میکند.
تحرکات مثبت در روند آتی برخی صنایع
متفقالقول بودن اهالی بازار سرمایه بر سر «عدمدسترسی سریع به توافق» در استراتژی معاملاتی سهامداران کاملا نمود پیدا کرده است. تداوم این شرایط وضعیت قیمت سهام را میتواند پیچیدهتر نیز رقم بزند اما با توجه به این نکته که بازارسهام از منظر قیمتی در سطوح ارزندهای قرار دارد، بعید بهنظر میرسد با تهدیدات جدیتری مواجه شود. در چنین شرایطی بهنظر میرسد استراتژی سرمایهگذاران با توجه به چشمانداز احیای برجام همچنان حول مدار احتیاط و انتظار بچرخد. بنابر اظهارات تحلیلگران اقتصادی، احیای برجام به منزله برگبرنده مذاکراتی برای ایران محسوب میشود که پیامدهای مثبتی بر بازارهای دارایی کشور دارد.
در عینحال، بهرغم برخی بدبینیها نسبت به شتاب تحولات منفی به سمت عدمحصول نتیجه نهایی تا احیای برجام، رفع تحریمها تا حدودی میتواند منجر به تحرکات مثبت در برخی از صنایع داخلی شود؛ گرچه این امر در مورد همه صنایع صدق نمیکند اما در نهایت به جذابیت سرمایهگذاری در بازارسهام منجر میشود.
بخش پررنگی از سرنوشت بازار سهام شدیدا به پرونده برجام گره خورده است؛ در واقع هرگاه بازار با سیگنالهای مختلف برجامی روبهرو شده، برخی گروهها از جمله خودروییها و بانکیها با تغییراتی روبهرو شدهاند. این یک واقعیت است که برجام پیامدهای باورنکردنی بر روند دادوستدهای بورسی ایجاد میکند اما با فروکشکردن تب تند اخبار مثبت از روند برجام، گروههای مذکور متاثر از این موضوع با نوسان گاهوبیگاه مواجه شدهاند. موضوع تحریم و تلاشهای ایران برای بازگشت مجدد به چارچوب توافقها اثرات محسوسی بر تصمیمات و فعالان بازارها و کسبوکارهای مختلف گذاشته است؛ از اینرو توافق بر سر «عدمتوافق» بازارهای دارایی را با تغییرات جدیدی مواجه خواهد کرد.
فاصلهگرفتن از سطوح بالای ۳/ ۱میلیون واحدی طی هفتههای اخیر و تثبیت این شرایط ناپایدار باعثشده تا برخی از کارشناسان نسبت به وضعیت مذکور گارد منفی بگیرند. قرارگرفتن درمسیر ریزش قیمتها درحالیکه سرمایهگذاران امید چندانی برای رسیدن به توافقهای اساسی بر سر احیای برجام ندارند بهنظر میرسد به تشدید محرکهای خروج ناشی از بلاتکلیفی معاملهگران منجر شود. بررسی کارنامه کاری بازارهای دارایی نشان میدهد که از سومینماه از قرن جدید تاکنون بورس تهران در مقایسه با بازارهای رقیب عملکرد بهمراتب ضعیفتری را بهثبت رسانده است.
در بهوجود آمدن این شرایط ناامیدی از برجام همراه با تداوم شرایط رکود جهانی سطحی جدید از تنزل را در اطمینان و اعتماد صاحبان پول بهوجود آورده است. عقبگرد معنادار نماگرهای بازار یادشده به سطح آخرین روزهای معاملاتی سال۱۴۰۰ را میتوان از پیامدهای این تحولات بر بازارسهام نام برد. بهعبارتی بازدهی منفی بورس تهران همزمان با افزایش بدبینیها نسبت به پرونده برجام اتفاقی دور از انتظار نبود و تحلیلگران بازارسرمایه در گفتوگوهای مختلف بر این امر تاکید کرده بودند و فشار فروش از سوی معاملهگران طی بهوجود آمدن این روند را پیشبینی کرده بودند. در همین رابطه حسن رضاییپور با بیان این مطلب که اخبار مرتبط با برجام از لحاظ روانی محرک مهمی در میان سرمایهگذاران محسوب میشود، عنوان کرد: عدمدسترسی به برجام طبق وعدههای دادهشده به محرکی برای خروج هرچه بیشتر سهامداران از بورس تبدیل شد.
به گفته او با از تب و تاب افتادن سیگنالهای مثبت اقبال به گروههایی نظیر خودرویی، بانکی و سایر برجامیها کاهش یافته و این در حالی است که در ۱۳مردادماه و با ازسر گرفتهشدن مذاکرات برجامی موج جدیدی از خوشبینی نسبت به صنایع مذکور ایجادشده بود، اما همانطور که مشاهده شد گروههای نامبرده بعد از توقف سیگنالهای مثبت با عدماستقبال سهامداران مواجه شدند. این رفتار از سوی بازیگران بورسی حاکی از رصد دقیق آنها از اخبار برجامی است. به چرخش سریع بورس از مدار منفی هر ترتیب در هفتههایی که شاخصکل بورس ریزش محسوسی را تجربه کرده است، بهنظر میرسد سرمایهگذاران محرک جدی برای واردکردن پول خود به این بازار ندارند. بازارهای رقیب نیز در وضعیت مشابهی بهسر میبرند و آنها هم طی هفتههای اخیر افت و خیز بسیاری را به سرمایهگذاران تحمیل کردهاند.
دهنکجی به برخی متغیرها
در عین حال معاملهگران بورس تهران روز گذشته را سبزپوش به پایان بردند اما به باور صاحبنظران اقتصادی سبزپوشی نماگرهای سهام را نمیتوان نشانه واضحی از پایان اصلاح قیمتها و بازگشت به مدار صعودی درنظر گرفت. تحلیلگران این بازار پرحاشیه میگویند تا زمانیکه بازار طی چند روز معاملاتی نتواند بیش از ۲۰درصد از مسیر نزولی بازگردد، نمیتوان پایان اصلاح قیمتی را اعلام کرد. شرایط نامشخص و در عین حال ناامیدکننده از سرانجام برجام از اصلیترین موانع شکلگیری تقاضای موثر در بورس است، بههمیندلیل افزایش ارتفاع دلار و سرککشیدن آن به کانال ۳۳هزارتومانی نیز نتوانسته رضایت سرمایهگذاران برای ورود به بورس را بههمراه داشته باشد. در ماههای اخیر سرمایهگذاران نسبت به برخی اتفاقات که در گذشته منجر به تحرکات مثبت نیز میشد، پشتپا زدند. این کمتوجهی که منجر به تضعیف طرف تقاضا شده موجی از دلزدگی سرمایهگذاران نسبت به این بازار را رقم زده است.
در این میان بهنظر میرسد با تغییر جو روانی حاکم بر بازار درخصوص وضعیت برجام تاحدودی ورق معاملات بورسی نیز برگردد اما با توجه به وضعیت فعلی عوامل اثرگذار بر روند بازار سهام و عدماطمینان بیش از حد سرمایهگذاران به ادامه سیاستگذاریهای غیراقتصادی احتمال خروج تعداد بیشتری از سهامداران وجود دارد. حسن رضاییپور در ادامه با اشاره به بنبست مذاکرات خاطرنشان کرد: تداوم نوسانهای منفی و کمعمقی بازار از تبعات تکرار این سناریو است که در ادامه میتواند به خروج بیشتر سرمایه از بازار و هدایت آن به سمت بازارهای غیرمولد و بعضا تورمزا بینجامد.
به گفته او، عدمحصول توافق در مباحث مطرحشده پیامدهای مختلفی بر صنایع دارد. با عدم حصول توافق نرخ دلار در این فرآیند صعودی خواهد شد. این افزایش نرخ میتواند اثرات افزایشی بر نرخ نیمایی دلار نیز برجای بگذارد و صنایع مرتبط با دلار را تحتتاثیر قرار دهد. رونق اسکناس آمریکایی گاهی منجر به رونق صنایع دلارمحور خواهد شد. بیش از۶۰درصد از سهام شرکتهای بورسی درگروه شرکتهای صادراتمحور قرار دارند؛ در واقع با توجه به درآمد دلاری این شرکتها افزایش نرخ ارز گروههای مزبور را منتفع خواهد کرد.
اما از سوی دیگر گروههای صادراتمحور ممکن است با محدودیتهای معاملاتی مواجه شوند اما به دلیل جهش قیمت دلار و اثرگذاری بالای این متغیر در محاسبه نماگرهای بورسی تغییراتی را در بازار سرمایه شاهد خواهیم بود. اگر پرونده برجام با اتفاقات منفی بسته شود، وضعیت متفاوتی در بورس رقم خواهد خورد؛ در واقع در چرخش سریع بورس از مدار منفی صورت کاهش ریسکهای سیستماتیک صنایع دلارمحور نیز تحتتاثیر این روند به مرور به مدار تعادلی بازخواهند گشت.
پسا انتخابات
فردا گزارش میدهد؛
تبعات شکست ترامپ برزیلی
پیروزی پیرمرد چپگرا بر ترامپ برزیل به تحلیل بسیاری کارشناسان بسیاری از معادلات را نه تنها در برزیل بلکه در قاره آمریکا و کل جهان تغییر خواهد داد.
حمیدرضا ترقی در گفتوگو با «فردا»:
مسئولان در مشورت با نخبگان روشهای اصلاحی را در پیش بگیرند
حمیدرضا ترقی گفت: پیشنهاد آقای قالیباف به عنوان رئیس مجلس هم بسیار مهم است و او میتواند در جلسه سران قوا این موضوع را بیشتر پیگیری کند.
سردبیر فردا :
وقت حسابرسی از نهادهای فرهنگی فرا رسیده
مرندی: ناتو مقصر اصلی جنگ اوکراین است
مشاور تیم مذاکرهکننده ایران در گفتوگویی با شبکه راشا تودی با گفتن اینکه ناتو و سیاستهای آن «تهدیدی علیه بشریت و ثبات» است، گفت ناتو مقصر اصلی وقوع جنگ اوکراین است.
واکنش لاوروف به ادعای والاستریتژورنال درباره ایران
وزیر امور خارجه روسیه به ادعاهای مطرح شده در گزارش اخیر روزنامه والاستریتژورنال مبنی بر وجود تهدید حمله ایران به مواضعی در عربستان و عراق، واکنش نشان داده و آن را یک…
ابراز نگرانی پنتاگون درباره ادعای تهدید حمله ایران
سخنگوی وزارت دفاع آمریکا به ادعاهای مطرح شده در گزارشی مبنی بر وجود تهدید «حملهای قریبالوقوع» از سوی ایران به مواضعی در عربستان و عراق واکنش نشان داد.
تیتر یک
منابع ارزی بلوکه ایران در آستانه آزاد شدن؟
رئیس کل بانک مرکزی ایران دیدار امروز خود با رئیس بانک مرکزی عمان را در ادامه همکاری سال گذشته با این کشور که ۵۰۰ میلیون دلار از وجوه ایران از انگلیس…
ماموریت رئیسی به دستگاههای اجرایی برای خدمات هوشمند
رئیسجمهور، «حکمرانی دیجیتال و دولت هوشمند» را لازمه شکلگیری دولت قوی دانست و گفت: اساس کار دولت هوشمند تسهیل دسترسیهای مردم به اطلاعات در…
سرخط خبر ها
از ضاربین شهید آرمان علیوردی؛ جمعیت زیاد بود و ۱۰ نفر آرمان را با چاقو میزنند!
واکنش لاوروف به ادعای والاستریتژورنال درباره ایران
اعترافات کسی که به شهید علیوردی چاقو زده است
اعترافات نفر دوم حادثه تروریستی شیراز: رابط داعش میگفت بهترین زمان عملیات موقع اغتشاشات است
سرلشکر باقری: دستان اختاپوسی آمریکا در حال قطع شدن است
اولتیماتوم سردار جلالی به مدیران درباره آموزش سواد سایبری
اثر ناآرامیها در جابهجایی سرمایه به سمت سکه و دلار
مالیمیخواهد «کار بی نتیجه» ترامپ را امتحان کند!
سخنگوی قوه قضائیه: ما اعتراض را قبول داریم اما آشوب را بر نمیتاببیم / هیچ تخفیفی برای مرتکبان جرایم خشن در اغتشاشات وجود ندارد
گزافه گویی های «رابرت مالی»
واکنش آمریکا به داستانجدید والاستریت ژورنال علیه ایران
تاکید امیرعبداللهیان بر نقش مجالس ایران و روسیه برای توسعه مناسبات دوجانبه
۳ خواسته نماینده چابهار از رییسجمهور
توافق ایران و روسیه برای سوآپ فرآوردههای نفتی
علت فوت فرشته احمدی/ شلیک گلوله در داخل منزل
روزنامه الکترونیک
تیتر یک
ثبت بدترین وضعیت تاریخ دریاچه ارومیه
صدای پای بحران از خیلی وقت پیش به گوش رسیده بود، موضوع از هشدار و خطر گذشته است و حالا شاهد نفسهای آخر دریاچه ارومیه هستیم. دریاچهای که زمانی عنوان ششمین دریاچه آب شور جهان، بزرگترین دریاچه آبشور خاورمیانه و بزرگترین دریاچه ایران را با خود به یدک میکشید، محل زندگی بسیاری از حیوانات مهاجر و بومی مثل فلامینگو، پلیکان، حواصیل و اردک بود و سالانه هزاران گردشگر را به خود جلب میکرد؛ حالا، تنها یکقدم تا خشکی کامل دارد. براساس آمارهای منتشره، شرایط امروز دریاچه ارومیه بدترین وضعیت این پهنه آبی…
گزارش
شهاب حسینی درباره چه چیزی صحبت کرد؟
مطالبه اخیر شهاب حسینی و برخی سوالهایش درباره وضعیت سینما دغدغه جدی بسیاری از فعالان این حوزه است که نسبت به ادامه…
کمبود حداقل 50هزار پرستار
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس میگوید لازم است در سال آینده حداقل ۵۰ هزار پرستار استخدام شوند.
پیشخوان
- - نامنویسی ۱۶۰ هزار نفر در کنکور
- - چرا در پاییز سریعتر میدوید؟
- - ۱۳ میلیون جوان ایرانی در سن ازدواج مجرد هستند
- - پایان آبان؛افزایش حقوق مددجویان بهزیستی
- - ایران در شدت مصرف انرژی جهان اول شد!
- - آیا اصغر فرهادی دزد ایدههاست؟
- - پشت پرده کمبود آنتیبیوتیک در کشور
- - نرخ بیکاری جوانان کاهش یافت
ویدئو خبر
این آنفلوآنزای سمج
به نظر میرسد پاییز و زمستان امسال، ویروس آنفلوانزا جایگزین کرونا شود. زیرا، زودتر از موعد مقرر آمده است و هر روز بر…
باکس زرد
جزئیات قتل خواننده آمریکایی
رئیس پلیس اداره پلیس هیوستون در کنفراس خبری اعلام کرد، پلیس در ساعت ۲:۳۴ بامداد به وقت محلی گزارشی درباره شلیک دریافت کرده است. ماموران پلیس به ساختمان «بیلیارد و بولینگ ۸۱۰ هیوستون» یعنی محل برگزاری یک مهمانی خصوصی رسید و با…
یادداشت
لزوم مدیریت در مهاجرت
مهاجرت بهخصوص مهاجرتهای بینالمللی بدل به امری بسیار متداول در جهان امروز شده است. چراکه تقریباً هیچ کشوری در جهان یافت نمیشود که با پدیده مهاجرت نیروی انسانی به خارج یا ورود به داخل کشور خود…
عجب مرد هنرمندی!
تا بوده رویه اینگونه بوده که رسانهها به عنوان چشم ناظر بر عملکرد نهادها و سازمانها در حسن اجرای وظایف محولهشان نظارت میکردند. سنجه قانون عیار آنها بوده و هر جا نهادی پا را بیرون از چارچوب قانون…
پیشنهاد فردا
عدالت؛ چه باید کرد؟
دنیا پیچیده است. نمیدانیم چه باید کرد، نمیدانیم چه چیزی اخلاقی است و یا اشتباه است و به عنوان یک انسان، از ابتدای تاریخ به دنبال جوابِ سوالهایی از این دست بودهایم. کمتر کسی به ما آموزش داده چه طور فکر کنیم. عدالت، قدمی در این راستا برداشته است. مایکل سندل در این کتاب تلاش میکند ما را با…
حمله موشکی ارتش یمن به اتاق عملیات امارات
سخنگوی نیروهای مسلح یمن، صبح امروز از حمله موشکی به اتاق عملیات امارات و مزدوران این کشور در جنوب یمن خبر داد.
به گزارش مردم فردا،سرتیپ «یحیی سریع» اعلام کرد: «به لطف خداوند، یگان موشکی شامگاه دیروز (دوشنبه) توانست اتاق عملیات میدانی دشمن -امارات- و مزدوران آن در شهرستان عسیلان واقع در استان شبوه را با یک موشک بالستیک هدف قرار دهد که موشک دقیقا با هدف برخورد داشت و در پی آن، شمار زیادی از جمله عدهای اماراتی کشته و مجروح شدند». یحیی سریع در ادامه اضافه کرد که نبردها در استان شبوه از این اتاق عملیات مدیریت میشده است.
ارتش یمن طی هفتههای گذشته از سه حمله موشکی و پهپادی به عمق خاک امارات خبر داده است. حملات ارتش یمن پس از آن علیه امارات عربی متحده از سر گرفته شد که «محمد البخیتی» عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن در گفتوگو با شبکه «العربی» خبر داد: «معاملهای میان عربستان سعودی و امارات وجود دارد که به موجب آن، عربستان سعودی تمام استانهای جنوبی یمن از جمله شبوه را به امارات تحویل میدهد و به ازای آن، امارات تمام ظرفیتهای نظامی خود را همچون گذشته [در یمن] به کار خواهد گرفت».
البخیتی هشدار داده بود: «ما از اینجا به امارات توصیه میکنیم که به اقدامات تنشزای خود ادامه ندهد چراکه اگر این تنش ادامه پیدا کند، یمن مجبور به حمله به عمق خاک این کشور خواهد شد. ما در وضعیت جنگی قرار داریم».
ائتلاف سعودی تحت حمایت آمریکا، از ششم فروردین ۱۳۹۴ با ادعای تلاش برای بازگرداندن رئیس جمهور مستعفی یمن به قدرت اقدام به تجاوز نظامی به یمن و محاصره زمینی، هوایی و دریایی این کشور کرد. این تجاوز نظامی هیچ کدام از اهداف ائتلاف را محقق نکرد و فقط با کشته و زخمی شدن دهها هزار یمنی، آواره شدن میلیونها نفر، به بار آمدن خرابی برای زیرساختهای این کشور و گسترش قحطی و گرسنگی و بیماریهای واگیردار همراه شده است.
دیدگاه شما