آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟

مقاله نشریه
شناسایی حباب قیمتی سهام عادی بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل ارزش حال

چکیده:
بازارهای مالی به ویژه بازار سرمایه از مهم ترین ابزارهای تجهیز و تخصیص منابع مالی به شمار می‎روند. نظر به اهمیت استراتژیک مالی و اقتصادی این بازار، هرگاه اخلال و انحراف گسترده ای در آن رخ دهد، تجهیز و تخصیص منابع مالی کشور با مشکل جدی مواجه می شود. یکی از عوامل به وجود آورنده این مسایل حباب قیمتی است. به طورکلی هنگامی که قیمت یک سهم با قیمت انتظاری آتی آن، تفاوت داشته باشد بحث حباب در بازار مطرح می شود. این مقاله اعتبار مدل ارزش حال با انتظارات متغیر زمانی را با استفاه از آزمون هم انباشتگی آستانه ای تکانه ای M-TARبررسی می کند و به پژوهش این موضوع می پردازد که آیا هیچ تعدیل نامتقارنی بین قیمت های سهام و بازده نقدی سهام در بلند مدت در بازار بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی فروردین 1379 تا آبان 1387 وجود دارد یا خیر؟ نتایج مشخص کردند که رابطه هم‎انباشتگی بلند مدت بین قیمت سهام و بازده نقدی سهام وجود ندارد، که بیانگر وجود حباب عقلایی است.

شناسایی حباب قیمتی سهام عادی بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل ارزش حال 3/21/2010 12:00:00 AM

حباب در بازار سرمایه

همه ما فعالان بازار های مالی بارها با کلماتی از قبیل حباب در بازار بورس و اخطار به وجود آمدن ان در کل بازار های مالی روبرو شده ایم امروز به بررسی جامع و کامل حباب در بازار سرمایه و تاثیر شگرف آن بر تغییرات قیمت می پردازیم پس با ما همراه باشید.

پیش درآمدی بر تشکیل حباب در بازار های مالی

با پیشرفت و گسترش بازار سرمایه در سال های اخیر، اشخاص بسیار زیادی علاقه مند به کار در بازار سرمایه شدند و این موضوع خود را در ورود میلیون ها سرمایه گذار جدید به بازار نشان داده است و همانطور که می دانید، لازمه موفقیت در هر حیطه و کسب و کاری، آموزش مفاهیم پایه و اصطلاحات تخصصی آن بخش است و اشخاص بدون یادگیری این مفاهیم نمی توانند موفق شوند و بازار سرمایه نیز از این امر مستثنی نیست و در بین معامله گران بازار، اصطلاحات مختلفی رواج دارد و هرکدام از آن ها بیانگر مفهومی خاص هستند. یکی از این اصطلاحات، عبارت «حباب در بازار سرمایه» است و در مواقعی که بازار با پیشرفت یا ریزش خیلی قوی و چشمگیر همراه شود، از این کلمه بیشتر استفاده می شود. بنابراین اگر شما نیز در خصوص موضوع حباب در بازار سرمایه کنجکاو هستید، تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

حباب در بازار سرمایه به چه معناست؟

اصطلاح «حباب» در بازار سرمایه، به صورت فی المجموع به حالتی اشاره دارد که در آن ارزش یک مال (سهام، ملک، خودرو، طلا و…) از ارزش ذاتی و بنیادی خود فاصله می گیرد و دلیل تشبیه این مفهوم به حباب، پایدار نبودن آن است؛ چراکه حباب با یک محرک بیرونی می ترکد و موضوع حباب در اقتصاد نیز بیانگر این نکته است که قیمت یک سری از اموال اگرچه در کوتاه مدت محتمل است دچار نوسان شود و از ارزش اصلی خود فاصله بگیرد، اما در بلندمدت قیمت آن ها با ارزش بنیادی خود هماهنگ می شوند و این حباب قیمتی از بین می رود.

به عنوان نمونه، احتمالا شما نیز در بین معامله گران بازار شنیده اید که می گویند سهم شرکت خاصی حباب دارد؛ در واقع به این معناست که قیمت سهام از ارزش اصلی خود فاصله گرفته است و این فاصله قیمتی ممکن است هر لحظه جبران شود.

انواع حباب در بازار سرمایه

بسیاری از معامله گران بازار سرمایه معتقدند در صورتیکه قیمت سهام از ارزش اصلی خود بالاتر رود، حباب شکل می گیرد؛ در حالیکه حباب در بازار سرمایه را می توان به دو دسته حباب مثبت و حباب منفی تقسیم کرد.

حباب صعودی

این مدل در روندهای مثبت و صعودی به وجود می آید؛ در واقع وقتی که قیمت سهام از ارزش واقعی خود بالاتر می رود، اصطلاحا می گویند که حباب مثبت شکل گرفته است و اشخاصی که خطر گریز هستند، از سرمایه گذاری در چنین سهامی دوری می کنند.

به عنوان نمونه، کارشناسان پس از بررسی کردن پارامترها و عوامل بنیادی تاثیرگذار بر روند سود سازی یک پالایشگاه، ارزش اصلی آن را 1000 تومان به ازای هر سهم برآورد می کنند؛ اما به دلیل روند صعودی بازار، قیمت سهام این پالایشگاه به 1300 تومان رسیده است؛ بنابراین قیمت فعلی در مقایسه با ارزش واقعی آن، 30 درصد بیشتر است و معامله گران بازار معتقدند که سهام این شرکت، 30 درصد حباب مثبت دارد. تجربه ها نشان داده است که قیمت سهام شرکت ها در بازه های بلندمدت به ارزش ذاتی خود می رسند.

بازار سرمایه را در نظر بگیرید؛ با افزایش قیمت دلار ارزش واقعی خیلی از سهم ها بالا می رود و می توان شاهد همبستگی شاخص کل بازار سرمایه با شاخص قیمت ارز بود؛ اما هنگامب که با ثابت بودن قیمت دلار، شاخص بازار سرمایه به یکباره شروع به پیشرفت می کند و از شاخص دلار فاصله می گیرد، همه تحلیلگران صحبت از حباب در بازار سرمایه می کنند و بر این باور که دیر یا زود، حباب در بازار سرمایه منفجر می شود.

نکته: این امر در بازارهای مالی همیشه در حال رخ دادن است. قیمت از ارزش اصلی فاصله می گیرد، قیمت به سمت ارزش اصلی برمی گردد. ارزش واقعی بالا می رود و…

حباب ریزشی

حباب ریزشی مدل دیگری از حباب در بازار سرمایه است؛ این موضوع در روندهای ریزشی به وجود می آید و در واقع وقتی که قیمت فعلی سهام از ارزش اصلی خود کمتر باشد، اصطلاحا می گویند که حباب منفی شکل گرفته است.
به عنوان نمونه، ارزش اصلی سهام یک شرکت تولید کننده فولاد، حدود 2000 تومان برآورد شده است؛ اما به دلیل جو منفی بازار، قیمت آن به 1500 تومان رسیده است؛ در اینجا کارشناسان معتقدند که قیمت سهام آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ مذکور از ارزش واقعی کمتر شده است و 25 درصد حباب منفی دارد.
علاوه بر حباب در بازار بورس موارد و مخاطرات زیادی پیش روی سرمایه گذاران تازه وارد به این بازار است پس پیشنهاد ما به شما کسب دانش توسط دوره اموزشی اکادمی حسن زاده پیش از هرگونه فعالیتی در بازار مالی می باشد.

علل تشکیل شدن حباب در بازار سرمایه

به تشکیل شدن حباب در بازار سرمایه می تواند دلایل زیادی داشته باشد و به طور کلی هر حرکت دسته جمعی و هیجانی که نقدینگی زیادی را به سمت یک بازار یا سهام انتقال دهد، باعث به وجود آمدن حباب مثبت و هر فعالیتی که نقدینگی و پول های بزرگ را به شکل هیجانی از سهام یک شرکت یا یک بازار فراری دهد، باعث تشکیل حباب منفی می شود. در ادامه به برخی از دلایل به وجود آمدن حباب می پردازیم.

خبر و شایعه

در خیلی از موارد، خبر های حول یک سهم یا بازار بورس، علت به وجود آمدن حباب مثبت و منفی می شود و نیاز به ذکر است که به وحود آمدن حباب در بازار های مالی ، فقط مختص بازار سرمایه ایران نیست و سایر بازارهای مالی در جهان نیز، چنین تجربه هایی داشته اند و اخبار و شایعات در حبابی شدن سهم ها بسیار تاثیرگذار هستند.

به عنوان نمونه، یک شرکت فعال در حوزه ساختمان و انبوه سازی، با شایعه سازی در اختیار داشتن یک پروژه چند میلیون دلاری می تواند هیجانات زیادی را به سرمایه گذاران القا کند و عامل بالا رفتن ارزش سهم بدون علت بنیادی شود؛ پس از اینکه سرمایه گذاران و معامله گران بازار متوجه شوند که این پروژه از روز اول وجود نداشته است، حباب شرکت مذکور می ترکد و بسیاری از اشخاص دچار ضرر می شوند.

پروژه سازی بر روی سهم

یکی از مواردی که عرفا در سهام با قیمت بازار پایین رخ می دهد، پروژه سازی بر روی سهم است. در عمل، عده ای از اشخاص که دارایی مالی بزرگی در دست دارند، مبلغ زیادی از شناوری سهام شرکت مذکور را خریداری می کنند و ارزش سهام را بدون اینکه دلایل بنیادی داشته باشد، بالا می برند و به این شکل است که حباب مثبت شکل می گیرد؛ این کار را تحت عنوان پروژه کردن سهام می شناسند و پس از اینکه قیمت سهام در یک بازه کوتاه مدت به شکل چشمگیر افزایش پیدا کرد، این اشخاص به شکل سنگین اقدام به فروش می کنند و حباب سهم می ترکد و آخرین اشخاصی که این سهم را در قله خریداری کرده اند، درگیر ضرر می شوند.

به عنوان نمونه، سهام شناور یک شرکت کوچک، 1000 میلیارد تومان است و عده از اشخاص با در اختیار داشتن 500 میلیارد تومان پول، 50 درصد سهام شناور این شرکت را خریداری می کنند و قیمت آن را به صورت مصنوعی و بدون اینکه ناشی از پیشرفت عملکرد یا سودآوری آن باشد، بالا می برند و باعث شکل گیری حباب مثبت می شود.

خوشبینی و ترس در روندها

همیشه در حرکت های ریزشی و صعودی، ارزش بسیاری از سهام درگیر حباب می شود؛ به این علت که در حرکات صعودی، بیشتر معامله گران بازار، به ادامه روند پیشرفت سهم ها خوشبین هستند و همین موضوع باعث شکل گیری حباب مثبت در قیمت بسیاری از سهم ها می شود و در طرف مقابل و در روندهای نزولی، بخش عمده ای از سرمایه گذاران دچار ترس و اضطراب می شوند و ارزش سهم ها به شکل عجیب پایین می آید و اصطلاحا حباب منفی شکل می گیرد.

سیاست های موجود در اقتصاد

سیاست های موجود در اقتصاد یک کشور، می تواند عامل تشکیل شدن حباب در سهام شود. به عنوان نمونه، مواردی که در بازه زمانی اوایل سال 1399 تا مرداد 1399 افتاد، نمونه ای از تاثیر سیاست های اقتصاد کلان در حبابی شدن سهم ها بود؛ چراکه بانک مرکزی با پایین آوردن نرخ بهره بین بانکی، نقدینگی بسیار زیادی را به سمت بازار سرمایه هدایت کرد و همین امر باعث پیشرفت چشمگیر و بی سابقه در بسیاری از سهم ها مخصوصا سهام شرکت های کوچک شد و در مرداد 99 که قیمت بهره کاهش یافت، حباب بسیاری از این سهم ها ترکید و سرمایه گذاران زیادی را با ضرر مواجه کرد.

جمع بندی

یکی از کلماتی که همیشه در بین معامله گران بازار سرمایه مورد استفاده است ، حباب در بازار بورس است؛ در عمل این امر به اختلاف داشتن قیمت حال حاضر سهم یک شرکت با ارزش ذاتی آن اشاره دارد و به طور کلی حباب در بازارهای آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ مالی را می توان به 2 نوع حباب مثبت و حباب منفی تقسیم کرد و وقتی که قیمت سهام بیشتر از ارزش ذاتی باشد، حباب مثبت و وقتی که قیمت سهام از ارزش ذاتی پایین تر بیاید، حباب منفی شکل می گیرد و یه طور کلی، عواملی همچون پروژه کردن سهام، سیاست های کلان اقتصادی، اخبار و شایعات، خوشبینی یا ترس در روندها و…می توانند در حبابی شدن قیمت ها تاثیرگذار باشند.

سوالات متداول

1_ آیا حباب فقط در بازار صعودی وجود دارد یا نزولی؟

حباب هم در روند صعودی و هم نزولی وجود داشته و از هر دو طرف باعث اختلاف شدید قیمت با ارزش اصلی خود می شود.

2_علل تشکیل حباب در بازار های مالی چیست؟

این علل به طور خلاصه شامل : 1_ خوشبینی و ترس در روندها و

2_ سیاست های موجود در اقتصاد و…. می شود که بررسی کامل آن در متن مقاله صورت گرفته است.

3_پروژه کردن سهم به چه معناست؟

به معنی خرید حجم زیادی از سهام شناور توسط چند شخص دارای سزمایه زیاد بدون علت خاص و فروش آن بعد از صعود به افراد در صف خرید و دیگر معامله گران تازه کار است.

حباب سکه امامی

هر حباب سکه امامی در روزهای مشابه هفته گذشته یعنی در تاریخ چهارشنبه 4 آبان 1401 با رقم 20,200,000 ریال داد و ستد شده بود که مقایسه قیمت روز جاری با آن، بیانگر افزایش 32.87 درصدی یا 6,640,000 ریال حباب سکه امامی نسبت به هفته گذشته می باشد.

قیمت حباب سکه امامی نسبت به 3 ماه گذشته چقدر تغییر کرده است؟

هر حباب سکه امامی در روزهای مشابه سه ماه گذشته یعنی در تاریخ سه شنبه 11 مرداد 1401 با رقم 15,670,000 ریال داد و ستد شده بود که مقایسه قیمت روز جاری با آن، بیانگر افزایش 71.28 درصدی یا 11,170,000 ریال حباب سکه امامی نسبت به سه ماه گذشته می باشد.

قیمت حباب سکه امامی نسبت به سال گذشته چقدر تغییر کرده است؟

هر آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ حباب سکه امامی در روزهای مشابه سال گذشته یعنی در تاریخ سه شنبه 11 آبان 1400 با رقم 1,550,000 ریال داد و ستد شده بود که مقایسه قیمت روز جاری با آن، بیانگر افزایش 1,631.61 درصدی یا 25,290,000 ریال حباب سکه امامی نسبت به سال گذشته می باشد

سود روزانه سرمایه‌گذاری در حباب سکه امامی چقدر برآورد می‌شود؟

در صورتی که دیروز بخشی از سرمایه خود را به حباب سکه امامی تبدیل کرده بودید این اقدام موجب افزایش سرمایه شما به میزان 8.65897 درصد می گردید.

سود سه ماهه سرمایه گذاری در حباب سکه امامی چقدر برآورد می شود؟

در صورتی که سه ماه پیش یعنی در تاریخ سه شنبه 11 مرداد 1401 بخشی از سرمایه خود را به حباب سکه امامی، تبدیل کرده بودید این اقدام موجب افزایش سرمایه شما به میزان 71.آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ 28 درصد می گردید.

سود سالانه سرمایه گذاری در حباب سکه امامی چقدر بوده است؟

در صورتی که یک سال پیش یعنی در تاریخ سه شنبه 11 آبان 1400 بخشی از سرمایه خود را به حباب سکه امامی، تبدیل کرده بودید این اقدام موجب افزایش سرمایه شما به میزان 1,631.61 درصد می گردید.

آیا در یک ماهه اخیر، سرمایه‌گذاری در حباب سکه امامی نسبت به سکه سودمندتر بوده یا خیر؟

بله ، چرا که در بازه زمانی یک ماهه، قیمت سکه ، افزایش 2.11 درصدی را تجربه کرده در حالیکه قیمت حباب سکه امامی ، 13.77 درصد افزایش داشته است.

آیا در یک ماهه اخیر، سرمایه‌گذاری در حباب سکه امامی نسبت به بیت‌کوین سودمندتر بوده؟

بله ، چرا که در بازه زمانی یک ماهه، قیمت بیت کوین ، افزایش 6.12 درصدی را تجربه کرده در حالیکه قیمت حباب سکه امامی ، 13.77 درصد افزایش داشته است.

توضیح: بیت‌کوین یک ارز دیجیتال است که می توانید قیمت، نمودار، آرشیو و سایر داده‌ها و اطلاعات آن را از پروفایل بیت‌کوین مشاهده نمایید.

آیا در یک ماهه اخیر، سرمایه‌گذاری در حباب سکه امامی نسبت به شیبا سودمندتر بوده یا خیر؟

بله ، چرا که در بازه زمانی یک ماهه، قیمت شیبا ، افزایش 9.09 درصدی را تجربه کرده در حالیکه قیمت حباب سکه امامی ، 13.77 درصد افزایش داشته است.

توضیح: شیبا یک ارز دیجیتال است که می آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ توانید قیمت، نمودار، آرشیو و سایر داده‌ها و اطلاعات آن را از پروفایل شیبا مشاهده نمایید.

گزارشات حباب سکه امامی

قیمت حباب سکه امامی روز گذشته (دیروز) چند بود؟

نرخ بازگشایی قیمت حباب سکه امامی در روز جاری چقدر بوده است؟

نرخ بازگشایی به نخستین نرخ ثبت شده در بازارها در معاملات روز جاری گفته می شود که امروز، این نرخ برای حباب سکه امامی برابر با 23,850,000 بوده است.

پایین‌ترین قیمتی که در بازار امروز برای حباب سکه امامی به ثبت رسید چقدر بوده است؟

قیمت حباب سکه امامی نسبت به ماه گذشته چقدر تغییر کرده است؟

هر حباب سکه امامی در روزهای مشابه ماه گذشته یعنی در تاریخ یکشنبه 10 مهر 1401 با رقم 23,590,000 ریال داد و ستد شده بود که مقایسه قیمت روز جاری با آن، بیانگر افزایش 13.77 درصدی یا 3,250,000 ریال حباب سکه امامی نسبت به ماه گذشته می باشد

قیمت حباب سکه امامی نسبت به 6 ماه گذشته چقدر تغییر کرده است؟

هر حباب سکه امامی در روزهای مشابه شش ماه گذشته یعنی در تاریخ دوشنبه 12 اردیبهشت 1401 با رقم 7,150,000 ریال داد و ستد شده بود که مقایسه قیمت روز جاری با آن، بیانگر افزایش 275.38 درصدی یا 19,690,000 ریال حباب سکه امامی نسبت به شش ماه گذشته می باشد

بالاترین قیمت حباب سکه امامی تاکنون چقدر و در چه تاریخی بوده است؟

سقف قیمت به ثبت رسیده برای حباب سکه امامی برابر است با 24,470,000 ریال که در تاریخ دوشنبه 9 آبان 1401 رقم خورده است.

سود یک ماهه خرید حباب سکه امامی چقدر بوده است؟

در صورتی که یک ماه پیش یعنی در تاریخ یکشنبه 10 مهر 1401 بخشی از سرمایه خود را به حباب سکه امامی تبدیل کرده بودید این اقدام موجب افزایش سرمایه شما به میزان 13.77 درصد می گردید.

سود شش ماهه سرمایه گذاری در حباب سکه امامی چقدر برآورد می شود؟

در صورتی که شش ماه پیش یعنی در تاریخ دوشنبه 12 اردیبهشت 1401 بخشی از سرمایه خود را به حباب سکه امامی تبدیل کرده بودید این اقدام موجب افزایش سرمایه شما به میزان 275.38 درصد می گردید.

آیا در یک ماهه اخیر، سرمایه‌گذاری در حباب سکه امامی نسبت به طلا سودمندتر بوده یا خیر؟

بله ، آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ چرا که در بازه زمانی یک ماهه، قیمت طلا ، کاهش 0.18 درصدی را تجربه کرده در حالیکه قیمت حباب سکه امامی ، 13.77 درصد افزایش داشته است.

آیا در یک ماهه اخیر، سرمایه‌گذاری در حباب سکه امامی نسبت به دلار سودمندتر بوده یا خیر؟

خیر ، چرا که در بازه زمانی یک ماهه، قیمت دلار ، کاهش 100 درصدی را تجربه کرده در حالیکه قیمت حباب سکه امامی ، 13.77 درصد افزایش داشته است.

آیا در یک ماهه اخیر، سرمایه‌گذاری در حباب سکه امامی نسبت به اتریوم سودمندتر بوده یا خیر؟

خیر ، چرا که در بازه زمانی یک ماهه، قیمت اتریوم ، افزایش 20.6 درصدی را تجربه کرده در حالیکه قیمت حباب سکه امامی ، 13.77 درصد افزایش داشته است.

توضیح: اتریوم یک ارز دیجیتال است که می توانید قیمت، نمودار، آرشیو و سایر داده‌ها و اطلاعات آن را از پروفایل اتریوم مشاهده نمایید.

آیا در یک ماهه اخیر، سرمایه‌گذاری در حباب سکه امامی نسبت به سولانا سودمندتر بوده است؟

بله ، چرا که در بازه زمانی یک ماهه، قیمت سولانا ، کاهش 0.88 درصدی را تجربه کرده در حالیکه قیمت حباب سکه امامی ، 13.77 درصد افزایش داشته است.

توضیح: سولانا یک ارز دیجیتال است که می توانید قیمت، نمودار، آرشیو و سایر داده‌ها و اطلاعات آن را از پروفایل سولانا مشاهده نمایید.

ریزش بازار سهام در راه است؟ | بورس حباب دارد؟ | آیا روندهای سودآوری بازار سرمایه غیرمنطقی است؟

یک اقتصاددان با بیان این‌که سناریوی ریزش شدید بازار بورس را تقریبا زیر ۵ درصد می‌بینم، گفت: حتی اگر جریان نقدینگی کنترل و حمایت نهادهای عمومی کم شود، اتفاقی که می‌افتد، این است که بازار بورس در یک سطحی میرا می‌شود.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از خبرآنلاین، در ماه‌های اخیر رشد چشمگیر و بی‌سابقه بورس، گوی سبقت را از همه بازارها ربوده است و این روزها بسیاری از مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس، دارایی‌های خود را فروخته و راهی بازار سرمایه آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ می‌شوند. اما یک نگرانی بزرگ درباره آینده بازار سرمایه وجود دارد. آیا رشد یک سال اخیر بورس، کاذب بوده و باید در انتظار سقوط آن باشیم؟

سیامک قاسمی، اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که وجود حباب در بورس ایران چقدر جدی است؟ اظهار داشت: تعریف اقتصادی از حباب وجود ندارد. اما یک‌سری تعاریف وجود دارد، برای مثال اگر میانگین p/b بازار از یک حدی بالاتر باشد، می‌گویند بازار در شرایط حبابی قرار دارد. در کل حباب یک اصطلاح اجتماعی – اقتصادی است و یک تعریف اقتصادی کلاسیک ندارد.

وی افزود: این‌که بازار بورس ایران و یا بازارهای دیگر همچون مسکن شرایط حبابی دارند یا خیر، باید بگویم حباب وجود دارد، اما وقتی درباره حباب صحبت می‌کنیم، به این معنا نیست که فردا این حباب می‌ترکد. این داستانی است که وجود دارد.

این اقتصاددان تصریح کرد: وقتی ما از حباب صحبت می‌کنیم، به این معنا نیست که این حباب می‌ترکد، اما بازار از روندهای نرمال اقتصادی خارج شده است. من با قاطعیت می‌گویم که بازار بورس ایران در حال حاضر به هیچ‌وجه یک بازار اقتصادی نیست، البته از منظر متغیرهای اقتصادی تاثیرگذار است.

قاسمی متذکر شد: شما به من می‌گویید پیش‌بینی‌تان از بازار بورس ایران چیست، من می‌گویم هیچ پیش‌بینی اقتصادی برای بازار بورس ایران وجود ندارد. باید ببینیم دست حمایتی حاکمیت و نهادها و دولت‌ها چه زمانی از پشت بازار کنار می‌رود که برای این منظور، تصمیمات حاکمیتی نیاز است. از طرف دیگر، باید ببینیم جریان ورودی نقدینگی چه زمانی کند می‌شود که برای این منظور هم به یک‌سری سیاست‌های انقباض پولی نیاز است.

وی عنوان کرد: شرکتی در بازار بورس ایران وجود دارد که در فصل اول امسال ۴۰۰ درصد سود داده و سهام این شرکت رشد کرده است. اما نسبتی به نام نسبت p/b که نُرم آن ۱۷، ۱۸ باید باشد، ۲۳۵۰ است. آیا همه شرکت‌ها این‌گونه هستند؟ باید بگویم خیر، شرکت‌های زیادی وجود دارند که همچنان ممکن است کمتر از ارزش واقعی‌شان باشند، اما میانگین وزنی بازار، p/b آن، بالاتر از نُرم‌های اقتصاد ایران است. در بازار مسکن نیز تا حد زیادی با این شرایط روبه‌رو هستیم.

• حباب بورس می‌ترکد؟

این اقتصاددان ادامه داد: سوال این‌جاست که آیا این حباب می‌ترکد؟ باید بگویم خیر، حباب می‌تواند هیچ‌گاه نترکد. برای مثال، چگونه حباب در بورس ایران می‌تواند کم شود، به این شکل که نرخ ارز بالاتر برود. آن زمان قیمت‌های بورس واقعی می‌شود، زیرا بخش زیادی از دارایی‌ها در بورس با ارز تعیین می‌شود. برای همین قیمت دلار هر چه بالاتر رود، عملا حباب در بورس ایران کم و کمتر می‌شود.

قاسمی گفت: من معتقدم که بورس ایران از نُرم‌های اقتصادی خارج شده، اما نکته این‌جاست که بازارهای دیگر همچون مسکن هم این شرایط را دارد. ولی به نظر من شدت انبساط بازار بورس ایران بیشتر از بازار مسکن است و نیز بازار بورس ایران یک بازار دولتی است و مسوول حباب دولت است. اما در بازار مسکن مسوول حباب دولت نیست.

وی افزود: پیش‌بینی‌هایی که من برای بازار سهام ایران دارم، این است که سناریوی ریزش شدید بازار را تقریبا زیر ۵ درصد می‌بینم. حتی اگر جریان نقدینگی کنترل و حمایت نهادهای عمومی کم شود، اتفاقی که می‌افتد، این است که بازار بورس در یک سطحی میرا می‌شود.

• روندهای سودآوری بازار بورس غیرمنطقی است

این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که چنین تجربه‌ای از سودآوری را تاکنون در بازار سهام داشته‌ایم؟ اظهار داشت: هرگز چنین تجربه‌ای در ایران وجود نداشته است. البته در ونزوئلا یا زیمباوه بیشتر از این سودآوری وجود داشته است.

قاسمی عنوان کرد: ما رشد دلاری شاخص را هم که حساب می‌کنیم، می‌بینیم که همه رکوردهای تاریخی را هم زده است. یعنی بورس از دلار با فاصله جلو زده است. یکی از کارگزاری‌ها محاسبه کرده بوده که شاخص یک میلیون بورس معادل دلار ۲۵ هزار تومانی است، اما الان درباره شاخص نزدیک به ۲ میلیون صحبت می‌کنیم.

وی تصریح کرد: در کل حباب به معنای ترکیدن نیست، به معنای غیرمنطقی شدن روندهای سودآوری بازار است.

• بازار بورس نقدینگی را جمع می‌کند؟

این اقتصاددان ادامه داد: می‌شنویم که گفته می‌شود بازار بورس می‌تواند نقدینگی را جمع کند، اما باید بگویم کسی که این موضوع را مطرح می‌کند، معنای نقدینگی را نمی‌داند. نقدینگی هیچ‌گاه جذب یک بازار نمی‌شود، نقدینگی همیشه در بانک است. نقدینگی در بازارها می‌گردد. شما وقتی سهام می‌خرید، پول‌تان از حساب خودتان به حساب بانک یک فرد دیگر می‌رود. یا وقتی سهام را می‌فروشید، پول از حساب یک فرد به حساب شما منتقل می‌شود. بنابراین ما شاهد گردش نقدینگی هستیم. بازارها جاروبرقی نیستند که نقدینگی آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ را جمع کنند.

قاسمی تاکید کرد: رشد یا کاهش بازار بورس روی نقدینگی تاثیر ندارد؛ نه نقدینگی را کم و نه نقدینگی را زیاد می‌کند. اما گردش نقدینگی در بورس تورم‌زا نیست، اما به حدی سودهای زیاد ایجاد کرده که در حال حاضر به طور غیرمستقیم روی بازارها اثر می‌گذارد.

آیا بورس حباب دارد؟

هر چندی صحبت از حباب در یکی از بازارهای کشور می‌شود. یکبار حباب در بازار مسکن امان مستاجران و خریداران را می‌برد. یکبار حباب در بازار ارز اقتصاد کشور را فلج می‌کند. یکبار حباب در بازار طلا و سکه رخنه به درآمدهای اندک مردم می‌زند. و اینک نیز صحبت از حباب در بازار سرمایه و بورس است. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که این گفته چه معنایی دارد و واکنش فعالان در برابر حباب چه باید باشد.

هجوم نقدینگی‌ها به بازار بورس؟ این عنوان در هفته‌های گذشته چند روزی تیتر روزنامه‌ها را پر کرد. بورس ایران برای اولین بار در تاریخ خود شاخص کل یک میلیون را رد کرد و البته در نزولی اندک، کمی وضعیت بازار ترمیم یافت و اکنون بار دیگر در حال بالا رفتن است. با آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ این حال نغمه‌های کسانی که صحبت از حباب می‌کنند همچنان شنیده می‌شود.

در این میان بسیاری نیز هشدار می‌دهند در بورس ایران باید هشیار بود که بازه سودآوری بین 2 تا 3 سال است و فعالان بورس باید تحلیل‌های بنیادی، فنی (تکنیکال) و مالی را بیاموزند و پس از آن وارد این عرصه شوند. رویکردی که بسیاری از در دیگر بازارهای موازی مانند ارز، مسکن، خودرو، طلا تا کنون نیاموخته‌اند. شاید دلیل ناامیدی بسیاری از بورس در همان ابتدا همین انتظار بالا در کنار نیاموختگی بود.

بیشتر بخوانید:

برخی از کارشناسان مانند آیا بورس هم حباب قیمتی دارد؟ کشمیری پور با توجه به رشد قيمت دلار و نزديك شدن قيمت دلار نيما به دلار آزاد و افزايش توليد، شاهد جهش سودآوري در سال ٩٩ خواهیم بود. این به معنی افزایش سوددهی سهام‌ها در حدود 7 تا 8 واحد است. به گمان این دسته بازار بورس هنوز براي يك سرمايه‌گذاري ميان مدت و بلند مدت عالي به نظر مي‌رسد. حتی در مقایسه با بازارهای موازی مانند مسکن بازار بورس نه تنها حبابی ندارد بلکه سرزنده‌تر است. یعنی اینکه بازار بورس ایران توان رسیدن به شاخص دوبرابر یعنی به حدود به حدود دو ميليون واحد هم برسد باز هم بازار بورس نسبت به بازار ملك ارزنده‌تر است.

رشد اقتصادی صفر، تورم 40 درصد

در شرایطی که طبق پیش بینی‌ها نرخ رشد اقتصادی صفر درصد است و مرکز پژوهش‌های مجلس نیز رشد منفی 6 درصد را محاسبه کرده است. در چنین شرایطی سوددهی بازار بورس با شک و تردید روبرو است. این رکود را باید به پیش‌بینی نرخ تورم 35 تا 40 درصدی نیز همراه کرد. البته این پیش‌بینی با شیوع کرونا کمی تعدیل شده است. 50 درصد از اقتصاد ایران در بخش خدمات فعالیت می‌کنند که از این بیماری آسیب زیادی دیده‌اند. بخش نفت نیز از کرونا ضربه وحشتناکی را دریافت کرد.

به گمان عبده تبریزی دبیر کل پیشین بورس تهران و از کارشناسان برجسته اقتصادی کشور: شرایط اقتصاد ایران قبل کرونا دشوار بود و ارقام مناسبی برای رشد نرخ، تورم و سطح نقدینگی آن پیش بینی نشده است.

اگر دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان به صندوق بیکاری و بانک مرکزی در مجموع ۷۵ هزار میلیارد تومان بابت کرونا پرداخت کند، علاوه بر آن دولت مجوز برداشت یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی را از سوی مقام معظم رهبری دریافت کرده است. در چنین سطحی با کسری بودجه بالایی روبرو خواهیم شد. در چنین شرایطی ورود به راهکار دولت بازار سرمایه و ایجاد سه صندوق با ارزش ۴۵هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که پتانسیل فروش دارد.

رکود مسکن، رونق طلا

به عقیده عبده تبریزی به نظر می رسد بعد از کرونا بازار مسکن فرصت سرمایه گذاری کمتری پیدا کند و از سوی دیگر بازار طلا قدرت می‌گیرد. عبدتبریزی با اشاره به نقدینگی قابل ملاحظه ای در کشور، گفت: بخشی از این نقدینگی بدون ایجاد اشتغال بر روی قیمت کالا و خدمات رفته است، همچنین با اقدامات کنترلی بانک مرکزی، بازار ارز از حوزه سفته بازی خارج شده و مسکن نیز آرام گرفته است، بنابراین در حال حاضر تمام نقدینگی در بازار سهام است.

وی با بیان اینکه با توجه به سود فعلی بانکی نقدینگی امروز جایی به غیر از بازار سرمایه ندارد، گفت: مردم در برابر تورم ۴۰ درصدی به دنبال دفاع از ارزش پول خود هستند، بنابراین به سمت بازار سهام رفته اند در این شرایط با وجود ریسک بالا نمی توانیم به آنها بگوییم از این بازار خارج شوند؛ اما بايد مراقب باشند. این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به ورود دولت به بازار سرمایه و عرضه سهام خود در بازار، تاکید کرد: عرضه این سهم‌ها در بازار از رشد بی‌رویه بورس جلوگیری می‌کند، بنابراین ریزش بازار سرمایه می‌تواند با مدیریت درست انجام شود.