آیا obv یک شاخص پیشرو است؟

نکات کلیدی:

اندیکاتور حجم متعادل OBV چیست؟

اندیکاتور حجم متعادل OBV ترکیبی از حجم و تغیرات قیمت را به عنوان یک شاخص تجمعی اندازه گیری می کند ، حجم را در روزهای بالاتر اضافه می کند و در روزهای پایین کم می‌کند. حجم متعادل OBV توسط جو گرانویل توسعه داده شد و در بازار سهام معرفی شد.

این یکی از اولین شاخص های اندازه گیری جریان مثبت و منفی بود. تحلیلگران تکنیکال می توانند برای پیش بینی حرکات قیمت به دنبال واگرایی بین حجم متعادل OBV و قیمت باشند یا از OBV برای تأیید روند قیمت استفاده کنند.

تحلیلگران تکنیکال می توانند از اندیکاتور حجم متعادل OBV برای تأیید روند اساسی استفاده کنند یا به دنبال واگرایی هایی باشند که ممکن است تغییر قیمت را پیش بینی کند. مانند همه شاخص ها ، استفاده از حجم متعادل OBV همراه با سایر جنبه های تجزیه و تحلیل فنی نیز مهم است. این یک شاخص مستقل نیست. OBV را می توان با تجزیه و تحلیل الگوی پایه یا تأیید سیگنال های نوسانگرهامورد استفاده قرار داد.

جو گرانویل در کتاب خود، پیش‌بینی‌های تولید شده توسط حجم متعادل OBV را “فنر سخت” توصیف کرد و معتقد بود که زمانی که حجم به شدت افزایش یابد بدون تغییر قابل‌توجه در قیمت سهام، قیمت در نهایت به سمت بالا پرش و یا به سمت پایین سقوط خواهد کرد.در شکل زیر در نماد خودرو شاهد افزایش حجم معاملات و رنج زدن قیمت در یک محدوده قیمتی هستیم و بهد از آن شاهد یک ریزش سنگین.

محاسبه :

خط حجم متعادل OBV با اتصال حجم مثبت و منفی ترسیم می شود. حجم یک دوره زمانی مثبت است که بسته شدن بالاتر از بسته قبلی باشد و هنگامی که بسته شدن زیر بسته قبلی باشد منفی است.

If the closing price is above the prior close price then:

Current OBV = Previous OBV + Current Volume

If the closing price is below the prior close price then:

Current OBV = Previous OBV – Current Volume

If the closing prices equals the prior close price then:

Current OBV = Previous OBV (no change)

گرانویل تئوری این حجم را مقدم بر قیمت دانست. افزایش حجم متعادل OBV نشان دهنده فشار مثبت است که می تواند منجر به افزایش قیمت شود. برعکس ، افت OBV نشان دهنده فشار منفی حجم است که می تواند قیمت های پایین تر را پیش بینی کند. گرانویل در تحقیقات خود اشاره کرد که OBV اغلب قبل از قیمت حرکت می کند.

انتظار می رود در صورت افزایش OBV در حالی که قیمت ها صاف و یا رو به پایین است ، قیمت ها بالاتر روند. انتظار می رود اگر OBV در حالی که قیمت ثابت است یا در حال حرکت است ، پایین آمد ، قیمت ها پایین تر حرکت کنند.

مقدار مطلق حجم متعادل OBV مهم نیست. تحلیلگران تکنیکال باید در عوض بر ویژگی های خط حجم متعادل OBV تمرکز کنند.

• ابتدا روند را برای OBV تعریف کنید.
• دوم ، تعیین کنید که آیا روند فعلی با روند کلی مطابقت دارد یا خیر.
• سوم ، به دنبال حمایت یا مقاومت بالقوه باشید.
• با شکسته شدن ، روند حجم متعادل OBV تغییر خواهد کرد و می توان از این شکاف ها برای تولید سیگنال استفاده کرد.

همچنین توجه داشته باشید که OBV براساس بسته شدن قیمت ها است. بنابراین ، هنگامی که به دنبال واگرایی یا شکست هستید ، بسته شدن قیمت ها باید در نظر گرفته شود.

واگرایی:

برای پیش بینی تغییر روند می توان از سیگنال های واگرایی صعودی و نزولی استفاده کرد. این سیگنالها واقعاً بر اساس این تئوری هستند که حجم بر قیمتها مقدم است.

تأیید روند:

از حجم متعادل OBV می توان برای تأیید روند قیمت ، شکست صعودی یا شکست نزولی استفاده کرد.

گاهی اوقات حجم متعادل OBV گام به گام با قیمت حرکت می کند. در این حالت ، OBV قدرت روند اساسی را تأیید می کند.

محدودیت‌های حجم متعادل OBV:

یکی از محدودیت‌های obv این است که این یک شاخص پیشرو است، به این معنی که ممکن است پیش‌بینی‌های تولید کند، اما در مورد آنچه که در واقع از نظر سیگنال‌هایی که تولید می‌کند، رخ می‌دهد، وجود ندارد. به همین دلیل مستعد تولید سیگنال‌های کاذب است. بنابراین می‌تواند با استفاده از این شاخص‌ها متعادل شود. یک خط میانگین متحرک را به obv اضافه کنید .اگر شاخص OBV یک شکست همزمان را ایجاد کند، شما می‌توانید شکست را در قیمت مشاهده کنید.

پول هوشمند:

هنگامی که گرانویل حجم متعادل OBV را معرفی کرد ، استدلال کرد که بازار به دو گروه تقسیم شده است – پول هوشمند (که توسط سرمایه گذاران بزرگ و بازرگانان تشکیل شده است) و عموم مردم.

پول هوشمند – مجهز به اطلاعات بهتر – قادر است اوراق بهادار را با قیمت پایین تری نسبت به مردم خریداری کند. گرانویل این نظریه را مطرح كرد كه در طی بازارهای گاو نر ، پول هوشمند قیمت ها را افزایش می دهد و در بیشتر خریدهای صعودی قیمت در خرید مشاركت دارد.

هنگامی که پول هوشمند به طور کامل سرمایه گذاری شد ، این سرمایه گذاران منتظر بخش نهایی حرکت هستند. این امر توسط عموم مردم تقویت می شود که پس از توجه به حرکت صعودی قیمت ، ورود می کنند. با این حال ، عموم مردم در حال خرید سهام هستند و صاحبان پول هوشمند هستند که اکنون سهام خود را می فروشند و سود خود را می برند.

وقتی عموم مردم متوجه می شوند که چه اتفاقی می افتد – عمدتاً قیمت در سقوط آزاد است و برای فروش عجله می کنند و قیمت را بیشتر کاهش می دهند.

نحوه استفاده از حجم متعادل OBV:

۳ استراتژی اصلی برای استفاده از شاخص On Balance Volume در معاملات وجود دارد.

1. هنگامی که نمودار قیمت روند صعودی یا نزولی واضحی داشت ، می توانید از نشانگر OBV برای تأیید ادامه روند استفاده کنید.
2. وقتی روند قیمت و روند OBV جهت مخالف داشتند ، می توانید انتظار تغییر قیمت را داشته باشید.
3. سرانجام ، اگر قیمت در محدوده خاصی حرکت می کرد ، می توانید با کمک حجم متعادل OBVزودتر شکست را تأیید کنید.

تأیید میزان تعادل حجم متعادل OBV:

شاخص حجم متعادل OBV می تواند به شما در شناسایی روند قیمت کمک کند.

هنگامی که تغییرات در قیمت و حجم همبستگی مثبتی دارند ، می توانیم به سادگی یک روند را تأیید کنیم.

در این شرایط ، افزایش حجم باعث می شود که قیمت بالاتر برود و کاهش حجم می تواند باعث پایین آمدن قیمت شود.

شکست در میزان حجم متعادل OBV:

این روزها معامله شکست سریع مانند گذشته آسان نیست و بسیاری از معامله گران در دام گاو نر / خرس گرفتار شدند. OBV می تواند تقریباً به راحتی به بازرگانان کمک کند تا بین برک آوت جعلی یا شکست واقعی تفاوت قائل شوند.

اگر قیمت قرار است سطح مقاومت را بشکند ، باید حجم افزایشی داشته باشد.

اگر قیمت قرار است سطح حمایتی را بشکند ، باید حجم فعلی خود را از دست بدهد.

خلاصه:

OBVیک شاخص ساده است که از حجم و قیمت برای اندازه گیری فشار خرید و فشار فروش استفاده می کند. فشار خرید هنگامی مشهود است که حجم مثبت بیش از حجم منفی باشد و خط OBV افزایش یابد. فشار فروش وقتی وجود دارد که حجم منفی از حجم مثبت بیشتر شود و خط OBV سقوط کند.

اندیکاتور حجم تعادلی (On-Balance Volume)

اندیکاتور حجم تعادلی (به انگلیسی On-Balance Volume و به اختصار OBV) یک اندیکاتور تکنیکال از نوع مومنتوم است که از جریان حجم برای پیش‌بینی تغییرات قیمت سهام استفاده می‌کند.

جوزف گرنوایل (Joseph Granville) برای اولین بار معیار حجم تعادلی را در کتاب خود به نام «کلید جدید گرنوایل برای کسب سود در بازار سهام» (Granville\’s New Key to Stock Market Profits) در سال 1963 مطرح کرد.

گرنوایل باور داشت که حجم، نیروی اصلی محرک بازارهاست و حجم تعادلی را برای هنگامی که بازارها به‌علت تغییرات حجم دستخوش تغییر می‌شوند تنظیم کرد.

او در کتاب خود، پیش‌بینی‌های مبتنی بر اندیکاتور حجم تعادلی را بسیار مستدل خواند و باور داشت که به‌هنگام افزایش شدید حجم بدون هیچ تغییر قابل‌توجهی در قیمت سهام، قیمت درنهایت به سمت بالا می‌جهد یا به سمت پایین افت می‌کند.

نکات کلیدی:

• حجم تعادلی (OBV) یک اندیکاتور مومنتوم است که از تغییرات حجم معاملات برای پیش‌بینی قیمت استفاده می‌کند.
• حجم تعادلی احساسات جمعی را نشان می‌دهد که می‌تواند نتیجه آن بازار خرسی یا گاوی باشد.
• با مقایسه میله‌های قیمت و حجم تعادلی می‌توان به سیگنال‌های کاربردی‌تری نسبت به هیستوگرام‌های حجمی سبز یا قرمز که اغلب در پایین نمودارهای قیمت یافت می‌شوند دست یافت.

محاسبه حجم تعادلی

• OBV – سطح فعلی حجم تعادلی
• OBV prev – سطح قبلی حجم تعادلی
• volume – مقدار آخرین حجم معاملات

حجم تعادلی مجموع کل حجم معاملات حال حاضر یک دارایی را نشان داده و مشخص می‌کند که آیا این حجم در حال خروج یا ورود به یک سهام یا جفت ارز مشخص است.

حجم تعادلی برابر است با مجموع کل حجم (چه مثبت و چه منفی).

سه قانون برای محاسبه حجم تعادلی وجود دارند:

• اگر قیمت بسته‌شدن امروز بالاتر از قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = با حجم تعادلی قبلی + حجم امروز
• اگر قیمت بسته‌شدن امروز پایین‌تر از قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = حجم تعادلی قبلی منهای حجم امروز
• اگر قیمت بسته‌شدن امروز مساوی با قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = حجم تعادلی قبلی

اندیکاتور حجم تعادلی (OBV) نشان‌دهنده چیست؟

نظریه پشت حجم تعادلی بر اساس تمایز بین پول هوشمند، یعنی سرمایه‌گذاران نهادی، و سرمایه‌گذاران خُرد و کمترحرفه‌ای است.

هنگامی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های بازنشستگی شروع به خرید سهامی می‌کنند که سرمایه‌گذاران خرد در حال خرید آن هستند، حجم ممکن است افزایش یابد حتی اگر قیمت نسبتا یکسان باقی بماند.

درنهایت، این حجم افزوده‌شده باعث افزایش قیمت خواهد شد. در این زمان، سرمایه‌گذاران بزرگتر شروع به فروش و سرمایه‌گذاران کوچکتر شروع به خرید می‌کنند.

با وجود اینکه مقدار كمّی حجم تعادلی روی نمودار قیمت مشخص شده و به‌صورت عددی اندازه‌گیری می‌شود، این میزان چندان اهمیتی ندارد.

خود اندیکاتور تراکمی (به انگلیسی cumulative) است، اما فاصله زمانی با نقطه شروع اختصاصی ثابت می‌ماند، به این معنا که مقدار عددی واقعی حجم تعادلی به‌طور قراردادی وابسته به تاریخ شروع است.

در عوض، معامله‌گران و تحلیل‌گران ماهیت حرکات حجم تعادلی را در طول زمان در نظر می‌گیرند؛ تمام وزن تحلیل روی شیب خط حجم تعادلی است.

در حجم تعادلی، تحلیل‌گران اعداد حجم را در نظر می‌گیرند تا سرمایه‌گذاران بزرگ و نهادی را دنبال کنند.

آنها واگرایی بین حجم و قیمت را مترادف با رابطه بین «پول هوشمند» و پول‌های اندک و ناهمخوان در نظر می‌گیرند، به این امید که فرصت‌هایی طلایی را برای خرید در خلاف جهت روندهای ناصحیح غالب پیدا کنند.

به عنوان مثال، پول هوشمند ممکن است قیمت یک دارایی را بالا برده و سپس بعد از اینکه سایر سرمایه‌گذاران نیز وارد آن دارایی شدند آن را بفروشد.

نمونه‌ای از محاسبه حجم تعادلی

در زیر مثالی فرضی از قیمت بسته‌شدن یک سهم فرضی و حجم را می‌بینید:

روز اول: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1000 ریال، حجم مساوی است با 25200 سهم
روز دوم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1015 ریال، حجم مساوی است با 30000 سهم
روز سوم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1017 ریال، حجم مساوی است با 25600 سهم
روز چهارم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1013 ریال، حجم مساوی است با 32000 سهم
روز پنجم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1011 ریال، حجم مساوی است با 23000 سهم
روز ششم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1015 ریال، حجم مساوی است با 40000 سهم
روز هفتم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1020 ریال، حجم مساوی است با 36000 سهم
روز هشتم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1020 ریال، حجم مساوی است با 20500 سهم
روز نهم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1022 ریال، حجم مساوی است با 23000 سهم
روز دهم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1021 ریال، حجم مساوی است با 27500 سهم

همانطور که مشاهده می‌شود، روز دوم، سوم، ششم، هفتم، آیا obv یک شاخص پیشرو است؟ و نهم روزهایی هستند که قیمت بسته‌شدن در آنها بالاتر است؛ بنابراین، این حجم‌های معاملاتی به حجم تعادلی اضافه می‌شوند.

روز چهارم، پنجم، و دهم روزهایی هستند که قیمت بسته‌شدن در آنها پایین‌تر است؛ بنابراین، این حجم‌های معاملاتی از حجم تعادلی کسر می‌شوند.

در روز هشتم، حجم تعادلی هیچ تغییری نداشته است زیرا قیمت بسته‌شدن تغییر نکرده. با توجه به این روزها، حجم تعادلی برای هر کدام از این 10 روز عبارت است از:

حجم تعادلی روز اول = 0
حجم تعادلی روز دوم = 0 + 30,000 = 30,000
حجم تعادلی روز سوم = + 25,600 = 55,600
حجم تعادلی روز چهارم = 55,600 – 32,000 = 23,600
حجم تعادلی روز پنجم = 23,600 – 23,000 = 600
حجم تعادلی روز ششم = 600 + 40,000 = 46,600
حجم تعادلی روز هفتم = 46,600 + 36,000 = 76,600
حجم تعادلی روز هشتم = 76,600
حجم تعادلی روز نهم = 76,600 + 23,000 = 99,600
حجم تعادلی روز دهم = 99,600 – 27,500 = 72,100

تفاوت بین حجم تعادلی و اندیکاتور تراکم/توزیع (Accumulation/Distribution)

حجم تعادلی و خط تراکم/توزیع مشابه هستند از این لحاظ که هر دو اندیکاتورهای مومنتومی هستند که از حجم برای پیش‌بینی حرکات «پول هوشمند» استفاده می‌کند.

با این حال، این تنها تشابه این دو اندیکاتور است.

حجم تعادلی توسط افزودن حجم در صورت بالاتر بودن قیمت‌ بسته‌شدن و کاستن حجم در صورت پایین‌تر بودن قیمت بسته‌شدن محاسبه می‌شود.

اما فرمول خط تراکم/توزیع به طور کل با آنچه که در مورد حجم تعادلی گفته شد متفاوت است.

به‌شکل ساده‌شده، فرمول خط تراکم/توزیع با استفاده از موقعیت فعلی قیمت نسبت به محدوده معاملاتی اخیر آن ضرب در حجم آن بازه زمانی خاص به دست می‌آید.

محدودیت‌های اندیکاتور OBV

حجم تعادلی یک اندیکاتور پیشرو یا متقدم (به انگلیسی leading indicator) است، به این معنا که پیش‌بینی‌هایی انجام می‌دهد اما در این مورد که برای سیگنال‌ها چه اتفاقی می‌افتد توضیح خاصی ندارد.

به خاطر این محدودیت، احتمال ایجاد سیگنال اشتباه توسط این اندیکاتور زیاد است.

از این رو، بهتر است اندیکاتور OBV همراه با یک اندیکاتور متاخر (به انگلیسی lagging indicator) بررسی شود.

مثلا می‌توانید یک خط میانگین متحرک به حجم تعادلی اضافه کنید و مواردی که حجم تعادلی خط میانگین متحرک را می‌شکند بررسی کنید.

همچنین اگر اندیکاتور حجم تعادلی باعث شکست همزمان شد، می‌توانید تائید کنید که شکستی در قیمت رخ داده است.

نکته دیگر در مورد استفاده از حجم تعادلی این است که جهشی بزرگ در حجم معاملات در یک روز خاص، ممکن است اندیکاتور را برای مدتی از کار بیندازد.

به عنوان مثال، در صورتی که شرکت افزایش سود غافلگیرانه‌ای اعلام کرده و یا معاملات حقوقی‌ها در ابعاد کلان صورت بگیرد، احتمال دارد اندیکاتور دچار صعود یا افت شدید شود که این جهش یا افت شدید ممکن است حاکی از یک روند نباشد.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

اندیکاتور On-Balance Volume

اندیکاتور On-Balance Volume یا به اختصار OBV از حجم تجمعی برای اندازه گیری فشار خرید یا فروش استفاده می‌کند و توسط تحلیلگر محترم بازار جو گرانویل (Joseph Granville) در سال 1963 به عنوان یکی از اولین شاخص‌ها برای اندازه گیری جریان حجم ایجاد شد.

گرانویل برای اولین بار این اندیکاتور را در کتاب خود، کلید جدید برای سود بازار سهام معرفی کرد که در سال 2010 تجدید چاپ شد.

گرانویل بیان کرد مفهوم این اندیکاتور مبتنی بر این ایده است که حجم، اغلب بر قیمت در بازارهای مالی مقدم است و می‌تواند به معامله‌گران هشدار دهد که یک تغییر در روند یا یک حرکت بزرگ به زودی به دنبال خواهد داشت.

به همین دلیل از اندیکاتور حجم On-Balance به عنوان "شاخص پول هوشمند" یاد می‌شود، زیرا حرکت‌هایی را نشان می‌دهد که توسط بازیگران بزرگ بازار ثروت قبل از اینکه بقیه متوجه شوند در ریز بینی آن‌ها چه اتفاقی می‌افتد، انجام می‌شود.

در این مقاله با تعریف کامل OBV آشنا خواهید شد و متوجه می‌شوید OBV چیست، فرمول OBV چگونه محاسبه می‌شود، نحوه خواندن شاخص حجم On-Balance چگونه است و استراتژی‌های معاملاتی OBV چطور عمل می‌کنند.

پیشنهاد مطالعه: فارکس

تعریف اندیکاتور OBV

طبق تعریف، این اندیکاتور یک نشانگر مومنتوم است که برای اندازه گیری نوسانات بر جریانات حجمی تکیه دارد. تحلیلگران می‌توانند از این اندیکاتور برای پیش‌بینی نوسانات بزرگ قیمت، با مشاهده ناهنجاری‌هایی در اندیکاتور OBV که با عملکرد قیمت مطابقت ندارد استفاده کنند.

در کتابی که در سال 1963 برای اولین بار این اندیکاتور معرفی شد، نویسنده و خالق کتاب، جو گرانویل، سیگنال‌هایی که اندیکاتور OBV ایجاد می‌کند را به‌ عنوان یک «چشمه» توضیح داد که قیمت را به شدت در یک جهت به حرکت در می‌آورد.

از آنجایی که حجم On-Balance یک نمودار خطی ساده است که بر اساس قیمت بسته شدن دارایی، حجم مثبت یا منفی را بالا و پایین می‌کند و نیازی به تغییر تنظیمات ندارد، سیگنال خوب گرفتن از این اندیکاتور بسیار آسان است.

قیمت باید از OBV پیروی کند، و هر تغییر ناگهانی در OBV می‌تواند نشان دهد که یک روند معکوس نزدیک است. اما از آنجایی که OBV به عنوان یک آیا obv یک شاخص پیشرو است؟ شاخص پیشرو در نظر گرفته می‌شود که سیگنال‌های اولیه می‌دهد، گاهی عاقلانه است که منتظر تأیید با شکست خط روند یا نشانگر دیگری برای تأیید سیگنال‌های OBV باشیم.

مشاهده بیشتر: دوره فارکس

چرا اندیکاتور OBV مهم است؟

خالق این اندیکاتور با این تئوری متقاعد شد که حجم مقدم بر قیمت است و نشانگر OBV را ایجاد کرد تا زمانی که حجم یک جهش بزرگ بدون تغییر قیمت دارایی ایجاد می‌کند، سیگنال دهد.

این نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران نهادی و سایر «پول‌های هوشمند» در حال اتخاذ موقعیت‌هایی قبل از تغییر احساسات عمومی هستند.

هنگامی که OBV با خطوط روند ترکیب می شود، اغلب می‌تواند حرکات را قبل از وقوع پیش بینی کند، این ابزار همچنین می تواند در کنار سایر شاخص‌های تحلیل تکنیکال معاملاتی مانند میانگین متحرک 200 روزه برای تأیید ورود به موقعیت فوق العاده ایمن استفاده شود.

در ترکیب با استراتژی های مناسب، یک معامله گر می تواند سود بیشتری را از بازار استخراج کند و در عین حال ریسک را به حداقل کاهش دهد.

نحوه عملکرد اندیکاتور OBV

اندیکاتور On-Balance Volume یک مجموع انباشته از حجم، مثبت و منفی است که جریان ورودی یا خروجی پول و سرمایه را به یک سهام، فارکس یا دارایی ارز دیجیتال نشان می‌دهد.

از آنجایی که حجم قبل از شروع حرکت قیمت در نمودارهای سهام افزایش می‌یابد، به عنوان یک شاخص پیشرو در نظر گرفته می شود.

با این حال، از آنجایی که شاخص پیشرو است، یکی از بزرگترین محدودیت‌های اندیکاتورOBV افزایش ناگهانی حجم کاذب است که معامله‌گران باید همیشه خطوط روند یا میانگین‌های متحرک را در ترکیب با اندیکاتور OBV در هنگام انجام تحلیل‌های تکنیکال برای بیشترین پتانسیل سود و مدیریت ریسک بگنجانند.

نحوه محاسبه اندیکاتور OBV

محاسبه اندیکاتور OBV به سادگی با استفاده از افزودن حجم امروز به مجموع تجمعی در صورتی که قیمت بسته شدن دارایی سود مثبتی را نشان دهد، یا با کم کردن حجم روز در صورتی که قیمت دارایی با زیان بسته شود، انجام می‌شود.

نحوه استفاده از اندیکاتور OBV

استراتژی های مختلفی در مورد نحوه استفاده از OBV وجود دارد که آن را به ابزاری بسیار همه کاره برای معامله گران تبدیل می کند تا با آن یک استراتژی برنده ایجاد کنند.

زمانی که هم قیمت و هم OBV به اوج و بالاتر می‌روند، دارایی در یک روند صعودی قرار دارد که احتمالاً در آینده قابل پیش‌بینی ادامه خواهد داشت و برعکس در مورد روندهای نزولی صادق است.

هنگامی که دارایی‌ها با محدوده محدود معامله می شوند، افزایش OBV می‌تواند نشان دهنده انباشتگی باشد در حالی که کاهش OBV می‌تواند سیگنالی باشد که توزیع قبل از حرکت پایین تر انجام می شود.

علاوه بر این، اگر قیمت یک دارایی همچنان به بالاترین حد خود ادامه دهد، اما OBV سقوط کند، می تواند نشان دهنده یک واگرایی نزولی باشد.

اگر دارایی به پایین‌ترین حد خود برسد، در حالی که OBV این کار را نمی‌کند، این یک واگرایی صعودی است و می‌تواند نشانه‌ای از برگشت باشد.

مشاهده بیشتر: سرمایه گذاری در فارکس

بهترین استراتژی های معاملاتی با اندیکاتور OBV

بر خلاف بسیاری از اندیکاتورهای دیگر که شامل خطوط متعدد، هیستوگرام یا گیج های محدود به محدوده می‌شود، اندیکاتور OBV ابزاری ساده است که چیزی بیش از یک نمودار تک خطی بر اساس حجم در طول دوره معاملاتی ندارد. بنابراین، با کمی تمرین، سیگنال‌هایی که ارائه می دهد را می توان به راحتی تشخیص داد و روی آن‌ها اقدام کرد.

استراتژی های پیشرفته تر شامل ترکیب اندیکاتور با خطوط روند یا میانگین های متحرک برای به دست آوردن یک موقعیت اولیه یا گرفتن یک موقعیت امن تر و با یک سیگنال تأیید است.

استراتژی اول استفاده از واگرایی با اندیکاتور OBV

در نمودار قیمت هفتگی زیر، یک واگرایی را می توان مشاهده کرد که OBV سیگنال اولیه ای را ارائه می دهد که یک روند معکوس در راه است. سفارش خرید در معامله زیر با استفاده از اندیکاتور OBV و ترکیب آن با واگرایی منجر به دریافت یک سود عالی شد.

مشاهده بیشتر: بهترین بروکر فارکس

استراتژی دوم همسو بودن سقف و کف‌ها در قیمت و اندیکاتور OBV

می‌توان از اندیکاتور OBV برای تعیین قدرت یک روند و اینکه آیا آن روند ادامه دارد یا خیر استفاده کرد.

معامله‌گران می‌توانند به دنبال مجموعه‌ای از سقف و کف‌های صعوی بر روی قیمت و اندیکاتور OBV باشند که نشان می‌دهد روند صعودی ادامه خواهد داشت، یا مجموعه‌ای از سقف و کف‌های نزولی که نشان می‌دهد که روند نزولی باید حرکت بیشتری داشته باشد.

در تصویر زیر، مجموعه‌ای از سقف و کف‌های صعودی را نشان می‌دهد و بر روی اسیلاتور OBV هم این صعود رو نشان می‌دهد که حاکی از آن است که روند صعودی قوی است و تا زمانی که سقف و کف‌ها پایین‌تر قرار نگیرند چه بر روی اسیلاتور و چه بر روی قیمت روند این روند صعودی همچنان ادامه دارد.

مشاهده بیشتر: آموزش پیشرفته فارکس

استراتژی سوم شکست خط روند بر روی اندیکاتور OBV

اندیکاتور OBV را اندیکاتور «پول هوشمند» می‌نامند، زیرا می‌تواند معامله‌گر را به سمت گرفتن موقعیت‌های اولیه در بازارها، زودتر از تغییرات عمده روند یا شکست، سوق دهد.

این حرکات را می توان بر روی نشانگر OBV، گاهی اوقات چند روز قبل از وقوع مشاهده کرد. هنگامی که قیمت در نهایت خط روند را بر روی OBV می‌شکند، معامله گر آن را به عنوان تأیید سیگنال OBV در نظر می‌گیرد و بر اساس جهت شکست آیا obv یک شاخص پیشرو است؟ وارد معامله می شود.

در تصویر زیر، شکست را می توان در نمودار OBV روزهای قبل از اینکه قیمت دارایی به فشار خرید آن‌ها پاسخ دهد، مشاهده می شود.

در مثال ارائه شده، یک خط روند چند ماهه را می‌توان مشاهده کرد که در نمودار نشانگر OBV چند روز قبل از شکست خط روند بر روی قیمت به معامله گران هشدار تغییر روند را می‌دهد.

مقاله پیشنهادی: بازار روند دار

استراتژی چهارم ترسیم خطوط حمایت و مقاومت با OBV

برای کشف و ترسیم خطوط حمایت و مقاومت می‌توان از ابزارهای زیادی استفاده کرد و نشانگر OBV نیز تفاوتی ندارد. این اندیکاتور زودتر از قیمت به سطوح حمایت و مقاومت پاسخ می‌دهد و به معامله گران کمک می‌کند تا درک بهتری از محل ورود و خروج داشته باشند.

ترکیب اندیکاتور OBV با میانگین های متحرک برای تأیید

از آنجا که اندیکاتور OBV یک اندیکاتور پیشرو در نظر گرفته می شود، می‌تواند منجر به سیگنال‌های نادرست شود. برای معامله‌گرانی که می‌خواهند سیگنال‌های اولیه‌ای را که اندیکاتور OBV ارائه می‌دهد دریافت کنند، اما ترجیح می‌دهند مطمئن باشند و منتظر تایید باشند، معامله‌گران می‌توانند ابزار را با میانگین‌های متحرک مختلف ترکیب کنند.

در تصویر زیر یک معامله گر سیگنالی را در OBV تشخیص می‌دهد، اما قبل از گرفتن موقعیت، منتظر شکست میانگین متحرک 50 روزه می‌شود.

مشاهده بیشتر: استراتژی فارکس

جمع بندی

اکنون که به طور کامل متوجه شدید که OBV چیست و معنای کامل OBV را دریافت کرده‌اید، زمان آن رسیده است که مهارت‌های جدید خود را عملی کنید.

نشانگر OBV تنها یکی از بسیاری از مطالعات و شاخص های مفیدی است که در بازارهای مالی کاربرد فراوان دارد بهتر است در معاملات خود از این اندیکاتور استفاده و با نکات مطرح شده در این مقاله معاملات مطمئن تری داشته باشید.

ولی برای جلوگیری از سیگنال‌های اشتباه ترکیب اندیکاتور OBV با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال، مانند خطوط روند یا میانگین‌های متحرک، یا حتی سایر اندیکاتورها، می‌تواند به تایید سیگنال‌های اولیه نشانگر OBV کمک کند.

سوالات متداول

اندیکاتور OBV چیست؟

یکی از اندیکاتورهای مومنتوم است که می‌تواند روند را پیش‌بینی کند.

فرمول اندیکاتور OBV چیست؟

برای تحلیل فرمول اندیکاتور OBV به قیمت‌های بسته شدن نیاز داریم، به طور مثال در روزانه، اگر قیمت بسته شدن امروز بیشتر از قیمت بسته شدن قبلی باشد، میزان حجم امروز با مقدار اندیکاتور جمع می‌شود و در غیر این صورت از آن کم می‌شود و اگر هم قیمت بسته شدن دیروز و امروز تغییری نداشته باشد، OBV هم بدون تغییر باقی می‌ماند.

چطور می‌شود با اندیکاتور حجم تعادلی سیگنال گرفت؟

از طریق واگرایی بین نمودار قیمت و اندیکاتور و همین‌طور شکست خط روند و سطوح حمایتی و مقاومتی.

استراتژی اندیکاتور OBV چیست؟

این اندیکاتور حجم را نسبت به قیمت در اولویت می‌داند، پس وقتی که افزایش حجم در روندهای صعودی اتفاق بیفتد، موجب افزایش قیمت می‌شود. اما حجم تعادلی منفی از فروش حجمی خبر می‌دهد که با کاهش قیمت سهم همراه است. اگر هم اندیکاتور و هم نمودار قیمت در یک جهت حرکت کنند، نشان از ادامه‌ی روند دارد.

اندیکاتور حجم تعادلی (On-Balance Volume)

تحلیلگران در حجم تعادلی اعداد حجم را در نظر می گیرند تا سرمایه گذاران بزرگ و نهادی را دنبال کنند. آنها واگرایی بین حجم و قیمت را مترادف رابطه بین «پول هوشمند» و پول های اندک و ناهمخوان در نظر میگیرند، به این امید که فرصت هایی برای خرید در خلاف جهت روندهای نادرست غالب پیدا کنند. به عنوان مثال، پول هوشمند ممکن است قیمت یک دارایی را بالا ببرد، سپس پس از اینکه سرمایه گذاران دیگر نیز وارد بازار دارایی شدند، آن را فروش بفروشد.

اندیکاتور حجم تعادلی چیست؟

اندیکاتور حجم تعادلی (On-balance volume) یک شاخص تکنیکال مومنتوم است که از جریان حجم برای پیش‌بینی تغییرات قیمت سهام استفاده می‌کند. جوزف گرانویل (Joseph Granville) برای اولین بار معیار حجم تعادلی را در کتاب خود به نام کلید جدید گرانوایل برای کسب سود در بازار سهام در سال 1963 مطرح کرد.

گرانوایل معتقد بود که حجم، نیروی اصلی محرک بازارها است و اندیکاتور حجم تعادلی را طوری طراحی کرد که پیش‌بینی کند چه زمانی بازارها به علت تغییرات حجم دستخوش تغییر می شوند. او در کتاب خود، پیش بینی های مبتنی بر اندیکاتور حجم تعادلی را بسیار مستدل خواند و باور داشت که هنگام افزایش حجم بدون تغییر قابل توجه در قیمت سهام، قیمت در نهایت یا افزایش می یابد یا افت می کند.

نکات مهم

• حجم تعادلی، یک شاخص تکنیکال مومنتوم است که از تغییرات حجم برای پیش‌بینی قیمت استفاده می‌کند.
• حجم تعادلی احساسات جمعی را نشان می دهد و می تواند یک نتیجه صعودی یا نزولی را پیش بینی کند.
• با مقایسه کنش نسبی بین میله‌های قیمت و اندیکاتور حجم تعادلی می توان به سیگنال‌های کاربردی‌تری نسبت به هیستوگرام‌های حجم سبز یا قرمز که معمولاً در پایین نمودارهای قیمت یافت می‌شوند، دست یافت.

فرمول اندیکاتور حجم تعاملی:

OBV= سطح حجم تعادلی فعلی

OBV p r e v= سطح حجم تعادلی قبلی

volume= اندازه آخرین حجم معاملات

محاسبه اندیکاتور حجم معاملاتی

اندیکاتور حجم تعادلی، مجموع حجم معاملاتی یک دارایی را ارائه می‌کند و نشان می‌دهد که آیا این حجم در حال خروج یا ورود به یک جفت ارز یا سهام است. اندیکاتور حجم تعادلی مجموع کل حجم فعلی (مثبت و منفی) است. برای محاسبه اندیکاتور حجم تعادلی سه قانون اجرا می شود که عبارت اند از:

1. 1. اگر قیمت پایانی امروز بالاتر از قیمت پایانی دیروز باشد، پس: حجم تعادلی فعلی = حجم تعادلی قبلی + حجم امروز
2. 2. اگر قیمت پایانی امروز کمتر از قیمت پایانی دیروز باشد، پس: حجم تعادلی فعلی = حجم تعادلی قبلی – حجم امروز
3. 3. اگر قیمت پایانی امروز برابر با قیمت پایانی دیروز باشد، آنگاه: حجم تعادلی فعلی = حجم تعادلی قبلی

حجم تعادلی نشان دهنده چیست؟

تئوری پشت اندیکاتور حجم تعادلی مبتنی بر تمایز بین پول هوشمند (یعنی سرمایه گذاران نهادی) و سرمایه گذاران خرد کم تجربه است. هنگامی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های بازنشستگی شرع به خرید سهامی می کنند که سرمایه گذارن خرد در حال خرید آن هستند، ممکن است حجم افزایش یابد، حتی اگر قیمت نسبتاً یکسان باقی بماند. در نهایت حجم باعث افزایش قیمت می شود. در این زمان، سرمایه گذاران بزرگتر شروع به فروش آیا obv یک شاخص پیشرو است؟ می کنند و سرمایه گذاران کوچکتر خرید می کنند.

با وجود اینکه مقدار کمی حجم تعادلی بر روی نمودار قیمت مشخص شده و اندازه‌گیری می شود، اما مقدار کمی واقعی اندیکاتور حجم تعادلی قابل استفاده نیست. خود اندیکاتور تراکمی است، در حالی که فاصله زمانی با نقطه شروع معین ثابت می ماند، یعنی مقدار عدد واقعی اندیکاتور حجم تعادلی به تاریخ شروع بستگی دارد. در عوض، معامله گران و تحلیلگران به ماهیت حرکات اندیکاتور حجم تعادلی در طول زمان نگاه می کنند. تمام وزن تحلیل روی شیب خط حجم تعادلی است.

تحلیلگران در حجم تعادلی اعداد حجم را در نظر می گیرند تا سرمایه گذاران بزرگ و نهادی را دنبال کنند. آنها واگرایی بین حجم و قیمت را مترادف رابطه بین «پول هوشمند» و پول های اندک و ناهمخوان در نظر میگیرند، به این امید که فرصت هایی برای خرید در خلاف جهت روندهای نادرست غالب پیدا کنند. به عنوان مثال، پول هوشمند ممکن است قیمت یک دارایی را بالا ببرد، سپس پس از اینکه سرمایه گذاران دیگر نیز وارد بازار دارایی شدند، آن را فروش بفروشد.

نمونه ای از نحوه استفاده از حجم تعادلی

در زیر لیستی از حجم و قیمت پایانی یک سهام فرضی 10 روزه را می بینید:

1. روز اول: قیمت پایانی برابر با 10 دلار، حجم برابر با 25200 سهم است
2. روز دوم: قیمت پایانی برابر با 10.15 دلار، حجم برابر با 30000 سهم
3. روز سوم: قیمت پایانی برابر با 10.17 دلار، حجم برابر با 25600 سهم
4. روز چهارم: قیمت پایانی برابر با 10.13 دلار، حجم برابر با 32000 سهم
5. روز پنجم: قیمت پایانی برابر با 10.11 دلار، حجم برابر با 23000 سهم
6. روز ششم: قیمت پایانی برابر با 10.15 دلار، حجم برابر با 40000 سهم
7. روز هفتم: قیمت پایانی برابر با 10.20 دلار، حجم برابر با 36000 سهم
8. روز هشتم: قیمت پایانی برابر با 10.20 دلار، حجم برابر با 20500 سهم
9. روز نهم: قیمت پایانی برابر با 10.22 دلار، حجم برابر با 23000 سهم
10. روز دهم: قیمت پایانی برابر با 10.21 دلار، حجم برابر با 27500 سهم

همانطور که مشاهده می کنید روزهای دو، سه، شش، هفت و نهم روزهای صعودی هستند، بنابراین این حجم معاملاتی به حجم تعادلی اضافه می شود. روزهای چهارم، پنجم و دهم روزهای نزولی هستند، بنابراین این حجم معاملات از حجم تعادلی کسر می شود. در روز هشتم، هیچ تغییری در حجم تعادلی ایجاد نمی شود زیرا قیمت پایانی تغییر نکرده است. با توجه به روزها، حجم تعادلی برای هر یک از 10 روز به صورت زیر است:

1. روز اول حجم تعاملی = 0
2. روز دوم حجم تعاملی = 0 + 30000 = 30000
3. روز سوم حجم تعاملی = 30000 + 25600 = 55600
4. روز چهارم حجم تعاملی = 55600 – 32000 = 23600
5. روز پنجم حجم تعاملی = 23600 – 23000 = 600
6. روز ششم حجم تعاملی = 600 + 40000 = 40600
7. روز هفتم حجم تعاملی = 40600 + 36000 = 76600
8. روز هشتم حجم تعاملی = 76600
9. روز نهم حجم تعاملی = 76600 + 23000 = 99600
10. روز 10 حجم تعاملی = 99,600 – 27,500 = 72,100

تفاوت بین اندیکاتور حجم تعادلی و تراکم/توزیع

حجم تعادلی و خط تراکم/توزیع از این نظر مشابه هستند که هر دو شاخص مومنتومی هستند و از حجم برای پیش‌بینی حرکت «پول هوشمند» استفاده می‌کنند. با این حال، این تنها تشابه این دو اندیکاتور است. حجم تعادلی، با افزودن حجم در صورت بالا بودن قیمت پایانی روز و کم کردن حجم در صورت پایین تر بودن قیمت پایانی یک روز محاسبه می‌شود.

فرمول مورد استفاده برای ایجاد خط تراکم/توزیع (Acc/Dist) کاملاً با حجم تعادلی نشان داده شده در بالا متفاوت است. فرمول تراکم/توزیع از موقعیت قیمت فعلی نسبت به محدوده معاملاتی اخیر آن استفاده می کند و آن را در حجم آن بازه زمانی ضرب می کند.

محدودیت های حجم تعادلی

یکی از محدودیت‌های اندیکاتور حجم تعادلی پیشرو بودن آن است، یعنی ممکن است پیش بینی هایی انجام دهد، اما سیگنال‌های ایجاد شده دقیق نیستند. به همین دلیل، مستعد تولید سیگنال های نادرست است. بنابراین می توان آن را با شاخص های تاخیری متعادل کرد. یک خط میانگین متحرک به اندیکاتور حجم تعادلی اضافه کنید و به دنبال شکاف های خط اندیکاتور حجم تعادلی بگردید. اگر اندیکاتور حجم تعادلی یک شکست همزمان ایجاد کند، می توانید یک شکست در قیمت را تأیید کنید.

یکی دیگر از نکات قابل ملاحضه در استفاده از اندیکاتور حجم تعادلی این است که افزایش حجم زیاد در یک روز می تواند اندیکاتور را برای مدت طولانی از کار بیندازد. به عنوان مثال، یک گزارش سود غافلگیرکننده، اضافه یا حذف شدن از یک شاخص، یا معاملات حقوقی ها در ابعاد گسترده می‌تواند باعث افزایش یا افت شاخص شود، اما افزایش حجم ممکن است نشان دهنده یک روند نباشد.

اندیکاتور حجم تعاملی (obv) در بورس چیست؟

برای معامله و سرمایه‌گذاری در بازار بورس باید به صورت دقیق از این بازار و نحوه صعود و نزول سرمایه‌ها مطلع باشید به همین جهت تحلیل‌گران روش‌هایی برای تحلیل این بازار به وجود آورده‌اند که با استفاده از آن می‌توان روند صعودی و نزولی بازار را پیش بینی کرد. تحلیل‌گران و معامله‌گران برای شناسایی روند و رفتار بازار از اندیکاتورها استفاده می‌کنند. اندیکاتورها در دو نوع تکنیکال و پیشرو موجود است که هر کدام به روش خود نشان دهنده میزان صعود و نزول بازار می‌باشد. اندیکاتور حجم تعاملی ovb نوعی اندیکاتور تکنیکال در گروه مومنتوم بوده که از جریان حجم جهت پیش بینی تغییرات قیمت سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع می‌توان گفت که اندیکاتور حجم تعاملی ovb تاکید زیادی بر حجم و رابطه آن با هر گونه سهام و قیمت آن تاکید دارد.

اندیکاتور حجم تعاملی (obv)

اندیکاتور حجم تعاملی که به آن obv نیزمی‌گویند تحت عنوان نشانگر حجم برای مدت کوتاهی شناخته می‌گردد که حجم معاملات و قیمت دارایی را در هم می‌آمیزد. Obv نشان دهنده قوی و یا ضعیف بودن حرکات می‌باشد. در واقع این اندیکاتور شاخص دو جریان مثبت و منفی معاملات را با جریان قیمت سهام مقایسه می‌کند و میزان پایداری روند شکل گرفته را مشخص می‌نماید. هنگامی که قیمت سهام از دوره قبل بیشتر باشد، این اندیکاتور روندی صعودی داشته و حجم کل مثبت تلقی می‌گردد و بالعکس در صورتی که قیمت سهام از دوره قبل قیمت پایین‌تری داشته باشد، حجم کل منفی در نظر گرفته می‌شود.

obv نشان دهنده چیست؟

نظریه پشت حجم تعاملی (obv مخفف عبارت on balance volume) مطابق با تمایز میان پول هوشمند یا همان سرمایه‌گذاران کمتر حرفه‌ای و خرد و سرمایه‌گذاران نهادی است. هنگامی که سرمایه‌گذاری صندوق‌های بازنشستگی و مشترک سهامی را خریداری می‌نمایند که سرمایه گذاران خرد قصد خرید آن را دارند، در این هنگام امکان دارد حجم افزایش پیدا کند اگر حتی قیمت به نسبت یکسان باقی بماند. در نتیجه این حجم افزایش یافته سبب بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود. در این هنگام، سرمایه‌گذاران بزرگتر، فروش خود را شروع کرده و سرمایه‌گذاران خرد نیز شروع به خرید می‌نمایند. به عنوان نمونه پول هوشمند امکان دارد قیمت یک دارایی را افزایش داده و پس از این که سرمایه‌گذاران دیگر پا به عرضه این دارایی گذاشتند، آن را بفروشد.

Obv مثبت چیست؟

همان طور که در بالا عنوان کردیم، obv روشی برای تشخیص روند جریان سهام است. در صورتی که نمودار شاخص obv سیری صعودی داشته باشد، نشان دهنده فشار مثبت بوده و این امکان وجود دارد که قیمت بازار را بالا ببرد. در این صورت اعلام می‌شود که obv روندی مثبت داشته و یا به نوعی obv مثبت است.

آیا obv یک شاخص پیشرو است؟

اندیکاتور پیشرو وسیله‌ای برای پیش بینی روند بازار در آینده است و به گونه‌ای طراحی شده که با استفاده از نمودار این اندیکاتورها معامله‌گران بتوانند حرکات و روند بازار را پیش از رسیدن زمان آ‌ ها پیش بینی کنند. در صورتی که معامله‌گر در کار خود حرفه‌ای باشد و بتواند به صورت دقیق از این اندیکاتور استفاده نمایند، این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که از روند قیمتی بازار پیش از فرا رسیدن آن مطلع شده و در این روند بهره بالایی ببرد. یکی از پیشرفته ترین اندیکاتور پیشرو، اندیکاتور obv است.

مزایای حجم تعاملی

استفاده از اندیکاتور حجم تعاملی باعث ایجاد حرکات سودآور شده و آیا obv یک شاخص پیشرو است؟ به معامله گران این امکان را می‌دهد که همواره از وضعیت بازار پیش از سرمایه‌گذاری مطلع شوند. ولی لازم به ذکر است که اندیکاتورها دارای محدودیت هستند و نمی‌توانند صد در صد وضعیت بازار را به صورت دقیق پیش‌بینی کند و در این راستا معامله‌گر نیز باید از تخصص و تجربیات خود نیز استفاده کرده تا بتواند به خوبی از این نمودار بهره ببرد.

اندیکاتور حجم تعاملی (obv) چگونه کار می کند؟

این اندیکاتور ساختاری ساده دارد. نحوه کار این اندیکاتور بدین صورت است که در انتهای معاملات روز، قیمت‌ها یا پایین تر و یا بالاتر است. در صورتی که قیمت‌ها بالاتر بسته گردد، عدد حجم معاملات مثبت بوده و به حجم معاملات روز پیش افزوده می‌شود و در صورتی که پایین‌تر بسته گردد، حجم معاملات منفی بوده و از حجم معاملات روز پیش کم می‌شود. در صورتی که در طول روز حجم معاملات ثابت باشد، شاخص حجم معاملات نیز تغییری نخواهد کرد. این نمودار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا وضعیت بازار در آینده را پیش بینی کرده و معامله‌ای سود آور داشته باشند.

سخن آخر!

ما در این مقاله از سری مقالات دلفین وست در ادامه مبحث اندیکاتورها در آیا obv یک شاخص پیشرو است؟ خصوص اندیکاتور حجم تعاملی obv صحبت کردیم. شما همراهان همیشگی این وب سایت می‌توانید سایر مطالب آموزشی بورسی را نیز مشاهده و مطالعه کنید. همچنین در صورت نیاز به مشاوره، کارشناسان ما سوالات شما در مبحث آموزش و سرمایه گذاری در بورس را کمترین زمان پاسخ‌گو هستند. نظرات، پیشنهادات، انتقادات و سوالات خود را در قسمت نظرات این پست با ما در میان بگذارید.