کال مارجین چگونه کار میکند؟

سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید که 100 سهم از کمپانی الف را با قیمت 100 دلار به‌ازای هر سهم خریداری می‌کند. سرمایه‌گذار نیمی از مبلغ سرمایه‌گذاری را از سرمایهٔ شخصی خودش تأمین می‌کند و نیمی دیگر از مبلغ مدنظر را با وام گرفتن (یا همان خرید با مارجین) تأمین می‌کند. بدین ترتیب سرمایه‌گذار با این شیوه می‌تواند 5000 دلار نیز برای سرمایه‌گذاری خود به‌دست آورد. یک سال بعد، قیمت هر سهم به مبلغ 200 دلار می‌رسد. سرمایه‌گذار سهام خود را با مبلغ کلی 20000 دلار می‌فروشد و 5000 دلار را به کارگزار عامل خود پس می‌دهد.

مارجین لول چیست؟

امروزه بحث بازار‌های مالی مثل بازار بورس، فارکس یا بازار ارز بیشتر از هر موقع دیگری داغ شده و عده زیادی درحال سودآوری و یا حتی ضرر کردن به واسطه این بازار‌ها هستند. امروز برای آشنایی بیشتر با این بازار‌ها به خصوص بازار فارکس و بورس، سراغ یک مفهوم پایه از بی شمار مفاهیم مربوط به این بازار رفتیم. در ادامه سعی می‌کنیم به سوال مارجین لول چیست، پاسخ جامع و کاملی دهیم؛ با ما همراه باشید.

فهرست عناوین مقاله :

­برای اینکه بتوانید به خوبی به درک درستی از مفهوم مارجین لول (Margin Level) برسید و بتوانید آن را به خوبی تعریف و بررسی کنید، ابتدا باید برخی از مفاهیم پایه دیگری را که کاملا به مفهوم مارجین لول وابسته هستند را بررسی کنیم تا با دید بازتری سراغ تعریف مارجین لول برویم.

مارجین چیست؟

مارجین یکی از مفاهیم اولیه سرمایه گذاری است؛ یعنی قبل از هر کاری شما با مفهوم مارجین سر و کار دارید. چه بخواهید و چه نخواهید، هنگام باز کردن یک معامله سر و کله مارجین پیدا می‌شود.

به طور کلی مارجین مبلغی است که شما باید برای باز کردن یا باز نگه داشتن معامله پرداخت یا سرمایه گذاری کنید. به بیانی ساده‌تر، مبلغی که شما باید برای یک معامله پرداخت کنید، همان مارجین است.

مارجین نوعی سند یا وثیقه هم حساب می‌شود که کارگزار برای تضمین این موضوع که شما می‌توانید به راحتی ضرر را پوشش دهید نزد خود نگه می‌دارد.

پس باید این نکته را در نظر بگیرید که معامله‌ای باز کنید تا با سرمایه شما همخوانی داشته باشد؛ به عبارتی دیگر، باید حواستان باشد که مبلغ مارجین از سرمایه جاری شما بیشتر نشود؛ زیرا در این صورت دچار ضرر و زیان شدیدی می‌شوید.

برای مثال، فرض کنید که شما برای انجام یک معامله مقدار ۱۰۰۰ دلار پول لازم دارید؛ با کمی مسامحه این ۱۰۰۰ دلار همان مارجین است. حالا فرض کنید سرمایه شما ۵۰۰۰ دلار است. در واقع شما با انجام معامله ۴۰۰۰ دلار برای شما اضافه می‌آید. این ۴۰۰۰ دلار فری مارجین است.

فری مارجین باقی مانده سرمایه شما بعد از سرمایه گذاری در معامله است. یعنی بعد از سرمایه گذاری مبلغ مارجین، هرچه از بالانس شما اضافه بیاید، فری مارجین است.

در واقع فری مارجین برای این محاسبه می‌شود تا شما امکان باز کردن یک معامله دیگر را علاوه بر معامله فعلی بسنجید تا مبلغ سرمایه بی استفاده نماند.

بالانس چیست؟

یکی دیگر از مفاهیمی که لازمه رسیدن به مفهوم مارجین لول است، مفهوم بالانس است. فهمیدن مفهوم بالانس بیشتر در بحث محاسبه مارجین لول به کار می‌آید.

بالانس مقدار پولی است که شما در حساب خود بدون باز کردن پوزیشنی دارید. درواقع بالانس همان پول ثابت شما است که فعلا نه قرار است از آن کم شود و نه قرار است به آن اضافه شود.

بنابراین اگر شما ۱۰۰۰۰ دلار در حساب خود داشته باشید و قصد باز کردن پوزیشنی را نداشته باشید، این ۱۰۰۰۰ دلار مبلغ بالانس شما است.

اکوئیتی چیست؟

مفهوم اکوئیتی مانند بالانس، از مفاهیمی است که برای محاسبه مارجین لول باید آن را بدانید. اکوئیتی تا حد بسیار زیادی به مفهوم بالانس مربوط است.

اکوئیتی هم می‌تواند از بالانس شما بیشتر باشد و هم می‌تواند کمتر باشد. در واقع اکوئیتی مبلغ جدید بالانس است که بعد از باز کردن پوزیشنی به دست می‌آید.

فرض کنید ۱۰۰۰۰ دلار بدون باز کردن پوزیشنی در اختیار دارید. این مبلغ بالانس است. اما اگر پوزیشنی باز کنید و وارد معامله‌ای شوید که ۲۰۰۰ دلار سود دارد، مبلغ اکوئیتی شما برابر می‌شود باد جمع بالانس و مقدار سود شما. به این ترتیب ۱۲۰۰۰ دلار مقدار اکوئیتی شما می‌شود.

البته این مبلغ تا موقعی که پوزیشن باز بماند اکوئیتی است. زمانی که پوزیشن بسته شود و شما این مبلغ را همچنان داشته باشید، ۱۲۰۰۰ دلار بالانس شما می‌شود.

برای اینکه راحت‌تر متوجه مفهوم اکوئیتی شوید، به این مثال توجه کنید:

فرض کنید شما قبل از اینکه وارد معامله‌ای شوید، ۲۰۰۰۰۰ دلار در حساب خود دارید؛ این مبلغ، همان بالانس است. در ادامه شما وارد یک معامله می‌شوید که ۱۰۰۰۰۰ دلار ضرر دارد. اکنون به جای بالانس از مفهوم اکوئیتی استفاده می‌کنیم زیرا شما رسما وارد معامله شدید. برای اینکه مقدار اکوئیتی را حساب کنید، باید مقدار ضرر را از بالانس خود کم کنید. نام دیگر اکوئیتی بالانس جاری است.

حال فرض کنید در همان وضعیت معامله بسته شود؛ اکنون دیگر به جای اکوئیتی دوباره وارد مفهوم بالانس می‌شوید. مبلغ ۱۰۰۰۰۰ دلار که تا زمان باز بودن پوزیشن اکوئیتی شما بود، اکنون بالانس شما است.

مارجین لول چیست؟

اکنون که به خوبی با مفاهیم اولیه مارجین لول آشنا شدید، بیایید بیشتر به خود بحث مارجین لول و بعد از آن کال مارجین بپردازیم.

مارجین لول در واقع یک نوع معیار برای بروکر است که با محاسبه آن، به شما امکان معامله یا عدم امکان معامله را گزارش می‌دهد.

بنابراین مفهوم مارجین لول یکی از مهم‌ترین مفاهیم است که قبل از هر اقدامی در پوزیشن جاری حتما باید به آن توجه لازم را داشته باشید تا بتوانید زودتر از هر زمانی برای اتفاقات آینده آماده باشید.

محاسبه مارجین لول

برای محاسبه مارجین لول باید ابتدا مفاهیمی چون اکوئیتی، مارجین و بالانس را بدانید تا بتوانید به راحتی سطح مارجین یا همان مارجین لول را محسابه کنید.

ما در ابتدای این مقاله سراغ تعریف مفاهیم ذکر شده رفتیم؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که قبل از ادامه دادن به مطالعه این مقاله، ابتدا باری دیگر مفاهیم ذکر شده در بالا را مرور کنید تا بدون دشواری این قسمت از مطلب را متوجه شوید.

به طور کلی مارجین لول برابر نسبت اکوئیتی به مارجین آن هم به درصد است. به بیانی دیگر، زمانی که شما اکوئیتی را بدست آورید و آن را بر مارجین تقسیم کنید و حاصل را بر ۱۰۰ ضرب کنید، درصد مارجین لول بدست می‌آید.

به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید مقدار بالانس شما ۲۰۰۰۰ دلار است. یعنی عملا بدون باز کردن پوزیشنی ۲۰۰۰۰ دلار در حساب خود موجودی دارید. در ادامه شما وارد یک معامله با مارجین ۲۰۰۰ دلار می‌شوید. این معامله برای شما همزمان ۴۰۰۰ دلار ضرر دارد. اکنون در این مسئله قصد داریم مقدار مارجین لول را مشخص کنیم.

برای محاسبه مارجین لول ابتدا باید اکوئیتی را بدست بیاریم؛ برای آشنایی با مفهوم اکوئیتی به ابتدای مقاله مراجعه کنید.

برای محاسبه اکوئیتی که همان بالانس شناور است، باید مقدار ضرر را یا سود در پوزیشن باز را به مقدار بالانس اضافه یا از آن کم کنیم.

در مثال بالا مقدار بالانس برابر است با ۲۰۰۰۰ دلار. بعد از باز کردن پوزیشن مبلغ ۴۰۰۰ دلار هم یک معامله ضررده داریم. اگر ۴۰۰۰ دلار را از ۲۰۰۰۰ دلار کم کنیم، مبلغ ۱۶۰۰۰ دلار برای ما باقی می‌ماند که همان مبلغ اکوئیتی یا بالانس جاری است.

اکنون با نگاهی دوباره به فرمول مارجین لول، به راحتی می‌توانیم مقدار آن را محاسبه کنیم. جهت یادآوری، برای محاسبه مارجین لول باید مقدار اکوئیتی را بر مقدار مارجین تقسیم کنیم و در نهایت برای به دست آوردن درصد آن، حاصل را برا ۱۰۰ ضرب کنیم.

در مثال بالا اکوئیتی برابر است با ۱۶۰۰۰ دلار که از تفاضل ۲۰۰۰۰ دلار با ۴۰۰۰ دلار به دست آمده است. مقدار مارجین هم طبق گفته مسئله ۲۰۰۰ دلار است. با تقسیم اکوئیتی بر مارجین عدد ۸ بدست می‌آید که وقتی بر صد ضرب شود، مقدار مارجین لول به دست می‌آید کال مارجین چگونه کار میکند؟ که برابر است با ۸۰۰ درصد.

کال مارجین چیست؟

کال مارجین یا مارجین کال (Margin Call) در واقع وضعیت نامطلوبی است که وابسته به عدد مارجین لول است. هر بروکری برای مارجین لول محدودیت خاص خودش را در نظر می‌گیرد. اما اکثر بروکر‌ها یا کارگزار‌ها مقدار ۱۰۰ درصد را برای محدودیت مارجین لول در نظر می‌گیرند.

اگر مارجین لول برابر ۱۰۰ درصد شود، شما در وضعیتی قرار می‌گیرید که نمی‌توانید پوزیشنی را باز کنید اما می‌توانید پوزیشن جاری را ببندید که برای شما ضررده بود است. در واقع اگر شما مبلغ مورد نیاز را به حساب خود واریز نکنید، ناچار به بستن پوزیشن جاری می‌شوید که در نهایت مبلغ حساب‌تان صفر می‌شود. مگر اینکه بازار تغییر رویه بدهد و ارزش‌ها جابه جا شود و مبلغ مارجین و اکوئیتی شما از حالت برابری در بیاید.

به وضعیتی که مقدار مارجین لول شما ۱۰۰ درصد شود، مارجین کال می‌گویند؛ در این حالت بالانس جاری یا اکوئیتی شما با مقدار مارجین که مبلغ مورد نیاز معامله است برابر می‌شود. اما اگر مبلغ ضرر شما بیشتر از موجودی حساب شما شود، حتی شما به کارگزار نیز بدهکار می‌شوید.

دلایل کال مارجین شدن شدن

کال مارجین شدن، یک وضعیت نا مطلوب است که به واسطه درصد ۱۰۰ مارجین لول ایجاد می‌شود. در واقع شما با انجام یکسری معاملات ناموفق، کال مارجین چگونه کار میکند؟ با این وضعیت روبه رو می‌شوید.

یکی دلایل مهم مارجین کال شدن، نداشتن سرمایه کافی برای وارد شدن به یک معامله است. اگر شما برای باز کردن یک پوزیشن، سرمایه کافی و مورد نیاز و حتی بیشتر از آن را نداشته باشید، نباید سمت آن معامله بروید، زیرا به امکان خیلی زیاد، با وضعیت کال مارجین و صفر شدن حساب‌تان مواجه می‌شوید.

بنابراین سعی کنید همیشه موجودی حساب‌تان را داشته باشید و مقدار سرمایه مورد نیاز را تا حد امکان تامین کنید؛ سپس باید وضعیت معامله‌ای که قرار است در آن سرمایه گذاری کنید را بررسی کنید. اگر با در نظر گرفتن همه احتمالات لازم، احساس کردید که ضرری محتمل نمی‌شوید، می‌توانید با خیال راحت معامله را آغاز کنید.

اما اگر به هر دلیلی احساس کردید که این معامله ضررده هستش، پیشنهاد می‌کنیم این ریسک بزرگ را قبول نکنید و وارد معامله نشوید تا با وضعیت مارجین کال مواجه نشوید. مقاله ریسک فری چیست؟و چگونه باید از آن استفاده کرد را بخوانید.

یکی دیگر از دلایل مارجین کال شدن، باز نگه داشتن یک معامله ناموفق به مدت طولانی است. اگر معامله‌ای برای شما زیان‌بار است، از آن خارج شوید و تا صفر نشدن موجودی سعی کنید پوزیشن را ببنید. اگر بیش از حد در زیان بمانید و از اهرم استفاده بیش از اندازه بکنید، به احتمال زیاد وارد وضعیت مارجین کال می‌شوید.

دلایل مارجین کال شدن در یک نگاه:

• سرمایه ناکافی و عدم تامین سرمایه مورد نیاز
• عدم بررسی و تحلیل معامله و پوزیشن قبل از وارد شدن به آن
• استفاده بیش از حد از اهرم
• باز نگه داشتن طولانی یک معامله ضررده و متقبل شدن زیان

استاپ اوت چیست؟

سطح مارجین کال در واقع سطح هشدار بروکر است. در این حالت شما وظیفه دارید که حساب خودتان را شارژ کنید تا معامله باز بماند؛ اما اگر نتوانید به هر دلیلی حساب خود را شارژ کنید، وارد سطح استاپ اوت می‌شوید.

به همین دلیل، اگر هشدار بروکر را در خصوص مارجین کال جدی نگیرید و حساب خود را شارژ نکنید، با استاپ اوت مواجه می‌شوید که در آن حالت پوزیشن شما به طور کلی بسته می‌شود و موجودی حساب صفر می‌شود.

سخن آخر

لازمه ورود به یک معامله در بازار‌های مالی، کسب اطلاعات مورد نیاز و پایه مربوطه است. اگر بدون آگاهی لازم وارد معامله شوید امکان اینکه در این معامله ضرر کنید بیشتر می‌شود. یکی از مفاهیم پایه و کاربردی که باید قبل از ورود به معامله آن را بدانید، مفهوم مارجین لول است. ما در بالا سعی کردیم شما را تا حدودی با این مفهوم و مفاهیم مربوط به آن آشنا کنیم.

نگاهی به مارجین و معیارهای سنجش آن در فارکس

مارجین یا مارجین تریدینگ بزرگترین وجه تمایز فارکس با دیگر بازارهای مالی است. به کمک مارجین شما این امکان را دارید تا با مقداری بیشتر از مبلغ واریزی خود وارد معامله شوید. هر حساب فارکسی برای مارجین تریدینگ با معیارهای زیر سر و کار دارد:

• بالانس یا مبلغ واریزی (Balance)
• مارجین مصرفی (Used Margin)
• مارجین آزاد (Free Margin)
• P/L تحقق نیافته
• دارایی (Equity)
• سطح مارجین (Margin Level)

هر یک از این معیارها برای سنجش المانی مهم در فارکس به کار برده می‌شود. برای مثال، بالانس به این معنی است که در هر لحظه در حساب شما چه مقدار پول موجود است.

در این مطلب از کافیکس قصد داریم نگاهی به مارجین و معیارهای سنجش آن داشته باشیم.

مارجین چیست؟

مارجین را می‌توان نوعی از سپرده یا ودیعه دانست که معامله‌گر نزد بروکر قرار می‌دهد تا بتواند معامله‌های خود را باز کند. دلیل اینکه به مارجین سپرده می‌گویند این است که باید ضمانتی نزد بروکر قرار بگیرد تا شما به عنوان معامله‌گر توانایی باز نگه داشتن معامله‌های خود را (تا وقتی که بسته شوند) داشته باشید.

عده‌ای تصور می‌کنند که مارجین همان هزینه یا کمیسیون تراکنش است اما مارجین قسمتی از سرمایه است که بروکر آن را از بالانس (سرمایه اصلی) برداشته و بلوک می‌کند تا شما بتوانید ترید خود را باز نگه دارید و در صورتی که معامله شما وارد ضرر شد، هنوز فرصت ماندن در معامله را داشته باشید.

به عبارتی تا زمانی که پوزیشن باز باشد، این بخش از سرمایه قفل خواهد ماند و به محض اینکه معامله بسته شود، مبلغ قفل شده یا همان مارجین به حسابتان بازمی‌گردد و حال می‌توانید دوباره برای باز کردن معامله جدید از آن استفاده کنید.

درگیری یا نیاز مارجین

مارجین درصدی از پوزیشن است و به ارزش مفهومی (Notional Value) پوزیشنی که تصمیم به باز کردن و ورود به آن را دارید اطلاق می‌شود.

میزان درگیری مارجین برای باز کردن یک پوزیشن بستگی به نوع ارز و همینطور بروکری دارد که با آن کار می‌کنید و می‌تواند درصدهای مختلفی مثل 2.5% ، 0.5% ، 1% ، 2% ، 5% ، 10% و حتی بیشتر باشد.

مارجین مورد نیاز چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

مارجین مورد نیاز یا Required Margin همان مبلغی و مقدار مشخصی از حساب است که در ابتدا به آن اشاره شد. در واقع با توجه به معامله‌ای که باز می‌کنید ، مقداری از سرمایه شما قفل می‌گردد که این مقدار همان Required Margin است.

زمانی که با حسابی مارجین دار به معامله می‌پردازید، مقدار مارجین مورد نیاز برای باز ماندن حساب شما با در نظر گرفتن حجم معامله به شکل درصدی محاسبه می‌گردد. علاوه بر این، این مقدار با توجه به ارز پایه مشخص می‌شود. در صورتی که ارز پایه با ارز حساب معاملاتی شما فرق کند، Required Margin لازم است که به ارز حساب شما تبدیل گردد.

برای محاسبه مارجین مورد نیاز می‌توانید از فرمول‌های زیر استفاده کنید:

در صورتی که ارز پایه و ارز حساب معاملاتی یکی باشد:

Required Margin = ارزش مفهومی درگیری مارجین

در صورتی که ارز پایه و حساب معاملاتی یکی نباشد:

Required Margin = ارزش مفهومی درگیری مارجین نرخ بین ارز پایه و ارز حساب

افرادی که در فارکس معامله می‌کنند، باید این را بدانند که قدرت آن‌ها برای باز کردن معامله چندان ربطی به میزان بالانس شما ندارد و موضوع مهم و اصلی مارجین است.

مارجین مصرفی چیست؟

هر معامله‌ای در فارکس مارجین مورد نیاز خود را دارد. زمانی که بیش از یک پوزیشن یا معامله باز به صورت هم زمان داشته باشید، با جمع کردن مارجین مورد نیاز تمام معاملات میزان مارجین مصرفی یا مارجین استفاده شده را به دست می‌آورید. در واقع، مارجین مصرفی (Used Margin) مقدار کل مارجین‌های مورد نیاز در پوزیشن‌های مختلف است.

اکوئیتی (Equity) چیست؟

اکوئیتی به ارزش فعلی حساب با در نظر گرفتن سود و زیان غیر واقعی گفته می‌شود. بنابراین زمانی که یک یا چند پوزیشن باز داشته باشید، تغییرات اکوئیتی را شاهد خواهید بود. پس Equity وضعیت بالانس پس از بسته شدن پوزیشن‌های باز است.

از آنجا که قیمت‌ها در بازار فارکس مدام در حال تغییر هستند، سود و ضرر معاملات هم در لحظه تغییر می‌کند و اکوئیتی پارامتری است که این تغییرات را نشان می‌دهد.

تفاوت بین بالانس و اکوئیتی در این است که مقدار بالانس با محاسبه سود و زیان معاملات بسته شده (سود و زیان واقعی) به دست می‌آید ولی اکوئیتی تأثیرات سود و زیان‌های شناور را به صورت لحظه‌ای در حساب اعمال می‌کند. بنابراین اگر پوزیشن بازی در بازار نداشته باشید، اکوئیتی و بالانس حساب با هم برابر خواهند بود.

برای محاسبه اکوئیتی می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

Equity = Account Balance + Floating Profits or Losses

فری مارجین (Free Margin) چیست؟

فری مارجین (Free Margin) به مقدار سرمایه‌ای اشاره دارد که حسابی تا کال مارجین یا استاپ اوت فاصله دارد. برای آشنایی بیشتر با کال مارجین می‌توانید سری به مقاله “دلایل مارجین کال و راه های جلوگیری از آن” بیندازید.

به عبارت دیگر، فری مارجین اختلاف بین اکوئیتی و مارجین مصرفی است. به این نوع مارجین، مارجین قابل استفاده (Usable Margin، Sable Maintenance Margin، Available Margin، Available to Trade) هم گفته می‌شود چرا که فری مارجین همان مقدار بودجه قابل دسترس برای انجام معاملات جدید است.

فری مارجین یا مارجین قابل استفاده دو مفهوم اصلی را در بر می‌گیرد:

• مقدار بودجه قابل دسترس برای ورود به پوزیشنی جدید
• مقدار بودجه مورد نیاز برای باز ماندن معاملات و تحمل ضرر و زیان‌ها

برای به دست آوردن فری مارجین باید اختلاف بین Equity و مارجین مصرفی را محاسبه کنید.

Free Margin = Equity – Used Margin

در صورتی که پوزیشنی باز با سودی شناور دارید، Equity حساب افزایش می‌یابد و این به این معنی است که فری مارجین شما بیشتر خواهد بود. در نتیجه سودهای متغیر منجر به افزایش اکوئیتی می‌گردد و این موضوع حاشیه آزاد را بیشتر می‌کند. در صورتی که پوزیشن‌های باز با ضررهای شناور درگیر باشند، کاهش Equity را خواهیم داشت. در پی این اتفاق حاشیه آزاد هم کم می‌شود.

فری مارجین مقدار پولی است که برای باز کردن معاملات جدید استفاده می‌گردد. زمانی که مقدار فری مارجین صفر یا کمتر باشد، امکان باز کردن معامله جدید وجود ندارد.

سطح مارجین چیست؟

سطح مارجین (Margin Level) به ارزش درصدی بر اساس مقدار اکوپیتی در مقابل مارجین مصرفی گفته می‌شود. به کمک این مفهوم بازار فارکس می‌توانید مقدار بودجه برای ورود به معاملات جدید را محاسبه کنید. هر قدر Margin Level حساب شما بیشتر باشد، مارجین بیشتری برای ورود به معاملات جدید دارید. درست برعکس، اگر که سطح مارجین شما کم باشد، برای باز کردن پوزیشن‌های جدید مارجین کمتری داشته و خطر مارجین کال یا استاپ اوت در انتظارتان خواهد بود.

پلتفرم‌های معاملاتی به صورت خودکار سطح مارجین را محاسبه می‌کنند و به نمایش می‌گذارند. با این حال برای محاسبه Margin Level می‌توانید فرمول زیر را به کار ببرید:

Margin Level = Equity / Used Margin 100%

در صورتی که هیچ معامله بازی نداشته باشید، سطح مارجین شما صفر خواهد بود. میزان سطح مارجین به شما خواهد گفت که امکان باز کردن پوزیشنی جدید را دارید یا خیر.

خرید با مارجین چیست؟

خرید با مارجین (Buy on Margin) زمانی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذار پول مورد نیاز برای خرید یک دارایی را با قرض گرفتن مبالغی از بانک یا کارگزار عامل خود به‌دست بیاورد.

خرید با مارجین اشاره به پرداخت اولیه‌ای دارد که به کارگزار جهت خرید دارایی انجام شده است. برای مثال، 10% از مبلغ پیش‌پرداخت شده و 90% هزینهٔ خرید نیز توسط کارگزار تأمین می‌گردد. سرمایه‌گذاران از سهم‌های مارجین‌پذیر در حساب کارگزاری‌شان به‌عنوان نوعی وثیقه استفاده می‌کنند.

قدرت خریدی که یک سرمایه‌گذار در حساب کارگزاری‌اش دارد بازتابی از مجموعه اندازهٔ پرداخت‌های دلاری‌ای است که او می‌تواند بدون هیچ ظرفیت مارجینی انجام دهد. معامله‌گرانی که بر روی کاهش قیمت سهم‌ها معامله می‌کنند (Short Sellers) از مارجین جهت انجام معاملات خود بهره می‌برند.

نکات مهم:

• خرید با مارجین بدین معنی است که شما در حال سرمایه‌گذاری با پولی هستید که از بانک یا کارگزاری خود قرض گرفته‌اید.
• خرید با مارجین در شدت بخشیدن به هر دو حالت سود و زیان معامله مؤثر می‌باشد.
• اگر موجودی حساب شما به زیر سطح مارجین حسابتان برسد، کارگزار شما می‌تواند تمام یا بخشی از پورتفوی شما را بفروشد تا حساب شما را از ضرر خارج کند.

درک خرید با مارجین

هیئت مدیرهٔ بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا سطح مارجین سهام را تعیین می‌کند. تا سال 2019، هیئت مدیره فدرال رزرو تعیین کرده است تا سرمایه‌گذار حداقل 50 درصد از مبلغ مورد نیاز برای خرید سهم را باید خودش پرداخت کند. سرمایه‌گذار می‌تواند 50 درصد باقی‌مانده را از بانک یا کارگزار عامل خود قرض بگیرد.

با وجود این وام‌ها، سرمایه‌گذاران باید در نهایت پول دریافت‌شدهٔ خود را به‌علاوهٔ بهرهٔ توافق شده پرداخت کنند. نرخ بهرهٔ ذکرشده بسته به کارگزاری‌های مختلف و مقدار پول وام‌داده شده تغییر می‌کند. بهرهٔ ماهانه هر ماهه در حساب شما در کارگزاری لحاظ می‌شود.

اساساً خرید با مارجین اشاره به سرمایه‌گذاری با پول قرض گرفته شده دارد. هر چند در این روش مزایایی موجود دارد، این کار برای سرمایه‌گذارانی است با سرمایهٔ اندک که می‌تواند بسیار ریسکی باشد.

خرید با مارجین چگونه کار می‌کند؟

سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید که 100 سهم از کمپانی الف را با قیمت 100 دلار به‌ازای هر سهم خریداری می‌کند. سرمایه‌گذار نیمی از مبلغ سرمایه‌گذاری را از سرمایهٔ شخصی خودش تأمین می‌کند و نیمی دیگر از مبلغ مدنظر را با وام گرفتن (یا همان خرید با مارجین) تأمین می‌کند. بدین ترتیب سرمایه‌گذار با این شیوه می‌تواند 5000 دلار نیز برای سرمایه‌گذاری خود به‌دست آورد. یک سال بعد، قیمت هر سهم به مبلغ 200 دلار می‌رسد. سرمایه‌گذار سهام خود را با مبلغ کلی 20000 دلار می‌فروشد و 5000 دلار را به کارگزار عامل خود پس می‌دهد.

برای اینکه متوجه نحوهٔ خرید با مارجین بشویم، باید این روند را بدون در نظر گرفتن مقدار هزینه‌های بهرهٔ ماهانه بررسی کنیم. هرچند میزان بهره بر روی مقدار سود و زیان‌ها تأثیرگذار است، اما مقدار این بهره در مقابل مارجین تعیین‌شده بسیار اندک و ناچیز می‌باشد.

سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید که 100 سهم از کمپانی الف را با قیمت 100 دلار به‌ازای هر سهم خریداری می‌کند. سرمایه‌گذار نیمی از مبلغ سرمایه‌گذاری را از سرمایهٔ شخصی خودش تأمین می‌کند و نیمی دیگر از مبلغ مدنظر را با وام گرفتن (یا همان خرید با مارجین) تأمین می‌کند. بدین ترتیب سرمایه‌گذار با این شیوه می‌تواند 5000 دلار نیز برای سرمایه‌گذاری خود به‌دست آورد. یک سال بعد، قیمت هر سهم به مبلغ 200 دلار می‌رسد. سرمایه‌گذار سهام خود را با مبلغ کلی 20000 دلار می‌فروشد و 5000 دلار را به کارگزار عامل خود پس می‌دهد.

در نهایت در این مثال سرمایه‌گذار سرمایهٔ خود را سه‌برابر می‌کند و با 5000 دلار سرمایه‌گذاری، 15000 دلار به‌دست می‌آورد. اگر معامله‌گر همان تعداد سهام را با پول خودش خریده بود، او تنها می‌توانست سرمایهٔ خود را از 5000 دلار به 10000 دلار برساند.

حال در نظر بگیرید که قیمت سهام به‌جای دو برابر شدن طی یک سال، به نصف خود و به مبلغ 50 دلار برسد. در این حالت سرمایه‌گذار تمام سهام خود را با مبلغی به‌اندازه 5000 دلار می‌فروشد. از آنجایی که او باید مبلغ 5000 دلار را به کارگزاری پس بدهد، پس او در این مدت 100 درصد ضرر کرده است. اگر او در این سرمایه‌گذاری از مارجین نیز استفاده نمی‌کرد، باز هم دچار ضرر می‌شد، اما فقط 50 درصد 5000 دلار، یعنی 2500 دلار از پولش را از دست می‌داد.

چگونه خرید با مارجین را انجام دهیم؟

کارگزار مبلغی تحت عنوان مارجین اولیه و مقداری نیز با عنوان “مارجین نگهداری – Maintenance margin” وضع می‌کند که این مبالغ باید در حساب معامله‌گر پیش از استفادهٔ او از مارجین وجود داشته باشند. (مارجین نگهداری حداقل مبلغی است که یک سرمایه‌گذار باید در حساب مارجین خود پس از خرید با مارجین داشته باشد. این مبلغ 25 درصد از ارزش کل دارایی‌های شخص است. این نرخ توسط بازار سهام نیویورک – NYSE و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی – FIRNA تعیین و تصویب می‌گردد.)
قرارداد اختیار معامله خرید (Call Option) چیست؟
این مقدار همچنین بستگی زیادی به میزان اعتبار شخص سرمایه‌گذار دارد. مارجین نگهداری برای کارگزاری لازم است، زیرا باید یک مبلغ حداقلی‌ای در حساب سرمایه‌گذار نزد کارگزار وجود داشته باشد.

در نظر بگیرید که سرمایه‌گذاری قصد دارد تا مبلغ 15000 دلار را برای سرمایه‌گذاری کردن بپردازد و مارجین نگهداری‌ای که توسط کاگزاری وضع شده است نیز 50 درصد از کل حساب این شخص است. اگر در طی زمان ارزش سهام شخص به زیر 7500 دلار برسد، شخص به اصطلاح “مارجین کال – Margin Call” شده و کارگزار می‌تواند دارایی‌های او را تا بازگشت اعتبار حسابش به 7500 دلار بفروشد. همچنین این امکان وجود دارد که خود سرمایه‌گذار دارایی‌های خودش را بفروشد و یا با پول نقد میزان کسری حساب را جبران نماید. اگر سرمایه‌گذار با تأمین مالی مورد نیاز جهت بازگشت حساب به‌سطح مارجینِ نگهداری موافقت نکند، کارگزار مجاز است تا دارایی‌های سرمایه‌گذار تا بازگشت به سطح مارجین نگهداری بفروشد.

چه کسانی باید از خرید با مارجین استفاده کنند؟

به‌طور کلی، افراد تازه‌کار در بازار به‌هیچ وجه نباید از خرید با مارجین استفاده کنند. زیرا این نوع خرید نیازمند سطح بالایی از تحمل ریسک دارد و باید هرگونه سرمایه‌گذاری به این شکل را به دقت رصد نمود. نگاه به افت ارزش سبد سهام (پورتفوی) برای بیشتر افراد به اندازه کافی استرس زا می‌باشد. علاوه بر این، پتانسیل بالای سقوط بازار و افت شدید قیمت‌ها همواره وجود دارد. این خود باعث افزایش هر چه بیشتر ریسک حتی برای سرمایه‌گذاران با تجربه می‌شود.

با این حال، مبلغ برخی از انواع معاملات مانند معاملات آتی کالا، همواره توسط خرید با مارجین تأمین می‌شود. اما در معاملات دیگر مانند قراردادهای اختیار معامله (Option Contracts)، باید تماماً به‌صورت نقد پرداخت شوند. برای اکثر سرمایه‌گذارانی که تمرکز اصلی‌شان را بر روی بازارهای سهام و اوراق قرضه معطوف کرده‌اند، خرید با مارجین تنها ایجاد ریسک غیرضروری برای آنها می‌کند.

تجربه یا نظر خود را در مورد خرید با مارجین به اشتراک بگذارید. آیا تا به حال کال مارجین شده اید؟

معاملات مارجین (Margin Trading) در ارزهای دیجیتال چیست؟

معامله مارجین، روشی برای خریدوفروش و معامله دارایی است که از سرمایه‌ای که توسط شخص ثالث تامین و فراهم می‌شود، بهره می‌گیرد. در مقایسه با انواع روش‌های معمولی معامله، حساب‌های مارجین به معامله‌گران با استفاده از اهرم‌ها، امکان دسترسی به مقادیر بیشتری از سود (و همچنین ضرر) را می‌دهند. در ادامه با ارز دیجیتال همراه باشید تا نگاه دقیق‌تری به مفهوم مارجین تریدینگ بیاندازیم.

سرمایه‌گذاران نترسی که احساس می‌کنند نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال به‌اندازه کافی هیجان‌انگیز نیست، می‌توانند از امکانات معاملات مارجین که امروزه بسیاری از صرافی‌ها آن را ارائه می‌دهند، استفاده کنند.

معاملات مارجین با استفاده از اهرم، می‌تواند از لحاظ تئوری سود بسیاری را به ارمغان آورده و همچنین ممکن است نقطه مقابل آن نیز رخ دهد که سرمایه‌ای بیش از حد انتظارتان را از دست بدهید. به همین ترتیب، برخی از صرافی‌ها، انتظار بیشتری از تریدرهای مارجین داشته و در تأیید هویت آنها سخت‌گیری بیشتری را اتخاذ کرده یا حتی شروطی را برای واجد شرایط بودن آنها تعیین می‌کنند.

اکنون قصد داریم نگاه مختصری به تعریف مارجین تریدینگ و نحوه انجام آن انداخته و خطرات و مزایای احتمالی آن را مورد بررسی قرار دهیم.

معاملات مارجین به زبان ساده

معاملات مارجین در ارزهای دیجیتال، تفاوت عمده‌ای با معاملات مارجین مربوط به اوراق بهادار سنتی‌تر مانند سهام و اوراق قرضه ندارد. ایده اصلی این است که شما سرمایه اولیه خود را توسط قرض گرفتن پول و استفاده از اهرم، افزایش می‌دهید. این مسئله معمولاً توسط یک نسبت، بیان می‌شود.

برای مثال، سپرده گذاری ۵ دلاری به‌وسیله اهرمی با نسبت ۵:۱ (یک به پنج) به این معناست که شما در بازار آزاد به میزان ۲۵ دلار شرط می‌بندید. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که شما باید در هر حال، پول قرض گرفته شده را بازگردانید. پس در تمام معاملات مارجین، سود به‌دست آمده باید به‌گونه‌ای تخمین زده شود که علاوه بر وام دریافت شده، کارمزد مربوط به پول اضافی قرض گرفته‌شده را نیز تحت پوشش قرار دهد.

معامله مارجین می‌تواند برای هر دو موقعیت فروش استقراضی (short) و خرید استقراضی (long) مورد استفاده قرار گیرد. موقعیت خرید استقراضی نشان‌دهنده این فرض است که با افزایش قیمت دارایی معامله‌گر سود می‌کند و موقعیت فروش استقراضی درست برعکس آن با کاهش ارزش دارایی معامله‌گر به سود می‌رسد.

فرض کنید که فردی یک بیت کوین دارد. او پیشبینی میکند که قیمت بیت کوین از ۳,۰۰۰ دلار به ۵,۰۰۰ دلار برسد و یک معامله مارجین با اهرم ۵ انتخاب می‌کند. در این صورت، گویی که فرد مورد نظر حالا ۵ بیت کوین دارد و اگر قیمت به ۵,۰۰۰ دلار برسد سودش ۵ برابر بیشتر از وقتی است که با یک بیت کوین سرمایه‌گذاری کند. اما از سوی دیگر، اگر این فرد اشتباه کرده باشد و قیمت کاهش یابد، صرافی از پول اولیه او نسبت به ضرر صورت گرفته کم می‌کند یا حتی ممکن است تمام پول او را بردارد.

دو قسمت اصلی برای بازار مارجین تریدینگ وجود دارد. اولین قسمت، معاملات مارجین در بازار نقدی است.

در این‌گونه از معاملات، مبالغ قرض گرفته‌شده باید به‌محض اتمام معامله عودت داده شود. این ساز و کار معمولاً توسط صرافی‌ها و از طریق سیستم وام‌دهی همتا به همتا انجام می‌پذیرد. به عبارت دیگر، یک نهاد دادوستد مجزا مبالغ قرض گرفته‌شده را تأمین کرده و انتظارات از این نهاد برای تأمین پرداخت‌ها (با بهره یا کارمزد معامله) بالاست.

تصویری از صرافی بیت‌مکس که معاملات مارجین ارزهای دیجیتال را ارائه می‌دهد

این مسئله به‌نوبه خود باعث ایجاد آستانه تسویه خواهد شد. اگر میزان بدهی معامله‌کننده بیشتر از ارزش کل تضمین باشد، وام‌دهنده می‌تواند فراخوان مارجین (margin call) انجام دهد تا مطمئن شود که خواهد توانست پول قرض داده شده خود را پس بگیرد. این مسئله به خودی خود به دو سطح تقسیم می‌شود.

اولین بخش یک حد مجاز اولیه که معامله‌گران را از ایجاد موقعیت‌های نامعقول بازمی‌دارد و حد مارجین پایین‌تر که در صورت نزول معامله‌گر به قلمرو خسارت است، یک مارجین کال فوری را فراخوانی می‌کند.

دومین بخش عمده معاملات مارجین، مبادله مشتقات است. مشتقات، همانطور که از نامشان پیداست ابزارهایی مالی هستند که در لایه‌ای بالاتر از دارایی اصلی ایجاد شده‌اند که آشناترین نوع آن، معاملات آتی هستند. هنگامی‌که تریدر یک معامله مارجین را در بازار مشتقات انجام می‌دهد، خود دارایی اصلی دست‌نخورده باقی‌مانده و طرفین متقابل قرارداد آتی انتخاب می‌شوند.

همچنین، وامی وجود ندارد که خود به خود بازگردانده شود. با این حال، صرافی باید خود را در مقابل برخی از معاملاتی که ضرر‌ده هستند مصون نگه دارد. صرافی‌های مختلف، مکانیزم‌های متفاوتی برای دوری از این مخاطرات دارند. برخی از آنها به هنگام فراخوان مارجین از تریدرها جانب‌داری می‌کنند در حالی که سایر صرافی‌ها، بدهی‌های حاصله را از منابع بیمه خود تأمین می‌کنند.

موضع معاملاتی خرید و فروش استقراضی

به‌کارگیری موضع معاملاتی خریدوفروش استقراضی، در بطن معاملات مارجین قرار دارد. در موضع معاملاتی خرید فرض بر این است که ارزش دارایی تحت معامله درنهایت افزایش خواهد یافت در حالی که در فروش استقراضی پیش‌فرض معامله این است که ارزش دارایی‌ها با گذر زمان کاهش خواهد یافت. هر دوی این مفاهیم می‌توانند در اهرم به‌کار گرفته شوند.

مواضع معاملاتی خرید مفاهیم آشنایی هستند. به این معنا که وقتی یک تریدر، ارزهای دیجیتالی یا سهام دیگری را خریداری کرده و منتظر می‌ماند تا قیمت آن از قیمت خرید خود بالاتر رود، در واقع از این مفهوم استفاده کرده است. در واقع، این مسئله همان جمله مشهور «خرید در قیمت پایین، فروش در قیمت بالا» را بیان می‌کند.

معاملات مربوط به فروش استقراضی در ابتدا نامعقول به نظر می‌رسند. در واقع یک تریدر با استفاده از ابزار مالی، ارزهای دیجیتال یا اوراق بهاداری را می‌فروشد که فعلاً مالک آنها نیست. در این‌گونه معاملات هدف این است که دارایی‌های فروخته‌شده را هنگامی‌که قیمتشان به‌طور قابل‌توجهی پایین آمد، بازخرید کنید.

شاید این مفاهیم کمی گنگ به نظر برسند اما مقایسه ساختار این معاملات، در درک آن به شما کمک خواهد کرد. مواضع معاملاتی خرید، نوعی از معامله است که در آن مطمئن هستید که با خرید کنونی یک دارایی و فروش آن در آینده، به سودآوری خواهید رسید. اما در معاملات فروش استقراضی، معامله‌کننده بر این باور است که دارایی موردنظر در طی زمان افت قیمتی خواهد داشت.

مخاطرات و مزایای احتمالی

معامله کردن به صورت مارجین، ذاتا خطرناک‌تر و پرریسک‌تر از معامله معمولی است؛ اما وقتی صحبت از ارزهای دیجیتال است، ریسک این نوع معامله بیشتر هم می‌شود. با توجه به نوسان بسیار زیاد در بازار ارز دیجیتال، تریدرهای مارجین ارز دیجیتال باید بیشتر مراقب باشند.

حقیقت این است که اهرم بکار گرفته‌شده در معاملات، حکم پول را داشته و یا حداقل در مورد معاملات مشتقات که باید دارایی استفاده‌شده در معامله، قرض گرفته شود نهایتاً باعث ایجاد موقعیت مطلوبی خواهد شد. چیزهای کمی در دنیا رایگان هستند. خصوصاً زمانی که صحبت از پول باشد. پس یک تریدر باید انتظار خروجی‌های بزرگی را از معاملات خود داشته باشد تا بتواند اصل مبلغ وام گرفته‌شده، به همراه کارمزدهایش را به‌راحتی تسویه کند.

خطر واقعی زمانی رخ می‌دهد که فراخوان مارجین صادر شده باشد. تریدر، در معرض خطر از دست دادن تمام سرمایه‌گذاری اولیه خود قرارگرفته و حتی در شرایطی که فراخوان مارجین به‌موقع صادر نشود تا از ورود تریدر به منطقه ضرر جلوگیری کند، می‌تواند باعث شود که وی بیش از آنچه که سرمایه‌گذاری کرده است را از دست بدهد. پس معاملات مارجین یکی از معدود روش‌های مبادله است که ممکن است در آن مبلغی را بدهکار شوید که ارزش آن بیشتر از سرمایه اولیه‌تان بوده است. در دنیای قماربازان، این روند به‌عنوان دامنه‌ای از پول‌های قرض داده‌شده با ربا شناخته می‌شود. وامی با درصد سود بالا که برای اهداف مشکوکی مثل شرط‌بندی با خطر بالا، گرفته می‌شود. قماربازان امیدوارند مبلغی که برنده خواهند شد، آن وام و درصد ربای وام را پوشش دهد. اگر درنهایت این‌گونه نباشد، زمینه برای ایجاد فیلم‌های کلاسیک مافیایی مناسب خواهد بود.

معاملات ارزهای دیجیتال، به خودی خود کاملاً خطرناک نیستند ولی در حوزه مارجین تریدینگ، هنوز هم خطر از دست دادن سرمایه بسیار بالاست. صرافی‌های بسیاری درنتیجه ارائه خدمات معاملات مارجین، به دستکاری بازار متهم شده‌اند.

در پایه این مفهوم، جهش قیمتی وجود دارد. جهش قیمتی زمانی رخ می‌دهد که تقاضا برای خرید یک ارز دیجیتال بالا بوده و عرضه آن محدود باشد. هنگامی‌که سری متوالی از تقاضا انباشته شود، جهش سریع قیمت‌ها را به دنبال خواهد داشت. این اتفاق باعث خواهد شد که معاملات استقراضی دیگر به موقعیت فراخوان مارجین رسیده، قیمت‌ها بالاتر و بالاتر رفته و جهش‌های قیمتی بیشتری به وجود آید. سر انجام در پایان روز معاملاتی، یک جهش قیمتی باعث نوسانی بزرگ در افزایش قیمت خواهد شد.

بنا به گزارشات، برخی از صرافی‌ها در ایجاد این طعمه‌های استاپ-لاس (stop-loss) برای جمع‌آوری کارمزدهای فراخوان مارجین، مشارکت می‌کنند. با این حال، نهنگ‌ها یا همان تریدرهایی که موقعیت‌های ویژه‌ای در بازار ایجاد می‌کنند، اغلب اوقات باعث شرایط بحرانی بازار هستند. برای ایجاد یک جهش قیمتی، نهنگ نیازمند ایجاد موقعیت استقراضی است که به‌اندازه کافی بزرگ باشد تا با به‌کارگیری بخشی از این موقعیت، یک جهش قیمتی را پدید آورد. سپس بقیه موقعیت‌های استقراضی خود را به‌تدریج و با برنامه‌ای مشخص در بازار وارد می‌کند تا روند صعودی قیمت را حفظ کند. درنتیجه ارز دیجیتال موردنظر شاهد افزایشی مصنوعی در قیمت خود بوده و نهنگ موردنظر، روز معاملاتی خود را با سود بسیار بالای به‌دست آمده از بازی دادن موقعیت استقراضی خود تمام می‌کند.

یک بازی حرفه ای

با توجه به دشواری‌هایی که در ایجاد یک معامله حساب‌شده مارجین وجود داشته و پتانسیل شدید ضرر و زیان موجود در معامله‌ها که توسط صرافی‌ها یا معامله گران ایجاد می‌شود، تعداد محدودی از صرافی‌ها مانند بیتمکس و بایننس معاملات مارجین را ارائه می‌دهند. این صرافی‌ها اغلب از معامله‌گران مارجین درخواست می‌کنند که مدرکی معتبر از وضعیت مالی‌شان ارائه دهند. برای صرافی‌ها مناسب به نظر می‌رسد که این حوزه از دنیای وسیع بی‌قانون ارزهای دیجیتال را، خودشان قانون‌گذاری کنند. خطرات معاملات مارجینی که قانون‌گذاری نشده‌اند، این است که فقدان سرمایه در این معاملات می‌تواند به چند برابر موقعیت اولیه تبدیل شده و نقدینگی بازار ارزهای دیجیتال را در معرض خطر قرار دهد.

مارجین تریدینگ یک بازی حرفه‌ای است که مخاطرات و ریسک‌های آن نیز حرفه‌ای می‌باشد. با این وجود باید آگاه باشید که صرف‌نظر از توانایی‌های تریدینگ شما، بازار ممکن است بر خلاف پیش بینی‌های شما حرکت کند. جهش‌های مصنوعی قیمت ارزهای دیجیتال حتی ممکن است با تلقین روند صعودی، معامله گران عادی را به دام بیاندازد. البته این جهش مصنوعی به‌محض اتمام معاملات کاذب، به‌سرعت فروکش خواهند کرد.

کال مارجین چیست؟

در این مقاله به صورت مفصل بررسی می‌کنیم که کال مارجین چیست و چگونه می‌توان حساب را از این وضعیت خارج کرد.

به گزارش برنا، کال مارجین، به وضعیتی گفته می‌شود که میزان ضرر معاملات در بازار آتی از حد مجاز آن (۳۰ درصد وجه تضمین اولیه) بیشتر شده و اخطاریه افزایش وجه تضمین جبرانی صادر شده باشد. با توجه به وجه تضمین اولیه کنونی چنانچه میزان موجودی حساب شما، از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه، کمتر شود اصطلاحا گفته می‌شود حساب شما در وضعیت کال مارجین قرار دارد. در این مقاله به صورت مفصل بررسی می‌کنیم که کال مارجین چیست و چگونه می‌توان حساب را از این وضعیت خارج کرد.

منظور از کال مارجین چیست؟

با اتخاذ موقعیت و داشتن موجودی حساب به اندازه وجه تضمین مورد نیاز تا ۳۰ درصد ضرر مجاز هستید و چنانچه میزان ضرر بیشتر از ۳۰ درصد شود، اخطاریه مارجین کال برای شما صادر خواهد شد. شخصی که در وضعیت مارجین کال قرار گرفته است، لازم است حداکثر تا یک ساعت پس از شروع بازار (۱۱:۳۰) روز کاری بعد، وجه جبرانی لازم را به حساب عملیاتی خود واریز کند یا به تعداد لازم موقعیت‌های خود را ببندد (آفست کند) . برای درک بهتر مطلب یک مثال را بررسی می‌کنیم:

موجودی حساب آقای «الف» پس از پایان معاملات و با داشتن دو موقعیت باز برابر با ۱میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شود. با توجه به وجه تضمین ۱ میلیون و ۱۵۰ هزارتومانی، حداقل مبلغی که باید در حساب ایشان باشد برابر با ۱ میلیون ۶۱۰ هزار تومان است و از آنجایی‌که موجودی حساب کمتر از حداقل وجه تضمین شده است، لذا آقای «الف» در وضعیت مارجین کال قرار می‌گیرد.

اگر او قبل از اتمام جلسه معاملاتی، موجودی حسابش را به مبلغ ۱ میلیون و ۶۱۰ هزار تومان می‌رساند، دیگر در وضعیت مارجین کال قرار نمی‌گرفت؛ ولی باتوجه به عدم شارژ حساب تا مبلغ حداقل وجه تضمین، مشتری مذکور مارجین شده و موظف است یکی از دو تصمیم زیر را حداکثر تا ساعت ۱۱:۳۰ روز کاری بعد اتخاذ کند:

• حساب خود را تا میزان ۲ میلیون و۳۰۰ هزار تومان (وجه تضمین اولیه برای دو قرارداد) افزایش بدهد.
• یکی از موقعیت‌های خود را ببندد.

در غیر این صورت، کارگزار موظف است موقعیت وی را به تعداد لازم (به اندازه‌ای که از موجودی وجه تضمین اولیه کمتر نباشد) ببندد. چنان چه طی جلسه کال مارجین چگونه کار میکند؟ معاملاتی آن روز به دلیل وجود صف خرید یا فروش، کارگزار نتواند موقعیت مشتری را ببندد، پس از پایان جلسه معاملاتی بازار جبرانی برای بستن موقعیت‌های افراد مارجین شده تشکیل می‌شود.

وضعیت At Risk چیست؟

زمانی که بخواهیم بررسی کنیم کال مارجین چیست به مفهوم ات ریسک نیز برخورد می‌کنیم. At Risk به وضعیتی از حساب عملیاتی (در اختیار بورس) مشتریان اطلاق می‌شود که موجودی حساب کمتر از میزان وجه تضمین اولیه می‌شود اما موجودی همچنان بیشتر از حداقل وجه تضمین(۷۰ درصد وجه تضمین اولیه) است.

در واقع، هنگامی که موجودی حساب عملیاتی مبلغی بین وجه تضمین اولیه و حداقل وجه تضمین باشد اصطلاحا می‌گویند حساب در وضعیت At Risk قرار دارد. لازم به ذکر است مشتریانی که در وضعیت At Risk قراردارند برای اخذ موقعیت جدید می‌بایست ابتدا موجودی حساب خود را به میزان وجه تضمین اولیه برسانند. به عبارت دیگر میزان مبلغی که کمتر از وجه تضمین اولیه است را به حساب خود واریز کنند؛ سپس با واریز مبلغی به اندازه وجه تضمین لازم اقدام به اخذ موقعیت جدید کنند. اگر فقط مبلغی به اندازه وجه تضمین اولیه واریز شود، مشتری نمی‌تواند موقعیت جدید بگیرد.

بازار جبرانی چیست؟

بازار جبرانی برای بستن موقعیت‌های بازخرید یا فروش مشتریان مال کارجین که موفق به واریز وجه نشده‌اند و به دلیل شرایط بازار (نبود طرف مقابل معامله یا صف خریدوفروش) که امکان بستن معامله آن‌ها در بازار وجود ندارد، تشکیل می‌شود. بازار جبرانی شامل شش دوره ده‌دقیقه‌ای حراج تک قیمتی است. دوره حراج تک قیمتی شامل یک دوره پیش گشایش و یک حراج تک قیمتی است.

داﻣﻨﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﻗﻴﻤﺖ در دوره‌ﻫﺎی اول ﺗﺎ ﺷﺸﻢ ﺣﺮاج ﺗﻚ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ۳،۶،۹،۱۲،۱۸،۲۷ درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺴﻮﻳﻪ روز ﻛﺎری ﻗﺒﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ‌شود.

در ابتدای هر دوره حراج تک قیمتی، قراردادهای مشتریان بدهکار بر اساس لیست اعلامی اتاق پایاپای و به ترتیب اولویت زمانی باز کردن موقعیت تعهدی، با قیمت حداقل مجاز دامنه نوسان قیمت آن دوره در سامانه معاملاتی قرار می‌گیرد. کارگزاران جهت معامله می‌توانند در مدت ۵ دقیقه‌ای دوره پیش گشایش رقابت کنند. در پایان ۵ دقیقه، سامانه معاملاتی، عملیات حراج تک قیمتی را انجام خواهد داد.

جرائم عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل کالا چیست؟

چنانچه تا نیم ساعت پس از اتمام جلسه معاملاتی ۲ روز کاری مانده به تاریخ سررسید، گواهی آمادگی تحویل برای دارندگان موقعیت باز ارائه نشود قرارداد آتی آن‌ها بر اساس قیمت تسویه روز پایان مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل، تسویه نقدی شده و مشمول جریمه‌های ذیل می‌شوند:

جریمه عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل از طرف دارندگان موقعیت تعهدی بازخریدوفروش به میزان یک درصد ارزش کل قرارداد بر اساس قیمت تسویه همان روز معاملاتی قرارداد آتی است. این مبلغ از حساب نکول کننده کسر شده و به حساب طرف مقابل واریز می‌شود.

جرائم عدم واریز وجه توسط خریدار چیست؟

با توجه به تعهدی بودن بازار آتی سکه، در صورت عدم ایفای تعهد از طرف هر یک از معامله گران (خریدار یا فروشنده) بورس کالا جرائمی برای آن‌ها در نظر گرفته است. در ادامه به شرح جرائم مربوط به عدم واریز وجه توسط مشتری خریدار خواهیم پرداخت.

چنانچه دارندگان موقعیت بازخرید، تا ساعت ۱۲:۰۰ روز کاری پس از آخرین روز معاملاتی، وجه ارزش قرارداد (بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی) را به حساب عملیاتی خود واریز نکنند، مشمول جریمه‌ای به میزان یک درصد ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی می‌شوند. این مبلغ از حساب خریدار کسر شده و به حساب طرف مقابل (فروشنده) واریز می‌گردد. همچنین درصورتی‌که قیمت بازار نقدی دارایی پایه (سکه تمام بهار آزادی) از قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی کمتر باشد، تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری فروشنده از خریدار اخذ می‌گردد.

لازم به ذکر است مهلت تعیین‌شده برای واریز وجه، به هیچ وجه قابل تمدید نیست و حتی یک ثانیه پس از اتمام مهلت، خریدار مشمول جریمه خواهد شد. نکته حائز اهمیت در رابطه با جریمه عدم واریز وجه این است که چنانچه خریدار بخشی از کل مبلغ قرارداد را واریز کند، تنها آن دسته از قراردادهایش که موجودی حساب مشتری برای آن کفایت کند، خرید شده و مابقی نکول می‌شود.

جرائم عدم تحویل کالا از طرف فروشنده چیست؟

همان‌گونه که جرائمی برای عدم واریز وجه توسط مشتری خریدار وجود دارد، در صورت عدم تحویل سکه از طرف مشتریان فروشنده نیز جرائمی اجرا خواهد شد.

علاوه بر این، کارمزد تسویه و تحویل هر دو سر معامله به نفع بورس از مشتری نکول کننده دریافت خواهد شد . نکته حائز اهمیت در رابطه با جریمه عدم تحویل سکه این است که چنانچه فروشنده بخشی از تعداد سکه‌های تعهد شده را تحویل ندهد و یا برخی از سکه‌ها در صورت کارشناسی شدن غیراستاندارد شناسایی شوند، تنها آن دسته از قراردادهایش که شامل ۱۰ سکه تمام بهار آزادی هستند، تحویل و تسویه شده و مابقی قراردادها نکول می‌شود.

در این مقاله بررسی کردیم که کال مارجین چیست و به چه علت ایجاد می‌شود. در ادامه به نکات مهمی نظیر بازار جبرانی و انواع زیان‌هایی که متوجه فروشنده و خریدار می‌شود، اشاره کردیم. کال مارجین در بازار آتی رخ می‌دهد و در بازار سهام یا اوراق بهادار تهران شاهد آن نیستیم. پیشنهاد می‌کنیم قبل از شروع معاملات در بازار آتی نیز از فرآیند مال کارجین در بازار آتی اطلاع کافی داشته باشید. این اطلاعات مهم در بازار، کمک شایانی به مدیریت معاملات شما خواهد داشت.