بانک جامع اطلاعات مالی ایران (Iran Financial Data Bank (IFDB
طراحی و انتشار ابزارهای مالی در کنار ایجاد نهادهای مالی جدید در یک دهه گذشته، سبب شد تا بازار سرمایه ایران روند پرشتابی برای توسعه داشته باشد. این توسعه مستمر بازار، اطلاعات بسیار زیاد و در عین حال پراکندهای را در بخش های مختلف بازار تولید کرد که گردآوری و تجمیع این اطلاعات و ارائه آن در قالبهای نوین ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
این ضرورت، مرکز مالی ایران را بر آن داشت تا با توجه به موضوع فعالیت خود و ترکیب منحصر به فرد سهامداری نسبت به طراحی برنامه کاربردی موبایل (اپلیکیشن) بانک اطلاعات مالی ایران ( IFDB ) اقدام نماید. برای تهیه این محصول از سه ماهه پایانی سال 1395 گردآوری دادهها انجام و همزمان کار طراحی اپ آغاز شد و خوشبختانه همزمان با نمایشگاه بینالمللی بورس، بانک و بیمه از نسخه اندروید این اپ با حضور ریاست محترم سازمان بورس و اوراق بهادار رونمایی شد. و پس از آن با تلاشها و پیگیریهای صورت گرفته هم اکنون این محصول در نسخههای اندروید و iOS قابل دسترسی است و نخستین محصول موبایلی بانک اطلاعاتی در بازار سرمایه ایران است که توسط مرکز مالی ایران عرضه شده است.



ویژگیها:
IFDB شامل اطلاعات ابزارهای مالی و کالای قابل معامله در بورسهای کشور و مشخصات نهادهای مالی ایران است. در بخش ابزارهای مالی، با تقسیمبندی این ابزار بر حسب سهام، اوراق بدهی و مشتقه اطلاعات معاملاتی هر یک از ابزارها برحسب نماد قابل مشاهده است. همچنین اطلاعات صندوقهای سرمایهگذاری، کالای قابل معامله در بورس انرژی ایران و بورس کالای ایران نیز در بخشهای دیگر ارائه شده است. این امکان برای کاربران وجود دارد تا به ابزارها و کالاها بر حسب بورسها و بازارهای آنها نیز دسترسی پیدا کنند.
در یکی دیگر از بخشهای این برنامه، اطلاعات موسسات و نهادهای فعال در بازار مالی ایران به تفکیک نهاد ناظر (بانک مرکزی، سازمان بورس و اوراق بهادار و بیمه مرکزی) ارائه شده است.
همچنین اطلاعات کلیه ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران و ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار؛ کلیه شرکتها و شخصیتهای حقوقی عرضه کننده کالا در بورس های کالایی نیز گردآوری شده است.
بر اساس برنامهریزی صورت گرفته، توسعه این محصول در دستور کار مرکز قرار گرفته است و بزودی قابلیتهای جدیدی بر روی این محصول ارائه میشود.
منابع:
مرکز مالی ایران، دادهها و اطلاعات موجود در برنامه را از طریق منابع زیر گردآوری کرده است.
فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟ ریسک کدام کمتر است؟
به دلیل افزایش علم و آگاهی در خصوص بازارهای مالی، اخیرا مفهوم بورس را زیاد از زبان دوست و آشنا میشنویم. همانطور که میدانید در بازار بورس، سهام شرکتهای بورسی خرید و فروش میشوند و شما با این معامله میتوانید سرمایه خود را افزایش دهید. اما حدودا ۱۴ سال است که در کنار بازار بورس، بازار دیگری به نام فرابورس هم ایجاد شده است. این دو بازار با وجود شباهتهای زیاد، با یکدیگر تفاوت هم دارند که دانستن این تفاوتها به سرمایهگذاری بهتر شما در بازار سرمایه کمک زیادی میکند. ما به طور کامل مفهوم فرابورس و تفاوتهایش با بازار بورس را برایتان توضیح دادهایم. پس تا انتهای این مطلب از بلاگ لندو همراه ما باشید.
منظور از فرابورس چیست؟
پیش از آنکه به تعریف مفهوم فرابورس بپردازیم، اگر درباره بورس و سرمایهگذاری در آن اطلاعات دقیق و شفافی ندارید، بهتر است با مفاهیم اولیه بورس و مقدمات سرمایهگذاری در این بازار آشنا شوید. پس همین حالا وارد صفحه شروع سرمایه گذاری در بورس در مجله لندو شوید و مفصل در مورد آن بخوانید، سپس اطلاعاتتان را در حوزه بازار فرابورس افزایش دهید.
نام شرکت فرابورس از عبارت انگلیسی Over the Counter Market به معنی «خارج از بورس» گرفته شده است. این بازار که از سال ۸۷ به صورت رسمی کار خود را در ایران آغاز کرده است، تحت نظارت سازمان بورس فعالیت میکند و شما میتوانید مانند بورس، سهام شرکتها را در این بازار خرید و فروش کنید. بازار فرابورس به شرکتهای متقاضی امکان میدهد که با ورود سریعتر به بازار سرمایه، از مزایای شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار، بهرهمند شوند. این بازار انواع مختلفی دارد که ما مفصل هرکدام را توضیح دادهایم.
لازم است بدانید که شرکتهای حاضر در بورس به مراتب سختتر و با نظارت بیشتری وارد این بازار میشوند. اما شرکتهایی که شرایط حضور در بازار بورس را ندارند، میتوانند با حداقل شرایط و زمان بسیار کم، در فرابورس حاضر شوند و فعالیت کنند. به همین دلیل بورس تا حدودی، مقبولیت بیشتری برای سرمایهگذاری دارد.
انواع بازارهای فرابورس کدامند؟
بازارهای موجود در فرابورس ۶ نوع هستند. برای اینکه سهام فرابورس را با اطمینان بیشتری بخرید و در این مورد اطلاعات کامل و کافی داشته باشید، معرفی بازارهای مختلف بازار سرمایه لازم است این بازارها را همراه با شرایط خاص هر کدام، به تفکیک بشناسید. پس از خواندن ادامه مطلب غافل نشوید (ممنون میشویم اگر شناختی از بازار بورس و فرابورس و سرمایهگذاری در آنها دارید، نظرتان را در کامنتهای همین مطلب به اشتراک بگذارید).
بازار اول
شرکتهای بازار اول با سختگیری بیشتری پذیرش میشوند و اگر عملکرد نامطلوبی داشته باشند، به بازار دوم منتقل میشوند. حتی اگر ضعف بالا در عملکرد وجود داشته باشد، ممکن است شرکت به کلی از بازار اخراج شود. ریسک شرکتهای پذیرفته شده در این بازار کمتر از سایر بازارهای فرابورس است و دامنه نوسان روزانه آنها ۱۰ درصد و بدون حجم مبناست. ویژگیهای شرکتهای موجود در این بازار به شرح زیر است:
- نباید زیان ساخته باشند
- حداقل ۱۰ درصد سهام ثبت شده آنها شناور باشد
- حداقل ۲۴ ماه از بهرهبرداری آنها گذشته باشد
- مدیرعامل و هیئت مدیره هیچگونه سوء پیشینه نداشته باشند
بازار دوم
شرکتهای این گروه در صورت کسب عملکرد قابل قبول و عالی، میتوانند به بازار اول منتقل شوند. اما سختگیری در این بازار کمتر از بازار اول است. معمولا شرکتهای این بازار شرکتهای کوچک و نوپا و زیانده هستند که قصد تبدیل شدن از سهامی خاص به سهام عام را دارند و افزایش سرمایه هم در دستور کار آنها قرار دارد. ویژگیهای شرکتهای بازار دوم به شرح زیر است:
- باید حداقل ۱۲ ماه از تاسیس آنها گذشته باشد
- هیچگونه پرونده یا شکایت مالی نداشته باشند
- حداقل ۵ درصد سهام ثبت شده آنها شناور باشد
- میزان آخرین سرمایه ثبت شده در شرکت به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده باشد
- مدیرعامل و هیئتمدیره هیچگونه سوء پیشینه نداشته باشند
بازار پایه
شروطی که در بازار اول و دوم گفته شد، در بازار پایه وجود ندارد چرا که نیازی به پذیرش شرکتها در این بازار نیست. این بازار از سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز تشکیل شده است که به ترتیب از شرکتهای کمریسک به پرریسک دستهبندی شدهاند. ویژگیهای شرکتهای بازار پایه به شرح زیر است:
- نوسان قیمتی در بازار زرد ۳ درصد، نارنجی ۲ درصد و قرمز ۱درصد است
- شرکتهای بازار زرد درخواست پذیرش را ندارند و تنها به دلیل الزام قانونی باید در این بازار ثبت شوند
- شرکتهای بازار نارنجی شرکتهایی هستند که نام آنها در سازمان بورس ثبت شده است اما فاقد شرایط لازم برای پذیرش هستند
- در نهایت شرکتهایی که پذیرش آنها به دلیل از دست دادن شرایط لازم در بازار بورس و فرابورس لغو میشود، در بازار قرمز قرار میگیرند
بازار سوم
شرکتهایی که هیچ گونه شرایطی را برای پذیرش در فرابورس ندارند و تنها با انجام مراحل اداری عضو بازار میشوند، در این بازار قرار میگیرند. در این بازار شرکتهایی که حتی در مرحله تاسیس هستند، میتوانند با پذیرهنویسی اوراق بهادار اقدام به جذب سرمایه کنند.
بازار ابزارهای نوین مالی
کلیه ابزارهای مالی به جز سهام و حق تقدم سهامها که به تایید شورای عالی بورس رسیده باشد، همچنین بنا بر اعلام این شورا مشمول ثبت یا معاف از ثبت سازمان باشد، میتواند در بازار ابزارهای نوین مالی پذیرش شود. از جمله اوراقی که در این بازار معامله می شود به شرح زیر است:
- اوراق مشارکت
- گواهی سرمایهگذاری
- صکوک که ویژگیهای مشخص دارند
- اوراق مشارکت رهنی
- صندوقهای زمین و ساختمان
- گواهیهای سپرده بانکی
- و…
بازار شرکت های کوچک (SME)
شرکت فرابورس ایران با راهاندازی بازار سرمایه شرکتهای کوچک و متوسط SME، امکان حضور شرکتهای دانشبنیان را برای بهرهبرداری از مزایای مالی فراهم کرده است. در این شرکتها بیشتر عملکرد آتی آنها مورد بررسی قرار میگیرد و عملیات مالی حال حاضر آنها در نظر گرفته نمیشود. حضور شرکتهای کوچک و تامین مالی آنها از بازارهای شرکت های SME باعث رشد و پیشرفت آنها میشود.
پس با توجه به شناختی که از این بازارها در فرابورس دارید، احتمالا میدانید که سهام فرابورس را بخرید یا خیر! اما اگر هنوز برای سرمایهگذاری در فرابورس تردید دارید، اصلا نگران نباشید. چون ما از تفاوتهای دو بازار بورس و فرابورس در ادامه صحبت کردهایم و تقریبا کار شما را در مورد انتخاب یکی از این بازارهای سرمایه، راحت کردهایم.
تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟
با وجود شباهتهای بازار بورس و فرابورس، تفاوتهایی هم میان این دو بازار سرمایه وجود دارد که برای خرید بهتر و معامله به صرفه تر لازم است این تفاوتها را بشناسید. ضمن اینکه در چنین شرایطی قطعا میتوانید هوشمندانهتر وارد بازار سرمایه و اصول سرمایهگذاری شوید.
- تقسیمبندی بازار: بازار بورس بهطور کلی به دو دسته تقسیم میشود که فرآیند این دو بازار کاملا به یکدیگر مرتبط است. یعنی اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل میشود و اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی داشته باشد، به بازار اول منتقل میشود. در حالیکه فرابورس ایران ۵ بازار دارد و این مورد اولین تفاوت این دو بازار سرمایه است.
- پذیرش شرکتها: شرایط پذیرش شرکتها در سازمان بورس سختتر است و نظارت بیشتری روی شرکت و عملکرد آن انجام میشود. درحالیکه شرکتهای فرابورسی با شرایط آسانتر میتوانند سهام خود را در این بازار عرضه کنند و از مزایای حضور در فرابورس بهرهمند شوند.
- ساعت معامله: بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ (به جز تعطیلات رسمی) فعالیت میکند، اما ساعات کار فرابورس انعطافپذیری بیشتری دارد.
- مالیات در فرابورس: شرکتهای پذیرفته شده در بازار فرابورس از پرداخت ۱۰ درصد مالیات معاف هستند. ضمن اینکه صاحبان سهام در فرابورس، نسبت به سهام فرابورس خود در مجمع عمومی حق رای خواهند داشت.
- شفافیت قیمتها: یکی از مزیتهای موجود در بورس اوراق بهادار، شفافیت قیمتها و نظارت سختگیرانه روی آن است. در حالیکه در فرابورس شرایط معاملات با نظر دو طرف قرارداد تعریف میشود و به همین دلیل از این عامل بیبهره است.
با توجه به مطالب فوق و آشنایی شما با ۵ مورد از تفاوتهای بازار بورس و فرابورس، وقت آن است که در مورد ریسک صحبت کنیم. چرا که ریسک و سرمایهگذاری در بازارهای مالی، دو مقوله مرتبط هستند که برای سرمایهگذاری دلچسبتر و ضرر کمتر، بهتر است با مقوله ریسک درمورد هر دو بازار بیشتر آشنا شوید.
خوب است بدانید که میتوانید همین حالا بهترین راه سرمایهگذاری در بورس را بشناسید و با انتخاب آن، فردی موفق در حوزه سرمایهگذاری باشید. پس با کلیک روی بهترین راه سرمایه گذاری در بورس وارد مقاله شوید و مفصل در مورد بهترین شیوه بخوانید.
بورس چیست؟ انواع بازار بورس در ایران
در کشور ما یکی از محوریترین مفاهیمی که برای موفقیت در بازار سرمایه باید با آن آشنا شوید، ابتداییترین مفهوم این بازار است. یعنی بورس چیست؟ در این مقاله با بررسی انواع بازارهای بورس در ایران، برخی از مفاهیم اولیه بورسی، ارکان و نهادهای بورسی و وب سایتهای مهم بورسی به این سوال پاسخ خواهیم داد. همراه ما باشید.
ویدئو صفر تا صد بورس!
بورس چیست؟
در سادهترین تعریف بورس بازاری است که در آن داراییهای واقعی و مالی تعیین قیمت و خرید و فروش میشوند.
کارکردهای اصلی این بازار را میتوان به صورت خلاصه اینگونه بیان کرد:
- مدیریت انتقال ریسک
- شفافیت بازار
- کشف قیمت
- ایجاد بازار رقابتی
- جمعآوری سرمایهها و پساندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیتهای اقتصادی
انواع بازار بورس در ایران
بازار بورس در ایران به ۴ دسته بورس کالا، بورس اوراق بهادار، بورس انرژی و فرابورس تقسیم میشود. در هر یک از این بازارها، شرکتهای مختلفی حضور دارند و کالاهای متفاوتی نیز مورد معامله قرار میگیرند.
بورس کالا
بورس کالا بازاری است که در آن کالاهای مختلف به ویژه مواد خام و مواد اولیه مانند فلزات، نفت، گندم و … مورد معامله قرار میگیرند. علاقهمندان به حضور در این بازار باید حتما کد بورس کالا دریافت کنند که با کد بورسی متفاوت است.
بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار داراییهایی مانند سهام، اوراق مشارکت و …. معامله میشوند. بورس اوراق بهادار ایران خود به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود که شرایط پذیرش شرکتها در هر یک از این دو بازار و همچنین تابلوی اصلی و فرعی بازار اول با یکدیگر متفاوت است.
بورس انرژی
بورس انرژی بازاری است که در آن معاملات حاملهای انرژی مانند نفت و گاز و اوراق بهادار مبتنی بر آنها انجام میشود.
فرابورس
فرابورس بازاری است با ساختاری مشابه با بازار بورس با این تفاوت که شرایط پذیرش و فعالیت در این بازار سادهتر از بورس است. شرکتهایی که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند، معمولا سهامشان را در بازار فرابورس عرضه میکنند.
مفاهیم اولیه بورس و سرمایه گذاری
یکی از مهمترین عوامل در کسب بازدهی مناسب از بازار سرمایه و موفقیت در بورس، داشتن شناخت و آگاهی کافی از این بازار است. شناخت نسبت به بورس، مبانی سرمایه گذاری موفق در این بازار و ابزارهای مختلفی که میتوانند فعالان این بازار را برای کسب سود و رسیدن به اهدافشان از سرمایهگذاری یاری کنند.
آشنایی با مفاهیم اولیه بورسی از جمله این موارد است که آشنایی با آنها برای کسانی که برای اولین بار قصد ورود به بازار سرمایه رادارند، ضروری است. در زیر به اختصار برخی از این مفاهیم را توضیح میدهیم.
کد بورسی
همه کاربران بازار سرمایه برای حضور در این بازار و خرید و فروش سهام باید کد بورسی داشته باشند. شناسه منحصر به فردی که از ترکیب سه حرف اول نام خانوادگی افراد و ۵ عدد به صورت تصادفی تشکیل شده است و تنها یکبار برای هر سرمایهگذار صادر میشود.
نماد معاملاتی
برای تسهیل معاملات و سرعت بخشیدن به فرآیند خرید و فروش سهام در بورس، برای هر یک از شرکتهای حاضر در این بازار یک نماد معاملاتی در نظر گرفته شده است که از نام شرکت و صنعتی که شرکت در آن فعالیت میکند، گرفته شده است.
شاخص بورس
شاخص بورس کمیتی است که وضعیت کلی بازار بورس و تغییرات ایجاد شده در این بازار در بازههای زمانی مختلف را نشان میدهد. در بورس شاخصهای مختلفی وجود دارد که هر یک به بررسی جنبههایی از تغییرات این بازار میپردازند. از جمله این شاخصها میتوان به شاخص کل قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت فعالتر، شاخص هموزن و … اشاره کرد.
کارگزار ناظر
در بازار بورس ایران خرید و فروش سهام و انجام معاملات با واسطه کارگزاریها یا همان کارگزار ناظر انجام میشود. انتخاب کارگزار ناظر یکی از اولین قدمها برای فعالیت در بورس و انجام معاملات در این بازار به شمار میرود.
صندوق سرمایهگذاری
در بازار بورس ابزارهای مختلفی برای سرمایهگذاری تعبیه شدهاند که از جمله آنها میتوان به صندوقهای مشترک سرمایهگذاری اشاره کرد. این صندوقها یکی از روشهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس به شمار میروند و با بهرهگیری از نیروهای متخصص و حرفهای در زمینه بورس و بازارهای مالی، به مدیریت دارایی سرمایهگذاران خود در این بازار میپردازند.
صندوق های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که از جمله آنها میتوان به صندوقهای با درآمد ثابت، صندوقهای سهامی و صندوقهای سرمایهگذاری مختلط اشاره کرد.
ارکان و نهادهای بورسی
در ادامه به معرفی برخی از مهمترین ارکانها و نهادهای بازار سرمایه در ایران میپردازیم. همچنان همراه ما باشید.
شورای عالی بورس
شورای عالی بورس، بالاترین رکن بورس اوراق بهادار است و مهمترین وظیفه آن تصویب سیاستهای کلان و خط مشیهای بازار و همچنین اعمال نظارت بر اجرای قانون بازار بورس اوراق بهادار است.
اعضای شورای بورس عبارتند از: وزیر امور اقتصاد و دارایی در سمت رئیس شورا، وزیر بازرگانی، رئیس بانک مرکزی، روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در سمت دبیر شورا و سخنگوی سازمان، ۳ نفر خبره مالی از بخش خصوصی با مشورت تشکلهای حرفهای بازار به پیشنهاد وزیر امور اقتصاد و دارایی و تصویب هیئت وزیران، یک نفر خبره از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذیربط و تصویب هیئت وزیران برای هر بورس کالا.
سازمان بورس و اوراق بهادار
سازمان بورس و اوراق بهادار یک موسسه عمومی غیر دولتی است که شخصیت حقوقی و مالی مستقلی دارد. این سازمان توسط یک هیئت مدیره ۵ نفره از کارشناسان بخش غیردولتی که دارای حسن شهرت و تجربه در رشتههای مالی هستند و با پیشنهاد رئیس شورای عالی بورس و تصویب این شورا تعیین میشوند، اداره میشود.
از جمله اهداف ایجاد سازمان بورس و اوراق بهادار، تدوین قوانین و مقررات و نظارت بر اجرای آنها زیر نظر شورای عالی بورس است.
بورس اوراق بهادار تهران
بورس اوراق بهادار تهران یکی دیگر از ارکان مهم بازار سرمایه ایران است. این نهاد یک شرکت سهامی عام انتفاعی است که عملیات اجرایی بورس اوراق بهادار بر عهده آن قرار دارد. ایجاد بازاری منصفانه، کارآ و شفاف با ابزارهای متنوع از مهمترین ماموریتهای این سازمان به شمار میرود.
تشکیل، سازماندهی و اداره بازار اوراق بهادار، پذیرش اوراق بهادار، وضع و اجرای ضوابط حرفهای و انضباطی برای اعضا و نظارت بر فعالیت آنها و نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار از جمله وظایف بورس اوراق بهادار تهران است.
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران
وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی TSETMC.com یکی از پرطرفدارترین و کاربردیترین وبسایتها در میان فعالان بازار سرمایه است. اصلیترین وظیفه این شرکت، راهبری عملیاتی و فنی سامانه رایانهای بورس است. نام وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در میان پربازدیدترین وب سایتهای ایرانی در سایت الکسا نیز دیده میشود.
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یا به اختصار سمات، یکی دیگر از نهادهای مهم بازار سرمایه است که امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات را برعهده دارد. این نهاد زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکند.
شرکتهای سرمایهگذاری
شرکتهای سرمایهگذاری از دیگر نهادهای مالی مهم و کلیدی بازار سرمایه هستند که با بهرهگیری از نیروهای متخصص و حرفهای، به مدیریت دارایی افرادی مشغول هستند که نمیخواهند به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام و انجام معاملات در بازار بورس بپردازند. وظیفه این شرکتها، سرمایهگذاری وجوه جمعآوری شده از مشتریان در ترکیبی از اوراق بهادار مختلف است.
صندوقهای سرمایهگذاری
از دیگر نهادهای مهم و کلیدی بازار سرمایه، صندوقهای سرمایهگذاری هستند که بنا بر تعریف ماده ۱ بند ۲۰ قانون بازار اوراق بهادار، نهادهای مالی هستند که فعالیت اصلی آنها سرمایهگذاری در اوراق بهادار است و مالکین واحدهای آن نیز نسبت به سود و زیان صندوق شریک هستند. وجوه دریافتی از سرمایهگذاران در این صندوقها در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار و سایر داراییها سرمایهگذاری میشود.
صندوقهای سرمایهگذاری، به ویژه برای کسانی که دانش کافی از بازار سرمایه ندارند یا نمیتوانند اتفاقات این بازار را پیگیری کنند، گزینهای بسیار خوب برای ورود به بورس و سرمایهگذاری در این بازار به شمار میروند.
معرفی سایت های کاربردی برای فعالان بازار بورس
یکی از مهمترین سوالات فعالان بازار سرمایه به ویژه در ابتدای ورود به این بازار این است که اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل بازار سرمایه را از چه منبعی به دست آورند. در ادامه مطلب به این سوال پاسخ میدهیم و برخی از وب سایتهای پرطرفدار و کاربردی برای کسب اطلاعات بورسی را به شما معرفی میکنیم.
۱/ سایت مدیریت فناوری بورس تهران
وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی www.tsetmc.com همانگونه که پیش از این هم گفتیم یکی از جامعترین و کاربردیترین وب سایتهایی است که اطلاعات بسیار خوبی درباره نمادهای معاملاتی مختلف در آن ارائه شده است.
در این وب سایت میتوانید آمار و نمودارهای مربوط به معاملات روزانه سهام، وضعیت بازارهای مختلف بورس، صندوقهای سرمایهگذاری و … را مشاهده کنید و از این اطلاعات برای تحلیل بهتر بازار سرمایه و انتخاب سهام مناسب برای انجام معاملات در این بازار استفاده کنید.
۲/ سایت کدال
سامانه جامع اطلاعرسانی ناشران یا کدال به نشانی www.codal.ir یکی دیگر از وب سایتهای پرکاربرد بازار سرمایه است که اطلاعات و گزارشات مالی شرکتهای بورسی در این وب سایت جمعآوری و منتشر میشود.
۳/ سایت فیپیران
مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران یا فیپیران به نشانی www.fipiran.com از دیگر سایتهایی است که در آن اطلاعات مختلفی از بازار سرمایه ارائه شده است.از جمله این اطلاعات میتوان به وضعیت معاملات سهام در بورس، شاخصهای مختلف این بازار و البته اطلاعات جامع و بسیار خوبی درباره صندوقهای سرمایهگذاری اشاره کرد.
۴/ سایت sena.ir (خبرگزاری بازار سرمایه ایران)
این وبسایت پایگاه خبری بازار سرمایه است و جایگاه بالایی در میان سایتهایی که اخبار بازار را پوشش میدهند، دارد. همانطور که بالاتر اشاره کردیم، فعالیت در بازار سرمایه به اخبار و اطلاعات گره خورده است. سنا اخبار و جریان اطلاعرسانی در بازار سرمایه را پوشش میدهد.
۵/ سایت seo.ir (وبسایت سازمان بورس و اوراق بهادار)
یکی از منابع مهم کسب اطلاعات پیرامون بازار سرمایه، سایت سازمان بورس و اوراق بهادار است. اطلاعاتی که در این سایت منتشر میشود شامل برنامههای آموزشی سازمان بورس، معرفی نهادهای فعال، معرفی و اطلاعات تماس سازمانهای فعال در بازار سرمایه، قوانین و مقررات، آییننامهها و … اطلاعاتی از این دست هستند.
۶/ سایت ifb.ir (وبسایت فرابورس ایران)
دومین شرکتی که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکند، فرابورس است. در این بازار نیز مانند بازار بورس، اوراق بهادار معامله میشود. پس به همین منوال، اطلاعات آن برای سرمایهگذاران اهمیت بالایی دارد. در سایت فرابورس اطلاعات شرکتهای فعالی در این بازار، قوانین و مقررات، آییننامه بازارهای مختلف فرابورس، اطلاعات نمادها و … اطلاعاتی از این دست منتشر میشود.
۷/ سایت ime.co.ir (بورس کالای ایران)
سومین بازار بورس کشور، بورس کالا است که در آن انواع مختلفی از کالاها معامله میشود. اطلاعات مربوط به عرضه کالاهای جدید، محدودیتهای خرید، آمار معاملات، قوانین و مقررات و … در این وبسایت منتشر میشود.
سخن آخر
بورس بازار جذاب و هیجانانگیز است که در عین سودآور بودن ریسک کاهش سرمایه نیز در آن وجود دارد. بازاری که اگر اطلاعات خوبی از آن داشته باشید و با شناخت وارد آن شوید، میتوانید سود خوبی از آن به دست آورید. در این مطلب سعی کردیم در یک نگاه این بازار را بررسی کنیم و به شما بگوییم که بورس چیست و چگونه در بورس سرمایهگذاری کنیم؟ راهنمای کامل سرمایه گذاری در بورس برای تازه واردان، که میتواند شروعی برای آشنایی با این بازار و نحوه سرمایهگذاری در آن باشد. برای آشنایی بیشتر با بازار بورس و مبانی سرمایهگذاری موفق در این بازار، دورههای آموزش بورس آگاه را فراموش نکنید.
آشنایی با انواع بازارهای سرمایه گذاری و نحوه کسب درآمد از آنها
افراد مختلفی قصد سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه را دارند اما به راستی کدام یک بهتر است؟ و کدام یک سود بیشتری را نصیب شما میکند؟ قصد داریم در این مقاله سه بازار پر طرفدار فارکس، بورس و بازار ارزهای دیجیتال را مورد بررسی قرار دهیم و ویژگی آنها را بیان کنیم.
بهتر است قبل از اینکه به سراغ مقایسه سه بازار مذکور برویم، دسته بندی کلی بازارهای مالی را بررسی کنیم:
بازارهای مالی به طور کلی به چهار دسته تقسیم میشوند که عبارتند از بازار سهام، بازار کالا، بازار اوراق قرضه و بازار مبادلات ارزی که مختصرا به بیان هر یک میپردازیم:
- بازار سهام: نهادی میباشد که در آن برگه های سهم معامله میشود و مکانی که برای این امر در نظر گرفته شده است جایی است که به صورت فیزیکی سهامداران گرد هم جمع میشوند که از جمله آنها میتوان به بورس نیویورک، لندن و توکیو اشاره کرد همچنین بورس اوراق بهادار ایران نیز جز این دسته است.
- بازار کالا: بازاری است سازمان یافته که در آن کالاهای مختلفی همانند شکر، قهوه، ذرت، پنبه، غلات و همچنین فلزات با ارزش در آن معامله میشوند، هدف اصلی معاملات در این بازار را میتوان خرید و فروش و تحویل آن در آینده در نظر گرفت و اگر بخواهیم مثالی از این نوع بازار بزنیم میتوان معرفی بازارهای مختلف بازار سرمایه به بورس شیکاگو اشاره کنیم.
- بازار اوراق قرضه: در این بازار اوراق قرضه ای که توسط نهادهای مختلف منتشر میشود مورد معامله قرار میگیرد.
- بازار مبادلات ارزی: به بازار جهانی خرید و فروش ارز گویند که بازار فارکس و ارزهای دیجیتال از این دست میباشند.
تا اینجای کار ضمن آشنایی با انواع بازارها، متوجه شدیم که بازار ارزهای دیجیتال و فارکس و همچنین بورس اوراق بهادار در کدام دسته قرار دارند. اما قبل از اینکه بخواهیم ویژگی های هریک را مورد بررسی قرار دهیم لازم میبینیم توضیح مختصری در رابطه با نوع معامله در هر یک ارائه دهیم:
- فارکس:یا FX که مخفف Foreign Exchange است و منظور بازاری است که ارزهای مختلف دنیا در آن قابل معامله هستند. بازار فارکس بزرگترین بازار دنیاست و حجم معاملات روزانه آن بیش از ۴ هزار میلیارد دلار بوده و تمامی ارزهای دنیا را شامل میشود. این بازار مرکزیتی ندارد و خرید و فروش هر جفت ارز که در این بازار صورت میگیرد به صورت مجازی است به این معنی که جنسی جا به جا نمیشود.
- بورس اوراق بهادار: بازاری است که در آن شرکت های خصوصی و دولتی قانونی کل یا بخشی از سهام شرکت خود را عرضه میکنند و شما با خرید سهام یک شرکت، بخشی از مالکیت و سودآوری آن شرکت بصورت قانونی به شما تعلق میگیرد و حتی اگر میزان سهام شما به قدری باشد که جز سهامداران یزرگ شرکت باشید میتوانید در تصمیمگیریهای اساسی، شرکت کنید.
- بازار ارزهای دیجیتال: بازاری است که در آن کوین ها و آلتکوین های مختلف مورد معامله قرار میگیرند و شما پس از خریداری ارز دیجیتالی مورد نظر مالک آن خواهید بود اما باید توجه داشته باشید که این ارزها دیجیتالی هستند و قابل لمس نیستند و محل نگهداری آنها کیف پول های دیجیتالی است که رمز کیف پولهایتان فقط باید در اختیار خودتان باشد.
حال که به صورت مختصر با کلیت این بازارها آشنا شدیم برویم به سراغ بیان ویژگی های هر یک و آنها را مورد بررسی قرار دهیم:
چگونه در بازارهای مختلف معامله کنیم؟
فارکس
با استفاده از اینترنت اشخاص میتوانند از طریق شرکت های سرمایه گذاری به واسطه کارگزاران(Brokers) که از طریق شبکه الکترونیکی به بانک متصل میشوند و در هر لحظه نرخ ارزها را از بانک های مختلف جمع آوری میکنند و با اتصال به نرم افزار معاملاتی اختصاصی خود که در اختیار مشتریان خود نیز قرار داده اند، نرخ ارزها را از شبکه اینترنت به نرم افزار معاملاتی مورد نظر ارسال نموده و مشتریان نیز سفارش خود را از طریق همان نرم افزار به بروکر مربوطه منتقل میکنند. در واقع میتوان گفت که عامل واسطه بین معامله گران شخصی و بازار، کارگزارها و یا همان بروکرها میباشد و مهمترین نقش کارگزار نیز انتقال سفارشات معاملاتی فرد معامله کننده به بازار جهانی میباشد. برای انجام معاملات، مشتری بایستی با کارگزار مورد نظرش قرارداد ببندد و مبلغ مورد نظر خود را به عنوان سپرده به شماره حسابی که کارگزار مشخص میکند واریز کند. این سپرده در واقع پشتوانه انجام معاملات میباشد و به نام خود مشتری افتتاح میشود، سپس کارگزار نام کاربری و شماره رمز ورود به حساب معاملاتی باز شده را به مشتری میدهد تا به وسیله آن مشتری بتواند از طریق نرم افزار معاملاتی که در اختیارش قرار داده است و از طریق شبکه اینترنت به حساب معاملاتی خود دسترسی پیدا کرده و به راحتی معاملات ارزی خود را انجام میدهند و هر گونه تغییری که در اثر انجام معاملات ارزی حاصل شود را به صورت همزمان در بخش حسابداری نرم افزار معاملاتی خود که شامل موارد زیر میباشد لحاظ میکند:
- نوع ارز مورد معامله
- قیمت معامله انجام شده
- سایز یا حجم معامله
- تعیین نوع عملیات (خرید یا فروش)
بر اساس این متغیرها کارگزار اقدام و در ازای این خدمات کارمزد معاملاتی دریافت میکند.
بورس اوراق معرفی بازارهای مختلف بازار سرمایه بهادار
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﺑﺮاي ﺧﺮﯾﺪ ﺳﻬﺎم در ﺑﻮرس ﺗﻬﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺎرﮔﺰاری رﺳﻤﯽ ﻋﻀﻮ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان ﻣﺮاﺟﻌﻪ کنند. مهمترین وظیفه ﮐﺎرﮔﺰاران درﯾﺎﻓﺖ ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش از ﺳﺮﻣﺎیه ﮔﺬاران و اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺮاي آﻧﺎن است. سرمایه گذار ابتدا میبایست در کارگزاری مورد نظرش افتتاح حساب کند و کد معاملاتی دریافت نماید سپس میزان مبلغ سرمایه گذاری خود را به حساب کارگزار واریز کند و پس از آن میتواند سهام مورد نظر خود را خرید و فروش کند.
ارزهای دیجیتال
برای خرید ارزهای دیجیتال میتوانید از طریق صرافی های معتبر ارزهای دیجیتال اقدام کنید و پس از اینکه ارزهای خود را خریداری کردید میتوانید آنها را به کیف پول های خود انتقال دهید، همچنین جدای از صرافی ها میتوانید از اشخاص قابل اعتماد ارزهای دیجیتالی خود را خریداری کنید، برای خرید ارزهای دیجیتالی واسطه ها همان صرافی های ارزهای دیجیتال هستند که میبایست مقدار مورد نظر سرمایه خود را به اکانتتان در آن صرافی انتقال دهید و خرید و فروش های خود را انجام دهید.
نوسانات
منظور از نوسانات کم و زیاد شدن قیمت ها در کوتاه مدت است. معمولا برای تریدرها و یا همان معامله کنندگان مخصوصا از نوع نوسان گیرشان بازارهایی با نوسانات بالای قیمتی جذاب است در حالی که سرمایه گذاران بلند مدت بازارهایی را میپسندند که دارای نوسانات کمتر و به دنبال آن ریسک کمتری هستند به همین دلیل نوسان گیران و افرادی که به بازارهای با ریسک بالا علاقمندند بیشتر جذب بازار فارکس و پس از آن بازار ارزهای دیجیتال میشوند اما سرمایه گذارانی که میخواهند بخشی از سرمایه خود را خرید و آن را نگهداری کنند بیشتر به سمت بورس سوق پیدا میکنند.
بد نیست مثالی از نوسان قیمتی در دو بازار ارزهای دیجیتال و بورس آورده شود تا ملموس میزان نوسان این بازار ها را مشاهده کنید، بعنوان مثال سهامی در بورس با نماد ونفت در فروردین سال ۹۶ به مبلغ ۱۸۲۸ تومان بوده و هم اکنون در مهر سال ۹۷ این مبلغ به ۳۰۱۶ تومان افزایش یافته است. در حالیکه به عنوان مثال بیت کوین در بازار ارزهای دیجیتالی در فروردین سال ۹۶ به میزان ۱۱۷۸ دلار بوده و هم اکنون ۶۵۸۹ دلار میباشد، همانطور که ملاحظه میکنید نوسان قیمت یکساله در این مقایسه در ارز دیجیتال بیت کوین بسیار بیشتر از سهام ونفت بوده است. در بازار فارکس به این علت که بحث جفت ارز ها مطرح میباشد(به این معنی که قیمت یک معرفی بازارهای مختلف بازار سرمایه ارز نسبت به ارز دیگری مد نظر است) نمیتوان نوسانات آن را در این مقایسه جای داد.
اهرم (Leverage)
در بورس ایران هیچ اهرمی وجود ندارد یعنی شما به همان میزانی که سرمایه گذاری میکنید میتوانید خرید و فروش کنید اما در بازار فارکس و بازار ارزهای دیجیتالی میتوانید از اهرم های مختلفی که واسطه ها در اختیارتان قرار میدهند استفاده کنید. بگذارید اهرم را با ارائه یک مثال بیان کنیم، فرض کنید شما ۱۰۰ تومان سرمایه وارد کرده اید و قصد سرمایه گذاری دارید، اگر اهرم ۱:۱۰۰ را انتخاب کنید میتوانید ۱۰۰ برابر سرمایه ای که وارد کرده اید خرید و فروش کنید. نمیتوان گفت وجود اهرم صرفا خوب است زیرا با توجه به اینکه میشود با سرمایه کمتر معاملات بزرگتری را انجام داد، این امکان وجود دارد که سرمایه شما به طور کلی نابود شود. زیرا آن ۱۰۰ برابر شدن سرمایه هم در سود و هم در ضرر شما اغماض میشود.
ساعات معاملات
یکی دیگر معرفی بازارهای مختلف بازار سرمایه از تفاوت های بازارهای مورد بررسی این مقاله ساعات خرید و فروش آن است که در بازار بورس تهران این مورد با محدودیت همراه است و زمان خرید و فروش از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ الی ۱۲:۳۰ معاملات انجام میشود. اما در بازار فارکس و ارزهای دیجیتالی هیچ محدودیتی وجود ندارد و شما میتوانید ۲۴ ساعته و از هرجای دنیا معاملات خود را در این بازار ها انجام دهید.
چند جهته بودن معاملات در این بازارها
فارکس و بازار ارزهای دیجیتال (البته بازار ارز دیجیتال خیلی کمتر) بر خلاف بازار بورس تهران یک بازار دو جهته هستند به این معنی که شما علاوه بر قابلیت buy یا خرید، قابلیت sell را نیز دارید. واضح تر بگوییم، شما میتوانید افزایش یا کاهش قیمت ارز/جفت ارزی را پیش بینی کنید و اگر پیش بینی میکنید که افزایش پیدا میکند آن را خریداری (خرید استقراضی: Long) و اگر پیش بینی میکنید که کاهش مییابد آن را sell میکنید یا میفروشید (فروش استقراضی: Short).
البته یک نکته بسیار مهم در فارکس وجود دارد که بسیاری از تریدرها با مفهوم دقیق آن آشنایی ندارند. اما قبل از این که به این قضیه بپردازیم، باید مفهوم نمادها در فارکس را درک کنیم.
تمام ارزها، کالاها و ارزهای دیجیتالی در فارکس بهصورت جفت ارز ارائه میشوند. برای مثال یورو/دلار (EURUSD) و طلا (که طلای اسپات به صورت XAUUSD ارائه میشود؛ یعنی طلا در برابر دلار). ارز اول، ارز اصلی یا غالب، و ارز دوم، ارز مقابل نامیده میشوند. ارز اول در مثال یورو/دلار، یورو است که از قدرت بیشتری به نسبت دلار برخوردار است و در یک مثال دیگر، دلار/ین یا USDJPY که دلار ارز غالب است و قدرت بیشتری دارد.
در مورد نکته مهمی که قبلا صحبت کردیم، منظور از اصطلاحات Buy و Sell این نیست که اگر یک جفت ارز را خریداری کردید یعنی آن را Buy کردید، و اگر Sell کردید، یعنی قبل از این که آن را خرید کرده باشید بفروشید. Buy و Sell در فارکس تنها به منظور تسهیل در تصمیم گیری و باز کردن پوزیشن توسط اشخاص طراحی شده است.
اگر نمودار یک نماد در حال گاوی یا صعودی شدن است، بدانید که قدرت ارز غالب بیشتر از ارز مقابل است و بالعکس، اگر قیمت در حال ریزش یا خرسی شدن است، باید بدانید که قدرت ارز مقابل در آن لحظه، بیشتر از ارز غالب شده است.
نکته دیگری که باید خیلی کوتاه به آن اشاره کنیم، این است که منظور از Buy و Sell واقعا خرید و فروش مثلا دلار نیست؛ بلکه صرفا باز کردن پوزیشن مد نظر است. همچنین برای باز کردن این پوزیشنها نیاز داریم تا مقدار مشخصی پول (معمولا دلار) را در بروکر یا کارگزار واریز کنیم تا بتوانیم با پول واقعی معامله انجام دهیم. البته بسیاری از بروکرها نسخه دمو نیز برای معاملات ارائه میدهند که میتوانید قبل از انجام ترید با پول واقعی، در نسخه دمو تمرین کنید و با این بازار و نحوه تریدینگ در آن آشنا شوید.
اما اصل اصطلاح Buy و Sell چیست؟
اصل قضیه خرید و فروش در مثال یورو/دلار این است که در پوزیشن خرید (Buy)، شما یورو را میخرید و در پوزیشن فروش (Sell) شما دلار را میخرید. زمانی که پوزیشن شما به هر طریقی بسته شد (چه از طریق برخورد به Stop Loss، Take Profit و یا بستن پوزیشن به صورت دستی)، خود به خود هر نمادی که بر روی آن سرمایه گذاری کردید، بسته یا به اصطلاح Sell میشود.
البته این قضیه در مورد خرید و فروش سهام (Stock) و شاخصها (Index) صادق نیست، و تنها در مورد این نمادهاست که شما میتوانید قبل از اینکه ارزی را داشته باشید آن را بفروشید. اما در بازار بورس تهران تنها میتوانید یک سهامی را بخرید و آن را بفروشید و نمیتوانید سهامی را قبل از اینکه داشته باشید بفروشید.
مالکیت
همانطور که در ابتدای مقاله توضیح داده شد خرید و فروش جفت ارز/ارز در بازارهای فارکس و ارزهای دیجیتالی معنی تصاحب و مالکیت مجازی آنها است و ارزهایی فیزیکی در اختیارتان قرار نمیگیرد، در بازار ارزهای دیجیتال این ارزها به صورت دیجیتالی در کیف پول دیجیتالی شما قرار میگیرد و در برخی از کشورها میتوانید با برخی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و… کالا خریداری کنید اما در بازار سهام شما به صورت قانونی بخشی از سودآوری و ضرر و به طور کلی بخشی از مالکیت آن شرکت را از آن خود میکنید.
ریسک ها
در هر بازار سرمایه ای با توجه به ماهیت آنها ریسک های مختلفی وجود دارد که لازم است قبل از ورود به هر بازاری با ریسک های آن آشنا شوید:
- در بازار فارکس و گاها ارزهای دیجیتال با نوسانات بسیار زیادی رو به رو هستیم به طوری که ممکن است در صورتی که چند دقیقه معامله ای را در این بازار ها باز بگذاریم با سود و یا ضرر بسیار زیادی مواجه شویم. بنابراین به دلیل این نوسانات بالا پیش بینی های شما میتواند دقیقا برخلاف جهت نوسانات بازار باشد. که این میزان ریسک در بازار سهام کمتر است اما به تناسب سودحاصل از این بازار هم کمتر است.
- اگر با سرمایه کمی وارد بازار ارزهای دیجیتال و فارکس شوید و با ریسک زیاد فعالیت کنید ممکن است طی چند روز و یا حتی چند ساعت سرمایه خود را از دست بدهید معرفی بازارهای مختلف بازار سرمایه و یا برعکس سرمایه هنگفتی به دست آورید. اما در بورس با سرمایه کم سود کم و یا همچنین ضرر کمی خواهید داشت.
- اگر شما سرمایه ای در بروکر ها و یا صرافی های ارزهای دیجیتال داشته باشید ممکن است به هر دلیلی اعم از ورشکستگی، هک، کلاهبرداری و… سرمایه خود را از دست بدهید بنابراین بهتر است اولا سرمایه زیادی نزد این واسطه ها نگهداری نکنید ثانیا از واسطه هایی استفاده کنید که اصل سرمایه تان را بیمه میکنند. این اتفاقها در بورس دور از انتظار است و سرمایه شما بیمه است.
نکته ای ضروری برای سرمایه گذاری در هر یک از بازارها
ضرب المثل انگلیسی وجود دارد که میگوید: هیچ گاه بر روی مزرعه خود شرط نبندید، به این معنی که همیشه آن مقداری را برای سرمایه گذارید در هر بازاری تزریق کنید که اگر به طور کامل نابود شد، به زندگیتان لطمهی جبران ناپذیری وارد نشود و زندگی عادیتان دچار اختلال نشود. بنابراین توصیه اکثر اقتصاددانان این است که با سود سرمایه های خود و همچنین با پولی که به شما رسیده است سرمایه گذاری کنید.
نتیجه گیری
اینکه کدام بازار بهتر است و کدامیک بدتر، کاملا بسته به میزان تحلیل، مطالعه، بررسی و حتی نوع شخصیت شما برای سرمایه گذاری دارد، هر یک از این بازارها مزایا و معایب مختص به خود را دارند و همچنین دارای یکسری قابلیت هایی هستند که میتوانند هم برای شما مفید باشند هم میتوانند باعث ضرر شما شوند. پس بهتر است قبل از ورود به بازارهای سرمایه با آن ها به طور کامل آشنا شوید و ابزارهای استفاده و موفقیت در آنها را فرا بگیرید.
با خواندن این مقاله تصمیم شما در نهایت ورود به کدام بازار است؟ آن را با ما به اشتراک بگذارید.
بازار اول و دوم بورس چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟
بر اساس یک طبقهبندی که از شهریور سال ۱۳۸۱، توسط سازمان بورس اوراق بهادار صورت گرفت، کلیهی شرکتهای پذیرفته شده در بازار بورس در دو دستهی بازار اول و بازار دوم قرار گرفتند. درواقع این تقسیمبندی با توجه به معیارهای عمومی و کلی شامل اندازه، میزان شناوری سهام و نقدشوندگی، شفافیت و اطلاعرسانی و تداوم سودآوری شرکتها صورت پذیرفت. شما به عنوان کسی که قصد خرید سهام و سرمایهگذاری مستقیم در بورس را دارید، با داشتن کد بورسی میتوانید سهام هرکدام از شرکتهای لیست شده در بازار اول و دوم بورس را خریداری کنید و هیچ محدودیتی در این زمینه برایتان وجود نخواهد داشت. پس علت نامگذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و دوم و تابلوهای مختلف چیست؟ با ادامهی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ همراه باشید تا ضمن آشنایی با تعریف و تفاوتهای اصلی میان دو بازار اول و دوم، پاسخ این سوال را هم دریافت نمایید.
معرفی بازار اول و دوم بورس
معرفی بازار اول و دوم بورس
خب همانطور که گفتیم بازار بورس به دو بخش بازار اول و دوم بورس تقسیمبندی میشود که به آنها بازار اولیه و ثانویه نیز میگویند. بازار اول مشتمل بر دو تابلوی اصلی و فرعی و بازار دوم مشتمل بر فهرست اولیه و مشروط تصویب شده است.
بازار اول یا اولیه چیست؟
بازار اول که به آن بازار اولیه یا اصلی نیز گفته میشود، بازاری است که شرکتها برای اولین بار میخواهند در آنجا نام خود را ثبت کرده و شروع به فعالیت نمایند. درواقع، شرکتها برای بار اول اوراق قرضه و سهام جدیدشان را برای عموم و سرمایهگذاران در این بازار به فروش میگذارند. نماد بازار اولیه در کشور ما «بانک» است.
عرضه اولیه یا IPO نمونهای از بازار اولیه است. IPO، زمانی اتفاق میافتد که یک شرکت خصوصی برای نخستین بار سهام عمومی را منتشر کند. این معاملات، برای سرمایهگذاران فرصتی را فراهم میکند تا اوراق بهادار را از بانکی خریداری نمایند که پذیرهنویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده است؛ درواقع این اولین فرصتی است که در آن سرمایهگذاران به واسطهی خرید سهام به سرمایهی شرکت کمک خواهند کرد. به عبارتی میتوان گفت که سرمایهی سهام شرکت از وجوه حاصل از فروش سهام در بازار اولیه تشکیل شده است. به این ترتیب، مشاغل و دولتهایی که میخواهند سرمایهی بدهی تولید کنند میتوانند انتشار اوراق قرضه کوتاهمدت و بلندمدت در بازار اولیه را انتخاب کنند.
نکته: نکتهی مهمی که در رابطه با بازار اول باید بدانید این است که در آن اوراق بهادار مستقیماً از یک ناشر خریداری میشوند.
بازار دوم یا ثانویه چیست؟
بازار دوم که به آن بازار ثانویه هم میگویند، بازاری است که شرکتها سهام خود را در آن معامله میکنند. درواقع داراییهایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفتهاند، در بازار ثانویه، مجدداً مورد معامله قرار خواهند گرفت و نماد آن در کشور ما بورس است. به عبارتی، در بازار ثانویه هیچ شرکتی تاسیس نمیشود و فقط شرکتهایی که قبلا در بازار اولیه ثبت شدهاند، از یک سری فیلدها و شرایط عبور میکنند تا بتوانند مجدد سهام خود را مورد معامله در بازار بورس قرار دهند. مشخصهی معین بازار ثانویه این است که در آن، سرمایهگذاران بین خودشان معامله میکنند؛ یعنی در بازار ثانویه، سرمایهگذاران اوراق بهادار منتشر شده را بدون دخالت شرکتهای صادرکننده معامله میکنند. برای مثال، در این بازار قصد خرید سهام شرکتی را داشته باشید، فقط با یک سرمایهگذار دیگر که سهام آن را در اختیار دارد معامله خواهید کرد.
علت نامگذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و بازار دوم
همانطور که در ابتدای مقاله هم اشاره شد، سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری در بورس بدون توجه به بازار اول و بازار دوم، میتوانند سهام شرکتی که مدنظرشان است را بخرند و سرمایهگذاری و معامله کنند. اما علت اصلی نامگذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و بازار دوم بورس چیز دیگری است؛ شرکتهای سهامی برای پذیرش در بورس باید شرایط خاصی داشته باشند وگرنه باید قید بورس را بزنند یا اینکه سراغ بازار فرابورس بروند. این شرایط که مربوط به وضعیت مالی و سودآور بودن شرکت و کیفیت گزارش حسابرس مستقل از وضعیت مالی شرکت است را میتوانید در جدول زیر ببینید:
علت نامگذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و بازار دوم
دربارهی معیارهای اختصاصی برای حضور در بازار اول و دوم بورس هم مهمترین مورد، میزان سرمایهی شرکت میباشد. در واقع، شرکتهای ثبت شده با بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه، میتوانند برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درخواست دهند، اما شرکتهای دیگر باید سراغ تابلوی فرعی یا بازار دوم بروند.
تفاوت بازار اول و دوم بورس در چیست؟
درک تفاوت بازار اول و دوم بورس بسیار اهمیت دارد. در ادامه این تفاوتها را آوردهایم:
۱. قیمتهای بازار اولیه اغلب از قبل تعیین میشوند، درحالیکه قیمتها در بازار ثانویه توسط نیروهای اساسی عرضه و تقاضا تعیین میشود.
۲. تفاوت دیگر بازار اول و دوم بورس در میزان سرمایه است؛ سرمایهی ثبتی شرکتهای بازار ثانویه بورس باید حداقل ۲۰۰ میلیارد ریال و درصد شناوری آنها حداقل ۱۰% و سهامی عام باشند. اما شرکتهایی که سرمایه و سودآوری و درصد شناوری آزاد مناسبی دارند (طبق جدول بالا) و نشانی از چشمانداز مثبت و سودآوری مناسب در آنها دارد، در بازار اول پذیرفته میشوند.
۳. هرگونه درآمد حاصل از فروش سهام در بازار اولیه، پس از محاسبهی هزینههای اداری بانک، به شرکت صادرکننده سهام میرسد. اما از آنجاییکه در بازار ثانویه، معامله بین سرمایهگذاران اتفاق میافتد، عواید حاصل از فروش سهام معرفی بازارهای مختلف بازار سرمایه به سرمایهگذار فروش میرسد نه به شرکتی که سهام را صادر کرده است یا به بانک پذیرهنویسی.
در بخشهای بعدی جزییات بیشتری از شرایط حضور شرکتها در تابلوهای مختلف بورس را بیان خواهیم کرد.
شرایط عمومی پذیرش شرکتها در سازمان بورس اوراق بهادار تهران
شرایط عمومی پذیرش شرکتها در سازمان بورس اوراق بهادار تهران
بهطور کلی شرکتهایی در سازمان بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده هستند که:
- نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، ثبت شده باشند.
- تمام بهای اسمی سهام در آنها پرداخت شده باشد.
- سهام با نام و دارای حق رای در آنها وجود داشته باشد.
- هیچ محدودیت قانونی موثر برای نقل و انتقال یا اعمال حق رای توسط صاحبان آن وجود نداشته باشد.
شرایط اختصاصی پذیرش شرکتهای موجود در بازار اول و دوم بورس : بازار اول
برای پذیرش شرکتهای بورسی در بازار اول و دوم بورس شرایطی وجود دارد که در ادامه هریک از آنها را بهصورت جداگانه بیان خواهیم کرد. ابتدا میپردازیم به شرایط و ضوابط پذیرش شرکتها در بازار اول:
شرایط اختصاصی پذیرش شرکتهای موجود در بازار اول: تابلوی اصلی
- وجود حداقل شناوری سهام ۲۰%
- عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
- وجود حداقل ۳ سال سابقهی فعالیت پیش از پذیرش
- حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها ۳۰% باشد.
- دارابودن حداقل میزان سرمایه ثبت شده شرکت ۱۰۰۰ میلیارد ریال
- دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی وجود نداشته باشد.
- سیستم حسابداری مطلوبی به لحاظ مالی و بهای تمام شده، وجود داشته باشد.
- صورتهای مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، تایید شود.
- محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل، وجود نداشته باشد.
- صورتهای مالی دو دورهی منتهی به پذیرش، فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس باشد.
- سودآوری در ۳ دورهی مالی متوالی منتهی به زمان پذیرش و چشماندازی روشن از لحاظ سودآوری مشاهده شود.
شرایط اختصاصی پذیرش شرکتهای موجود در بازار اول: تابلوی فرعی
- وجود حداقل شناوری سهام ۱۵%
- عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
- وجود حداقل ۳ سال سابقه فعالیت پیش از پذیرش
- دارابودن حداقل سرمایه ثبت شده شرکت ۵۰۰ میلیارد ریال
- حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها ۲۰% باشد.
- سیستم حسابداری مطلوبی به لحاظ مالی و بهای تمام شده وجود داشته باشد.
- هیچگونه دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی، وجود نداشته باشد.
- محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل، وجود نداشته باشد.
- صورتهای مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، به تایید رسیده باشد.
- صورتهای مالی دو دوره منتهی به پذیرش، فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس باشد.
- سودآوری در ۲ دورهی مالی متوالی منتهی به زمان پذیرش و چشم اندازی روشن از لحاظ سودآوری، ارائه شود.
بازار اول و دوم بورس : شرایط اختصاصی پذیرش شرکتهای موجود در بازار دوم
- وجود حداقل شناوری سهام ۱۰%
- عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
- دارابودن حداقل ۲ سال سابقه فعالیت قبل از پذیرش
- وجود حداقل سرمایه ثبت شده شرکت ۲۰۰ میلیارد ریال
- حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها، ۱۵% باشد.
- دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی، وجود نداشته باشد.
- سیستم حسابداری مطلوبی به لحاظ مالی و بهای تمام شده وجود داشته باشد.
- محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل، وجود نداشته باشد.
- صورتهای مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، به تایید رسیده باشد.
- سودآوری در ۱ دورهی مالی منتهی به پذیرش و چشم اندازی روشن از لحاظ سودآوری، ارائه شود.
سخن آخر
در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در سایت آموزش چراغ راجع به بازار اول و دوم بورس و تفاوتهای میان آن دو و همچنین شرایط پذیرش در هر یک از این بازارها صحبت کردیم. گفتیم که شرکتهایی که سهامشان در بورس معامله میشود، براساس شرایطی که دارند در بازارهای اول و دوم و تابلوهای فرعی و اصلی مورد معامله قرار میگیرند. اما این تابلوها برای یک سهامدار، هیچ محدودیتی از لحاظ خرید و فروش ایجاد نمیکند. بنابراین، سرمایهگذاران میتوانند با کد بورسی اختصاصی که دارند، در تمام این بازارها خرید و فروش انجام دهند. چراغ، به عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینهی کار و سرمایهگذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینهها کمک نماید.
دیدگاه شما