اختیار فروش و اختیار خرید چیست

قرارداد اختیار معامله (Option) چیست؟

قرارداد اختیار معامله چیست؟

بازار بورس این روزها در حال گذراندن نوسانات زیادی است و کسی نمی تواند به طور دقیق آن را پیش بینی کند. خیلی از افراد سرمایه خود را وارد این بازار کرده اند تا پولشان را از تورم حفظ کنند و در عین حال سود ببرند. داشتن اطلاعات در این بازار می تواند بسیار راهگشا باشد. در این مقاله ما به توضیح قرارداد اختیار معامله می پردازیم.

قرارداد اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک ‌زمان مشخص اعطا می شود. خریدار در اعمال حق خود مختار است و هیچ اجباری به اعمال حقی که خریده است ندارد.

در این قرارداد اما فروشنده مجبور است تا هر زمان که خریدار می خواهد مفاد قرارداد را اجرا کند و دارایی مورد نظر در قرارداد را معامله کند(این اجبار تا پایان انقضای قرارداد باقی است).

در واقع در قرارداد اختیار معامله، هر دو طرف توافق می کنند تا در آینده معامله ای را انجام دهند که به سود هر دوی آنها باشد. خریدار با پرداخت پول حق خرید یا فروش یک دارای مشخص را در آینده بدست می آورد و فروشنده نیز این حق را به او اعطا می کند.

فواید قرارداد اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله می تواند جلوی ضرر افراد در آینده را بگیرد. قرارداد اختیار معامله به شما این اجازه را می دهد تا موقعیت خود را بر حسب شرایطی که ممکن است در بازار اتفاق بیفتد تطبیق دهید. شما می توانید از قرارداد اختیار معامله به عنوان یک سپر احتیاطی برای کاهش ضرر احتمالی در آینده استفاده کنید.

اگر به اندازه کافی تجربه داشته باشید و بتوانید از عملکرد قرارداد انتخاب معامله استفاده درستی بکنید از بازار بورس، سود خوبی بدست خواهید آورد. حتی اگر چندان اهل این گونه قراردادها نیستید بهتر است که از آن به اندازه کافی اطلاعات داشته باشید.

ما دو نوع قرارداد اختیار معامله داریم: اختیار خرید(call) و اختیار فروش(put). در زیر هر کدام از آنها را با ذکر مثال توضیح خواهیم داد.

قرارداد اختیار خرید

مشخص است که خرید یعنی این که شما سهامی را بخرید. قرارد خرید را آپشن Call نیز می گویند. تاریخ انقضای این آپشن ها می تواند از یک ماه تا یک سال تغییر کند.

با توجه به بازار، ممکن است فردی یک آپشن Call را خریداری کرده یا بفروشد. اگر آپشن Call خریداری شود یعنی خریدار این حق را دارد که سهام مربوطه را به قیمت اعمال تا تاریخ انقضا خریداری نماید. مبلغ آپشن(مبلغ قرارداد خرید) حداکثر ریسکی است که یک خریدار Call متحمل می‌شود. زمانی که قیمت سهام مربوطه به یک آپشن Call، بالاتر از قیمت اعمال می‌رسد، این آپشن سود ایجاد می‌نماید.

فرض کنید شما تصمیم بگیرید که 100 سهم یک شرکت در بورس را با قیمت توافقی 2000 تومان بابت هر سهم خریداری کنید. در حال حاضر اما قیمت این سهم 1900 تومان است، تاریخ انقضای تاریخ قرارداد 6 ماه و قیمت قرارداد اختیار معامله برای هر سهم 100 تومان است. پس با این وجود شما برای یک سرمایه گذاری اولیه جهت خرید قرارداد به 10 هزار تومان احتیاج دارید.

مثال قرارداد اختیار خرید

شما 10 هزار تومان می دهید و 100 سهم را طبق قرارداد خرید می خرید و تا شش ماه آینده می توانید هر موقع که خواستید این سهام را بخرید و متعلق به خود کنید. در واقع شما در اینجا ریسک می کنید تا سودی را برای خود کسب کنید. شما فکر می کنید که تا شش ماه دیگر قیمت این سهم از 2000 تومان بیشتر خواهد شد.

اگر با تمام شدن انقضای قرارداد، قیمت سهم کمتر از 2000 تومان باشد شما دیگر قرارداد را به اجرا نخواهید گذاشت چون اگر آن را به اجرا بگذارید یعنی باید 100 سهمی که قیمتی کمتر از 2000 تومان دارند را با قیمت توافقی 2000 تومانی قرارداد بخرید و در این میان ضرر کنید.

اما اگر قیمت سهم به بالاتر از 2000 تومان برسد شما با به اجرا گذاشتن آن، سود خوبی بدست خواهید آورد. فرض کنید که قیمت سهم به 2400 تومان برسد آن گاه شما می توانید طبق قرارداد خرید، این سهم را با قیمت توافقی 2000 تومان بخرید و به ازای هر سهم 400 تومان سود کنید. از آنجا که برای هر سهم 100 تومان حق قرارداد پرداخته اید پس به طور کلی 300 تومان سود خالص به ازای هر سهم به شما تعلق گرفته است. اگر این عدد را در 100 ضرب کنید آن گاه 30 هزار تومان سود خالص نصیب شما شده است.(اگر بلافاصله سهم خود را در بازار بفروشید این مقدار سود خواهید کرد).

اختیار فروش

اختیار فروش یا آپشن­های Put این حق را به خریدار می‌دهد که سهم مربوطه را با قیمت اعمال و تا سومین جمعه از ماه انقضا به فروش برساند. تاریخ انقضا می‌تواند از یک ماه تا بیش از یک سال تغییر کند. این قرارداد مربوط به فروش است و بنابراین سود در پایین آمدن قیمت است.اختیار فروش و اختیار خرید چیست

یک سرمایه ‌گذار را در نظر بگیرید که قرارداد اختیار فروش 100 سهم یک شرکت را با قیمت توافقی 1000 تومان خریداری می‌کند. اگر قیمت جاری سهم مزبور 900 تومان، تاریخ انقضای قرارداد شش ماه بعد و قیمت قرارداد برای هر سهم 50 تومان باشد پس سرمایه‌ گذاری اولیه (برای خرید قرارداد) برابر است با 5 هزار تومان. اگر در زمانی که انقضای قرارداد رو به پایان است قیمت سهم کمتر از قیمت توافقی 1000 تومان باشد آن گاه فرد می تواند با پرداخت مبلغ سهم بر حسب قیمت واقعی ، آن را با قیمت تواقفی 1000 تومان بفروشد.

فرض کنید قیمت سهم شرکت در تاریخ انقضا 800 تومان باشد، سرمایه ‌گذار می‌تواند بر اساس قرارداد 100 سهم را با این قیمت بخرد و با قیمت 1000 تومان توافقی در قرارداد بفروشد و 20 هزار تومان سود به دست آورد. اگر سرمایه ‌گذاری اولیه برای خرید قرارداد فروش را از این مبلغ کم کنیم آن گاه سود خالص سرمایه‌گذار 15 هزار تومان خواهد بود.

در این نوع قرارداد نیز مانند قرارداد خرید هیچ تضمینی برای سود وجود ندارد. اگر قیمت سهم در زمان انقضا، بیشتر از 1000 تومان باشد، قرارداد اختیار فروش ارزش ندارد چون شما باید سهمی که قیمت بالاتر از 1000 تومان دارد را با قیمت 1000 تومان بفروشید و این یعنی ضرر.

نتیجه گیری

همان گونه که دیدید قرارداد اختیار معامله می تواند فواید زیادی داشته باشد و کسانی که تجربه کافی در بازارهای سرمایه مانند بازار بورس دارند می توانند سود خوبی از این نوع قراردادها کسب کنند.

سرمایه گذاری در بورس

بورس بازاری است که سرمایه گذاری در آن می تواند در آن مزایای زیادی داشته باشد. اشخاص با سرمایه گذاری در بورس می توانند سود زیادی را نصیب خود اما این به شرطی است که بدانند چگونه عمل کنند. نحوه سرمایه گذاری بسیار مهم است و باید درست انجام شود.

در بازار بورس، اوراق بهادار خرید و فروش می شوند که مهم ترین آنها سهام شرکت ها می باشد. سهام شرکت ها را باید بر اساس تحلیل درست و مناسب خرید تا به سود مناسبی رسید.

اگر شخصی که می خواهد در بورس سرمایه گذاری کند فردی آگاه، باحوصله و اهل تحلیل مسائل باشد بورس فرصتی عالی است اما اگر شخص سرمایه گذار عجول، ناآگاه و فاقد تحلیل باشد بورس تهدیدی جدی برای او خواهد بود.

کارگزاری حافظ

انتخاب یک کارگزاری می تواند در معامله گری اشخاص در بازار بورس تاثیر زیادی داشته باشد و فرد باید همواره سعی کند تا بهترین کارگزاری را برای خود انتخاب کند.

شخص معامله گر باید به چیزهایی توجه کند که باعث سرعت عمل او در معاملات، انتقال سریع پول و برداشت سریع آن و دسترسی به پلتفرم امن و مناسب باشد. کارگزاری حافظ یکی از بهترین کارگزاری های کشور است که سالهاست در زمینه بورس فعالیت می کند و بهترین ها را در اختیار مشتریان خود قرار می دهد. در زیر چند تا از ویژگی ها ممتاز کارگزاری حافظ آورده شده است:

1.انجام سریع معاملات در بورس: کافی است تا شما بخواهید سهمی را بخرید یا این که آن را بفرشید، کارگزاری حافظ در سریع ترین زمان ممکن این کار را برای شما انجام می دهد. بارها دیده ایم که به دلیل خرابی سیستم، افراد از معاملات خود در بورس جا مانده اند و این چیزی است که ما روی آن حساس هستیم. سرعت کارگزاری حافظ ضمانت کیفیت خدمات آن است.

2.ارائه همراه تریدر: کارگزاری حافظ ،یکی از بهترین اپلیکیشن های ترید را ارائه کرده است تا افراد بتوانند آن را بر روی گوشی خود نصب کرده و سهام خود را دنبال کنند. نرم افزار همراه تریدر کارگزاری حافظ هم به شکل نسخه اندروید و هم به شکل نسخه IOS در دسترس افراد قرار دارد و سهامداران می توانند از آن استفاده کنند.

سهمیران

سهمیران یکی از شعبه های کارگزاری حافظ است که سالهاست در زمینه سرمایه گذاری در فارکس و آموزش مسائل بورس فعالیت می کند. مجموعه سهمیران با کلاس های آموزشی خود، تجربه و تخصص اساتید و تحلیل های خوبی که دارد می تواند فرصت بی نظیری باشد برای افرادی که دنبال یادگیری مسائل بورس هستند و می خواهند تا تحلیل خود را قوی تر کنند.

با آموزش دیدن شما دیگر در بورس ضرر چندانی نخواهید کرد و به خوبی خواهید فهمید که چگونه معامله کنید.

قرارداد اختیار معامله (Option) چیست؟

اختیار معامله قراردادی است که به موجب آن، حق خرید یا فروش دارایی یک مجموعه در یک تاریخ خاص به شخص خریدار یا فروشنده واگذار می شود. این دارایی می تواند در قالب های گوناگون سهام، کالا یا بین دو شرکت خصوصی و با توجه به نوع خدمات رخ بدهد. اختیار معامله انواع گوناگونی دارد اما پرکاربردترین آن ها اختیار فروش و اختیار خرید است.

قرارداد اختیار معامله (Option) چیست؟

قرارداد اختیار معامله

تصور کنید که شما پارکینگ یک مرکز تجاری را برای یکسال اجاره می کنید. در این حالت شما به صورت تمام وقت می توانید از پارکینگ استفاده کنید اما این اختیار را هم دارید که استفاده نکنید. به صورت کلی کسی برای شما مزاحمت ایجاد نخواهد کرد و حق ندارد که در جای شما پارک کند. صاحب پارکینگ نیز متعهد است که طبق خواسته شما هر زمانی که خواستید پارکینگ را در اختیار شما قرار بدهد.

با این کار شما حق استفاده از امکانات پارکینگ را منحصر به خود کرده اید. در بازار بورس اوراق بهادار نیز مشابه چنین معامله ای وجود دارد که شما را از ابهام نجات داده و کمک می کند تا آینده را بهتر پیش بینی و برنامه ریزی کنید. این قرارداد با نام اختیار معامله شناخته می شود.

اختیار معامله چیست؟

قراردادی که به خریدار آن امکان می دهد تا یک دارایی معین را در یک زمان مشخص خریداری کرده یا بفروشد. طرف حساب قرارداد اختیار معامله نیز موظف است که پیش از انقضای مهلت سررسید، به اختیار فروش و اختیار خرید چیست مفاد قرارداد عمل کرده و هر زمانی که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت آن را در قیمت تعیین شده معامله بکند.

بنابرین براساس این قرارداد دوطرف توافق می کنند که در آینده معامله ای انجام دهند که در ازای پرداخت مبلغی معین، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخص و قیمتی معین، به دست بیاورند. طبق قرارداد اختیار فروش و اختیار خرید چیست اختیار معامله، خریدار قرارداد، در اعمال و اجرای حق خود مختار بوده و اگر از اجرای قرارداد صرف نظر کند، مبلغی را که برای خرید سهم یا قرارداد پرداخت کرده است از دست می دهد. (1)

مزایای قرارداد اختیار معامله

صرفه جویی در زمان

شما به عنوان یک سرمایه گذار می توانید با خرید قرارداد اختیار معامله فرصت کافی برای تصمیم گیری مناسب خود را خریداری کنید. همچنین تصمیم خود را مبنی بر خرید و فروش تثبیت کرده و در مدت زمان باقی مانده تصمیم بگیرید که چه زمانی سهم خود را بفروشید یا نگه دارید.

کسب درآمد

شما از طریق فروش قرارداد اختیار معامله سهام، می توانید سود کسب کنید. اگر شما به عنوان خریدار در این معامله سود کنید و یا به گونه ای برنامه ریزی کنید که سهام هایی را بخرید که سود چند برابر داشته باشد؛ سود نهایی شما بیشتر خواهد بود. و اگر متحمل ضرر شوید فقط به میزان آورده اولیه زیان خواهید دید. توانایی پیش بینی آینده بازار و استمرار در انجام این مدل از معاملات موجب می شود که در دراز مدت سود خوبی کسب کنید و قدرت ارزش گذاری ابهامات آینده را در خود تقویت نمایید.

کاهش ریسک معاملات

اختیار معامله به شما امکان می دهد که از طریق پیش بینی اتفاقات آینده؛ ابهام را به حداقل رسانده و میزان ریسک پذیرفته شده را ارزش گذاری کنید. در قرارداد اختیار معامله، خریدار فقط به میزان هزینه ای که برای خرید حق اختیار خود پرداخت کرده است متحمل ضرر می شود. (1)

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته تقسیم می شوند. این دو دسته مدل های آمریکایی و اروپایی اختیار معامله بوده و به شرح زیر است:

اختیار معامله اروپایی

اختیار معامله اروپپایی فقط در زمان سررسید و در دوره کوتاه مدت سررسید، قابل اجرا است و خریدار تنها در دوره سررسید می تواند آن را اجرا کند.

اختیار معامله آمریکایی

برخلاف مدل اروپایی، این معامله از هنگام عقد قرارداد تا زمان سررسید قابل اجرا است و در طول دوره هر زمانی که خریدار مایل باشد، می تواند آن را اجرا کند و امکان اعمال قبل از سررسید وجود دارد. (2)

اختیار خرید (Call Option) چیست؟

اختیار خرید به شما این حق را می دهد که یک سهم را در قالب یک قرارداد و زمانی معین خریداری کنید. شما با خرید این سهم، اختیار دارید که سهام مربوطه را به قیمت اعمال شده تا تاریخ انقضا خریداری کنید. مبلغ این سهام حداکثر ریسکی است که خریدار این قرارداد متحمل می شود. هنگامی که قیمت سهام مربوط به یک قرارداد اختیار خرید بالاتر از قیمت اعمال برسد، سود ایجاد خواهد کرد در غیر این صورت شما متحمل ضرر خواهید شد.

به بیان ساده تر، خریدار این نوع اختیار معاملی می تواند مقدار معیتی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دوره زمانی مشخصی بخرد. تصور کنید که شما قصد خرید و سرمایه گذاری در یک شرکت خودرو را دارید. این شرکت خودروسازی 10 سهم با قیمت صد هزار تومان به شما ارائه می کند و قیمت جاری هر سهم 95 هزار تومان است. یعنی شرکت خودروسازی سهم خود را به قیمتی کمتر از قیمت اسمی ذکرشده روی قرارداد به شما می فروشد. طبق قرارداد، تاریخ انقضا شش ماه و قیمت قرارداد اختیار معامله بابت هر سهم پانزده هزار تومان است.

بنابرین شما به عنوان سرمایه گذار، باید برای خرید این سهم ها صد و پنجاه هزار تومان پرداخت کنید. اگر قیمت هر سهم در تاریخ انقضای قرارداد کمتر از صد هزار تومان باشد، بدیهی است که شما قرارداد را اجرا نمی کنید و صبر می کنید. خرید سهمی که قیمت اسمی آن کمتر از صد هزار تومان است در حالی که به همان مبلغ آن را سرمایه گذاری کردید کار عاقلانه ای نیست و شما متحمل ضرر خواهید شد. اما در صورتی که قیمت سهم بیشتر صد هزارتومان باشد یعنی شرکت خودروسازی سود کرده است و آن گاه شما می توانید قرارداد را اجرا کنید.

توجه کنید درصورتی که قرارداد شما از نوع آمریکایی باشد، به محض سوددهی شرکت می توانید آن را اجرا کنید اما اگر قرارداد شما اروپایی باشد باید تا زمان سررسید صبر کنید. (2)

اختیار فروش (Put Option) چیست؟

اختیار فروش به شما امکان می دهد که سهم مربوطه را با قیمت اعمال شده و در سومین جمعه از ماه انقضا به فروش برسانید. همانند اختیار خرید، اختیار فروش نیز در قیمت های متنوع و تاریخ انقضاهای گوناگونی معامله می شود و می تواند از یک ماه تا یکسال و بیشتر تغییر کند. در صورتی که شما اختیار فروش را خریداری کنید، می توانید سهام مربوطه را با قیمت اعمال شده در قرارداد تا تاریخ انقضا به فروش برسانید. برخلاف اختیار خرید، مبلغ پرداخت شده برای هر معامله، ریسکی است که شما پرداخت می کنید. بنابرین شما با خروج از معامله یا جبران کردن آپشن، می توانید به سود دست یابید.

به بیانی دیگر، این قرارداد به شما امکان می دهد تا مقدار معیتی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمتی توافقی در دوره زمانی مشخص به فروش برسانید و برخلاف قرارداد خرید، شما با پیش بینی کاهش قیمت در آینده آن را خریداری می کنید. مثلا شرکت خودروسازی در مثال قبلی را در نظر بگیرید. شما ده سهم این شرکت را با همان قیمت توافق شده، یعنی صد هزارتومان خریداری می کنید.

قیمت قعلی سهم 95 هزار تومان است و تاریخ انقضای آن سه ماه آینده است. قیمت قرارداد برای هر سهم پانزده هزار تومان است. بنابرین شما برای خرید این قرارداد باید 150 هزار تومان پول پرداخت کنید. اگر قیمت سهم در زمان انقضای قرارداد کمتر از صد هزار تومان باشد، به اجرا درمی آید (برخلاف اختیار خرید) و شما در نهایت از این معامله سود خواهید کرد. اما اگر قیمت سهام در هنگام انقضا بیشتر از قیمت ذکرشده روی سهام باشد (یعنی کمتر از صد هزارتومان)، آن گاه قرارداد اختیار فروش ندارد و شما متحمل ضر خواهید شد.

توجه کنید که در این معامله نیز اروپایی بودن یا آمریکایی بودن آن اهمیت دارد. درصورتی که قرارداد اروپایی باشد، فقط در زمان اجرای سررسید قابلیت اجرا دارد؛ اما اگر آمریکایی باشد، به محض سقوط بازار و کاهش ارزش سهام قابل معامله و اجرای قرارداد است. (2)

انواع قراردادهای اختیار معامله با توجه به بازارهای معاملاتی

از نظر اینکه هر یک از انواع قراردادهای در کدام یک از بازارهای بورسی ارائه و خریداری شوند به انواع گوناگونی تقسیم می شود:

1.اختیار معامله سهام

3.اختیار معامله نرخ بهره

4.اختیار معامله شاخص بازار سهام

5.اختیار معامله قراردادهای آتی

معاملات ممکن است خارج از بازار بورس نیز رخ بدهد. مثلا دو شرکت یا بخش های خصوصی تصمیم می گیرند تا به صورت محدود و اندک، سهام ها یا کالاهایی را برای خرید یا فروش عرضه کنند. این مدل از معاملات با توجه به نیاز هر کسب و کار طراحی می شود و در سه دسته زیر قرار می گیرد:

1.اختیار معامله نرخ بهره

2.اختیار معامله نرخ ارز

3.اختیار معامله سواپ: سواپ توافقی بین دو طرف قرارداد است و به موجب آن مجموعه ای از جریان های نقدی آتی بازاررا با یکدیگر معاوضه می کنند. در اکثر مواقع یکی از طرفین سواپ، مبلغی را برحسب یک متغیر تصادفی مانند نرخ بهره، نرخ ارز، بازده سهام یا قیمت یک کالا پرداخت می کند که به آن ها پرداخت های شناور یا متغیر می گوییم.

خروج از قرارداد چیست و چگونه اجرا می شود؟

شما به اختیار فروش و اختیار خرید چیست عنوان یک خریدار قرارداد اختیار معامله، این حق را دارید که از قرارداد خارج شوید. این فرایند به سه روش می تواند رخ دهد:

مسدود کردن موقعیت

شما می توانید موقعیت خود را در قرارداد، مسدود کنید یا ببندید. شما به عنوان خریدار قرارداد اختیار، چون قبلا یک معامله را خریده اید بنابرین می توانید با فروش آن به شخصی دیگر موقعیت خود را ببیندید و از بازار خارج شوید.

استفاده از حق خود برای خرید یا فروش کالا

شما به عنوان خریدار قرارداد می توانید از حق خود استفاده کرده و کالاها یا سهام هایی را در بازار بخرید یا به فروش برسانید. بر این اساس، قرارداد اجرا شده و شما با اتمام آن، از معامله خارج می شوید. البته توجه داشته باشید که در معامله اروپایی شما باید تا تاریخ سررسید قرارداد صبر کنید.

عدم استفاده از مفاد قرارداد

در صورتی که شما به عنوان خریدار معامله در تاریخ سررسید به هر دلیلی آن را اجرا نکنید (مثلا چون به سود شما نیست)، آن معامله خود به خود باطل خواهد شد.

در قرارداد اختیار فروش نیز اوضاع به همین منوال است. یعنی شما به عنوان فروشنده می توانید برای خروج از قرارداد یکی از سه روش بالا را اعمال کنید. در طول دوره معاملاتی و تا قبل از تاریخ انقضای سررسید، می توانید قرارداد را به شخص دیگری واگذار کنید (اخد موقعیت معکوس) ، موقعیت را ببندید یا از بازار خارج شوید. (3)

جمع بندی و نتیجه گیری

اختیار معامله قراردادی است که به موجب آن حق خرید یا فروش دارایی یک مجموعه در یک تاریخ خاص، به شخص خریدار یا فروشنده واگذار می شود. این دارایی می تواند در قالب های گوناگون سهام، کالا یا بین دو شرکت خصوصی و با توجه به نوع خدمات رخ بدهد. قرارداد اختیار معامله انواع گوناگونی دارد اما پرکاربردترین آن ها اختیار فروش و اختیار خرید است.

همان طور که در این مقاله اشاره کردیم، اختیار خرید به شما امکان می دهد که دارایی یا سهم را به قیمت مشخصی خریداری کنید و سپس در زمانه انقضای سررسید آن را به فروش برسانید. در مقابل اختیار خرید، اختیار فروش قرار دارد که شما امکان می دهد تا دارایی را به قیمت مشخصی به فروش برسانید. هر دو نوع این اختیارات به صورت رایج معامله می شود.

فروشنده ممکن است اختیار خرید را برای خریدار به عنوان بخشی از یک معامله دیگر مثل انتشار سهام یا بخشی از طرح انگیزش کارکنان اهدا کند؛ در غیر اینصورت خریدار باید مبلغی را به فروشنده برای اختیار بپردازد. هنگامی که قیمت اعمال شده بیشتر از ارزش بازار دارایی پایه باشد، معامله اختیار فروش اعمال می شود. اما برخلاف اختیار فروش هنگامی که قیمت اعمال شده کمتر از ارزش بازار دارایی باشد، اختیار خرید معامله خواهد شد.

به صورت کلی ارزش معاملات اختیار در حال حاضر بسیار مهم است و تفاوت بین ارزش بازار دارایی و قیمت اعمال دارایی را مشخص می کند. علاوه بر این، ارزش زمانی آن که به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد، دومین عامل اهمیت قرارداد اختیار معامله است. اختیار معاملات در حال حاضر موضوع تحقیقات امور مالی و علمی بسیاری از دانشگاه های دنیا است.

اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ استراتژی استرادل در قرارداد اختیار معامله

معامله گران در بازار سرمایه همواره به دنبال راهی هستند که ریسک را در معاملاتشان به حداقل برسانند. یکی از روش‌هایی که می توان از طریق آن ریسک معاملات را کاهش داد، اختیار معاملات است. اختیار معامله به دو صورت اختیار فروش و اختیار خرید در دسترس است. سهامداران می توانند با استفاده از اختیار خرید از ریسک معاملات خود بکاهند و با خیال آسوده تری به سرمایه گذاری در بازار بورس بپردازند. با ما همراه باشید تا در ادامه به طور مفصل به تمامی ابعاد اختیار معامله بپردازیم.

تعریف اختیار معامله

اختیار معامله، قراردادی است بین خریدار و فروشنده که در آن، خریدار مبلغ معینی را پرداخت کرده و در قبال آن این اختیار را دارد که در زمان مشخص با قیمت توافق شده، کالای مشخصی را در آینده با فروشنده معامله نماید. در این صورت فروشنده موظف است زمانی که خریدار درخواست می دهد، قرارداد را اجرا نماید.

اختیار معامله، توافقی برای آینده

به طور کلی، قرارداد اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده بوده که تعیین کننده‌ی اختیار معاملات در سهام شرکت‌های مختلف بورسی، بورس اوراق بهادار است.
براساس اختیار معامله، خریدار به عنوان دارنده ی قرارداد، برای اجرای قرارداد کاملا مختار (بدون اجبار و یا تعهدی) است. چنانچه از قرارداد خود منصرف شود، تنها مبلغی که بابت قرارداد پرداخت نموده است را از دست می دهد. از طرفی فروشنده در صورتی که خریدار درخواست نماید، ملزم است قرارداد را اجرا نماید.

اختیار خرید

اختیار خرید در انگلیسی Call Option نامیده می شود، در لغت به معنای خرید به شرط اختیار است. اختیار خرید، قراردادی است که در آن خریدار کالای مشخصی را با قیمت مشخص قبل از موعد تاریخ سررسید حق دارد بخرد ولی اجباری برای خرید نیست.

در قرارداد اختیار خرید، خریدار زمانی که قیمت کالا تا قبل از زمان سررسید بالاتر از قیمت توافق شده در قراداد باشد به سود خواهد رسید. در این زمان است که شخص (خریدار) نسبت به خرید کالا اقدام می نماید. در قرارداد ذکر شده، فروشنده هر زمانی که خریدار تصمیم گیرد که قرارداد را اجرا نماید، موظف است که قرارداد را اجرا کرده و کالای موردنظر را بفروشد.

به مثال زیر توجه کنید:
سرمایه گذاری می‌خواهد قرارداد اختیار خرید شرکت y را خریداری نماید. هر سهم شرکت y در حال حاضر 1100 ریال است. همچنین قیمت سهام در قرارداد برابر با 1300 ریال و زمان سررسید 31 اردیبهشت ماه باشد و ارزش سهام قبل از 31 اردیبهشت ماه به 1650 می رسد. خریدار در این حالت می تواند از حق خود استفاده کرده و سهام را با مبلغ قید شده در قرارداد (1300 ریال) خریداری نماید. در این صورت، خریدار به ازای هر سهم 350 ریال سود می کند. بیایید حالت عکس این قضیه را در نظر بگیریم. زمان سررسید قرارداد فرا می رسد و ارزش سهام هنوز از 1300 ریال بالاتر نرفته است. در این حالت خریدار نه تنها سود نمی کند، بلکه ضرر هم می کند (مثلا هم سهم 1200 ریال باشد، خریدار باید هر سهم را بر اساس قرارداد 1300 ریال خریداری نماید. در این صورت او به ازای هر سهم 100 ریال ضرر خواهد کرد). در این مواقع خریدار از حق خود استفاده نکرده و در موعد قرارداد، باطل خواهد شد.

نماد اختیار معامله خرید

نماد قرارداد اختیار معامله سهام در بورس تهران به روش زیر تعیین می شود:

اختیار فروش

اختیار فروش در انگلیسی Put Option نامیده می شود، در لغت به معنای فروش به شرط اختیار است. اختیار فروش یعنی شخص حق فروش (بدون الزام و حتمی) تعداد معلومی از کالایی را مانند سهام یک شرکت در یک قیمت و زمان معین داشته باشد. درواقع اختیار فروش در مقابل اختیار خرید قرار دارد و شخصی که قرارداد اختیار فروش را خریداری می کند، وضعیت بازار را به سمت کاهش قیمت پیش بینی کرده است.

به مثال زیر توجه کنید:
سرمایه گذاری سهام ایران خودرو را به ارزش 7265 ریال خریداری نموده است. او بر اساس بررسی هایی که بر روس هام انجام داده است، پیش بینی می کند که تا 3 ماه آینده ارزش هر سهم این شرکت به 7150 کاهش پیدا خواهد کرد و به ازای هر سهم 115 اختیار فروش و اختیار خرید چیست اختیار فروش و اختیار خرید چیست ریال سود خواهد کرد. در این شرایط، سرمایه گذار با پرداخت 90 تومان، اختیار فروش سهام ایران خودرو را خریداری می نماید.

چند اصطلاح که در اختیار فروش به کار می رود:

“با قیمت” زمانی به کار برده می شود که قیمت سهام کمتر از قیمت اعمال باشد. در این مواقع پیشنهاد می شود اختیار فروش قبل از انقضا اعمال شود.

“اختیار فروش و اختیار خرید چیست بی قیمت” به زمانی گفته می شود که قیمت اعمال کمتر از قیمت سهام باشد. در این شرایط بهتر است اختیار فروش اصلا اعمال نشود.

“به قیمت” زمانی کاربرد دارد که قیمت سهام برابر با قیمت اعمال باشد.

مزایای قرارداد اختیار معامله

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده اختیار فروش و اختیار خرید چیست ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

اختیار معامله مزایای زیادی دارد. در این بخش به تعدادی از این مزایا اشاره خواهیم کرد.

1– کاهش ریسک: با خرید قراردادهای اختیار معامله یک کالا در عوض خود کالا، ریسک آن معامله کاهش خواهد یافت. درواقع در این نوع معاملات تنها ضرری که معامله گر می تواند داشته باشد، مبلغی است که بابت خرید اختیار معامله پرداخت می کند. به عبارت دیگر، اختیار معامله به عنوان وسیله برای مدیریت ریسک بکار برده می شود تا در مقابل نوسانات نامطلوب قیمتی، ریسک معامله کاهش یابد.

2- کسب درآمد: سرمایه گذار با فروش قراردادهای اختیار معامله خود می تواند درآمد خود را فراتر از بازدهی سهام و سود تقسیمی ببرد. درواقع یکی از ساده ترین راهکارهای معاملاتی همان فروش اختیار معامله است.

3- اهرم مالی: قراردادهای اختیار معامله باعث می شود که سرمایه گذار در قبال نقدینگی کمتر، سود یا زیان چند برابر مبلغ پرداختی داشته باشد.

4- تنوع در پرتفوی:اختیار معامله به عنوان یک کالای مشتقه، می تواند باعث تنوع در سبد سرمایه گذاری سهامدار شود.

5- بکارگیری زمان به منظور تصمیمات آتی: در قراردادهای اختیار معامله، سرمایه گذار می تواند با پرداخت بخشی از قیمت سهم، جریان نقدی خرید و یا فروش خود را ثابت کرده و تا زمان سررسید تاریخ قراداد، تصمیمات درستی را بگیرد.

6- رسیدن به سود از طریق نوسانات قیمتی سهام: در این نوع از قرادادها، سرمایه گذار می تواند بدون خرید سهم پایه، از نوسانات قیمتی آن نفع ببرد.

تعریف مشتقه در اختیار معامله

“مشتقه” بودن یعنی قیمت کالایی به قیمت کالایی دیگر وابسته و یا از آن مشتق شده است. مانند آبمیوه که از میوه مشتق شده است. اختیار معامله هم از اوراق بهادار مالی مشتق شده است. یعنی قیمت آن به قیمت کالایی دیگر وابسته است. انواع مختلفی از اوراق بهادار به عنوان مشتق درنظر گرفته می شود. مانند پیمان های آتی و قرارداد های معاوضه.

چگونگی اعمال اختیار معاملات

نحوه اعمال اختیار معاملات به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

• قرارداد اختیار معامله اروپایی: در این نوع از قراردادهای اختیار معامله، امکان اعمال توسط خریدار اختیار معامله تنها در زمان سررسید قرارداد وجود دارد.
• قرارداد اختیار معامله امریکایی: در قرارداد اختیار معامله امریکایی بر خلاف نوع اروپایی، امکان اعمال از سوی خریدار در هر زمانی از بازه ی زمانی قرارداد تا موعد سررسید وجود دارد.

استراتژی استرادل

در ابتدا به تعریفی کوتاه از استراتژی توجه نمایید. استراتژی در واقع به خرید یا فروش چند اختیار معامله به صورت هم زمان با یکدیگر و یا همراه با سهم پایه موضوع قرارداد گفته می شود. استراتژی در اختیار معامله به عنوان وسیله ای برای پوشاندن ریسک، تنوع بیشتر در پرتفوی و همچنین جهت افزایش سود دهی به کار برده می شود.

یکی از استراتژی‌هایی که در معاملات اختیار معامله به کار برده می شود، استراتژی های ترکیبی متقارن هستند. این نوع از استراتژی‌ها شامل ترکیبی مختلفی از هر دو قرارداد خرید و فروش برای یک سهام خاص می باشد. یکی از رایج ترین استراتژی های ترکیبی متقارن که در این بازار مورد استفاده قرار می گیرد، «استراتژی استرادل» است.

انواع استراتژی استرادل

استراتژی استرادل به دو دسته تقسیم می شود:

1- استرادل خرید: خرید قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش از سهامی با قیمت توافقی و تاریخ پایان مهلت یکسان. در این استراتژی، چنانچه قیمت سهام به قیمت توافق شده نزدیک باشد، شخص ضرر زیادی را متحمل خواهد شد. در مقابل، درصورتی که ارزش سهام حول قیمت توافقی نوسانات شدیدی داشته باشد، سرمایه گذار سود بسیاری در این معامله خواهد داشت.

2- استرادل فروش: فروش قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش با قیمت توافقی و تاریخ پایان قرارداد یکسان. در این نوع استراتژی بر خلاف استراتژی استرادل خرید، درصورتی که ارزش سهام به قیمت توافقی نزدیک باشد، سرمایه گذار سود قابل توجهی به دست خواهد آورد. در مقابل، هرچه دامنه نوسانات سهام بیشتر باشد، میزان ضررهای شخص نیز به همان میزان افزایش خواهد یافت.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.

۴ مزیت مهم بیمه سهام چیست؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم، در بسته 10 بندی حمایت فوری از بازار سرمایه که اخیرا ابلاغ شد، مصوباتی از جمله بیمه شدن اصل و سود سهام مردم در یک سال آینده تا واریز شدن منابع جهت حمایت از سهام شرکت‌های تولیدی بزرگ کشور دیده می‌شود.

بر اساس این بسته، بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف 100 میلیون تومان برای هر نفر (که حدود 96 درصد از تعداد کدهای حقیقی فعال حاضر در بازار را تشکیل می‌دهند) از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی و خرید توسط سرمایه گذاران صورت می‌گیرد.

سر رسید اعمال این اوراق یک ساله بوده و مبلغ تعهد خرید 20 درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهار شنبه، 4 آبان 1401 می باشد. و بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می نماید اعمال و اجرایی خواهد شد.

لازم به ذکر است، 4 ویژگی بیمه سهام شامل موارد زیر است.

استفاده اهرمی از نقدینگی حمایتی و منتقل کردن نیازهای نقدینگی حمایتی به اختیار فروش و اختیار خرید چیست آینده

حفظ سرمایه‌گذاران بلند مدت و ایجاب سرمایه‌گذاران به نگهداری سهام در صورت تداوم رشد منفی

ایجاد فرصت برای فعالان بازار و افکار عمومی جهت تکمیل اطلاعات و ارزیابی رخدادها و تصمیم‌گیری‌ منطقی در این خصوص

اطمینان‌بخشی میان مدت نسبت به حفظ سرمایه در مقایسه با حمایت مقطعی از بازار

هدف از انتشار این اوراق، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بازار بورس و اطمینان‌بخشی به سهامداران در خصوص اختیار فروش و اختیار خرید چیست ارزندگی سهم و حفظ منافع آنها است. بنابراین سهامداران می‌توانند با خرید اوراق اختیار فروش تبعی، سهم خود را در برابر کاهش قیمت بیمه کنند.

بیمه سبدهای سهام برای یک‌سال | بیمه سهام چیست؟

بسته جامع حمایتی بازار سرمایه که در هفته گذشته طراحی شده بود، از روز گذشته اجرایی شد. بیمه سبد سهام تا سقف ۱۰۰میلیون تومان تا یک سال آینده و تزریق ۵ هزار میلیارد تومان نقدینگی به صندوق تثبیت بازار سرمایه، از جمله مهم‌ترین مفاد این بسته ۱۰ بندی است.

به گزارش همشهری آنلاین، افزایش شتاب روند نزولی بازار سهام در هفته گذشته که به افت ۳۳۵هزار میلیارد تومانی بازار سهام منجر شد، بالاخره مسئولان سازمان بورس را بر آن داشت تا اقدامات تازه‌ای را برای حمایت از بورس آغاز کنند. بر همین اساس از روز گذشته، مفاد بسته ۱۰بندی حمایت از بورس که چندی پیش مورد تأیید وزارت اقتصاد قرار گرفته بود، از روز گذشته اجرایی شد.

به‌دنبال اجرای این بسته، روز گذشته شاخص کل بورس با رشد مواجه شد، با این حال آنطور که آمارها نشان می‌دهد، بخش عمده رشد روز گذشته شاخص بورس، ناشی از رشد قیمت سهام شرکت‌های بزرگ بوده و علت این رشد نیز حمایت بازارگردان‌ها از سهام این شرکت‌ها بوده است.

همچنین با وجود رشد شاخص کل، شاخص هم وزن با افت سنگین مواجه شد و حجم صف‌های فروش، ۱۰برابر صف‌های خرید سهام بود. دیروز همچنین سهامداران حقیقی ۹۱۴میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج کردند که در طول ماه‌های گذشته بی‌سابقه بوده است.

با این حال مقام‌های سازمان بورس با اجرای بسته حمایتی بورس، امیدوارند شتاب روند نزولی بازار سهام در روزهای آینده کمتر شود و بازار با ثبات بیشتری مواجه شود؛ زیرا روند نزولی بازار سهام در ۲۵ماه گذشته به افت ۲۵۰میلیارد دلاری ارزش بازار سهام منجر شده و این موضوع اعتراض سهامداران را برانگیخته است.

بیمه سهام

بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین مفاد بسته حمایتی بورس، طرح بیمه سهام است. طبق مفاد ۱۰بندی بسته حمایتی بورس از روز گذشته، سهام حاضر در سبد سهام (پورتفوی) اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰میلیون تومان برای هر نفر از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی بیمه شد.

سر رسید اعمال این اوراق، یک ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهارشنبه، ۴ آبان۱۴۰۱ است. این به‌معنای آن است که سهامداران حقیقی که ارزش سبد سهام شان کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان است، می‌توانند با خرید اوراق تبعی سبد سهام شان را در برابر نزول بیشتر بیمه کنند.

به‌طور مثال، اگر سبد سهام یک سهامدار در انتهای روز معاملاتی ۴آبان۱۴۰۱ تا سقف ۱۰۰میلیون تومان باشد و تا یک سال آینده این سهام را نفروشد، دولت تضمین می‌کند که سال آینده اختلاف قیمت این سبد سهام را ۲۰درصد بالاتر از ارزش روز ۴ آبان۱۴۰۱ به‌صورت نقد پرداخت کند؛ حتی اگر ارزش سهام این سهامدار تا یک سال بعد کاهش پیدا کرده باشد.

با این حال این میزان سهام باید مشتمل بر سهام شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس باشد و سهام شرکت‌های بازار پایه که ریسک بالایی دارند، مشمول این طرح نیست.
آمارها نشان می‌دهد که هم‌اکنون سبد سهام، ۹۶درصد سهامداران حقیقی فعال در بازار در محدوده ۱۰۰میلیون تومان است؛ به این ترتیب طرح مزبور مشمول بخش بزرگی از سهامداران بورس می‌شود.

همچنین قرار است تا سقف ۴۰هزار میلیارد تومان اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوق‌های با درآمد ثابت با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره منتشر شود و منابع لازم برای اجرای این طرح، باید از محل بودجه سال۱۴۰۲ تامین شود.

تزریق منابع جدید

یکی دیگر از مفاد بسته حمایتی از بورس، تزریق منابع جدید به بازار سهام است. طبق مصوبات سازمان بورس، این منابع باید به صندوق تثبیت بازار سرمایه تزریق شود و این صندوق از طریق بازارگردانی از بازار سرمایه حمایت و مانع از نزول بیشتر شاخص شود. طبق مصوبات قانون بودجه سال۱۴۰۱ دولت موظف است که جمعا ۵هزار میلیارد تومان به این صندوق اختصاص دهد.

همچنین قرار است به غیر از این مبلغ، مبالغی نیز از صندوق‌های حاکمیتی به بازار سهام تزریق شود و قرار است این مبالغ به مرور افزایش یابد. در بسته حمایتی بازار سرمایه اما مشخص نشده منظور از صندوق‌های حاکمیتی چیست اما به‌نظر می‌رسد که این منابع مالی شامل مبالغی است که قرار است از صندوق توسعه ملی به صندوق توسعه بازار سرمایه واریز شود.

سازمان بورس همچنین باید حجم سپرده‌گذاری خود را در صندوق تثبیت بازار سرمایه افزایش دهد و بخش فروش بازارگردان‌ها را تا اطلاع ثانوی محدود کند. این سازمان همچنین باید عرضه‌های اولیه سهام و پذیره نویسی اوراق بهادار را تا زمان بازگشت ثبات به بازارسرمایه متوقف کند و زمان جلسات معاملات فرابورس نیز باید به‌روال سابق در ساعت۱۲:۳۰ بازگردد.

مدیریت نرخ سود و پایش اشخاص حقوقی

یکی از گلایه‌های فعالان بازار سرمایه درباره شرایط بورس، افزایش نرخ سود بین بانکی است. به زعم برخی تحلیلگران، افزایش این نرخ یکی از دلایل نزول بورس در ماه‌های گذشته بوده است. بر این اساس، طبق بسته حمایتی بورس، مقرر شده تا بانک مرکزی و وزارت اقتصاد با همکاری یکدیگر نرخ سود را مدیریت کنند.

همچنین نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهادهای مالی شبه دولتی، صندوق‌های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار و انجام اقدامات حمایتی ازجمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، از دیگر مفاد بسته حمایتی از بورس است.