حجم تعادلی چه چیز را نشان می‌دهد؟

نکات کلیدی:

آموزش اندیکاتور حجم OBV در تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال در بورس دارای ابزارها و اندیکاتورهای مختلفی است که هرکدام از آنها می‌تواند داده‌های مهم و تأثیرگذاری را به تحلیلگران بازار بدهد. داده‌هایی که اندیکاتورها می‌دهند، در تشخیص روند و بررسی سیگنال خرید و فروش انواع سهام، کاربرد زیادی دارند. اندیکاتور حجم (OBV) یکی از انواع اندیکاتورهای مهم در بازار سرمایه محسوب می‌شود که در این مقاله سعی می‌کنیم تا به بررسی این اندیکاتور و نحوه معامله توسط آن، بپردازیم و مطالبی که در ادامه قصد داریم به آنها پرداخت کنیم:

اندیکاتور حجم تعادلی (OBV) چیست؟

کاربرد اندیکاتور OBV

استراتژی اندیکاتور OBV در تحلیل تکنیکال

فرمول محاسبه OBV

مثالی از محاسبه OBV

محدودیت‌های اندیکاتور OBV

آموزش اضافه کردن اندیکاتور حجم و تنظیمات آن در پنل اکسیر اقتصاد بیدار

اندیکاتور حجم تعادلی (OBV) چیست؟

اندیکاتور حجم تعادلی (OBV) که مخفف کلمه انگلیسی On-Balance Volume می‌باشد، یک اندیکاتور تکنیکال از نوع مومنتوم است که جریان حجم در سهام مختلف را می‌سنجد و از آن برای پیش‌بینی تغییرات قیمتی بعدی استفاده می‌کند.

اندیکاتور OBV اولین بار توسط جوزف گرانویل ( Joseph Granville ) طراحی شد و کار آن اینست که تغییرات حجم در سهام را بر اساس حرکت قیمتی سهم بسنجد تا بتواند برای حرکت بعدی، پیش‌بینی کند.

تغییرات حجم در معاملات بورس، از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر استفاده از این اندیکاتور می‌تواند پارامتر مهمی را در بازار مورد بررسی قرار بدهد چرا که به عقیده بسیاری، حجم می‌تواند نیروی محرک بازار باشد و تغییرات آن بسیار حائز اهمیت است.

کاربرد اندیکاتور OBV

• همواره رابطه‌ای بین حجم معاملات و قیمت سهام وجود داشته است که برای اکثر معامله‌گران از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. در بسیاری از مواقع، افزایش حجم در معاملات سهام، می‌تواند نشان‌دهنده حرکتی مثبت یا منفی در روند سهام باشد. اندیکاتور OBV در تشخیص تغییرات حجم نسبت به حرکت قیمتی سهام کاربرد مؤثری دارد. برای مثال زمانی که به یکباره حجم معاملات سهمی افزایش پیدا می‌کند، ممکن است حقوقی‌ها و صندوق‌های مالی در حال خرید سنگین سهم هستند که شناسایی آن می‌تواند روند مثبتی را در روزهای آتی برای سهم پیش بینی کند. این امکان وجود دارد که با تغییرات حجم معاملات، پول هوشمندی وارد سهم شده است و قصد افزایش قیمت سهم را دارد. اندیکاتور حجم تعادلی در این مواقع، این تغییرات حجم را با حرکت مومنتوم قیمتی سهم می‌سنجد و داده‌های مؤثری را به تحلیلگران می‌دهد.
• اندیکاتور OBV همچنین می‌تواند برای تشخیص روند جدید مورد استفاده قرار بگیرد. در این حالت اگر OBV سقف‌های بالاتر را نشان دهد، یک کانال صعودی قیمت خواهیم داشت و برعکس اگر OBV کف‌های جدید ایجاد کند، احتمال شکل‌گیری کانال نزولی در روند سهم، افزایش می‌یابد.

استراتژی اندیکاتور OBV در تحلیل تکنیکال

ساختار کار اندیکاتور OBV به این صورت می‌باشد که هنگامی که قیمت سهام نسبت به روز قبل با قیمت بالاتری بسته شود، OBV ، صعودی خواهد بود و حجم مثبت در نظر گرفته می‌شود. به همین ترتیب زمانی که قیمت سهام نسبت به روز قبل با قیمت پایین‌تری بسته شود، OBV نزولی و حجم منفی در نظر گرفته می‌شود. مجموع تمام حجم مثبت و منفی در سهم، خط OBV را حجم تعادلی چه چیز را نشان می‌دهد؟ تشکیل خواهد داد.

به عبارتی برای استراتژی معاملاتی مناسب با استفاده از اندیکاتور OBV ، زمانی که این اندیکاتور، صعودی باشد، نشان از فشار حجمی مثبت دارد که می‌تواند به صعود نمودار قیمت منتهی شود. همچنین، در صورتی که OBV نزولی باشد نشان از فشار حجمی منفی دارد که می‌تواند حاکی از نزول نمودار قیمت در آینده باشد .

بنابراین بهتر است در حجم مثبت خریدار و در حجم منفی فروشنده سهام باشید تا از منطق استراتژی بهتری استفاده کنید.

باید توجه داشت که زمانی که قیمت‌ها در حال افزایش هستند و حجم معاملات هم در حال زیاد شدن، این موضوع نشانه‌ای از تأیید روند صعودی در سهم می‌باشد .

خط OBV و نیز روند OBV ، در استراتژی معاملاتی نقش مؤثری دارد. همواره باید برای OBV روندی را مشخص کرد و نسبت به روند کنونی آن با روند نمودار قیمتی مقایسه کرد. همچنین در این حالات، سطوح حمایتی ومقاومتی نمودار را نیز باید مورد ارزیابی قرار داد. در صورت شکسته شدن این سطوح، روند OBV می‌تواند دست خوش تغییر شود. این شکسته شدن روند می‌تواند با تغییرات حجم در ارتباط باشد و شاهد تغییر در حجم نیز باشیم.

فرمول محاسبه OBV

در محاسبه OBV ، پارامترهایی مانند سطح OBV قبلی و مقدار آخرین حجم معامله ( Volume )، دخیل هستند. در این حالت، فرمول محاسبه OBV به شکل زیر مطرح می‌شود.

اگر قیمت بسته شدن بالاتر از قیمت قبلی باشد:

OBV = OBVprev + Volume

اگر قیمت بسته شدن برابر با قیمت قبلی باشد:

OBV = OBVprev + 0

اگر قیمت بسته شدن کمتر از قیمت قبلی باشد:

OBV = OBVprev – Volume

حجم تعادلی مجموع کل حجم معاملات حال حاضر یک دارایی را نشان داده و مشخص می‌کند که آیا این حجم در حال خروج یا ورود به یک سهام است .

مثالی از محاسبه OBV

حالا در مثالی می‌خواهیم محاسبه OBV را بیان کنیم. فرض کنید سهمی در معاملات خود، داده‌های زیر را در روزهای مختلف ثبت کرده است:

روز اول: قیمت بسته ‌شدن برابر است با 20000 ریال، حجم مساوی است با 360000 سهم
روز دوم: قیمت بسته‌ شدن برابر است با 20105 ریال، حجم مساوی است با 400000 سهم
روز سوم: قیمت بسته ‌شدن برابر است با 20117 ریال، حجم مساوی است با 370000 سهم
روز چهارم: قیمت بسته ‌شدن برابر است با 20100 ریال، حجم مساوی است با 420000 سهم
روز پنجم: قیمت بسته ‌شدن برابر است با 20050 ریال، حجم مساوی است با 350000 سهم
روز ششم: قیمت بسته‌ شدن برابر است با 20075 ریال، حجم مساوی است با 450000 سهم
روز هفتم: قیمت بسته ‌شدن برابر است با 20090 ریال، حجم مساوی است با 470000 سهم

روز هشتم: قیمت بسته شدن برابر است با 20090 ریال، حجم مساوی است با 310000 سهم

حالا روزهایی که در آن قیمت بسته شدن نسبت به روز قبل بیشتر است را مشخص می‌کنیم. در این مثال روزهای دوم، سوم، ششم و هفتم، نسبت به روز قبل، قیمت بالاتری را ثبت کرده‌اند. پس به حجم تعادلی اضافه می‌شوند.

در عوض روزهای چهارم و پنجم، قیمت بسته شدن کمتر از روزهای قبل خود بوده‌اند، پس حجم تعادلی از آنها کسر می‌گردد.

طبق فرمول، OBV به شکل زیر محاسبه خواهد شد:

روز دوم: 360000 + 0 = 360000

روز سوم: 400000 + 360000 = 760000

روز چهارم: 760000 – 420000 = 340000

روز پنجم: 340000 – 350000 = -10000

روز ششم: 450000 – 10000 = 440000

روز هفتم: 470000 + 440000 = 910000

روز هشتم: 910000 + 0 = 910000

محدودیت‌های اندیکاتور OBV

• همواره باید در نظر گرفت که سیگنالی که از سمت OBV صادر می‌شود ممکن است بخاطر عواملی دارای خطا و اشتباه باشد چرا که این اندیکاتور بر اساس داده‌هایش سیگنال صادر می‌کند و توضیحی در قبال آن ندارد و بعضاً سیگنال آن می‌تواند کاذب باشد.
• تنها بسنده کردن به اندیکاتور OBV منطقی نیست و نباید آن را به عنوان استراتژی اصلی معاملاتی قرار داد و حتماً با دیگر اندیکاتورها نیز باید مقایسه شود.
• در صورت کاهش یا افزایش چشمگیر حجم معاملات در یک روز مشخص، احتمال دارد اندیکاتور برای مدتی ناکارآمد شود. مثلاً ممکن است افزایش یکباره حجم معاملات ناشی از اخبار و شایعات از طرف شرکت باشد و یا حقوقی‌های سهم، دست به اقداماتی زده باشند اما در واقع اهمیتی به روند بعدی سهم نداشته باشد.

آموزش اضافه کردن اندیکاتور حجم و تنظیمات آن در پنل اکسیر اقتصاد بیدار

برای به‌ کارگیری از ابزارهای تحلیل تکنیکال باید از پلتفرم‌های بخصوص آن استفاده کرد. برای تحلیل تکنیکال می‌توان از پنل اکسیر کارگزاری اقتصاد بیدار نیز استفاده نمود. در این پنل، برای هر سهمی که می‌خواهید، نمودار قیمتی آن را مشاهده کنید، کافی است از طریق ورود به پنل اکسیر، چارت هر سهم را از قسمت مربوطه انتخاب کنید تا نمودار قیمتی آن را رویت کنید. با ورود به پنل، ابزارهای تحلیل تکنیکال مثل رسم خط روند، رسم کانال و چنگال، دیده می‌شود. همچنین در قسمت منو می‌توان گزینه اندیکاتورها را انتخاب کرده و تمامی اندیکاتورهای تکنیکال را مشاهده کنید. در قسمت اندیکاتورها، گزینه اندیکاتور حجم OBV را انتخاب می‌کنید تا در قسمت پایینی نمودار سهم، اندیکاتور اضافه شود.

این پنل همچنین قابلیت اضافه کردن اندیکاتورهای دیگر مثل میانگین متحرک، RSI ، MACD را دارد که در کنار اندیکاتور حجم بتوان تحلیل خود را پیش ببرید.

جمع‌بندی

در حال حاضر معامله‌گران زیادی هستند که از اندیکاتور حجم برای تحلیل روند حرکتی سهام مورد نظر خود استفاده می‌کنند. اندیکاتور OBV با شناسایی تغییرات حجم در معاملات، می‌تواند عملکرد سهام از لحاظ حجم را مورد بررسی قرار بدهد. اندیکاتور OBV می‌تواند با سنجش میزان تغییرات حجم بر اساس حرکت قیمتی سهم، فشار خرید یا فروش سهام را اندازه گیری کند و طبق آن برای روند بعدی سهم پیش‌بینی داشته باشد. به طور کلی بهتر است این اندیکاتور در ترکیب با اندیکاتورهای قدرتمند دیگر بررسی شود تا نتیجه درست‌تر و منطقی‌تری داشته باشد.

ما در این مقاله سعی کردیم تا در مورد ساختار این اندیکاتور و استراتژی‌های معاملاتی با استفاده از داده‌های OBV بحث کنیم و کاربردهای آن و نحوه محاسبات آن را شرح دهیم.

کارگزاری اقتصاد بیدار با سابقه طولانی در بازار بورس، خدمات آموزشی خود را در تحلیل تکنیکال به علاقه‌مندان این حوزه ارائه می‌دهد و برای کسب اطلاعات می‌توانید با دفاتر کارگزاری در تماس باشید.

اندیکاتور OBV یا حجم تعادلی، چیست و چگونه کار می کند؟

حجم تعادلی (OBV)، یک اندیکاتور تکنیکال بر مبنای مومنتوم است که از جریان حجم برای پیش بینی تغییرات قیمت سهام استفاده می کند. جوزف گرانویل برای اولین بار معیار OBV را در کتاب Granville's New Key to Stock Market Profits متعلق به سال 1963 شرح و بسط داد.

گرانویل معتقد بود که حجم نیرو اصلی بازارها است و OBV را طوری طراحی کرد که در صورت تحولات عمده در بازارها بر اساس تغییرات حجم، این تغییرات را نشان دهد. وی معتقد بود وقتی حجم بدون تغییر قابل توجه در قیمت سهام به شدت افزایش یابد، قیمت سرانجام به سمت بالا یا به سمت پایین جهش خواهد کرد.

ویژگی های کلیدی OBV:

• حجم تعادلی (OBV) یک اندیکاتور تکنیکال مبتنی بر مومنتوم است، که از تغییرات حجم برای پیش بینی قیمت استفاده میکند.
• OBV هیجانات جمعی را نشان می دهد، که بدین واسطه می تواند تغییر روند صعودی یا نزولی را پیش بینی کند.
• مقایسه عملکرد نسبی بین کندل های قیمتی و OBV، سیگنالهای قابل اعتماد بیشتری نسبت به هیستوگرام های حجم سبز یا قرمز که در پایین نمودارهای قیمت یافت می شود، تولید می کند.

حجم تعادلی چه چیزی به ما می گوید؟

نظریه پشت اندیکاتور OBV، تمایز بین پول هوشمند - یعنی سرمایه گذاران نهادی - و سرمایه گذاران خرده فروش است. با شروع خرید صندوق های سرمایه گذاری و صندوق های بازنشستگی در حالی که سرمایه گذاران کوچک در حال فروش هستند، ممکن است حتی با حفظ قیمت نسبتاً سطح حجم آن افزایش یابد، در نهایت اما افزایش حجم باعث افزایش قیمت می شود. در آن مرحله، سرمایه گذاران بزرگتر شروع به فروش می کنند و سرمایه گذاران کوچکتر شروع به خرید می کنند.

تحلیلگران برای ردیابی سرمایه گذاران بزرگ و نهادی به اعداد خروجی از OBV چشم می اندازند. آنها واگرایی بین حجم و قیمت را مترادف رابطه "پول هوشمند" و توده های خسته بازار می دانند، به این امید که فرصت های خرید را در برابر روندهای غیر واقعی بازار به دست بیاورند. به عنوان مثال، پول نهادی ممکن است قیمت یک دارایی را بالا ببرد، سپس پس از ورود سایر سرمایه گذاران روی سهم، آن سرمایه گذار نهادی سهام خود را به فروش برساند.

قیمت تعادل چیست؟

کم یا زیاد، همه افراد صف های خرید و فروش اجناس و کالاهای مختلف را دیده اند؛ در همین بازار بورس ایران، تشکیل صف خرید و فروش نمونه هایی از همین موضوع است. سوالی که پیش می آید این است که در اقتصاد و بازارهای مالی چه اتفاقی باعث تشکیل صف های خرید و فروش می شود و پس از رسیدن قیمت دارایی ها به یک محدوده خاص، به چه علت این صف ها از بین می روند؟ پاسخ این سوال را باید در مفهومی به نام قیمت تعادلی جستجو کرد؛ تعادل اقتصادی بیانگر این نکته است که اگر میزان عرضه و تقاضا برای خرید و فروش یک دارایی با هم برابر باشد، قیمت ها به تعادل می رسند و اگر قدرت عرضه و تقاضا با هم برابر نباشد، نوسانات قیمتی به وجود می آید. اگر شما نیز در خصوص قیمت تعادل در اقتصاد کنجکاو هستید، توصیه می کنیم تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.

قیمت تعادل در اقتصاد به چه معناست؟

همانطور که اشاره شد، قیمت تعادل به معنای برابر بودن میزان عرضه و تقاضا است و در جایی که قدرت عرضه و تقاضا با هم برابر باشد، تعادل قیمتی به وجود می آید. به عنوان مثال، صاحب یک شرکت تولید کننده تلویزیون را تصور کنید که تولید هر تلویزیون برای او، 10 میلیون تومان هزینه دارد و در بازار مصرف، قصد دارد هر تلویزیون را به مبلغ 15 میلیون تومان به فروش برساند؛ با بررسی میزان تقاضای بازار متوجه می شود که هیچ کس این تلویزیون ها را به قیمت 15 میلیون تومان نمی خرد.

بنابراین، هیچگونه تقاضایی در قیمت 15 میلیون تومان وجود ندارد و این فرد قیمت محصولات خود را به 12 میلیون تومان کاهش می دهد و متوجه می شود که خریداران زیادی در این قیمت، تمایل به خرید دارند و میزان عرضه و تقاضا در این محدوده با یکدیگر برابر است. در این مثال، اصطلاحا قیمت 12 میلیون را قیمت تعادل می نامند.

اقتصاددان های مشهوری مانند آدام اسمیت معتقد بودند که همواره قیمت ها به سمت تعادل حرکت می کنند. به عنوان مثال، کمبود یک کالا باعث بالا رفتن قیمت می شود و این موضوع تقاضا را کاهش داده و باعث افزایش عرضه می شود که در این حالت قیمت ها به تعادل می رسند.

کارتل ها یا شرکت های انحصارطلب می توانند قیمت ها را به طور مصنوعی بالا ببرند تا سود بیشتری کسب کنند. به عنوان مثال، صنعت الماس نمونه ای کلاسیک از بازاری است که در آن تقاضا زیاد است، اما شرکت های بزرگ عرضه را کم می کنند و حجم الماس کمتری می فروشند و همین موضوع باعث بالا رفتن قیمت ها به طور مصنوعی می شود.

آیا تعادل در قیمت ها همیشه خوب است؟

پل ساموئلسون اقتصاددان آمریکایی در سال 1983 به مبانی حجم تعادلی چه چیز را نشان می‌دهد؟ تجزیه و تحلیل اقتصادی اشاره کرد و متذکر شد که اصطلاح قیمت تعادل در رابطه با یک بازار لزوما از نظر هنجاری چیز خوبی نیست و قضاوت درباره ارزش می تواند یک اشتباه باشد. به عنوان مثال، بازارهای غذایی ایرلند در هنگام قحطی بزرگ سیب زمینی در اواسط سال های 1800 در تعادل بودند و به دلیل سود چشمگیری که از این طریق به انگلیسی ها می رسید، باعث شد که بازار ایرلند و انگلیس در یک تعادل باشد؛ اما قیمت ها بسیار بالاتر از قدرت خرید مردم بود و تعداد زیادی از آن ها گرسنه بودند.

بنابراین، صرف اینکه قیمت تعادل در اقتصاد همواره موضوعی مثبت است، اشتباه رایج در بین افراد است و به طور قطعی نمی توان در این خصوص صحبت کرد.

تعادل در برابر عدم تعادل

هر یک از بازارهای مالی ویژگی های خاص خود را دارند و نمی توان گفت که تعادل یا عدم تعادل در این بازارها نکته مثبت یا منفی است و عدم تعادل می تواند در یک بازار با ثبات بیشتری اتفاق بیفتد یا یک ویژگی سیستماتیک در بازارهای خاص باشد.

گاهی اوقات، عدم تعادل می تواند از یک بازار به بازار دیگر سرازیر شود. به عنوان مثال، اگر شرکت های حمل و نقل یا منابع کافی برای حمل قهوه در سطح بین المللی در دسترس نباشد، می توان عرضه قهوه برای برخی مناطق را کاهش داد و این منابع را در مناطق دیگری عرضه کرد و همین موضوع تعادل بازارهای قهوه را تحت تاثیر قرار می دهد.

تعادل اقتصادی به چه معناست؟

تعادل اقتصادی شرایط یا حالتی است که در آن نیروهای اقتصادی متعادل می شوند. در واقع، متغیرهای اقتصادی در غیاب تأثیرات خارجی از مقادیر تعادلی بدون تغییر باقی می مانند؛ از تعادل اقتصادی به تعادل بازار نیز یاد می شود.

تعادل اقتصادی ترکیبی از متغیرهای اقتصادی (معمولاً قیمت و کمیت) است که فرآیندهای عادی اقتصادی مانند حجم تعادلی چه چیز را نشان می‌دهد؟ عرضه و تقاضا را به سمت آن سوق می دهد. اصطلاح تعادل اقتصادی همچنین می تواند برای هر تعداد متغیر مانند نرخ بهره یا مصارف کلان نیز مورد استفاده قرار گیرد.

نقطه تعادل نشان دهنده حالت استراحت نظری است که در آن تمام معاملات اقتصادی که "باید" اتفاق بیفتد، با توجه به وضعیت اولیه همه متغیرهای اقتصادی مربوطه، انجام شده است. در خصوص قیمت تعادل در اقتصاد می توان نکات زیر را بیان کرد:

• تعادل اقتصادی شرایطی است که در آن نیروهای بازار متعادل می شوند؛ مفهومی که از علوم فیزیکی گرفته شده و در واقع بیانگر جایی است که نیروهای فیزیکی قابل مشاهده می توانند یکدیگر را متعادل کنند.
• مشوق هایی که خریداران و فروشندگان در بازار با آن روبرو هستند، از طریق قیمت ها و مقادیر فعلی، آن ها را به سمت ارائه قیمت ها و مقادیر بالاتر یا پایین تر سوق می دهد و همین موضوع باعث هدایت اقتصاد به یک سمت مشخص می شود.
• تعادل اقتصادی و قیمت تعادل فقط یک ساختار نظری است و بازارها هرگز به تعادل نمی رسند؛ اگرچه دائماً به سمت تعادل در حرکت هستند.

درک تعادل اقتصادی

همانطور که گفته شد، تعادل مفهومی است که از علوم فیزیکی گرفته شده و اقتصاددانانی که فرآیندهای اقتصادی را مشابه پدیده های فیزیکی مانند سرعت، اصطکاک، گرما، فشار مایع و. می دانند، از این ابزارها برای توضیح مفاهیم اقتصادی مانند قیمت تعادل استفاده می کنند.

وقتیکه نیروهای فیزیکی در یک سیستم متعادل شوند، دیگر تغییری رخ نمی دهد. به عنوان مثال، یک بالن را در نظر بگیرید؛ برای باد كردن این بالن، هوا را به داخل آن انتقال می دهید و با مجبور کردن هوا، فشار را در داخل بالن افزایش می دهید. فشار هوا در بالن از فشار هوای خارج بالن بالاتر می رود؛ اما از آنجایی که فشارها متعادل نیستند، در نتیجه بادکنک منبسط می شود و فشار داخلی را کاهش می دهد تا زمانی که با فشار هوای خارج برابر شود. هنگامیکه بالن به اندازه کافی منبسط می شود تا فشار هوا در داخل و خارج متعادل شود، به تعادل رسیده است.

در اقتصاد نیز همین موضوع را می توان مشاهده کرد؛ در واقع با توجه به عرضه و تقاضا می توان قیمت بازار را مشخص کرد. در این شرایط اگر قیمت دارایی در بازار خیلی پایین باشد، تعداد زیادی از افراد تمایل به خرید پیدا می کنند و در طرف مقابل نیز، تعداد فروشندگان کاهش یافته است. این موضوع کاملا مشابه فشار هوا در بالن است؛ به این معنا که اگر فشار هوا در بالن و اطراف آن با هم برابر نباشد، عرضه و تقاضا در تعادل نخواهد بود و در نتیجه، وضعیت عدم تعادل به وجود می آید.

در این شرایط، خریداران باید قیمت های بالاتری را برای ترغیب فروشندگان برای واگذاری دارایی در اختیار خود ارائه کنند و قیمت بازار تا حدی افزایش پیدا می کند که مقدار مورد تقاضا با مقدار عرضه برابر شود.

انواع تعادل اقتصادی

در اقتصاد خرد، تعادل اقتصادی ممکن است قیمتی باشد که در آن عرضه و تقاضا با یکدیگر برابر است. به عبارت دیگر، در جایی که منحنی های عرضه و تقاضا با یکدیگر برخورد می کنند، قیمت تعادل به وجود می آید. اگر این موضوع به بازاری برای یک کالای واحد، خدمات یا عامل تولید اشاره کند، می توان آن را تعادل جزیی نامید. در طرف مقابل، تعادل عمومی وجود دارد و بیانگر حالتی است که تمام بازارهای کالای نهایی، خدماتی و. تعادل خود را حفظ کرده اند و به طور همزمان با یکدیگر هماهنگ می باشند.

قیمت تعادل و یا تعادل اقتصادی می تواند به وضعیت مشابهی در اقتصاد کلان نیز اشاره کند؛ جایی که عرضه و تقاضای کل در تعادل هستند.

تعادل اقتصادی در دنیای واقعی

تعادل یک ساختار اساسی نظری است که ممکن است هرگز در اقتصاد رخ ندهد، زیرا شرایط زمینه و عرضه و تقاضا اغلب پویا و نامطمئن هستند و وضعیت همه متغیرهای اقتصادی مرتبط به طور مداوم تغییر می کند. در واقع رسیدن به تعادل اقتصادی شبیه به پرتاب دارت می باشد که ممکن است به صفحه بخورد یا خیر و در اینجا نمی توان همه متغیرها را پیش بینی کرد.

در دنیای واقعی، کارآفرینان و تاجران، پیش بینی های مختلفی از قیمت های بازار دارند و افراد موفق کسانی هستند که بتوانند مقادیر عرضه و تقاضا و همچنین قیمت تعادل را به خوبی پیش بینی کنند. در بازار سرمایه نیز به همین صورت است و افراد موفق در این بازار، کسانی هستند که بتوانند قیمت های تعادلی را به خوبی تشخیص دهند و متناسب با عرضه و تقاضا معاملات خود را انجام دهند.

جمع بندی

قیمت تعادل یکی از مفاهیم اقتصادی است که آرام شدن قیمت دارایی و کالاها را براساس مکانیسم عرضه و تقاضا توضیح می دهد. در واقع، قیمت تعادل به این معناست که پس از نوسانات متعدد در قیمت دارایی ها، هنگامیکه مقدار و قدرت عرضه و تقاضا با یکدیگر برابر شود، قیمت تعادل به وجود می آید. قیمت تعادل در بخش های مختلفی از جمله بازار سهام کاربرد دارد و افرادی در این بازار موفق هستند که بتوانند نقاط تعادلی را به خوبی شناسایی کنند. بنابراین، از این مفهوم می توانید در معاملات خود استفاده کنید.

استراتژی اندیکاتور OBV در تحلیل تکنیکال

این اندیکاتور مفید اولین بار توسط جوزف گرانویل (Joseph Granville) در سال ۱۹۶۲ در کتابش به نام “کلید جدید گرانویل برای سودآوری در بازار سرمایه ” (Granville’s New Key to stock market profits) معرفی شد. چیزی که باعث سودمندی حجم معاملات تعادلی OBV می شود این است که جریان حجم معاملات را به خوبی نمایش می دهد و می توان آن را با حرکات قیمت مقایسه کرد، حجم معاملات باید در جهت روند قیمت، رشد کند.

ساختار OBV بسیار ساده است. پس از پایان معاملات هر روز ، قیمت ها بالاتر یا پایینتر با حجم معاملات خاصی بسته می شوند. اگر قیمت بالاتر بسته شود، حجم معاملات عددی مثبت و به حجم معاملات روز قبل اضافه می شود و اگر پایینتر بسته شود، حجم معاملات عددی منفی و از حجم معاملات روز قبل کاسته می شود . روزی که بدون تغییر باشد ، خط حجم معاملات نیز ثابت باقی می ماند. به بیان دیگر، حجم معاملات تعادلی ، جمع کل اعداد حجم معاملات منفی و مثبت به صورت پیش حجم تعادلی چه چیز را نشان می‌دهد؟ رونده است .

اگر جهت خط OBV صعودی باشد، بازار صعودی است، به این معنی که حجم معاملات بیشتری در روزهای افزایشی در مقایسه با روزهای کاهشی وجود دارد. خط OBV کاهشی نشانگر حجم معاملات سنگین تر در روزهای کاهشی است و نشانگر نزولی بودن بازار است. با قرار دادن این اندیکاتور در نمودار ، تحلیلگر می تواند به راحتی جهت های قیمت و حجم معاملات را تشخیص دهد. اگر هردو با هم صعودی بودند، روند صعودی همچنان صحیح است. در این مورد، حجم معاملات ،روند قیمت را تایید کرده است. با این حال، اگر قیمت صعودی باشد در حالیکه خط حجم معاملات نزولی باشد، یک واگرایی منفی وجود دارد و هشداری است که نشانگر وجود مشکل در روند صعودی است. زمانی که خطوط حجم معاملات و قیمت واگرایی داشته باشند اخطار مهمی ایجاد می شود.

اندیکاتور حجم تعادلی (On-Balance Volume)

اندیکاتور حجم تعادلی (به انگلیسی On-Balance Volume و به اختصار OBV) یک اندیکاتور تکنیکال از نوع مومنتوم است که از جریان حجم برای پیش‌بینی تغییرات قیمت سهام استفاده می‌کند.

جوزف گرنوایل (Joseph Granville) برای اولین بار معیار حجم تعادلی را در کتاب خود به نام «کلید جدید گرنوایل برای کسب سود در بازار سهام» (Granville\’s New Key to Stock Market Profits) در سال 1963 مطرح کرد.

گرنوایل باور داشت که حجم، نیروی اصلی محرک بازارهاست و حجم تعادلی را برای هنگامی که بازارها به‌علت تغییرات حجم دستخوش تغییر می‌شوند تنظیم کرد.

او در کتاب خود، پیش‌بینی‌های مبتنی بر اندیکاتور حجم تعادلی را بسیار مستدل خواند و باور داشت که به‌هنگام افزایش شدید حجم بدون هیچ تغییر قابل‌توجهی در قیمت سهام، قیمت درنهایت به سمت بالا می‌جهد یا به سمت پایین افت می‌کند.

نکات کلیدی:

• حجم تعادلی (OBV) یک اندیکاتور مومنتوم است که از تغییرات حجم معاملات برای پیش‌بینی قیمت استفاده می‌کند.
• حجم تعادلی احساسات جمعی را نشان می‌دهد که می‌تواند نتیجه آن بازار خرسی یا گاوی باشد.
• با مقایسه میله‌های قیمت و حجم تعادلی می‌توان به سیگنال‌های کاربردی‌تری نسبت به هیستوگرام‌های حجمی سبز یا قرمز که اغلب در پایین نمودارهای قیمت یافت می‌شوند دست یافت.

محاسبه حجم تعادلی

• OBV – سطح فعلی حجم تعادلی
• OBV prev – سطح قبلی حجم تعادلی
• volume – مقدار آخرین حجم معاملات

حجم تعادلی مجموع کل حجم معاملات حال حاضر یک دارایی را نشان داده و مشخص می‌کند که آیا این حجم در حال خروج یا ورود به یک سهام یا جفت ارز مشخص است.

حجم تعادلی برابر است با مجموع کل حجم (چه مثبت و چه منفی).

سه قانون برای محاسبه حجم تعادلی وجود دارند:

• اگر قیمت بسته‌شدن امروز بالاتر از قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = با حجم تعادلی قبلی + حجم امروز
• اگر قیمت بسته‌شدن امروز پایین‌تر از قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = حجم تعادلی قبلی منهای حجم امروز
• اگر قیمت بسته‌شدن امروز مساوی با قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = حجم تعادلی قبلی

اندیکاتور حجم تعادلی (OBV) نشان‌دهنده چیست؟

نظریه پشت حجم تعادلی بر اساس تمایز بین پول هوشمند، یعنی سرمایه‌گذاران نهادی، و سرمایه‌گذاران خُرد و کمترحرفه‌ای است.

هنگامی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و صندوق‌های بازنشستگی شروع به خرید سهامی می‌کنند که سرمایه‌گذاران خرد در حال خرید آن هستند، حجم ممکن است افزایش یابد حتی اگر قیمت نسبتا یکسان باقی بماند.

درنهایت، این حجم افزوده‌شده باعث افزایش قیمت خواهد شد. در این زمان، سرمایه‌گذاران بزرگتر شروع به فروش و سرمایه‌گذاران کوچکتر شروع به خرید می‌کنند.

با وجود اینکه مقدار كمّی حجم تعادلی روی نمودار قیمت مشخص شده و به‌صورت عددی اندازه‌گیری می‌شود، این میزان چندان اهمیتی ندارد.

خود اندیکاتور تراکمی (به انگلیسی cumulative) است، اما فاصله زمانی با نقطه شروع اختصاصی ثابت می‌ماند، به این معنا که مقدار عددی واقعی حجم تعادلی به‌طور قراردادی وابسته به تاریخ شروع است.

در عوض، معامله‌گران و حجم تعادلی چه چیز را نشان می‌دهد؟ تحلیل‌گران ماهیت حرکات حجم تعادلی را در طول زمان در نظر می‌گیرند؛ تمام وزن تحلیل روی شیب خط حجم تعادلی است.

در حجم تعادلی، تحلیل‌گران اعداد حجم را در نظر می‌گیرند تا سرمایه‌گذاران بزرگ و نهادی را دنبال کنند.

آنها واگرایی بین حجم و قیمت را مترادف با رابطه بین «پول هوشمند» و پول‌های اندک و ناهمخوان در نظر می‌گیرند، به این امید که فرصت‌هایی طلایی را برای خرید در خلاف جهت روندهای ناصحیح غالب پیدا کنند.

به عنوان مثال، پول هوشمند ممکن است قیمت یک دارایی را بالا برده و سپس بعد از اینکه سایر سرمایه‌گذاران نیز وارد آن دارایی شدند آن را بفروشد.

نمونه‌ای از محاسبه حجم تعادلی

در زیر مثالی فرضی از قیمت بسته‌شدن یک سهم فرضی و حجم را می‌بینید:

روز اول: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1000 ریال، حجم مساوی است با 25200 سهم
روز دوم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1015 ریال، حجم مساوی است با 30000 سهم
روز سوم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1017 ریال، حجم مساوی است با 25600 سهم
روز چهارم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1013 ریال، حجم مساوی است با 32000 سهم
روز پنجم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1011 ریال، حجم مساوی است با 23000 سهم
روز ششم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1015 ریال، حجم مساوی است با 40000 سهم
روز هفتم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1020 ریال، حجم مساوی است با 36000 سهم
روز هشتم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1020 ریال، حجم مساوی است با 20500 سهم
روز نهم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1022 ریال، حجم مساوی است با 23000 سهم
روز دهم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با 1021 ریال، حجم مساوی است با 27500 سهم

همانطور که مشاهده می‌شود، روز دوم، سوم، ششم، هفتم، و نهم روزهایی هستند که قیمت بسته‌شدن در آنها بالاتر است؛ بنابراین، این حجم‌های معاملاتی به حجم تعادلی اضافه می‌شوند.

روز چهارم، پنجم، و دهم روزهایی هستند که قیمت بسته‌شدن در آنها پایین‌تر است؛ بنابراین، این حجم‌های معاملاتی از حجم تعادلی کسر می‌شوند.

در روز هشتم، حجم تعادلی هیچ تغییری نداشته است زیرا قیمت بسته‌شدن تغییر نکرده. با توجه به این روزها، حجم تعادلی برای هر کدام از این 10 روز عبارت است از:

حجم تعادلی روز اول = 0
حجم تعادلی روز دوم = 0 + 30,000 = 30,000
حجم تعادلی روز سوم = + 25,600 = 55,600
حجم تعادلی روز چهارم = 55,600 – 32,000 = 23,600
حجم تعادلی روز پنجم = 23,600 – 23,000 = 600
حجم تعادلی روز ششم = 600 + 40,000 = 46,600
حجم تعادلی روز هفتم = 46,600 + 36,000 = 76,600
حجم تعادلی روز هشتم = 76,600
حجم تعادلی روز نهم = 76,600 + 23,000 = 99,600
حجم تعادلی روز دهم = 99,600 – 27,500 = 72,100

تفاوت بین حجم تعادلی و اندیکاتور تراکم/توزیع (Accumulation/Distribution)

حجم تعادلی و خط تراکم/توزیع مشابه هستند از این لحاظ که هر دو اندیکاتورهای مومنتومی هستند که از حجم برای پیش‌بینی حرکات «پول هوشمند» استفاده می‌کند.

با این حال، این تنها تشابه این دو اندیکاتور است.

حجم تعادلی توسط افزودن حجم در صورت بالاتر بودن قیمت‌ بسته‌شدن و کاستن حجم در صورت پایین‌تر بودن قیمت بسته‌شدن محاسبه می‌شود.

اما فرمول خط تراکم/توزیع به طور کل با آنچه که در مورد حجم تعادلی گفته شد متفاوت است.

به‌شکل ساده‌شده، فرمول خط تراکم/توزیع با استفاده از موقعیت حجم تعادلی چه چیز را نشان می‌دهد؟ فعلی قیمت نسبت به محدوده معاملاتی اخیر آن ضرب در حجم آن بازه زمانی خاص به دست می‌آید.

محدودیت‌های اندیکاتور OBV

حجم تعادلی یک اندیکاتور پیشرو یا متقدم (به انگلیسی leading indicator) است، به این معنا که پیش‌بینی‌هایی انجام می‌دهد اما در این مورد که برای سیگنال‌ها چه اتفاقی می‌افتد توضیح خاصی ندارد.

به خاطر این محدودیت، احتمال ایجاد سیگنال اشتباه توسط این اندیکاتور زیاد است.

از این رو، بهتر است اندیکاتور OBV همراه با یک اندیکاتور متاخر (به انگلیسی lagging indicator) بررسی شود.

مثلا می‌توانید یک خط میانگین متحرک به حجم تعادلی اضافه کنید و مواردی که حجم تعادلی خط میانگین متحرک را می‌شکند بررسی کنید.

همچنین اگر اندیکاتور حجم تعادلی باعث شکست همزمان شد، می‌توانید تائید کنید که شکستی در قیمت رخ داده است.

نکته دیگر در مورد استفاده از حجم تعادلی این است که جهشی بزرگ در حجم معاملات در یک روز خاص، ممکن است اندیکاتور را برای مدتی از کار بیندازد.

به عنوان مثال، در صورتی که شرکت افزایش سود غافلگیرانه‌ای اعلام کرده و یا معاملات حقوقی‌ها در ابعاد کلان صورت بگیرد، احتمال دارد اندیکاتور دچار صعود یا افت شدید شود که این جهش یا افت شدید ممکن است حاکی از یک روند نباشد.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: