سرخترین هفته بورس در سال ۱۴۰۱ رقم خورد
در هفته گذشته در مجموع هزار و ۶۵۹ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی ۳۳۱ میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته افزایش ۴۵ درصدی داشته است.
به گزارش مشرق، تمامی فاکتورهای عملکردی بورس تهران در هفته اول آبان ماه منفی بوده است. به نظر میرسد فعلا چشم انداز بورس تهران روشن نیست و باید منتظر ماند و دید تا دولت و سازمان بورس چه زمانی را برای حمایت از بازار سهام انتخاب میکنند.
در پایان هفته گذشته شاخص کل برای دومین هفته متوالی نزول کرد و نسبت به تمامی هفتههای گذشته در سال جاری افت بیشتری داشت.
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در یک نشست خبری به خبرنگاران اعلام کرد، دوران قیمتگذاری دستوری به پایان رسیده است.
همچنین رئیس سازمان بورس هم شایعه استعفای خود به دلیل اوضاع بد بورس را تکذیب کرد و اعلام کرده است که تا آخرین لحظه مسئولیت خویش پای کار خواهم ایستاد.
عشقی در مورد ورود خودرو تارا و ۲۰۷ به بورس کالا اعلام کرد که این دو محصول در بورس پذیرفته شدند و حتما در کوتاهترین زمان و زمان مناسب در بورس کالا عرضه خواهند شد.
همچنین محصول دیگر شرکت ایران خود به نام هایما برای دومین بار در بورس کالا پذیرفته شد و در ۸ آبان ماه روی تابلو عرضه میشود.
اما موضوعی که برای بازار در هفته دوم آبان ماه مهم است کوتاه آمدن فروشندگان از فروش سهام خود و ورود حمایتی خریداران در محدوه حمایتی شاخص کل از نظر تکنیکال است.
* سهام ۱۵ میلیون ریالی برای متولدان ۱۴۰۱
هیأت وزیران در نشست روز چهارشنبه خود به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به منظور تأمین نظر هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین، آیین نامه اجرایی ماده (۱۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و بند (ر) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور را اصلاح کرد.
به موجب این اصلاحیه، مبلغ اختصاص یافته برای متولدان سال ۱۴۰۱ برای خرید واحدهای صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس، به ازای هر نوزاد ۱۵ میلیون ریال و تا سقف ۱۵ هزار میلیارد ریال است.
پیش از این دولت در مصوبه خود مقرر کرده بود، به متولدان سال ۱۴۰۰، یک میلیون تومان و متولدان سال ۱۴۰۱، یک و نیم میلیون تومان سهام تعلق گیرد.
* بازار سهام خوش قیمت است
مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه گفت: شرکتها در بازار سهام از نظر ارزش و عملکرد ماهانه معقول هستند و این امر منجر به ارزشمند شدن بازار سرمایه برای سرمایهگذاری شده است. بازار سرمایه در مقایسه با دیگر بازارهای مالی برای سرمایهگذاری مزیتهایی را دارد، اما ریسکهایی که این روزها بازار سهام را تهدید میکند، به سیستم خارج از بازار سرمایه ارتباط پیدا میکند.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی سرمایهگذاران بازار سهام را خوش قیمت میدانند، مسکن افزایش ۳ برابری به خود دیده در صورتی که سهام ریزش ۷۵ درصدی را تجربه میکند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: روند فعلی بورس تا زمان از تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی بین رفتن ابهامات و شفاف شدن شرایط کلان اقتصاد کشور ادامه دارد. زمانی که ریسک بر بازار سرمایه حاکم است، نباید انتظار افزایش معاملات و ورود پول به بازار سرمایه داشته باشیم. بنابراین تا زمانی که ریسک ها به سطح معقولی نرسد تا فعالان بتوانند جریان نقدینگی هوشمند را وارد بازار سهام کنند که به تبع آن جریان نقدینگی خرد هم وارد بازار شود، نمیتوان روند صعودی را برای بازار سهام پیش بینی کرد.
* بالاترین افت شاخص کل در سال ۱۴۰۱
روند شاخص کل بورس در تمامی روزهای هفته اخیر نزولی بود. در اولین روز کاری هفته شاخص افت هزار و ۲۰۶ واحدی را پشت سر گذاشت و روز یکشنبه ۱۲ هزار و ۱۶۳ واحد پائین آمد و وارد کانال ۱.۲ میلیون واحدی شد. روز دوشنبه نیز شاخص ۱۹ هزار و ۶۱ واحد سقوط کرد و روز سه شنبه شاخص به نزول ادامه داد و ۱۰ هزار و ۶۷۶ واحد کاهش یافت. در روز چهارشنبه نیز نرخ نزول شاخص بیشتر شد و ۲۵ هزار و ۹۹۳ واحد سقوط کرد.
شاخص کل در پایان هفته اول آبان ماه به رقم یک میلیون و ۲۴۱ هزار و ۶۷ واحدی رسید و نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل ۶۹ هزار و ۹۹ واحد پائین تر ایستاد تا بازدهی هفته شاخص بورس منفی ۵.۳ درصد شد. این افت شاخص بزرگترین ریزش هفتگی شاخص کل در سال جاری است.
* رفتار مشابه شاخص کل هموزن
شاخص کل هموزن بورس در هفته ابتدایی آبان ماه نیز با افت همراه بود. این شاخص در روز شنبه با رشد ۴۰۰ واحدی همراه شد و روز یکشنبه کاهش هزار و ۲۹۹ واحدی و در روز دوشنبه کاهش چهار هزار و ۴۵۹ واحدی را تجربه کرد.
روز سه شنبه این شاخص نزول سه هزار و ۵۷۰ واحدی داشت و در نهایت در روز چهارشنبه افت هشت هزار و ۳۰۷ واحدی و بیشترین افت در این هفته را برای سهامداران به ارمغان آورد.
شاخص کل هم وزن در پایان هفته نسبت به هفته پیشین ۱۷ هزار و ۲۳۵ واحد پائینتر ایستاد و بازدهی منفی ۴.۵۵ درصدی را ثبت کرد. شاخص کل هموزن در سطح ۳۶۱ هزار و ۳۶۰ واحد قرار گرفته است.
* رشد ارزش معاملات خرد در بازار سهام
در هفته اول آبان ماه میانگین ارزش معاملات کل هفته ۴۳ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان بود که نسبت به رقم ۳۹ هزار و ۸۴۶ میلیاردی هفته پیشین، رشد ۱۰ درصدی داشته است.
در این هفته، میانگین ارزش معاملات خرد بورس ۲ هزار و ۴۱۲ میلیارد تومان بود که نسبت به رقم هزار و ۹۱۷ میلیاردی هفته پیشین، افزایش ۲۶ درصدی داشته است.
* رشد میانگین هفتگی ارزش صفهای خرید
میانگین ارزش صفهای فروش در هفته اخیر ۶۱ میلیارد تومان بود که از میانگین هفته پیشین ۵۲ میلیارد تومان بیشتر بود و رشد ۵۷۷ درصدی داشته است. بالاترین رقم هفته ۱۳۱ میلیارد تومان بود که در روز چهارشنبه ثبت شد و پایینترین رقم به روز شنبه برمیگردد که ارزش صفهای فروش پایانی ۲۴ میلیارد تومان بود.
میانگین ارزش صفهای خرید در هفته اخیر ۸۸ میلیارد تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی تومان بود که از میانگین هفته گذشته ۲۷ میلیارد تومان بیشتر بود. در این هفته، میانگین ارزش صفهای خرید ۴۴ درصد افزایش یافته است. بالاترین رقم هفته ۲۳۰ میلیارد تومان بود و در روز یکشنبه ثبت شد و پایینترین رقم به روز چهارشنبه برمیگردد که ۱۸ میلیارد تومان بود.
* تداوم خروج سرمایه حقیقی
در هفته اخیر شاهد خروج پول حقیقی در تمامی روزهای معاملاتی بودیم و خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی بود.
در مجموع کل هفته هزار و ۶۵۹ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی ۳۳۱ میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته افزایش ۴۵ درصدی داشته است. در پایان هفته گذشته رکورد ۱۹ روز خروج پول حقیقی متوالی ثبت شد.
تداوم عملکرد منفی هفتگی بورس
یکی از روشهای پیشبینی قیمتها، نگاه به روند گذشته آنها است. بر این اساس در این صفحه روندهای قیمتی بازارهای مهم ایران و جهان به نمایش گذاشته شدهاند. همچنین در متن مربوط به هر قسمت روند آتی قیمتها براساس شواهد موجود پیشبینی شدهاند.
بازار سهام
دنده عقب بازار سهام
بورس تهران هفته گذشته را تماما نزولی پشت سرگذاشت. به طوری که نماگر اصلی تالار شیشهای طی معاملات هفته اخیر سطح حمایتی 3/ 1میلیون واحدی را از دست داد و با ورود دماسنج اصلی بازار سهام به ابر کانال2/ 1میلیون واحد به افت خود ادامه داد. بر این اساس با کاهش روزافزون ارتفاع شاخص کل، این نماگر در نهایت با سومین افت شدید بیش از 2درصدی در روز چهارشنبه کار خود را در سطح یکمیلیون و 241هزار واحد خاتمه داد و در کمترین سطح از 6 بهمن 1400 قرار گرفت. به این ترتیب بورس اوراق و بهادار تهران عملکرد منفی 28/ 5درصدی را در کارنامه هفتگی به ثبت رساند. در این میان نیز خروج پول سرمایهگذاران خرد تداوم داشت و در آخرین روز معاملاتی هفته نیز بازار بیشترین خروج پول حقیقیها را از 28 خرداد سالجاری شاهد بود.
بازار سکه
زمین خاکی سکه
سکه طلا مانند روند دلار در بازار آزاد، معاملات هفته اخیر را در دامنه محدود قیمتی پشت سر گذاشت. اما با این تفاوت که سکه امامی کار خود را در کانال جدید 15میلیون تومان به پایان رساند. به این ترتیب مسکوک یاد شده توانست هفته گذشته را با عملکردی مثبت معادل84/ 0درصد سپری کند. برخی از کارشناسان این بازار معتقدند که رشدهای اخیر بهای طلا در بازار جهانی هم نتوانست بر سرعت تغییرات سکه بیفزاید. در نهایت میتوان چنین بیان کرد که سکه وابستگی بالایی به تغییرات نرخ دلار آزاد دارد و تا زمانی که خبر مهمی از سوی تصمیمات اقتصادی و غیراقتصادی، بهویژه از سمت روند مذاکرات هستهای منتشر نشود، نمیتوان چندان انتظار رشد یا افت چشمگیری برای این سکه یاد شده طی روزهای تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی آتی داشت. بنابراین تغییرات سریع برای سکه دور از انتظار است.
بازار طلای جهانی
طلا در قلاب نزول
طلای جهانی در روز جمعه نزدیک به 12 دلار کاهش یافت. زیرا شاخص دلار براساس آمارهای تولید ناخالص داخلی سهماهه سوم آمریکا قویتر از حد انتظار بود و تمایلات نزولی طلا را افزایش داد. علاوه بر این نشانههای انعطافپذیری در اقتصاد به فدرال رزرو فرصت بیشتری میدهد تا به افزایش شدید نرخهای بهره ادامه دهد. این امر باعث افزایش بازدهی شاخص دلار و نرخ بهره اوراق خزانهداری شد که بر قیمت این فلز گرانبها فشار مضاعفی افزود. به این ترتیب هر اونس طلای جهانی روز گذشته (تا ساعت 16) در قیمت 1650 دلار مورد معامله قرار گرفت. در این میان نیز به گفته برخی از تحلیلگران این حوزه انتظار میرود فدرال رزرو طی روزهای هفته آینده نرخ بهره را 75 واحد افزایش دهد که این چهارمین افزایش نرخ در سالجاری میلادی است. بنابراین میتوان انتظار افت بیشتر طلا را داشت.
بازار اوراق مسکن
افت و خیز تسه
اوراق تسهیلات بانک مسکن اسفند 99 با نماد تسه 9912 هفته گذشته را صعودی سپری کرد. به طوری که با رسیدن این اوراق به قیمت پایانی 96هزار و 725 تومان توانست عملکرد هفتگی مثبت87/ 9درصدی را به ثبت برساند. عدهای از فعالان بازار مسکن معتقدند که مسائلی همچون برجام و مسائل داخلی بر روند قیمتها تاثیرگذار است. در صورتی که دولت بتواند بر مسائل فائق آید، مسلما بازارها از جمله مسکن به آرامش نسبی میرسند. اما اگر بیثباتیها ادامه پیدا کند، ترس از سرمایهگذاری در بخش مسکن افزایش خواهد یافت و تقاضای سرمایهگذاری نیز کاهش مییابد. هم اکنون تقاضای واقعی وجود دارد و این بخش از تقاضا باعث میشود که قیمت ملک رشد کند. زیرا در مقابل آن عرضه واحد مسکونی بسیار محدود است. بنابراین معتقدندکه قیمت مسکن به احتمال بالایی در بلندمدت مجددا رشد داشته باشد.
بازار نفت
نفت در اضطراب قیمتی
قیمت نفت روز جمعه پس از آنکه چین، بزرگترین واردکننده نفت خام، محدودیتهایی برای شیوع ویروس کرونا گسترش داد، کاهش یافت. اگر چه معیارها برای افزایش هفتگی ناشی از نگرانیهای عرضه و آمارهای اقتصادی بهطور شگفتآور مثبت بود اما روز گذشته بهای هر بشکه نفت کاهش نسبی را به همراه داشت. با این حال، هر دو شاخص نفتی در مسیر مثبت عملکرد هفتگی قرار گرفتهاند. به این ترتیب هر بشکه نفت خام برنت روز گذشته (تا ساعت 16) در قیمت 96 دلار و 50 سنت و نفت وست تگزاس اینترمدییت نیز در قیمت 88 دلار و 47 سنت معامله شد. برخی از کارشناسان بازار نفت بر این باور هستند که این بازار نسبت به ضربالاجلهای قریبالوقوع خرید نفت خام روسیه از اروپا قبل از شروع تحریمها در 5 دسامبر، به احتمال بالا دست به عصا حرکت کند و تغییرات محدودی داشته باشد.
نیروی مخفی حرکت بورسی
دنياي اقتصاد-اميررضا انگجي : تقریبا بر هیچیک از اهالی بازارهای مالی پوشیده نیست که خبرها وزن زیادی بر تصمیمات سرمایهگذاران بهویژه در بازارهای سهام دارند. بررسیهای دو محقق اقتصادی در تحقیقی نشان میدهد که در بازار سهام آمریکا وزن خبرهای سیاسی بیشتر از خبرهای اقتصادی است. مقایسه یافتههای این تحقیق اگرچه با بازار سهام ایران در تشابه است، اما حکایت از این واقعیت دارد که در ایران بهدلیل شفاف و منظم نبودن آمارهای اقتصادی، این دوگانه کلا به نفع اخبار سیاسی از بین رفته و شرایطی را پدید آورده است که در سالهای اخیر سرمایهگذاران، فقط خبرهای غیراقتصادی را دنبال میکنند.
داستان حرکت تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی بازار سهام و اینکه چه نیروهایی آن را به پیش میرانند یا باعث سقوط و افول آن میشوند، مدتها است که محل بحث پژوهشگران و اقتصاددانان بوده است. هنگامی که بازار سهام نوسانی بزرگ را تجربه میکند، روزنامهنگاران سعی میکنند دلیل آن را توضیح دهند. این گزارش از مطالب بایگانی شده روزنامههای روزِ بعد برای مشخص کردن محرکهای بیش از 6 هزار حرکت جهش بزرگ روزانه در 16 بازار سهام کشورها استفاده میکند. جهشهای سیاست محور سهم بیشتری از جهشهای صعودی را در همه کشورها نسبت به جهشهای نزولی دارد. جهشهای منتسب به سیاستهای پولی سطوح بسیار پایینتر از نوسانات آتی بازار سهام را نسبت به سایر جهشها ایجاد میکند. در الگوی قابل توجه دیگری، اخبار مرتبط با ایالاتمتحده باعث افزایش یکسوم جهشهای ملی بازار سهام در سایر کشورها میشود و بر نقش ایالاتمتحده در سیستم پولی و مالی بینالمللی تاکید میکند. بر اساس یافتههای این تحقیق که بر اساس یافتههای اسکات بیکر و نیکولاس بلوم با عنوان تمایز در مشخصه سیاست (Distinctive character of تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی policy) انجام شده است میتوان تاثیر اخبار سیاسی و اقتصادی بر حرکت بازارها را اندازه گرفت. اما آنچه این تحقیق را برای بازار سهام ایران جذاب میکند نه مسائل مربوط به آمریکا بلکه توجه به این واقعیت است که به سبب ضعف در شفافیت اقتصادی در عمل آماری از این جنس بر بورس اثر نمیگذارد و در مقابل بیشتر اثرپذیریهای بازار یا از اخبار سیاسی است یا از جانب گفتههای اشخاص سیاسی که به نوبه خود بر بورس و اذهان فعالان آن اثرگذار هستند.
واکاوی در علل جهش بازار سهام
محققان و فعالان بازارهای مالی مدتهاست که درباره ریشههای حرکتهای بزرگ بازار سهام بحث میکنند. سابقه چنین امری حداقل به جان مینارد کینز(1936) برمیگردد. او استدلال کرد که قیمت سهام منعکسکننده انتظارات سرمایهگذاران در مورد دیدگاههای سرمایهگذاران دیگر به جای عوامل بنیادی است. کارهای بعدی توسط نیدرهوفر (1971) دریافت که به نظر میرسد بسیاری از حرکتهای بزرگ بازار سهام به اخبار مربوط به تحولات بنیادی وابسته نیستند. اخیرا، فون بشویتس و همکاران (2015) نشان دادهاند که احساسات روزنامهنگاری برای رفتار بازار سهام بالاتر و فراتر از اطلاعات مربوط به موارد اصلی موجود در داستانهای خبری مهم است. در مقاله اخیر(بیکر و همکاران 2021)، ما محرکهای تقریبی تغییرات روزانه بزرگ بازار سهام را بررسی میکنیم که مقیاس و دامنه کار قبلی را تا حد زیادی گسترش میدهد. بر این اساس تمام حرکات روزانه بازار ایالات متحده را 5/ 2 درصد یا بیشتر، بالا یا پایین، از سال 1900 در نظر گرفته شده است که نزدیک به 1200 «جهش» را به همراه دارد. پس از این مرحله به شکلی روشمند مقالات روزنامههای روز بعد را در مورد هر جهش که در والاستریت ژورنال، نیویورکتایمز، لسآنجلس تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی تایمز و سایر روزنامههای مهم به چاپ رسیده مرور میکنیم تا هر پرش را مشخص کنیم. با اتخاذ رویکردی مشابه، بیش از 5 هزار جهش در بازارهای سهام ملی برای 15 کشور دیگر و چند صد جهش در بازارهای اوراق قرضه ایالاتمتحده و بریتانیا را بررسی میکنیم. ما از خوانندگان برای شناسایی دلیل اصلی هر پرش، طبق مقاله روزنامه روز بعد، استفاده میکنیم و آن دلیل را به یکی از 17 دسته طبقهبندی میکنیم. خوانندگان ما همچنین منشأ جغرافیایی اخبار متحرک بازار را که میتواند یک کشور، چندین کشور یا منطقهای از جهان باشد، در این مطالعه ثبت کردهاند. خوانندگان قبل از کدنویسی مقالات روزنامه، آموزش میبینند و آزمون میگذرانند. ما مرتبا با آنها ملاقات میکنیم و یک راهنمای کدنویسی 150 صفحهای را به عنوان راهنمای مرجع ارائه میدهیم. برای روزنامهنگارانی که بازار را در زمان واقعی مشاهده میکنند، نسبت دادن به یک محرک علّی واضح برای برخی جهشها آسان و برای برخی دیگر دشوار است. برای نشان دادن این نکته، ارزشهای بازار روزانه را با افزایش یک دقیقهای در چهار روز با جهشهای بزرگ در بازار ایالاتمتحده ترسیم میکند. بررسیها نشان میدهد که با توسعه اقتصاد ایالاتمتحده، توزیع جهشها روی صنعتهای مختلف بازار تغییر کرده است. به عنوان مثال، سهم جهشهای نسبت داده شده به اخبار مربوط به کالاها از سال 1900 تا 1945 بسیار بیشتر از سالهای 1946 تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی تا 2020 است که نشاندهنده گذار از اقتصاد مبتنی بر کشاورزی است. سهم جهشهای نسبت داده شده به سیاستهای پولی و بانک مرکزی در دوره پس از جنگ بیشتر است، احتمالا به این دلیل که فدرال رزرو نقش فعالتری در تثبیت نوسانات اقتصادی داشته است. سهم جهشهای مربوط به اخبار اقتصاد کلان نیز در طول زمان افزایش یافت. به نظر میرسد این الگو نشاندهنده پیشرفتهایی در دقت، عمق و بهموقع بودن آمارهای اقتصادی است(برای بحث در مورد این تحولات به بیکر و همکاران 2021 مراجعه کنید). اخبار اقتصاد کلان و سیاست پولی سهم بسیار بیشتری از جهش را در بازارهای اوراق قرضه نسبت به بازارهای سهام به خود اختصاص میدهند. در چنین شرایطی طبیعی است که بپرسیم آیا مقالات روزنامهها آنچه را که «واقعا» اتفاق افتاده است نشان میدهد یا خیر. شاید روزنامهنگاران به سادگی یک خبر برجسته را انتخاب کرده و تاثیر فرضی آن را توجیه کنند (دانیلسون 2018). در حالی که هیچ منبع معتبری در مورد علت واقعی هر جهش بازار وجود ندارد، ما چندین تمرین را انجام میدهیم که ارزش اطلاعات طبقه بندیهای مبتنی بر روزنامه ما را تایید میکند. در یک مجموعه از تمرینها، طبقهبندی جهشهای بازار را به رویدادهای انتشار اطلاعات با زمان و محتوای مشخص مرتبط میکنیم. ما متوجه شدیم که جهشها به احتمال زیاد در تاریخ انتشار گزارشهای اشتغال و تورم به عنوان اخبار اقتصاد کلان طبقهبندی میشوند، یا در تاریخهای اعلام رویکردهای کلان به عنوان سیاستهای پولی و حتی به احتمال زیاد در روز پس از انتخابات ملی و متاثر از رخدادهای بازار سیاسی طبقهبندی میشوند.
ویژگی متمایز جهشهای سیاست محور
بررسی ما از جهشهای بازار سهام چندین الگوی قابل توجه را آشکار میکند. به عنوان مثال، اخبار مربوط به سیاست - که عمدتا با سیاستهای پولی و مخارج دولتی مرتبط است - باعث ایجاد سهم بیشتری از جهشهای صعودی نسبت به نزولی در تمام 16 کشوری میشود که ما تحت پوشش مطالعاتی خود قرار میدهیم. دادهها برای نمونه این نتیجه را برای ایالات متحده نشان میدهند که از سال 1946 تا 2020، کسری از جهشهای رو به بالای ناشی از اخبار مربوط به سیاست دو برابر کسری از جهشهای رو به پایین ناشی از همان اخبار است. نمودارها یک الگوی جالب را آشکار میسازند: هر چه جهش رو به بالا بزرگتر باشد، احتمال اینکه اخبار سیاسی آن را هدایت کند بیشتر میشود. این الگو در دهههای اخیر قویتر است. به نظر در دهه اخیر اخبار سیاسی بیش از گذشته در تحولات بازار سهام نقش دارند. این میتواند در نتیجه گسترش دسترسی آزاد و کم هزینه به تصمیماتی باشد که در بازار سیاسی اتخاذ میشود.
یک تفسیر این است که اخبار متحرک بازار در مورد سیاست پولی تمایل به رفع عدم قطعیت دارد. به عنوان مثال، نتیجه جلسه کمیته بازار باز فدرال (کمیتهای مهم در اقتصاد ایالات متحده است که به تعیین و تبیین سیاستهای پولی میپردازد) ممکن است عدم اطمینان در مورد اینکه آیا فدرال رزرو سیاستهای پولی را کاهش میدهد یا تشدید میکند، برطرف کند. در مقابل، به نظر میرسد بیشتر تحولات خبری جهشانگیز دیگر بر عدم قطعیت و نوسانات کوتاهمدت تاکید دارند. بنابراین سیاستهای پولی سطوح پایینتری از نوسانات آتی بازار سهام را نسبت به سایر جهشها پیشبینی میکنند. از طرفی دلار آمریکا و سیاست پولی فدرال رزرو نقش استثنایی در سیستم پولی و مالی بینالمللی ایفا میکنند. از این رو اخبار مربوط به تحولات اقتصادی و سیاستی مرتبط با ایالاتمتحده نیز نقش فوقالعادهای در جهش بازار سهام در سراسر جهان ایفا میکند. برای بیان این نکته، دادهها و برآوردها جهش بازار سهام را برای 10کشور خارج از اروپا و ایالات متحده در نظر میگیرد. این رقم سهم سالانه جهشهایی را نشان میدهد که اخبار روزنامههای روز بعد حداقل تا حدی به تحولاتی که منشأ یا مربوط به ایالات متحده هستند نسبت میدهند. شایان ذکر است که روزنامههای پیشرو در این کشورها، یکسوم جهشها در بازارهای سهام ملی خود را به تحولات مربوط به ایالاتمتحده نسبت میدهند. اگر نمونه را به کشورهای اروپایی نیز بسط دهیم، همین نتیجه صدق میکند. بازار سهام ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست به خصوص در زمانهایی که تحریمهای جدیدی وضع میشود بازار سهام در ایران به آن واکنش منفی نشان میدهد. تصمیمات در بازار سیاسی ایالاتمتحده میتواند در تمایل به خروج یا حتی ممانعت از ورود و سرمایهگذاری در بازار سهام ایران تاثیر بگذارد.
اخبار مربوط به اروپا (از جمله بانک مرکزی اروپا و سایر موسسات پاناروپایی) نقش بسیار سادهتری را به عنوان محرک جهش بازار سهام در کشورهای شخص ثالث ایفا میکند، حتی اگر اروپا سهم بیشتری از تولید جهانی را به خود اختصاص دهد. از سال 1980، بایگانی اخبار روزنامهها تنها 5/ 5 درصد از جهشهای بازار سهام در کشورهای شخص ثالث ما را به تحولات مرتبط با اروپا نسبت میدهند. از این نظر، سرریزها از بازارهای اوراق قرضه، سهام و پول ایالاتمتحده به بازارهای مالی اروپا بسیار بیشتر است. همانطور که در خبرهای روزنامههای روز بعد گزارش شده است، اطلاعاتی در مورد عوامل جهشهای روزانه بزرگ در بازارهای سهام ملی استخراج میکنیم. در حالی که روزهای پرش ما تنها 5/ 3 درصد از کل روزهای معاملاتی را تشکیل میدهند، تقریبا نیمی از تغییرات بازده روزانه مجذور را تشکیل میدهند. ما متوجه شدیم که جهشهای سیاستمحور الگوهای برجسته و متمایزی را نشان میدهند. به عنوان مثال، اخبار سیاستی سهم بیشتری از جهشهای صعودی نسبت به نزولی را در همه کشورهایی که پوشش میدهیم، ایجاد میکند. جهشهای منتسب به سیاستهای پولی سطوح بسیار پایینتر از نوسانات آتی بازار سهام را نسبت به سایر جهشها پیشبینی میکند. همچنین دریافتیم که روزنامههای پیشرو یکسوم جهشها در بازارهای سهام ملی خود را به تحولاتی نسبت میدهند که مربوط به ایالاتمتحده است. نقش ایالاتمتحده در این زمینه نقش اروپا و چین را کوچکتر میکند. اما نکته مهم در این باره این است که با توجه به مطالعه انجام شده در خصوص تاثیر اخبار بر بازارهای مالی در ایالات متحده و تجربیاتی که از تحولات بازارها در کشورهای پیشرفته میتوان اندوخت باید به این نکته نیز اشاره کرد که با توجه به ضعف ارائه آمار و اطلاعات اقتصادی در اقتصاد ایران و شفافیت به نسبت کمتر در دادههای کلان در این زمینه طبیعی است که شاهد تاثیر بسیار بیشتر اخبار سیاسی یا گفتههای سیاستمداران و مدیران عالی کشور بر قیمتها باشیم. مصادیق چنین امری را میتوان در همپوشانی اخبار مهمی نظیر حواشی شکل گرفته در دولت قبلی بر سر عرضه صندوق پالایش یکم و مسائل مهم دیگری همچون عرضه محصولات معدنی و خودرو در بورس کالا یافت که در این میان میتواند مهمترین مسائل در زمینه شباهت ایران با مطالعات انجام شده باشد.
تلخ ترین هفته بورس در سال 1401 رقم خورد
در هفته ای که گذشت در مجموع هزار و 659 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 331 میلیارد تومان بود که .
در هفته ای که گذشت در مجموع هزار و 659 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 331 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته افزایش 45 درصدی داشته است.
تمامی فاکتورهای عملکردی بورس تهران در هفته اول آبان ماه منفی بوده است. به تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی نظر میرسد فعلا چشم انداز بورس تهران روشن نیست و باید منتظر ماند و دید تا دولت و سازمان بورس چه زمانی را برای حمایت از بازار سهام انتخاب میکنند.
در پایان هفته گذشته شاخص کل برای دومین هفته متوالی نزول کرد و نسبت به تمامی هفتههای گذشته در سال جاری افت بیشتری داشت.
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در یک نشست خبری به خبرنگاران اعلام کرد، دوران قیمتگذاری دستوری به پایان رسیده است.
همچنین رئیس سازمان بورس هم شایعه استعفای خود به دلیل اوضاع بد بورس را تکذیب کرد و اعلام کرده است که تا آخرین لحظه مسئولیت خویش پای کار خواهم ایستاد.
عشقی در مورد ورود خودرو تارا و تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی 207 به بورس کالا اعلام کرد که این دو محصول در بورس پذیرفته شدند و حتما در کوتاهترین زمان و زمان مناسب در بورس کالا عرضه خواهند شد.
همچنین محصول دیگر شرکت ایران خود به نام هایما برای دومین بار در بورس کالا پذیرفته شد و در 8 آبان ماه روی تابلو عرضه میشود.
اما موضوعی که برای بازار در هفته دوم آبان ماه مهم است کوتاه آمدن فروشندگان از فروش سهام خود و ورود حمایتی خریداران در محدوه حمایتی شاخص کل از نظر تکنیکال است.
* سهام ۱۵ میلیون ریالی برای متولدان ۱۴۰۱
هیأت وزیران در نشست روز چهارشنبه خود به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به منظور تأمین نظر هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین، آیین نامه اجرایی ماده (۱۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و بند (ر) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور را اصلاح کرد.
به موجب این اصلاحیه، مبلغ اختصاص یافته برای متولدان سال ۱۴۰۱ برای خرید واحدهای صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس، به ازای هر نوزاد ۱۵ میلیون ریال و تا سقف ۱۵ هزار میلیارد ریال است.
پیش از این دولت در مصوبه خود مقرر کرده بود، به متولدان سال ۱۴۰۰، یک میلیون تومان و متولدان سال ۱۴۰۱، یک و نیم میلیون تومان سهام تعلق گیرد.
* بازار سهام خوش قیمت است
مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با فارس، گفت: شرکتها در بازار سهام از نظر ارزش و عملکرد ماهانه معقول هستند و این امر منجر به ارزشمند شدن بازار سرمایه برای سرمایهگذاری شده است. بازار سرمایه در مقایسه با دیگر بازارهای مالی برای سرمایهگذاری مزیتهایی را دارد، اما ریسکهایی که این روزها بازار سهام را تهدید میکند، به سیستم خارج از بازار سرمایه ارتباط پیدا میکند.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی سرمایهگذاران بازار سهام را خوش قیمت میدانند، مسکن افزایش ۳ برابری به خود دیده در صورتی که سهام ریزش ۷۵ درصدی را تجربه میکند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: روند فعلی بورس تا زمان از بین رفتن ابهامات و شفاف شدن شرایط کلان اقتصاد کشور ادامه دارد. زمانی که ریسک بر بازار سرمایه حاکم است، نباید انتظار افزایش معاملات و ورود پول به بازار سرمایه داشته باشیم. بنابراین تا زمانی که ریسک ها به سطح معقولی نرسد تا فعالان بتوانند جریان نقدینگی هوشمند را وارد بازار سهام کنند که به تبع آن جریان نقدینگی خرد هم وارد بازار شود، نمیتوان روند صعودی را برای بازار سهام پیش بینی کرد.
* بالاترین افت شاخص کل در سال 1401
روند شاخص کل بورس در تمامی روزهای هفته اخیر نزولی بود. در اولین روز کاری هفته شاخص افت هزار و 206 واحدی را پشت سر گذاشت و روز یکشنبه 12 هزار و 163 واحد پائین آمد و وارد کانال 1.2 میلیون واحدی شد. روز دوشنبه نیز شاخص 19 هزار و 61 واحد سقوط کرد و روز سه شنبه شاخص به نزول ادامه داد و 10 هزار و 676 واحد کاهش یافت. در روز چهارشنبه نیز نرخ نزول شاخص بیشتر شد و 25 هزار و 993 واحد سقوط کرد.
شاخص کل در پایان هفته اول آبان ماه به رقم یک میلیون و 241 هزار و 67 واحدی رسید و نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل 69 هزار و 99 واحد پائین تر ایستاد تا بازدهی هفته شاخص بورس منفی 5.3 درصد شد. این افت شاخص بزرگترین ریزش هفتگی شاخص کل تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی در سال جاری است.
* رفتار مشابه شاخص کل هموزن
شاخص کل هموزن بورس در هفته ابتدایی آبان ماه نیز با افت همراه بود. این شاخص در روز شنبه با رشد 400 واحدی همراه شد و روز یکشنبه کاهش هزار و 299 واحدی و در روز دوشنبه کاهش چهار هزار و 459 واحدی را تجربه کرد.
روز سه شنبه این شاخص نزول سه هزار و 570 واحدی داشت و در نهایت در روز چهارشنبه افت هشت هزار و 307 واحدی و بیشترین افت در این هفته را برای سهامداران به ارمغان آورد.
شاخص کل هم وزن در پایان هفته نسبت به هفته پیشین 17 هزار و 235 واحد پائینتر ایستاد و بازدهی منفی 4.55 درصدی را ثبت کرد. شاخص کل هموزن در سطح 361 هزار و 360 واحد قرار گرفته است.
* رشد ارزش معاملات خرد در بازار سهام
در هفته اول آبان ماه میانگین ارزش معاملات کل هفته 43 هزار و 910 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 39 هزار و 846 میلیاردی هفته پیشین، رشد 10 درصدی داشته است.
در این هفته، میانگین ارزش معاملات خرد بورس 2 هزار و 412 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم هزار و 917 میلیاردی هفته پیشین، افزایش 26 درصدی داشته است.
* رشد میانگین هفتگی ارزش صفهای خرید
میانگین ارزش صفهای فروش در هفته اخیر 61 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته پیشین 52 میلیارد تومان بیشتر بود و رشد 577 درصدی داشته است. بالاترین رقم هفته 131 میلیارد تومان بود که در روز چهارشنبه ثبت شد و پایینترین رقم به روز شنبه برمیگردد که ارزش صفهای فروش پایانی 24 میلیارد تومان بود.
میانگین ارزش صفهای خرید در هفته اخیر 88 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته گذشته 27 میلیارد تومان بیشتر بود. در این هفته، میانگین ارزش صفهای خرید 44 درصد افزایش یافته است. بالاترین رقم هفته 230 میلیارد تومان بود و در روز یکشنبه ثبت شد و پایینترین رقم به روز چهارشنبه برمیگردد که 18 میلیارد تومان بود.
* تداوم خروج سرمایه حقیقی
در هفته اخیر شاهد خروج پول حقیقی در تمامی روزهای معاملاتی بودیم و خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی بود.
در مجموع کل هفته هزار و 659 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 331 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته افزایش 45 درصدی داشته است. در پایان هفته گذشته رکورد 19 روز خروج پول حقیقی متوالی ثبت شد.
بازار خرسی (نزولی) چیست؟
بازارهای نزولی تحت عنوان بازارهای خرسی یا Bear market نیز شناخته میشود. به طور معمول، اقتصاددانها، تریدرها و روزنامه نگاران از اصطلاح بازار خرسی (بازار نزولی) برای توصیف زمانی استفاده میکنند که قیمت 20 درصد یا بیشتر افت پیدا کرده و به دنبال آن دیدگاه سرمایه گذاران بازار نیز نزولی میشود.
بازارهای نزولی اغلب با کاهش عمده شاخص بازار، مانند شاخص 100 بورس اوراق بهادار فایننشیال تایمز (FTSE100) و شاخص S&P 500 همراه هستند. با این حال، اگر این کاهش بیش از 20 درصد طی دو ماه یا بیشتر باشد، میتوان بازار سهام، اوراق بهادار یا کالاها را تحت عنوان بازار نزولی توصیف کرد.
همچنین رکودها همبستگی زیادی با بازارهای نزولی دارند؛ زیرا به صورت کلی رکود با کاهش کلی تقاضا، درآمد کمتر و افزایش بیکاری همراه است.
بازار خرسی (نزولی) چیست؟
اگر قیمت در یک بازار از نقطه اوج قبلی خود 20 درصد یا بیشتر افت داشته باشد، این بازار یک بازار خرسی است. بازار خرسی معمولا برای توصیف شاخصهای بازار سهام اقتصادها استفاده میشود.
برای مثال، در سالهای 2000 (1379) و 2003 (1382) شاخص 100 بورس اوراق بهادار فایننشیال تایمز (FTSE100) یک شکست بازار را تجربه کرد؛ زیرا در این دوره بیش از 20 درصد افت داشت.
یکی از راه هایی که اقتصاد دانان، معامله گران و سرمایه گذاران از طریق آن برای پیش بینی بازار نزولی تلاش می کنند، استفاده از شاخص مدیران خرید (PMI) است. این شاخص، خرید را زیر سوال برده و نظرات آنها را درباره شرایط اقتصادی آینده میگیرد، این بینشها به پیش بینی بازارهای گاوی (صعودی) یا خرسی (نزولی) کمک میکند.
اصلاحات و بازارهای نزولی واژگانی تفاوت میان بازار نزولی و بازار صعودی هستند که به صورت مترادف استفاده میشوند، با این حال، تاثیر اصلاحات نسبت به بازارهای نزولی کمتر است. در اصلاحات افت قیمتی نسبت به اوج قیمتی قبلی 10 درصد است، اگر اصلاحات تا مرز 20 درصد ادامه پیدا کند، به یک بازار خرسی تبدیل میشود.
دقت کنید که بازار نزولی 20 درصد کاهش نسبت به بالاترین قیمت ثبت شده است؛ در حالی که در اصلاحات این مقدار 10 درصد است.
مثالهایی از بازار خرسی (نزولی)
بازارهای خرسی ماهیت چرخشی دارند، آنها به ناچار میآیند، بنابراین آماده بودن مهم است. جدیدترین بازارهای نزولی به شرح زیر است:
- همه گیری کووید-19 در سال 2020 (1399)
- بحران مالی سال 2008 (1387)
- حباب دات کام سال 2000 (1379)
بازار نزولی چطور عمل میکند؟
بازارهای نزولی به طور کلی از ترس و عدم اطمینان سرمایه گذاران نشات میگیرند. این موضوع دلایل مختلفی دارد، از جمله:
- بلایای طبیعی
- عملکرد ضعیف شرکت و حسابداری
- شوکهای زنجیره تامین
- شوکهای تقاضا
- سرمایه گذاری بیش از اهرم
آخرین مثال برای تاثیر بلایای طبیعی بر بازار که باعث رکود شد، در طول همهگیری ویروس کرونا رخ داد. بیماری بر بیمارستانهای سراسر دنیا غلبه کرد که باعث شد دولتها قرنطینه اعلام کنند. این قرنطینهها و سایر مقررات سختگیرانه باعث کاهش هزینهها در اقتصاد، از دست رفتن مشاغل و وحشت سرمایه گذاران شد.
مقایسه بازار نزولی (خرسی) و صعودی (گاوی)
بازار گاوی و بازارهای خرسی به طور مداوم در طول زمان اتفاق میافتند. وقتی یک بازار خرسی (نزولی) به پایان برسد، به دنبال آن بازار گاوی (صعودی) شروع میشود. بازارهای صعودی زمانی اتفاق میافتد که قیمت یک سهم یا بازار در طی دو ماه 20 درصد افزایش پیدا کند. به طور کلی سقفهای قیمتی جدید بازار در طول یک بازار صعودی ایجاد میشود و سرمایه گذاران با خرید بازار سهام درآمد کسب میکنند.
بازار خرسی
- سقوط بازار سهام
- 20 درصد افت قیمتی از اوج قبلی
- عدم اطمینان سرمایه گذاران
بازار گاوی
- رشد بازار سهام
- 20 درصد رشد قیمتی طی 2 ماه
- اطمینان سرمایه گذاران
بازار نزولی چه تاثیری بر سرمایه گذار دارد؟
تریدرهای خرده فروشی و سرمایه گذاران باید تفاوت بین بازار صعودی و بازار نزولی را درک کنند. این موضوع به شدت بر دیدگاه سرمایه گذاران بازار تاثیر خواهد گذاشت؛ بنابراین معاملات و سرمایه گذاریهای شما ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. دانستن اینکه بازار چه زمانی نزولی است به تریدر در پیدا کردن فرصتهای معاملاتی عالی کمک میکند.
دیدگاه شما